انجیل در کلام اسلامی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث انجیل است. "انجیل" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

انجیل در قرآن - انجیل در حدیث - انجیل در نهج البلاغه - انجیل در معارف دعا و زیارات - انجیل در کلام اسلامی - انجیل در عرفان اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل انجیل (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

چیستی انجیل

• کلمۀ انجیل از ریشۀ عبرانی یا سریانی است و همان کتابی است که بر حضرت عیسی(ع) نازل شده است. البته برخی صاحب نظران این کلمه را یونانی به معنی بشارت می‌‌دانند.

• کتاب دینی مسیحیان انجیل نامیده می‌‌شود. واژه انجیل در لغت مغرب واژه یونانی "enangelion" به معنای مژده و بشارت است.. در قرآن کریم و احادیث اسلامی، انجیل نام کتاب حضرت مسیح است که از جانب خداوند به او وحی شده است اما در کتاب‌های تاریخ ادیان و به ویژه نزد مسیحیان، کتاب‌هایی که در سده‌های نخستین مسیحیت برای ثبت اقوال و اعمال نگارش یافتند، انجیل نامیده می‌‌شود. نویسندگان انجیل‌ها در نگارش شرح زندگانی حضرت عیسی مسیح از مطالبی استفاده کرده‌اند که از طریق شاگردان او و شاهدان عینی وقایع در دسترس آنها قرار گرفته بود..

تاریخچه کتاب انجیل

• بعد از عروج حضرت عیسی(ع)، یهودیان نسخه‌های انجیل را از میان بردند و مسیحیان، سال‌های سال بدون کتاب بودند. سرانجام برخی بزرگان دینی آنان تصمیم گرفتند بنابر محفوظات و شنیده‌های خویش، کتابی برای مردم بسازند، به همین دلیل بسیاری از مسیحیان برای نوشتن سخنان و وقایع زندگی حضرت عیسی(ع) دست به قلم شدند و آثاری را ساختند و شمار این اناجیل به ۶۶ کتاب رسید؛ اما در فاصله میان سال ۴۹۲ تا ۴۹۶ میلادی، پاپ ژیلاسیوس همه آنها را جز چهار انجیل را مردود دانست.
• انجیلی که امروزه در دسترس است، در حقیقت چهار کتاب است و میان مجموعه‌ کتاب‌های مقدس‌ قرار گرفته است. کتاب مقدس، مجموعه‌ عهد عتیق‌ (تورات) و عهد جدید است. عهد عتیق را یهودیان و مسیحیان معتبر و مقدس می‌شمارند؛ اما یهودیان اعتقادی به عهد جدید ندارند. در عهد جدید احکام شرعی یافت نمی‌شود و مسیحیان ناچارند در این باره به عهد عتیق رجوع کنند. عهد جدید، شامل ۲۷ کتاب است که شورای کارتاژ در سال ۳۹۷ میلادی، به آنها رسمیت دادند، مسیحیان معتقدند چهل نویسنده در مدتی بیش از ۱۵۰۰ سال، مجموعه کتاب مقدس را نوشته‌اند همچنین معتقدند خداوند این متون را به اشخاصی الهام کرده و آنان به واسطۀ همین الهام، کتاب مقدس را نوشته‌اند. به این ترتیب مسیحیان کتاب مقدس را کتابی آسمانی می‌‌دانند، هر چند نوشتار آن توسط اهل زمین انجام پذیرفت.
• براساس تحقیقات محققان مسلمان، نزدیک‌ترین انجیل به آموزه‌های قرآن، انجیل برنابا است که بر اثر تعصب آباء کلیسا کنار نهاده شد. در این انجیل اشاراتی به پیامبر آخرالزمان و جهانی بودن دین او آمده است. این انجیل را حیدر قلی خان سردار کابلی به فارسی ترجمه کرد. زمان تدوین اناجیل اربعه میان سال‌های ۷۰ تا ۱۱۰ میلادی است.
• هدف مسیحیان برای اناجیل ساخته شده این بود که اناجیل، توسط این چهارتن به نام متی، مرقس، لوقا و یوحنا نوشته شود و از زندگی‌نامه وحرف‌های حضرت مسیح سخن بگوید، ‌در این بین، سه انجیل متی، مرقس و لوقا بسیار به یکدیگر شبیه‌اند و از این رو، آنها را اناجیل همنظر می‌خوانند. بنابر تحقیقات انجام شده، ۹۱ درصد انجیل مرقس در انجیل متی و ۵۳ درصد آن در انجیل لوقا تکرار شده است.
• اناجیل همنظر شرح مختصری از زندگی و تعالیم مسیح را پیش می‌کشند؛ اما انجیل یوحنا مختصری از رویدادهای مهم زندگی مسیح و تعلیمات روحانی و اوامر او را آورده است همچنین این انجیل موضوع الوهیت حضرت مسیح را برجسته‌تر کرده است، اما به مسائلی از جمله میلاد حضرت و عروج آن نپرداخته است، محققین اختلاف در نوشتار انجیل یوحنا را به خاطر تأخر زمانی انجیل یوحنا می‌دانند؛ زیرا نویسنده از اناجیل دیگر آگاهی داشته و نخواسته است آنها را تکرار کند. در این میان، انجیل مرقس پیش از دیگر اناجیل نوشته شده است.
• اما قرآن کریم، هیچ گاه از کلمۀ اناجیل استفاده نکرده است؛ بلکه از انجیل یاد می‌کند و از آیات قرآنی به دست می‌‌آید کتاب آسمانی حضرت مسیح دچار تحریف شده است، شاهد اینکه اناجیل فعلی پس از زمان حضرت عیسی(ع) و حتی پس از حواریون پدید آمده‌اند، این است که نویسندگان اناجیل، برای تألیف کتابشان از آثار شفاهی جماعت نخستین مسیحی که با تخیلات و ذهنیات شخصیشان آمیخته شده استفاده کرده‌اند، به ویژه اندیشه‌های پولس که برخی صاحب نظران او را معمار مسیحیت کنونی می‌دانند.

انجیل در قرآن

• در قرآن کریم دوازده بار کلمۀ انجیل استفاده شده و به برخی از ویژگی‌های این کتاب آسمانی اشاره شده است؛ از جمله اینکه‌ انجیل‌، دارای احکام است و احکام شرعی آن، آسان‌تر از احکام شرعی حضرت موسی (ع) بوده است.
• قرآن کریم، از انجیل به بزرگی یاد می‌‌کند و آن را سراسر نور، هدایت و موعظه می‌‌داند، چراکه فرموده است: ﴿وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَمِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ وَكَثِيرٌ مِنْهُمْ سَاءَ مَا يَعْمَلُونَ﴾.
• تقدس انجیل ادعای بی مبنا نیست چراکه اولا رهبانیتی که راهبان نصارا خودشان را به آن ملتزم کرده‌اند روا نیست و ثانیا بنابر آیات قرآنی، در انجیل از پیامبر مسلمانان، حضرت محمد یاد شده و از نشانه‌های او مانند امی بودن و همچنین نام او، احمد و وصف پیروانش سخن گفته شده است.
• قرآن، گاهی از مسیحیت با تعبیر اهل انجیل یاد کرده است. البته مسیحیان هرگز نمی‌گویند عیسی(ع) کتابی به نام انجیل آورد است؛ آنان اعتقاد دارند؛ آوردن وحی توسط عیسی(ع) به گونه‌ای که مسلمانان در مورد قرآن و پیامبر اسلام معتقدند، در مسیحیت جایی ندارد. با این همه انجیل را مقدس و کاتبان آن را مورد عنایت خداوند می‌‌دانند.

مسیحیان، عیسی(ع) را تجسم وحی الهی می‌دانند و به عقیدۀ آنان عیسی(ع) حامل پیام از طرف خداوند نیست؛ بلکه عین پیام خداوند است. به همین دلیل مسیحیان انجیلی را که عیسی(ع) آن را نوشته و یا به شاگردانش املاء کرده را قبول ندارند چراکه عیسی(ع) را حامل پیام خداوند که در قالب کتاب انجیل تدوین شده نمی‌دانند؛ البته آنان معتقدند خداوند کتاب مقدس را به وسیله الهامات روح القدس پدید آورده و برای این منظور مؤلفانی از بشر را برای نوشتن آنها قرار داده و در نوشتن به گونه‌ای آنان را یاری کرده است که فقط چیزهایی را که او موافقش بوده، نوشته‌ شود.

• آیاتی که کلمۀ انجیل در آنها استفاده شده به چند بخش تقسیم می‌‌شود:

1. آیاتی که جنبه تربیتی دارد مانند:
   1. ﴿قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَسْتُمْ عَلَى شَيْءٍ حَتَّى تُقِيمُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ﴾.
   2. ﴿وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَمِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ وَكَثِيرٌ مِنْهُمْ سَاءَ مَا يَعْمَلُونَ﴾. از آیه استفاده می‌شود در قضاوت دیگران باید رعایت عدل انصاف را به کاربرد. بنابراین این نوع نگاه قرآن به این کتب چیزی غیر از نگاه تربیتی قرآن به این کتب نیست.
   3. ﴿نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ﴾. در این آیه خداوند صدق و راستی تورات و انجیل را هم ردیف قرآن می‌‌داند.
2. آیاتی که درباره شخصیت پیامبر (ص) در انجیل سخن گفته شده است:
   1. ﴿مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ﴾.
   2. ﴿الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ﴾.
   3. ﴿يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ﴾. نکات مهم در این آیات:
      1. تشبیه اصحاب پیامبر (ص) در انجیل، به پیدایش و قوت گرفتن زراعت و مراحل گوناگون رشد آن: ﴿وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ﴾.
      2. ظهور آثار سجده و عبادت در سیمای اصحاب پیامبر (ص) از ویژگی‌های بیان شده در انجیل است: ﴿سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ﴾ ﴿وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ﴾
      3. رسالت پیامبر اسلام و وظیفه امر به معروف و نهی از منکر ثبت شده در انجیل: ﴿الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ﴾..
3. وعدهای مشترک انجیل و قرآن: ﴿إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ وَالْقُرْآنِ﴾.

تحریف شدن انجیل

• در انجیل کنونی تحریف‌هایی صورت گرفته است که برخی از آنها عبارتند از:

1. به صلیب کشیده شدن حضرت عیسی(ع): در حالی که قرآن چنین رویدادی را نمی‌پذیرد و تصریح دارد خداوند، حضرت عیسی(ع) را به سوی خود برده است: ﴿وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ لَفِي شَكٍّ مِنْهُ مَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلَّا اتِّبَاعَ الظَّنِّ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينًا بَلْ رَفَعَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا﴾.
2. صاحب کتاب نبودن حضرت عیسی(ع): بنابر باور مسیحیان که برگرفته از اناجیل است حضرت عیسی(ع) کتابی به نام انجیل نداشته است؛ اما قرآن بیان می‌‌کند خداوند، انجیل را بر عیسی(ع)، نازل کرده است: ﴿قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا﴾.
3. تثلیث: یعنی الوهیت حضرت مسیح و روح القدس خواندن آن در کنار خداوند. قرآن کریم از این اعتقاد به عنوان اعتقاد نصارا یاد کرده و آن را مورد مذمت قرار داده است: ﴿يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ وَلَا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِنْهُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَلَا تَقُولُوا ثَلَاثَةٌ﴾؛ ﴿لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ ثَالِثُ ثَلَاثَةٍ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِنْ لَمْ يَنْتَهُوا عَمَّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ﴾.

انجیل و مهدویت

• انجیل، میراث انبیاست و دست به دست بین پیامبران سپرده شده و بعد از پیامبر اسلام(ص) به اوصیای ایشان رسیده و اکنون نیز اصل آن کتاب مقدس، عاری از هر گونه تحریف، نزد حضرت مهدی(ع) قرار دارد. ایشان بعد از ظهور آن کتاب را به همراه سایر کتب آسمانی از غاری در انطاکیه خارج می‌‌کند و در میان هر ملتی با احکام کتاب خودشان قضاوت می‌‌کند. انجیل، پس از عروج حضرت عیسی(ع) به آسمان، دچار دگرگونی‌های فراوان شد، به طوری که هم‌اکنون ما شاهد تناقضات بسیاری در بخش‌های مختلف انجیل هستیم. کتاب انجیل کنونی دارای چندین بخش است که هر بخشی را یکی از حواریون جمع‌آوری کرده است و همان بخش به نام خودش مشهور شد. در همین کتاب انجیل که دچار تحریف‌های بسیار شده، شاهد آیاتی هستیم که به آمدن منجی آخرالزمان بشارت می‌دهد. در این کتاب آمده است: پس از حضرت عیسی(ع) فتنه‌هایی چون جنگ و قحطی و مریضی و زلزله و... پدیدار می‌‌شود و در افلاک دگرگونی ایجاد خواهد شد. در آن زمان است که باید برای ظهور حضرت دعا کنید چراکه هیچ کس غیر خداوند از این امر(ظهور) مطلع نیست، در آن زمان همۀ مردم به سوی او خواهند رفت و او در زمانی نامشخص که اصلاً گمان نمی‌کنید، سوار بر ابرهای آسمان، با شکوه و جلال زائدالوصفی می‌آید و به داوری در میان خلق می‌پردازد، در این هنگام مردگان رجعت خواهند کرد. گروهی نیک‌سرشت و گروهی بدطینت، هر کدام برای دیدن جزای کار خود، در صحنه حاضر می‌‌شوند و او در میان تمام امت‌ها با عصای آهنین (شمشیر) به حکم‌رانی می‌نشیند و این درحالی است که امید تمام ملت‌های جهان به گسترش عدالت او خواهد بود.

انجیل از دیدگاه مسیحیت

مسیحیان عقیده ندارند که عیسی کتابوبه نام انجیل آورد آنان معتقدند، بعد از عروج عیسی(ع) پیروان وی، اقوال، اعمال و حوادثی که برای آن حضرت اتفاق افتاده بود را به صورت روایت‌هایی شفاهی، نقل می‌‌کردند و یک سنت شفاهی در بین آنها، رایج بود. تنها در نیمه دوم قرن اول میلادی بود که فکر کتابت این سنت شفاهی در میان پیروان مسیحیت، قوت گرفت و عده ای به نوشتن اقوال و اعمال عیسی(ع)، که در آن زمان، رایج بود و از سوی حواریان و شاگردان آنها نقل می‌‌شد، پرداختند. و این نوشته‌ها را انجیل نامیدند.

نوشته شدن این انجیل‌ها زمانی شروع شد که مسیحیت توسط پُولس "polus" که سال‌ها بعد از حضرت عیسی به این دین ایمان آورد در مناطق مختلفی از اروپا و آسیای صغیر پراکنده شده بود و عده زیادی از غیر یهودیان ساکن در مناطق نامبرده بدون این که شریعت موسی(ع) که مورد تأیید عیسی(ع) و حواریان ساکن در فلسطین بود را قبول کنند به آیین مسیحیت گرویده بودند و کلیساهای متعددی در انطاکیه، ایکونیوم، لیسترا، پرگا، کورنت و... تشکیل شده بود به همین دلیل هنگامی که نهضت کتابتِ سنت شفاهی مسیحیت، آغاز شد، هر کس، به تشخیص خود و سبک خاصی که داشت به تدوین اعمال، اقوال و حوادث مربوط به حضرت عیسی(ع) پرداخت. و بدین ترتیب نوشته‌های متعددی به نام انجیل، به وجود آمد. که با محیط‌های مختلف، قابل انطباق بوده و نیازهای کلیساها را رفع می‌‌کردند.. تعدد متون فوق، باعث شد تا کلیسا معین کند که کدام یک از نوشته‌های مسیحی را معتبر و معیار می‌‌داند و البته این کار آسانی نبود؛ زیرا همه، نوشته‌های خود را اصیل و معتبر می‌‌دانستند. افزون بر انجیل‌های چهارگانه، کتاب اعمال رسولان، نامه‌های رسولان و همچنین کتاب مکاشفه که امروزه عهد جدید را تشکیل می‌‌دهند، متن‌های دیگری نیز تداول عام داشتند. انجیل توما، انجیل حقیقت، انجیل دوم متی، اعمال پطرس، اعمال یوحنا و همچنین انجیل برنابا، انجیل ناصریان، انجیل عبرانیان، انجیل مصریان و... از جمله این انجیل‌ها بودند..

با این حال در اواسط قرن دوم میلادی مارسیون مقامات کلیسا را سخت تحت فشار قرار داد که موضع خود را تعیین کنند. وی، مخالف سرسخت یهودیان بود و در آن موقع تمام عهد عتیق و آن چه از نوشته‌های پس از عیسی(ع) که خیلی مرتبط با عهد عتیق بود یا از اخبار و احادیث یهودی، نشئت می‌‌گرفت را طرد می‌‌کرد. مارسیون، فقط انجیل لوقا و نوشته‌های پولس را معتبر می‌‌دانست؛ زیرا فکر می‌‌کرد که لوقا سخن گوی پولس بوده است. کلیسا در واکنش به رفتار مارسیون، وی را کافر اعلام کرد و رساله‌های پولس را کنار گذاشت؛ اما بار دیگر انجیل‌های متی، مرقس، لوقا و یوحنّا را معتبر شناخته و چند اثر دیگر مانند اعمال رسولان را بر آنها افزود؛ با این همه در قرن‌های نخستین میلادی، فهرست کتاب‌های عهد جدید، نهایی نشد و لیست رسمی این کتاب‌ها با زمان تغییر می‌‌کرد و کم و زیاد می‌‌شد. به عنوان مثال، نوشته‌هایی که بعداً غیر معتبر، شناخته شدند، در مجموعه قبلی درج شده بود و حال آنکه نوشته‌های دیگری که در عهد جدید کنونی، قرار گرفته‌اند، در آن زمان، حذف شده بودند. شک و تردید در این موضوع تا مجمع روحانی هیپون در سال "۳۹۳میلادی" و مجمع روحانی کارتاژ در سال "۳۹۷میلادی" طول کشید. و در مجمع اخیر بود که حذف‌های نهایی به عمل آمد و بیش از صد انجیل از بین برده شد و تنها چهار انجیل نگهداری شد تا در لیست نوشته‌های عهد جدید که کانن نامیده می‌‌شود، وارد شوند بدین ترتیب در اوایل قرن پنجم میلادی تنها چهار انجیل توانستند به عنوان انجیل‌های رسمی جایگاه ثابتی را در عهد جدید، پیدا کنند..

1. انجل مَرْقس: این ا نجیل در حوالی سال ۷۰ میلادی توسط شخصی به نام مَرْقُس "Marcus"، تألیف شده است. مرقس جنبه‌های بشری عیسی را به گونه ای برجسته، نشان می‌‌دهد و بدین وسیله بر انسان بودن او تأکید میورزد. انجیل مرقس مژده عیسی را به شکل اساسی و نزدیک به صورت ابتدایی آن می‌‌آورد و اصول آن چنین است: از گناه دور شوید و به درگاه الهی توبه کنید؛ زندگی خود را با شریعت خدا هماهنگ سازید و ملکوت همین است رنج‌های عیسی(ع) جایگاه بسیار مهمی در این انجیل به خود اختصاص داده است.
2. انجیل متی: این انجیل توسط شخصی به نام مَتّی "Matthew" نوشته شده است. عده ای معتقدند که متّای حواری در اواخر سده اول میلادی مجموعه ای از سخنان عیسی(ع) که احتمال دارد خودش گردآوری کرده و به زبان آرامی نوشته بود را منبع اطلاعات خویش قرار داده و سپس آن را با انجیل مَرْقُس درهم آمیخته و انجیلی دیگر خطاب به یهودیان و برای ردِّ انتقادهای آنان نگاشت. برخی زمان تألیف این انجیل را سال "۸۰ و ۹۰ م" و مکان تألیف آن را سوریه و فلسطین می‌‌دانند. این کتاب، چون برای یهودیان نوشته شده از شواهد عهد عتیق، بسیار استفاده کرده است. این انجیل، عیسی(ع) را به عنوان متمم دین یهود، معلم اعظم، موسای جدید و صاحب شریعت عهد جدید، معرفی می‌‌کند. شیوه ادبی نویسنده این انجیل بر گردآوری گفتارها و کارهای عیسی بر اساس ترتیب اهمیت موضوعی، استوار است و نه ترتیب تاریخی آنها.
3. انجیل لُوقا: این انجیل در سال‌های "۸۰ و ۹۰میلادی" توسط شخصی به نام لوقا "Luke" در انطاکیه و خطاب به مشرکین تألیف شده است. لُوقا را به عنوان یار غیر یهودی الاصل پولس رسول معرفی می‌‌کنند، پس وی یکی از دوازده شاگرد عیسی(ع) نبوده است. وی، با آنکه بسیار به انجیل مَرْقُس تکیه می‌‌کند، در نوشته خود برخی از اندیشه‌های کلامی را وارد کرده که در دو انجیل قبل وجود ندارد. یعنی حوادث زندگی عیسی(ع) و تعالیم وی در این انجیل در پرتو مرگ و رستاخیز وی تفسیر می‌‌شود. مهم‌ترین اندیشه‌های انجیل لوقا را می‌‌توان چنین خلاصه کرد: عمومیت رسالت عیسی و این که وی نه تنها به سوی یهود، بلکه به سوی همه امت‌ها فرستاده شده است. عیسی دوست گناه کاران و غم خوار رنج دیدگان... و مرد دعاست..
4. انجیل یُوحنّا: این انجیل در بین سال‌های "۹۵تا ۱۰۰م" توسط شخصی به نام یُوحنّا "yuhanna" و در آسیای صغیر، تألیف شده است. یک دقت کامل در انجیل مذکور روشن می‌‌کند که خوانندگان انجیل یوحنا از وقایعی که در انجیل‌های سه گانه، نقل شده، اطلاع داشته‌اند. از این جهت معلوم است که انجیل یُوحنّا قدری عقب‌تر از انجیل‌های دیگر، نوشته شده است. این انجیل مدعی شرح حال نویسی حضرت عیسی(ع) نیست و مسیح را از لحاظ خداشناسی به عنوان لوگوس "کلمه" خداوند، آفریدگار جهان و رهاننده بشر، معرفی می‌‌کند و با انجیل‌های همنوا در بسیاری از جزئیات و همچنین در توصیف کلی مسیح مغایرت دارد. از دیدگاه انجیل یوحنا، حوادث زندگی عیسی مسیح از تأثیر زندگی و کارهایش بر جامعه مسیحی حکایت می‌‌کند... انجیل یوحنا می‌‌گوید: عیسی نور، حقیقت، حیات و کسی است که راه رسیدن به خدا را به ما نشان می‌‌دهد. همه این تعالیم در سخنان طولانی عیسی(ع) در شام آخری که با شاگردان صرف کرد، یافت می‌شود.. با آنکه انجیل‌های مَرْقس، متی و لوقا به دلیل ساختار و نحوه نقل کارها و سخنان عیسی(ع)، اناجیل همنوا و نظیر، نامیده می‌‌شوند. و اصل همه آنها به زبان یونانی نوشته شده است. با این همه میان یک انجیل با انجیل دیگر تناقض‌های فراوان، وجود دارد و در آنها اطلاعات تاریخی مبهم، شباهت با افسانه‌های خدایان مشرکان، حوادث ساختگی برای اثبات تحقق یافتن پیش گویی‌های عهد قدیم و... موجود است.
5. انجیل برنابا: نام اصلی نویسنده این انجیل یوسف می‌‌باشد. وی از پدر و مادری یهودی در جزیره قبرس به دنیا آمد. نژاد او به سبط لاوی از اسباط خاندان اسرائیل می‌‌رسد و لقب برنابا "Barnaba" که مرکب از بر و نابا یعنی فرزند اندرز یا فرزند تسلیت، می‌‌باشد،توسط حواریان عیسی(ع) به وی عطا شده است. نسخه اصلی انجیل بِرنابا که به زبان ایتالیایی در ۲۲۲ فصل کوچک و بزرگ و ۲۲۵ صفحه ضخیم در کتاب خانه دربار وین، نگهداری می‌‌شود برای اولین بار توسط راهب ایتالیایی فِرامارینو در اواخر قرن شانزدهم میلادی از کتاب خانه پاپ بیرون آورده شد و در معرض استفاده همگان قرار گرفت یکی از اهداف اصلی برنابا در نوشتن انجیل به گونه ای که خودش در اوّل کتاب گفته است، برافروختن چراغ توحید، می‌‌باشد و عیسی(ع) نیز مانند پیامبران دیگر، همان را ترویج می‌‌کرده است. جالب است که برنابا می‌‌نویسد: چون آدم و حوا از بهشت بیرون شدند، مشاهده کردند که بالای دروازه بهشت نوشته اند:لااله إلاّ اللّه محمّد رسول اللّه در این انجیل بارها به نماز خواندن مسیح، اشاره شده است. برنابا، اظهار می‌‌دارد که عیسی(ع) چندین بار مردم را جمع کرد و به آنان فرمود که او را پسر خدا نخوانند و حتی نیروی اعجاز خود را به دیگران داده که مردم از این خیال زشت، برگردند. وی، به صلیب کشیده شدن عیسی(ع) را انکار می‌‌کند در این انجیل بیش از ده مرتبه نام پیامبر اسلام به لفظ محمد(ص) آمده است.

منابع

1. پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، فرهنگ شیعه
2. سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم
3. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی
4. حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان
5. رضوی، رسول، مقاله «انجیل»، دانشنامه کلام اسلامی ج۱