اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
| اصحاب امام حسن مجتبی | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | پژوهشگران پژوهشکده باقرالعلوم(ع) |
| زیر نظر | محمد هادی یوسفی غروی |
| مترجمان | ابوالقاسم عاشوری |
| موضوع | اصحاب ائمه |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم|انتشارات انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم]][[رده:انتشارات انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم]] |
| محل نشر | تهران، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۶ ش |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۰۹-۱۳۸۲-۶ |
| شماره ملی | ۲۵۱۳۳۸۴ |
اصحاب امام حسن مجتبی، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی و بیان زندگی اصحاب امام حسن(ع) می‌پردازد. این کتاب به قلم پژوهشگران پژوهشکده باقرالعلوم(ع) زیر نظر محمد هادی یوسفی غروی نگاشته شده و انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم نشر آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
در معرفی کتاب آمده است: «نویسنده در کتاب حاضر بر آن است تا به اصحاب و یاران امام حسن مجتبی(ع) در طول زندگانی ایشان بپردازد. نویسنده ابتدا به زندگانی آن حضرت از تولد تا شهادت پرداخته است. در ادامه سی و یک تن از یاران آن حضرت از جمله: ابورزین الاسدی، ظالم بن عمرو، ابواسحاق السبیعی، ابو سعید عقیصا دینار تیمی، اشعث بن سوار الکوفی الثقفی و... را نام برده و در مورد جایگاه ایشان و نیز روایات نقل شده از آنان توضیحاتی داده است»[۱]
فهرست کتاب
- مقدمه
- امام حسن بن علی بن ابی‌طالب(ع)
- برترین نسب
- نامگذاری امام حسن(ع)
- اصلاح نقل تاریخی
- سیمای ظاهری امام حسن(ع)
- نزول آیات در شأن امام حسن(ع)
- اوصاف و کرامات امام حسن(ع)
- جایگاه امام حسن(ع) نزد رسول خدا(ص)
- دعایی که پیامبر(ص) به امام حسن(ع) آموخت
- امام حسن(ع) در دوران ابوبکر
- عبادت امام حسن(ع)
- بخشش امام حسن(ع)
- امامت امام حسن(ع)
- انگیزه‌های صلح از نظر دو طرف
- قرارداد صلح
- رازگشایی مخالفان امیرالمؤمنین علی(ع)
- شهادت امام حسن مجتبی(ع) و سبب آن
- ماجرای دفن پیکر مطهر امام حسن مجتبی(ع)
- سوگواری در عزای امام حسن مجتبی(ع)
- سن امام حسن(ع) به هنگام شهادت و محل دفنش
- روایات و مواعظی از امام حسن(ع)
- افسانه همسران امام مجتبی(ع)
- امام حسن(ع) و تهمت طلاق پی در پی همسران خود
- پایه‌گذار شبهه
- بررسی اسناد روایات و حالات راویان
- واقعیت چیست؟
- فرزندان امام مجتبی(ع)
- ابورزین الاسدی
- ابورزین از دیدگاه دیگران
- ابورزین صحابی یا تابعی؟
- ظالم بن عمرو (ابوالأسود دوئلی)
- نسب‌شناسی، ولادت
- ابوالاسود صحابی یا تابعی؟
- ابعاد شخصیت اجتماعی، سیاسی و علمی
- الف) حضور در چند جنگ
- تدوین و وضع علم نحو و رسم‌الخط قرآن
- تعلیم و تربیت
- سرودن شعر
- راوی حدیث
- ج) ابعاد سیاسی
- رابطه با خلفا
- رابطه ابوالاسود با امام علی(ع)
- ابوالاسود و ابن‌عباس
- ابوالاسود و امام حسن(ع)
- ابوالاسود و امام حسین(ع)
- خانواده
- سرانجام
- ابواسحاق السبیعی (عمرو بن عبدالله)
- ابواسحاق السبیعی در منابع شیعه
- ابواسحاق السبیعی در منابع اهل‌سنت
- الف) تصریح بر وثاقت
- ب) اهتمام به عبادات و تلاوت قرآن
- ج) تصریح بر جرح و ذم
- د) نقل روایت از قاتلان امام حسین(ع)
- ابوسعید عقیصا دینار تیمی
- عقیصا؛ همراه امام علی(ع) در کربلا
- توجه امام علی(ع) به بازار
- اهمیت نماز
- عقیصا و صلح امام حسن(ع)
- پرسش درباره عقل
- شناکردن حسنین(ع) و انتقاد عقیصا
- ملاقات ابن‌زبیر با امام حسین(ع)
- سرانجام
- اشعث بن سوار الکوفی الثقفی (مولاهم)
- اشعث بن سوار و بیعت با امام علی(ع)
- اشعث در زمان امام مجتبی(ع)
- فرزندان اشعث
- اشعث و نقل برخی شأن نزول آیات
- اشعث در نگاه اهل‌سنت
- اشعث و نقل روایت
- سرانجام
- أصبغ بن نُباته تمیمی حنظلی مجاشعی کوفی
- جایگاه اصبغ بن نباته
- اصبغ بن نباته در مدائن
- فرزندان
- احتجاج به حدیث غدیر نزد معاویه
- اصبغ و مسئله امامت
- اصبغ و شرطه الخمیس
- اصبغ بن نباته از نگاه اندیشوران
- اصبغ بن نباته از نگاه اهل‌سنت
- روایات اصبغ بن نباته
- راویان از اصبغ بن نباته
- سرانجام
- الاعور حارث بن عبدالله همدانی
- جایگاه حارث نزد حضرت علی(ع)
- وثاقت
- فعالیت‌های علمی و فرهنگی
- فعالیت‌های سیاسی حارث
- نامه امام علی(ع) به حارث همدانی
- تاریخ وفات حارث
- انس بن خالد
- الجارود بن منذر
- جعید الهمدانی
- جعید همدانی و نقل روایت
- حبابه والبیه؛ ام‌الندی
- حبابه و امام علی(ع)
- ام‌غانم کیست؟
- حبابه و امام حسین(ع)
- حبابه؛ از یاوران امام زمان(ع)
- حبابه و نقل روایت
- حبه بن جوین
- حبة و صحابی یا تابعی؟
- حبة از دیدگاه علمای رجال
- حبة و نقل روایات
- حبة و نقل حدیث سد الابواب
- حبة و نقل ماجرای غدیر
- حبة در زمان عمر
- حبة در زمان عثمان
- حبة در زمان امام علی(ع)
- حبة و بیعت با امام علی(ع)
- حبة از اعضای شرطه الخمیس
- جنگ جمل
- حبة و جنگ صفین
- حبة و نقل ماجرای راهب
- حبة و نقل ماجرای شهادت عمار
- حبة و جنگ نهروان
- حبة و نقل مناجات امام علی(ع)
- حبة و نقل روایات از امام علی(ع)
- اسلام آوردن امام علی(ع)
- سعد بن ابی وقاص و مناقب امام علی(ع)
- گناهان، سه گونه‌اند
- ارواح مؤمنین و وادی السلام
- دو چیز نگران‌کننده
- قیام قائم(ع)
- فضیلت مسجد کوفه
- نشان مؤمن و منافق
- محبت امام علی(ع)
- الواح زمردین
- حزب خدا و شیطان
- خلقت آدم(ع)
- حبة و سؤال درباره عمر و ابوبکر
- سرانجام
- حذیفة بن اسید الغفاری
- حذیفه و امامت
- حذیفه؛ روایتگر فضیلت امام علی(ع)
- حذیفه؛ محرم اسرار امام حسن(ع)
- رُشَیْد الهَجَری
- رشید هجری صحابی یا تابعی؟
- رشید، ثقه است یا غیر ثقه؟
- رشید در زمان امام علی(ع)
- رشید؛ در زمان امام حسن مجتبی(ع)
- یاد رشید در زمان امام موسی کاظم(ع)
- پیشگویی رشید
- رشید و مواظبت از چوبه دار خود
- به شهادت رسیدن رشید به روایت دخترش
- قاتل رشید کیست؟
- بروز کرامت
- رشید و مالک بن ضمره
- فرزندان
- محل دفن
- رفاعه بن شداد بجلی
- رفاعه و نقل روایت
- رفاعه در مراسم خاک‌سپاری ابوذر
- رفاعه در زمان امیرالمؤمنین علی(ع)
- رفاعه در زمان امام حسین(ع)
- رفاعه و ارسال نامه برای امام حسین(ع)
- رفاعه و خونخواهی امام حسین(ع)
- رفاعه و حوادث مهم سال ۶۵ هجری
- رفاعه در عین الورده
- رفاعه و تشویق سپاه به جنگ
- رفاعه و بازگشت از عین‌الورده
- نامه مختار به رفاعه
- سرانجام رفاعه
- سعد بن الحارث الخزاعی
- سعد بن الحارث بن سلمه انصاری عجلانی خزرجی
- سعید بن مسعود الثقفی
- سفیان بن ابی لیلی الهمْدانی
- رفتار سفیان با امام حسن(ع)
- سفیان و نقل پرسش و پاسخ امام حسن(ع) با پادشاه روم
- سرانجام
- سلیم بن قیس هلالی
- سلیم؛ از یاران ائمه(ع)
- سلیم از نظر مرحوم کشی
- آیا فردی به نام سلیم وجود داشته است یا نه؟
- پاسخ‌ها به این شبهه
- جواب
- کتاب سلیم بن قیس
- شبهات درباره کتاب سلیم
- اقوال علما درباره سلیم بن قیس هلالی
- سخن علامه حلی درباره سلیم
- جواب شهید ثانی
- جواب مرحوم مامقانی به شهید ثانی
- سخن شیخ مفید درباره سلیم
- جواب مرحوم آیت الله خویی
- سخن مرحوم نعمانی درباره سلیم بن قیس
- سخن مرحوم آقابزرگ طهرانی درباره ابن غضائری
- ابان بن ابی عیاش و سلیم
- سرانجام
- سوید بن غفله
- تاریخ ولادت
- ویژگی‌های اخلاقی
- فعالیت‌های جهادی
- فعالیت‌های فرهنگی
- مدت عمر و تاریخ وفات
- عبایه بن ربعی الأسدی
- مقام علمی
- سرانجام
- عمرو بن قیس المشرقی
- فاطمه بنت حبابه الوالبیه
- کمیل بن زیاد النخعی
- کمیل صحابی یا تابعی؟
- نظر دانشمندان درباره کمیل
- کمیل در زمان عثمان
- کمیل در زمان امام علی(ع)
- بیعت کمیل با امام علی(ع)
- حضور کمیل بن زیاد همراه امام علی(ع) در جنگ‌ها
- کمیل؛ فرماندار هیت
- نامه امام علی(ع) به کمیل
- کمیل و جبران شکست
- کمیل؛ رازدار امام علی(ع)
- گفتگو با اهل قبور
- دعای کمیل
- توصیه‌های امام علی(ع) به کمیل در جمله‌هایی کوتاه
- کمیل و نبرد جماجم
- شهادت کمیل
- مقبره کمیل
- کیسان بن کلیب (الجرمی مولاهم) ابوصادق
- ابوصادق کیست؟
- نظر علمای رجال درباره ابوصادق
- اهل‌سنت
- ابوصادق و نقل روایت
- ابوصادق و امام علی(ع)
- برخی روایات نقل شده از ابوصادقی
- فرزندان ابوصادق
- ابوصادق؛ از یاران مختار
- سرانجام
- محمد بن حنفیه
- آشنایی با مادر ابن الحنفیه
- محمد بن حنفیه؛ در رکاب مولای متقیان، حضرت علی بن ابی‌طالب(ع)
- شهادت امام حسن بن علی(ع)
- محمد بن حنفیه و امام حسین(ع)
- ابن الحنفیه و ابن زبیر
- محمد بن علی(ع) و مختار بن ابی عبید الثقفی
- ابن الحنفیه و ابن عباس
- ابن الحنفیه و امام سجاد(ع)
- ابن الحنفیه و روایات اهل‌بیت(ع)
- نام برخی از فرزندان
- سرانجام
- مسعود بن ابی وائل مولی بنی اسد
- مسعود بن مالک؛ صحابی است یا تابعی؟
- مسعود بن مالک و امام زین‌العابدین(ع)
- مسعود بن مالک و جنگ قادسیه
- مسعود بن مالک و نقل روایت
- نقل چند روایت
- سرانجام
- مسیب بن نجبه فزاری کوفی
- مسیب بن نجبه در دوران ابوبکر
- مسیب در زمان عمر
- مسیب در زمان عثمان
- مسیب در زمان امام علی(ع)
- مسیب و مقابله با هجوم اهل شام
- مسیب و نقل خطبه امام علی(ع)
- مسیب بن نجبه]] در زمان امام حسن(ع)
- مسیب در زمان امام حسین(ع)
- مسیب و نوشتن نامه به امام حسین(ع)
- مسیب و خونخواهی امام حسین(ع)
- مسیب و درگیری او با ابراهیم بن محمد بن طلحه
- حرکت مسیب بن نجبه به همراه توابین
- مسیب و زیارت قبر امام حسین(ع)
- مسیب و زفر بن حارث کلابی
- مسیب و حمله برق‌‌آسا به دشمن
- سرانجام
- مسلم البطین
- مسلم بن البطین و نقل روایت
- روایات نقل شده از مسلم بن البطین
- سرانجام
- میثم بن یحیی التمار
- میثم و امام علی(ع)
- میثم؛ از مؤمنان آزموده
- میثم و نقل دعایی از علی(ع)
- میثم و نقل برخی اخبار غیبی
- میثم و نقل روایت
- خبردادن امام علی(ع) از شهادت میثم
- دستگیری و شهادت میثم
- میثم و ملاقات با مختار در زندان
- تقیه نکردن میثم
- دفن میثم
- آرامگاه میثم تمار
- هلال بن یساف
- روایاتی که هلال بن یساف نقل کرده است
دربارهٔ ناظر علمی
آیت الله محمد هادی یوسفی غروی، (متولد ۱۳۲۷ ش، نجف اشرف)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید ابوالقاسم خوئی، امام خمینی، سید کاظم حسینی حائری و سید محمد صادق حسینی روحانی پیگیری کرد. قاضی، رئیس دادگاه و رئیس دادگستری دادگاه انقلاب دزفول؛ مدرس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، جامعة المصطفی العالمیة، عضو شورای علمی گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری؛ عضو انجمن تاریخ‌پژوهان كشور، مشاور علمی مجله اندیشه تقریب، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و عضو گروه محققان مجمع الفكر الاسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزههای علمیه، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «بررسی نظریه‌های نجات و مبانی مهدویت»، «فلسفه غیبت از منظر روایات»، «موسوعة التاریخ الاسلامی»، «شیعه و امام»، « اصحاب امام حسن مجتبی»، «القضا و القدر علی ضوء الکتاب و السنه و العقل»، «من تاریخ الحدیث حتی عهد معاویة»، «القضاء و القدر فی القرآن و الحدیث»، «حاجه الانام الی النبی و الامام، «فی رحاب نهج البلاغه»، «الاسلام و الحضاره الغربیه» و نظارت علمی بر مجموعه «دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم» برخی از این آثار است.[۲]