ادب فنای مقربان (کتاب)
ادب فنای مقربان، کتابی است نُه جلدی که با زبان فارسی به شرح زیارت جامعه کبیره می‌پردازد. این مجموعه اثر عبدالله جوادی آملی است و نشر اسراء انتشار آن را به عهده داشته است.[۱] آماده‌سازی جلدهای نه‌گانهٔ این اثر برای انتشار با تحقیق محمد صفایی، مجید حیدری‌فر، احسان ابراهیمی و قنبرعلی صمدی و ویرایش حسین شفیعی، محمد ربیع میرزایی، سعید بندعلی، احسان ابراهیمی، غلامحسین عرفانی و حمزه محمدزاده همراه بوده است.
| ادب فنای مقربان | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| ترجمهٔ کتاب | [[شرح زیارت جامعه کبیره (کتاب)|شرح زیارت جامعه کبیره]] |
| نویسنده | عبدالله جوادی آملی |
| تحقیق یا تدوین | محمد صفایی، مجید حیدری‌فر و قنبرعلی صمدی |
| ویراستاران | حسین شفیعی، محمد ربیع میرزایی، سعید بندعلی و احسان ابراهیمی |
| موضوع | زیارت جامعه کبیره، امامت و ولایت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات نشر اسراء|انتشارات نشر اسراء]][[رده:انتشارات نشر اسراء]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| شابک | X&bibliographicLimitQueryBuilder.biblioDocType=BF&simpleSearch.indexFieldId=221091&nliHolding=&command=I&simpleSearch.tokenized=true&classType=0&pageStatus=0&bibliographicLimitQueryBuilder.useDateRange=null&bibliographicLimitQueryBuilder.year=&documentType=&attributes.locale=fa ۹۶۴-۵۹۸۴-۶۷- X |
| شماره ملی | م۸۱-۱۷۴۴۹ |
دربارهٔ کتاب
- در معرفی این کتاب آمده است: «مطالب کتاب ادب فنای مقربان برگرفته از مباحث گفتاری عبدالله جوادی آملی است که در حدود سال‌های ۱۳۷۲ و ۱۳۷۳ بیان داشته است. این مباحث از حدود سال ۱۳۷۵، به همت برخی از شاگردان و با نظارت وی، پیاده‌سازی، تدوین و آمادهٔ انتشار شده‌اند.
- در این مجموعه علاوه بر بیان موضوعات مختلف امام‌شناسی به شکلی دائرةالمعارف‌‌وار و جامع، جواب اشکال‌های مطرح در این‌گونه مباحث ارائه شده است. پاسخ به ایراداتی بر ضرورت امام(ع)، جایگاه امام(ع) و ویژگی‌های امام(ع)، برخی از این موارد است»[۱].
تاکنون نُه جلد از این کتاب به چاپ رسیده است:
مباحث جلدهای کتاب
- جلد اول شامل: حکمت زیارت، سلام تحیتی الهی، مراد از بیت نبوت، معنای جایگاه رسالت، میزبانان ملائک، امتیاز انبیا بر دیگران، سرچشمه‌های رحمت، گنجینه‌های علم، همراهی علم و حلم، سفره‌داران کرامت، رهبران الهی جامعه، ولی‌نعمت‌های نظام هستی، پیشوایان نور و....
- جلد دوم شامل: صاحبان عقل کامل، بهترین پناه‌گاه، میراثداران فضایل، الگوهای برتر، حجت‌های الهی، ریشهٔ برتری ائمه، معادن حکمت، عالمان اسرار، حاملان کتاب الهی، عالی‌ترین تحیّات، فراخوانان به سوی خدا، راهنمایان به رضایت پروردگار، بندگان خالص، ریشهٔ محبت، جایگاه توحید، آشکارکنندگان فرمان‌های الهی، جایگاه عبودیت و....
- جلد سوم شامل: پیشوایان صالح، اقسام ولایت، مدافعان حمایتگر، هادیان به ذکر، فرمانروایان دینی، برگزیدگان الهی، مخزن علوم الهی، حجت‌های الهی، انوار هدایت، مظاهر برهان، شهادت راستین بر یگانگی خدا، آیین پایدار، عبودیت پایگاه رسالت، پیامد شهادت به کمالات، هدایت‌شدگان الهی، گسترهٔ معنای عصمت، پیشوایان کریم، نزدیک‌تر شدن به خدا و....
- جلد چهارم شامل: تحلیل عقلی قدرت الهی، هدایت عزت‌آفرین، جانشینان الهی، یاوران دین حق، مراتب سرّ، گنجینه‌های علم الهی، امنای حکمت، ترجمان وحی، پایه‌های یکتاپرستی، گواهی اعمال در معاد، علم‌های طریق عبودیت و....
- جلد پنجم شامل: بر بلندای عصمت، محتوا و مفهوم آیهٔ تطهیر، عصمت و اختیار، بزرگ‌دارندگان جلال الهی، تمجید کرم الهی، ملازمان یاد خدا، وفاداران به پیمان الهی، فرمانبرداران فروتن، ناصحان همیشگی، روشنگران راه رستگاری، فداکاری برای کسب رضای خدا، پیشگامان صبر و....
- جلد ششم شامل: زیارت معصومان، برپادارندگان نماز، تفاوت اقامهٔ نماز با خواندن آن، پرداخت‌کنندگان زکات، مقارنت نماز و زکات، نظارت همگانی (امر به معروف و نهی از منکر)، برترین جهادگران، پاسداران شریعت، صیرورت انسان یا سلوک معنوی، زیارت جامعه و توهم غلو، زمامداران حق، میراثداران کمالات انبیا، داوران پایانی، آیات الهی در اختیار ائمه و....
- جلد هفتم شامل: چیستی ولایت و عداوت الهی، روش‌ها و آسیب‌های ولایتمداری، ولایت و عداوت امامان، برکات ولایت امامان، مفهوم و حقیقت محبت، تلازم محبت‌الله با محبت معصومان، چیستی و اقسام اعتصام، پیوند اعتصام به اهل بیت با اعتصام خدا، چیستی و گونه‌های صراط، معنای شهید، مظلومیت و شهادت حضرت زهرا، چیستی و گونه‌های شفاعت، شافعان، شبهات شفاعت، معنا و حقیقت رحمت و....
- جلد هشتم شامل: چیستی‌شناسی ممکنات، چگونگی دلالت آیه بر ذوالآیه، دلالت مظهر بر ظاهر متعالی، دلالت متحرک منفعل بر محرک فعال، گونه‌شناسی آیات عالم، چرایی اطلاق آیه بر اهل بیت، آیت بودن امامان معصوم، آیت الهی بودن حضرت زهرا، علی آیت کبرای الاهی، آیت مُنتَظَر بودن حضرت حجت، راز مخزون بودن آیت کبری و....
- جلد نهم شامل: مقدمه، واژه‌پژوهی، یگانگی و پاکی ارواح و نور و طینت امامان معصوم، جلوه‌های نور الهی، حضور نوری امامان در عرش، تابشگاه فرشی انوار عرشی، چیستی و چندگونگی منت، چیستی و چندگونگی جعل، چیستی و چندگونگی اذن الاهی، چیستی و چندگونگی رفعت، چیستی و چندگونگی ذکر الاهی، گونه‌های صلوات، چگونگی صلوات، چرایی صلوات، پیوند صلوات با ولایت امامان، برکات صلوات و دوستی امامان، اعتقاد ازلی به برتری امامان، پیمان دیرین شیعه با ولایت امامان، تعریف عظمت امامان به ملک و ملکوت، مقامات برتر امامان معصوم، خدا شناسانندهٔ خاصان جلیل‌القدر، چیستی و گونه‌شناسی تفدیه، چرایی بیان تفدیه از سوی امامان، گسترهٔ تفدیه.[۲]
دربارهٔ پدیدآورنده
آیت‌الله عبدالله جوادی آملی (متولد ۱۳۱۲ ش، آمل)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ابوالحسن جوادی آملی، محمد تقی آملی، ابوالحسن شعرانی، محیی‌الدین الهی قمشه‌ای، محمد حسین فاضل تونی، سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد محقق داماد، هاشم آملی، امام خمینی و علامهٔ طباطبایی به اتمام رساند. او در کنار دروس فقه و اصول به تحصیل علوم عقلی و عرفانی اهتمام ورزید. عضویت در شورای عالی قضایی، نمایندگی مجلس خبرگان رهبری و امامت جمعهٔ قم از جمله فعالیت‌های وی است.[۳] او علاوه بر تدریس تفسیر قرآن کریم و خارج فقه، به تبیین رشته‌های گوناگون معقول و منقول اسلامی مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «تفسیر تسنیم»، «ادب فنای مقربان»، «شمیم ولایت»، «همتایی قرآن و اهل بیت»، «تحریر رسالة الولایة شمس الوحی تبریزی»، «حکمت نظری و عملی در نهج‌البلاغه»، «علی مظهر اسمای حسنای الاهی»، «تجلی ولایت در آیهٔ تطهیر»، «ولایت در قرآن»، «کوثر کربلا»، «ولایت علوی (ع)»، «ولایت فقیه»، «فاطمه اسوه بشر»، «عصاره خلقت»، «وحی و نبوت»، «فلسفه تولی و تبری از نگاه قرآن و روایات»، «پیامبر رحمت (ص)»، «فلسفهٔ الهی از نظر امام رضا (ع)»، «حیات عارفانه امام علی (ع)»، «حکمت علوی (ع)»، «امام مهدی موجود موعود»، «نزول وحی»، «قرآن حکیم از منظر امام رضا (ع)» و «علی بن موسی الرضا و القرآن الحکیم» برخی از این آثار است.[۴]