فقه سیاسی ج۹ (کتاب)
این کتاب، جلد نهم از مجموعهٔ ده جلدی فقه سیاسی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون فقه سیاسی میپردازد. پدیدآورندهٔ این اثر عباس علی عمید زنجانی است و انتشارات امیرکبیر انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
فقه سیاسی، ج۹ قواعد فقه سیاسی (مصلحت) | |
---|---|
از مجموعه | فقه سیاسی |
زبان | فارسی |
نویسنده | عباس علی عمید زنجانی |
موضوع | فقه سیاسی |
مذهب | شیعه |
ناشر | انتشارات امیرکبیر |
محل نشر | تهران |
سال نشر | ۱۳۸۴ ش |
تعداد صفحه | ۴۱۶ |
شابک | ۹۷۸۹۶۴۰۰۰۹۲۵۳ |
شماره ملی | م۷۷-۱۶۸۳۷ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «در جلد نهم این مجموعه، این موضوعات درج شده است: کلیاتی درباره قواعد فقه، کاربرد قاعده مصلحت و مصلحت و منافع عمومی"، "اهمیت مصلحت و سابقه تاریخی آن" و "مبانی و منابع نهادهای مصلحت"».[۱]
فهرست کتاب
- فهرست مطالب
- بخش اول: کلیات
- فصل اول: مباحث تمهیدی
- مبحث اول: قواعد فقه و فقه سیاسی
- مبحث دوم: تعریف قواعد فقه سیاسی
- مبحث سوم: منابع قواعد فقه سیاسی
- فصل دوم: کاربرد قاعده مصلحت
- مبحث اول: کاربرد مصلحت در مسایل سیاسی
- مبحث دوم: مصلحت حفظ نظام اسلامی
- مبحث سوم: آراء فقهای شیعه در مصلحت حفظ نظام دین
- پاسداری از دین در حکومت جور
- مبحث چهارم: تنوع موارد مصلحت
- مبحث پنجم: مصلحت مبنای اصلی قواعد عرفی
- مصلحت و هدف زندگی بشری
- مبحث ششم: مصلحت از دیدگاه قرآن
- مبحث هفتم: مصلحت و فقه شیعه
- اختصاص مصلحت به حوزه سیاسی و حکومتی
- مبحث هشتم: مصلحت در قالب تقیه
- مبحث نهم: تشریع جزیی در حوزه امامت
- مبحث دهم: قانونگذاری محدود براساس مصلحت
- مبحث یازدهم: مصلحت مبنای تغییر حکم شرعی
- مبحث دوازدهم: ملازمه مصلحت شخصی و مصلحت عمومی
- مبحث سیزدهم: بنیاد مصلحت در فقه شیعه
- فصل سوم: مصلحت و منافع عمومی
- مبحث اول: منافع عمومی
- مبحث دوم: نهادهای سیاسی) اجتماعی مصلحت
- بخش دوم: ماهیت مصلحت و سابقه تاریخی آن
- فصل چهارم: ماهیت مصلحت و انواع آن
- مبحث اول: تعریف مصلحت
- مبحث دوم: انواع مصلحت
- احکام ظاهری
- احکام انشایی و احکام فعلی
- مبحث سوم: مصلحت فردی، گروهی و عمومی
- مبحث چهارم: ماهیت فلسفی مصلحت عمومی
- مبحث پنجم: مصلحت عمومی و فلسفه سیاسی اسلام
- مبحث ششم: جایگاه مصلحت در سیاستهای اجرایی
- ۱. نقش مصلحت در قانونمند کردن احکام الهی
- ۲. مصلحت در تفریع احکام
- ۳. مصلحت و برنامهریزی
- ۴. مصلحت در انتخاب شیوه عمل به احکام
- مبحث هفتم: کاربرد مصلحت در تعزیرات
- مبحث هشتم: مصلحت در امور حسبی
- مبحث نهم: مصلحت و اراضی مفتوح العنوه
- مبحث دهم: مصلحت در عقد قراردادهای بین المللی
- فصل پنچم: نگاهی به مصلحت در بعد تاریخی آن
- مبحث اول: نگاهی به سیره معصومین (ع)
- مبحث دوم: مصلحت در وحدت و همبستگی
- مبحث سوم: بررسی نمونهها
- مبحث چهارم: عوامل الفت اجتماعی
- مبحث پنجم: مصلحت در (مولفه قلوبهم)
- مبحث ششم: نظریه فقهای عامه در مولفه قلوبهم
- بخش سوم: مبانی و منابع و نهادهای مصلحت
- فصل ششم: مبانی تشخیص مصلحت
- مبحث اول: عوامل مصلحتساز
- ۱. مصلحت و حسن و قبح عقلی
- ۲. مصلحت و علم
- ۳. مصلحت و حکمت عملی
- ۴. مصلحت و عرف
- ۵. مصلحت در مراسم سیاسی و عبادی
- مبحث دوم: مصلحت در اباحه خمس
- مبحث سوم: مصلحت در احکام ثانوی
- مبحث چهارم: مصلحت در احکام امتنانی
- مبحث پنجم: کشف مصلحت ملزمه از طریق عقل
- مبحث ششم: ارزیابی نقش مصلحت در احکام شرعی
- مبحث هفتم: مصلحت و فلسفه فقه
- مبحث هشتم: تعبد و مصلحت
- مبحث نهم: درجهبندی علوم مربوط به فقه
- عقبنشینی اندیشه تعبد در برابر جبر زمان
- مبحث دهم: توجیه فقهی تحولات در قانونگذاری
- مبحث یازدهم: عقل، علل و مقاصد شریعت
- مبحث دوازدهم: دیدگاههای فقهی در احکام عقلی
- حکم متجری
- مبحث سیزدهم: نگاهی به ملازمه از دیدگاه نصوص
- استکشاف ملازمه از طریق شرع
- نظریه فاضل تونی
- نظریه شیخ طوسی
- نظریه علامه حلی
- نظریه شیخ انصاری
- نظریه اخباریین
- نظریه غزالی
- فطرتهایی در ملازمه عقلی
- مبحث چهاردهم: قاعده ملازمه و اجتهاد معصوم (ع)
- مبحث پانزدهم: قاعده ملازمه و تصویب
- مبحث شانزدهم: مصلحت و علل احکام
- مبحث هفدهم: فقه بر مبنای مصلحت در جایگاه تمدنسازی
- مصلحت و تعامل تمدنها
- فصل هفتم: منابع فقهی مصلحت
- مبحث اول: وحی و شرع دریچه واقعنمای مصلحت
- الف) دیدگاه قرآن در تبیین مصالح احکام
- ب) دیدگاه سنت در تبیین مصلحت در احکام شرعی
- مبحث دوم: دیدگاه عقل در استکشاف مصالح
- مبحث سوم: دیدگاه هرمنوتیک در مصلحت
- مبحث چهارم: ضابطهمندی مصلحت
- ۱. فقدان یا ابهام مصلحت
- ۲. مصلحت احتمالی
- ۳. حقانیت
- ۴. عدالت
- ۵.حکمت
- ۶. عقلانیت
- ۷. شرع و تعبد
- ۸. مصالح دنیوی و اخروی
- ۹. مصلحتهای غیر ملزمه
- ۱۰. مقررات مبنی بر تحمل مشقت و ضرر
- ۱۱. ملاک مشقت در اجر
- ۱۲. قلمرو اصل سودمندی
- ۱۳. فداکاری و مصلحت
- ۱۴. بعد اخلاقی قوانین
- مبحث پنجم: قواعد حاکم بر استصلاح
- مبحث ششم: مناقشات اصولی پیرامون قاعده مصلحت
- مبحث هفتم: قلمرو مصلحت در شریعت
- تعریف مقاصد و اهداف شرع
- فصل هشتم: مصلحت در اندیشه حکومتی
- مبحث اول: مصلحت در اندیشه سلفی
- مبحث دوم: مصلحت در اندیشه سیاسی میرزای نایینی و مشروطیت
- مبحث سوم: مصلحت در اندیشه سیاسی امام (قده)
- مبحث چهارم: مصلحت و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
- الف) مسایل برگفته شده از احکام اولیه اسلام
- ب) اصول منطبق با احکام ثانوی
- ج) اصول برخاسته از احکام حکومتی
- د) اصول مربوط به قلمرو ازاد شرع
- مبحث پنجم: نهادینه شدن قاعده مصلحت
- مجمع تشخیص مصلحت نظام
- مبحث ششم: مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای بازنگری
- مبحث هفتم: کارامدی و بازتاب نهاد مصلحت
- مبحث پایانی: مروری بر مباحث گذشته و نتیجهگیری
- فهرست منابع و ماخذ
دربارهٔ پدیدآورنده
آیتالله عباس علی عمید زنجانی (متولد ۱۳۱۶ش، متوفی ۱۳۹۰ش)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: سید حسین بروجردی، امام خمینی و سید محمد حسین طباطبایی به اتمام رساند. نمایندگی مردم تهران در دورههای سوم و چهارم مجلس شورای اسلامی، ریاست کمیته علوم انسانی جهاد دانشگاهی، عضویت در شورای فرهنگی عمومی کشور و ریاست دانشگاه تهران ازجمله فعالیتهای وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «فقه سیاسی»، «دانشنامه فقه سیاسی» و «در راه برپایی حج ابراهیمی» برخی از این آثار است.[۲]