فقه سیاسی ج۸ (کتاب)
این کتاب، جلد هشتم از مجموعهٔ ده جلدی فقه سیاسی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون فقه سیاسی میپردازد. پدیدآورندهٔ این اثر عباس علی عمید زنجانی است و انتشارات امیرکبیر انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
فقه سیاسی، ج۸ فقه و سیاست: تحول مبانی اندیشه سیاسی در فقه شیعه | |
---|---|
از مجموعه | فقه سیاسی |
زبان | فارسی |
نویسنده | عباس علی عمید زنجانی |
موضوع | فقه سیاسی |
مذهب | شیعه |
ناشر | انتشارات امیرکبیر |
محل نشر | تهران |
سال نشر | ۱۳۸۳ ش |
تعداد صفحه | ۳۸۴ |
شابک | ۹۷۸۹۶۴۰۰۰۹۲۴۶ |
شماره ملی | م۷۷-۱۶۸۳۷ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «در شماره هشتم از مجموعه حاضر، تحول مبانی اندیشه سیاسی در فقه شیعه بررسی و تحلیل شده است. این تحلیلها طی سه دوره صورت گرفته است: "نخستین دوره شکلگیری نظریات سیاسی شیعه"، "ضابطهمند شدن فقه سیاسی در چارچوب فقه اجتهادی" و"تحول فقه سیاسی و نظریات دولت دیدگاه و نظریه سیاسی"».[۱]
فهرست کتاب
- ۱. اندیشه سیاسی در اثار صدوق (م ۳۸۱)
- الف) بینش سیاسی
- ب) تحریم سیاسی دولتها
- ج) همکاری و مشارکت سیاسی
- د) سازماندهی در درون نظام جور
- ه) اندیشه تعطیل
- و) زیر پرچم جور
- ز) انگیزه سیاسی
- ح) فقه روایی
- ۲. اندیشه سیاسی شیعه در اثار شیخ مفید (م ۴۱۳)
- ۱. سلطان عادل
- ۲. حکومت فقها
- ۳. تعطیل حکومت
- ۴. حکومت مستقیم فقها
- ۵. حکومت غیرمستقیم فقها
- ۶. همکاری غیرفقها با نظام جور
- ۳. اندیشه سیاسی شیعه در اثار سید مرتضی علمالهدی (م ۴۳۶)
- ۴. اندیشه سیاسی شیعه در اثار ابیالصلاح حلبی (م ۴۴۷)
- الف) تنفیذ احکام توسط دولت امام (ع)
- ب) حکومت نواب امام (ع)
- ج) برخورد با دولت جایر
- ۵. اندیشه سیاسی در اثار شیخ طوسی (م ۴۶۰)
- شیخ در تنگنای تقیه
- دولت و سلطان واقعی
- همکاری با دولت جایر
- ابهامات در اندیشه سیاسی شیخ طوسی
- کتاب جهاد و سیره امام (ع)
- سرکوب شورشیان بر امام (ع)
- صریحترین کلام شیخ طوسی در ولایت فقیه
- ۶. اندیشه سیاسی در اثار دیگر فقهای قرن پنجم ه. ق
- الف) اندیشه ابویعلی حمزهبن عبدالعزیز دیلمی مشهور به سلار (م ۴۶۳)
- ب) قاضی ابن براج طرابلسی (م ۴۸۱)
- ج) ابوحمزه طوسی مؤلف کتاب الوسیلهالی نیل الفضیله
- د) سعید بن عبدالله معروف به قطب راوندی(م ۵۷۳)
- ه) قطبالدین حیدری بیهقی
- و) ابن زهره (م ۵۸۵)
- ز) محمدبن ادریس حلی (م ۵۹۸)
- دیدگاه ابن ادریس در بلاد اسلامی
- نظریه دولت در دولت در دیدگاه ابن ادریس
- مالکیت دولت جایر
- تصدی شیون قضاوت
- ابن ادریس و تفکیک قوا
- نتیجهگیری
- دوره اول فقه شیعه در یک نگاه
- دوره دوم ضابطهمند شدن فقه سیاسی در چارچوب فقه اجتهادی
- شرایط تاریخی و سیاسی
- همراهی مصلحتامیز
- ۷. اندیشه سیاسی در اثار محقق حلی (م ۶۷۹)
- سلطان عادل
- اموال دولتی
- جهاد سازمانیافته
- محدویت امر به معروف و نهی از منکر
- قضاوت در زمان غیبت
- شرایط عصر محقق حلی
- شاگردان مکتب فقهی محقق حلی
- یحییبن سعید حلی
- علامه و سلطان وقت
- صراحت گویی علامه حلی
- مشارکت سیاسی
- توسعه مباحث سیاسی فقه
- فلسفه سیاسی در دیدگاه علامه حلی
- نصب و عصمت
- دولت منحرف از موازین اسلام
- کاربرد مصلحت
- ۹. اندیشه سیاسی شیعه در اثار فقهی شهید اول(م ۷۸۶)
- ۱۰. اندیشه سیاسی شیعه در اثار محقق کرکی (م ۹۴۰)
- اسلام فقاهتی در عصر صفوی
- همکاری یا مصلحت اسلام
- رمز مهاجرت محقق کرکی به ایران صفوی
- مخالفت با خشونت
- نتیجه مبارزه پنهانی
- برکات اجتماعی نقش محقق کرکی
- ارمان اصلاح دولت جایر در اثار محقق کرکی
- نظریه دولت براساس ولایت فقیه
- اندیشه سیاسی در اثار محقق کرکی
- ولایت مطلقه فقیه
- ۱۱) اندیشه سیاسی شیعه در اثار شهید ثانی(م ۹۶۶)
- سفرهای علمی شهید ثانی
- شهید ثانی و فقهای اهل سنت زمان
- اثار علمی شهید ثانی
- ماجرای شهادت
- علمای جبلعامل و ایران مهد تشیع
- انزوا برای تحقق فقهی
- زندگی علمی منهای سیاست
- آرزوی شهادت برای حفظ تشیع
- اراء فقهی شهید ثانی
- استفاده از قاعده لطف در فقه
- ولایت عام فقها
- زمامداری مؤمنان
- شهید ثانی و قضاوت
- ۱۲. اندیشه سیاسی شیعه در اثار مولی احمد بن محمد مقدس اردبیلی (م ۹۹۲)
- دوگانگی عملسیاسی
- اراء فقهی سیاسی مقدس اردبیلی
- بکارگیری شیوه علمی در فقه
- فقیه متجزی
- مقدس اردبیلی و محقق کرکی
- اختلال نظام و اختیارات فقیه
- حکم فقیه جامعالشرایط حکم امام (ع) است
- دامنه عرف
- ۱۳. فلسفه سیاسی شیعه در اثار فیض کاشانی (م ۱۰۹۱)
- ۱۴. اندیشه سیاسی در اثار میرزای قمی (م ۱۲۳۱)
- ارزیابی نظرات سیاسی میرزای قمی
- نظریات میرزا در ارشادنامه
- اراء میرزای قمی در اثار دیگر
- ۱۵. دیدگاه و نظریه سیاسی کاشف الغطاء
- نظریه سیاسی و کاربرد
- ۱. علم منشا ولایت
- ۲. حق سیاسی یا مسؤولیت سیاسی
- ۳. مجتهدان وسواسین
- ۴. حدود اختیارات
- ۵. تفکیک شیون اجرایی
- ۶. راهکار مشکلات سیاسی زمان
- ۱۶. دیدگاه و نظریه سیاسی صاحب جواهر
- الف) سلطان عادل و سلطان جایر
- ب) عصر شکوفایی دانش و تحقیق
- ج) ناگفتهها و نانوشتهها
- د) نظریه مردود
- ه) مشروعیت دولت ایتلافی یا مشارکت سیاسی در دولت جور
- و) مشارکت سیاسی اجباری یا اضطراری (تقیه)
- ز) تفکیک قوه قضایی در دولت جایر
- ح) ولایت مطلقه فقیه
- برداشت دوگانه
- ولایت یا وکالت
- ولایت در احکام و موضوعات
- جایگاه توقیع شریف
- اذن، نیابت، ولایت
- ۱۷. دیدگاه و نظریه سیاسی مراغی مؤلف کتاب العناوین (م ۱۲۵۰)
- صور مختلف ولایت فقیه
- حق یا حکم سیاسی
- ۱۸. دیدگاه و نظریه سیاسی شیخ مرتضی انصاری (م ۱۲۸۱)
- وجوب اعلم
- نظریه فقهی شیخ انصاری در سیاست و حکومت
- وکالت دولت از مردم
- بینش سیاسی در برابر قیامهای کور
- حکومت اسلامی
- شیخ انصاری و ولایت فقیه
- ۱. ولایت تصرف امام (ع)
- ۲. تصرفات اشخاص مشروط به اذن امام (ع)
- ۳. ولایت مستقل فقیه جامعالشرایط
- ۴. تصرفات غیر فقیه موکول به اذن فقیه است
- ۵. ولایت عدول مؤمنین
- ۶. ولایت مؤمنین غیر عادل
- ۷. تلازم مولایت و مصلحت در کلام شیخ
- تقسیمبندی دولتهای نامشروع
- ۱۹. دیدگاه و نظریه سیاسی میرزای مجدد شیرازی (م ۱۳۱۲)
- علل تاریخی فتوای میرزای شیرازی
- نقش سید جمال
- لحن امرانه شاه و صلابت میرزای شیرازی
- نگرانی از سرانجام
- پاسخ میرزای اشتیانی
- ۲۰. دیدگاه و نظریه سیاسی اندیشه سیاسی اخوند خراسانی (م ۱۳۵۵)
- الف) اخوند خراسانی و مشروطیت
- ب) رحلت مرموز اخوند خراسانی
- ج) دیدگاه سیاسی محقق خراسانی در حاشیه مکاسب
- حدود ولایت معصومین (ع)
- نظریه ولایت فقیه
- ولایت نیابی یا ولایت اصلی
- ۲۱. اندیشه سیاسی سازمانیافته میرزای نایینی (م ۱۳۵۳)
- اثار قابل بررسی در اندیشه سیاسی میرزای نایینی
- زیربنای فکری در مبارزات سیاسی
- رابطه راهبردها و نظریات سیاسی
- ۲۲. اندیشه حکومت اسلامی در تنبیهالامه
- بخش اول: مبانی عقلی نظام سیاسی مشروع
- بخش دوم: مبانی فقهی نظام سیاسی مشروع
- بخش سوم: تفکیک و وظایف قوای حاکم
- بخش چهارم: شرایط مشروعیت نظام سیاسی
- بخش پنجم: رژیم سلطنتی مشروطه یا نظام پارلمانی
- بخش ششم: ناگفتههای تنبیهالامه
- بخش هفتم: حقوق عمومی و ازادیهای سیاسی
- نایینی در عبارتی تعریفگونه مینویسد:
- اوج تحول اندیشه سیاسی و نظریه دولت در فقه معاصر شیعه
- سه بخش مجزای رساله ولایت فقیه
- ۱. فلسفه سیاسی
- ۲. اندیشه سیاسی
- ۳. نظریه نصب در ولایت فقیه
- ۴. نظامسازی
- ۵. عناصر اصلی اندیشه سیاسی ولایت فقیه
- ۱. مبارزه فرهنگی بینشآفرین
- ۲. متمرکز نمودن همه اجتماعات
- ۳. موجافرینی
- ۴. ایدیولوژیک نمودن مبارزه و انقلاب
- ۵. آرمانگرایی تضمین تداوم نهضت
- ۶. اصلاح حوزههای علمیه
- ۷. واژگونسازی بنیادهای فکری و فرهنگی استعمار
- ۸. تحجرگرایی
- ۹. حذف وعاظالسلاطین
- ۱۰. براندازی نظام جور
- ۱۱. اقامه دولت جایگزین
- ۱۲. الگوسازی
- منطق سیاسی امام
- تحول در اندیشه سیاسی امام
- امتداد اندیشه سیاسی امام
- فروض مقاومتهای مردمی
- امتداد اندیشه سیاسی امام
دربارهٔ پدیدآورنده
آیتالله عباس علی عمید زنجانی (متولد ۱۳۱۶ش، متوفی ۱۳۹۰ش)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: سید حسین بروجردی، امام خمینی و سید محمد حسین طباطبایی به اتمام رساند. نمایندگی مردم تهران در دورههای سوم و چهارم مجلس شورای اسلامی، ریاست کمیته علوم انسانی جهاد دانشگاهی، عضویت در شورای فرهنگی عمومی کشور و ریاست دانشگاه تهران ازجمله فعالیتهای وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «فقه سیاسی»، «دانشنامه فقه سیاسی» و «در راه برپایی حج ابراهیمی» برخی از این آثار است.[۲]