فقه سیاسی ج۹ (کتاب)
فقه سیاسی، ج۹ قواعد فقه سیاسی (مصلحت) | |
---|---|
از مجموعه | فقه سیاسی |
زبان | فارسی |
نویسنده | عباس علی عمید زنجانی |
موضوع | فقه سیاسی |
مذهب | شیعه |
ناشر | انتشارات امیرکبیر |
محل نشر | تهران |
سال نشر | ۱۳۸۴ ش |
تعداد صفحه | ۴۱۶ |
شابک | ۹۷۸۹۶۴۰۰۰۹۲۵۳ |
شماره ملی | م۷۷-۱۶۸۳۷ |
این کتاب، جلد نهم از مجموعهٔ ده جلدی فقه سیاسی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون فقه سیاسی میپردازد. پدیدآورندهٔ این اثر عباس علی عمید زنجانی است و انتشارات امیرکبیر انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «در جلد نهم این مجموعه، این موضوعات درج شده است: کلیاتی درباره قواعد فقه، کاربرد قاعده مصلحت و مصلحت و منافع عمومی"، "اهمیت مصلحت و سابقه تاریخی آن" و "مبانی و منابع نهادهای مصلحت"».[۱]
فهرست کتاب
- فهرست مطالب
- بخش اول: کلیات
- فصل اول: مباحث تمهیدی
- مبحث اول: قواعد فقه و فقه سیاسی
- مبحث دوم: تعریف قواعد فقه سیاسی
- مبحث سوم: منابع قواعد فقه سیاسی
- فصل دوم: کاربرد قاعده مصلحت
- مبحث اول: کاربرد مصلحت در مسایل سیاسی
- مبحث دوم: مصلحت حفظ نظام اسلامی
- مبحث سوم: آراء فقهای شیعه در مصلحت حفظ نظام دین
- پاسداری از دین در حکومت جور
- مبحث چهارم: تنوع موارد مصلحت
- مبحث پنجم: مصلحت مبنای اصلی قواعد عرفی
- مصلحت و هدف زندگی بشری
- مبحث ششم: مصلحت از دیدگاه قرآن
- مبحث هفتم: مصلحت و فقه شیعه
- اختصاص مصلحت به حوزه سیاسی و حکومتی
- مبحث هشتم: مصلحت در قالب تقیه
- مبحث نهم: تشریع جزیی در حوزه امامت
- مبحث دهم: قانونگذاری محدود براساس مصلحت
- مبحث یازدهم: مصلحت مبنای تغییر حکم شرعی
- مبحث دوازدهم: ملازمه مصلحت شخصی و مصلحت عمومی
- مبحث سیزدهم: بنیاد مصلحت در فقه شیعه
- فصل سوم: مصلحت و منافع عمومی
- مبحث اول: منافع عمومی
- مبحث دوم: نهادهای سیاسی) اجتماعی مصلحت
- بخش دوم: ماهیت مصلحت و سابقه تاریخی آن
- فصل چهارم: ماهیت مصلحت و انواع آن
- مبحث اول: تعریف مصلحت
- مبحث دوم: انواع مصلحت
- احکام ظاهری
- احکام انشایی و احکام فعلی
- مبحث سوم: مصلحت فردی، گروهی و عمومی
- مبحث چهارم: ماهیت فلسفی مصلحت عمومی
- مبحث پنجم: مصلحت عمومی و فلسفه سیاسی اسلام
- مبحث ششم: جایگاه مصلحت در سیاستهای اجرایی
- ۱. نقش مصلحت در قانونمند کردن احکام الهی
- ۲. مصلحت در تفریع احکام
- ۳. مصلحت و برنامهریزی
- ۴. مصلحت در انتخاب شیوه عمل به احکام
- مبحث هفتم: کاربرد مصلحت در تعزیرات
- مبحث هشتم: مصلحت در امور حسبی
- مبحث نهم: مصلحت و اراضی مفتوح العنوه
- مبحث دهم: مصلحت در عقد قراردادهای بین المللی
- فصل پنچم: نگاهی به مصلحت در بعد تاریخی آن
- مبحث اول: نگاهی به سیره معصومین (ع)
- مبحث دوم: مصلحت در وحدت و همبستگی
- مبحث سوم: بررسی نمونهها
- مبحث چهارم: عوامل الفت اجتماعی
- مبحث پنجم: مصلحت در (مولفه قلوبهم)
- مبحث ششم: نظریه فقهای عامه در مولفه قلوبهم
- بخش سوم: مبانی و منابع و نهادهای مصلحت
- فصل ششم: مبانی تشخیص مصلحت
- مبحث اول: عوامل مصلحتساز
- ۱. مصلحت و حسن و قبح عقلی
- ۲. مصلحت و علم
- ۳. مصلحت و حکمت عملی
- ۴. مصلحت و عرف
- ۵. مصلحت در مراسم سیاسی و عبادی
- مبحث دوم: مصلحت در اباحه خمس
- مبحث سوم: مصلحت در احکام ثانوی
- مبحث چهارم: مصلحت در احکام امتنانی
- مبحث پنجم: کشف مصلحت ملزمه از طریق عقل
- مبحث ششم: ارزیابی نقش مصلحت در احکام شرعی
- مبحث هفتم: مصلحت و فلسفه فقه
- مبحث هشتم: تعبد و مصلحت
- مبحث نهم: درجهبندی علوم مربوط به فقه
- عقبنشینی اندیشه تعبد در برابر جبر زمان
- مبحث دهم: توجیه فقهی تحولات در قانونگذاری
- مبحث یازدهم: عقل، علل و مقاصد شریعت
- مبحث دوازدهم: دیدگاههای فقهی در احکام عقلی
- حکم متجری
- مبحث سیزدهم: نگاهی به ملازمه از دیدگاه نصوص
- استکشاف ملازمه از طریق شرع
- نظریه فاضل تونی
- نظریه شیخ طوسی
- نظریه علامه حلی
- نظریه شیخ انصاری
- نظریه اخباریین
- نظریه غزالی
- فطرتهایی در ملازمه عقلی
- مبحث چهاردهم: قاعده ملازمه و اجتهاد معصوم (ع)
- مبحث پانزدهم: قاعده ملازمه و تصویب
- مبحث شانزدهم: مصلحت و علل احکام
- مبحث هفدهم: فقه بر مبنای مصلحت در جایگاه تمدنسازی
- مصلحت و تعامل تمدنها
- فصل هفتم: منابع فقهی مصلحت
- مبحث اول: وحی و شرع دریچه واقعنمای مصلحت
- الف) دیدگاه قرآن در تبیین مصالح احکام
- ب) دیدگاه سنت در تبیین مصلحت در احکام شرعی
- مبحث دوم: دیدگاه عقل در استکشاف مصالح
- مبحث سوم: دیدگاه هرمنوتیک در مصلحت
- مبحث چهارم: ضابطهمندی مصلحت
- ۱. فقدان یا ابهام مصلحت
- ۲. مصلحت احتمالی
- ۳. حقانیت
- ۴. عدالت
- ۵.حکمت
- ۶. عقلانیت
- ۷. شرع و تعبد
- ۸. مصالح دنیوی و اخروی
- ۹. مصلحتهای غیر ملزمه
- ۱۰. مقررات مبنی بر تحمل مشقت و ضرر
- ۱۱. ملاک مشقت در اجر
- ۱۲. قلمرو اصل سودمندی
- ۱۳. فداکاری و مصلحت
- ۱۴. بعد اخلاقی قوانین
- مبحث پنجم: قواعد حاکم بر استصلاح
- مبحث ششم: مناقشات اصولی پیرامون قاعده مصلحت
- مبحث هفتم: قلمرو مصلحت در شریعت
- تعریف مقاصد و اهداف شرع
- فصل هشتم: مصلحت در اندیشه حکومتی
- مبحث اول: مصلحت در اندیشه سلفی
- مبحث دوم: مصلحت در اندیشه سیاسی میرزای نایینی و مشروطیت
- مبحث سوم: مصلحت در اندیشه سیاسی امام (قده)
- مبحث چهارم: مصلحت و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
- الف) مسایل برگفته شده از احکام اولیه اسلام
- ب) اصول منطبق با احکام ثانوی
- ج) اصول برخاسته از احکام حکومتی
- د) اصول مربوط به قلمرو ازاد شرع
- مبحث پنجم: نهادینه شدن قاعده مصلحت
- مجمع تشخیص مصلحت نظام
- مبحث ششم: مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای بازنگری
- مبحث هفتم: کارامدی و بازتاب نهاد مصلحت
- مبحث پایانی: مروری بر مباحث گذشته و نتیجهگیری
- فهرست منابع و ماخذ
دربارهٔ پدیدآورنده
آیتالله عباس علی عمید زنجانی (متولد ۱۳۱۶ش، متوفی ۱۳۹۰ش)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: سید حسین بروجردی، امام خمینی و سید محمد حسین طباطبایی به اتمام رساند. نمایندگی مردم تهران در دورههای سوم و چهارم مجلس شورای اسلامی، ریاست کمیته علوم انسانی جهاد دانشگاهی، عضویت در شورای فرهنگی عمومی کشور و ریاست دانشگاه تهران ازجمله فعالیتهای وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «فقه سیاسی»، «دانشنامه فقه سیاسی» و «در راه برپایی حج ابراهیمی» برخی از این آثار است.[۲]