لطف وجود امام مهدی

مقدمه

قاعده لطف از قواعد کلامی است که متکلمان به آن، بر وجود و لزوم معصوم استدلال می‌کنند. و این بدان معنی است که خداوند، زمینه نزدیکی انسان به طاعت و دوری او را از معصیت، فراهم می‌کند، اما نه به‌گونه‌ای که به حد اجبار برسد. شیخ مفید در پاسخ از این پرسش که دلیل بر وجود امام زمان (ع) چیست‌؟ به قاعده لطف استناد می‌کند و می‌نویسد: وجود امام معصوم و حجت حق، در هرزمان لازم و این وجود معصوم، لطف است و لطف، همیشه بر خدا لازم است^[۱].
خواجه نصیر الدین طوسی (در اول بحث امامت تجرید الاعتقاد، ص ۲۲۲) می‌نویسد: نزد عقلا، معلوم است که انحصار لطف الهی در تعیین امام است. وجود امام لطف است و تصرف او در مسائل اجتماعی، لطفی دیگر و غیبت امام، مربوط‍‌ به ما می‌شود^[۲].
پس وجود امام (ع) لطف است. سید مرتضی در رساله غیبت می‌گوید: "وجود حضرت در پرده غیب نیز لطف است؛ زیرا شیعیان با اعتقاد به وجود حضرت... در ارتکاب کار زشت، هراسی از حضرت دارند..."^[۳].
"وجود امام، لطف است و تصرف او در امور، لطف دیگر، خداوند به ایجاد امام، به لطف خود جامه عمل پوشاند و فردی را که برای اداره جامعه لازم است آفرید و حجت را بر مردم تمام کرد، تا اگر شایسته بودند، از وجودش بهره ببرند و بسط‍‌ ید امام، لطف دیگری است که به کوشش ما مربوط‍‌ می‌شود. تقویت قدرت امام در مواردی، در توان ماست. بنابراین، ما مکلف به آن هستیم و قدرت نداشتن امام را باید از چشم خود ببینیم"^[۴]^[۵].