آیا دلیلی عرفانی بر وجود امام مهدی می‌توان اقامه کرد؟ (پرسش)

آیا دلیلی عرفانی بر وجود امام مهدی می‌توان اقامه کرد؟
آیا دلیلی عرفانی بر وجود امام مهدی می‌توان اقامه کرد؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / آشنایی با امام مهدی / وجود امام مهدی / ضرورت عقلی وجود امام مهدی
تعداد پاسخ	۱ پاسخ
	v; t; e;

آیا دلیلی عرفانی بر وجود امام مهدی می‌توان اقامه کرد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

پاسخ نخست

پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند:

«برخی از برهان‌های عرفانی بر وجود حجت عبارت‌اند از:

برهان واسطه فیض:^[۱] در عرفان و نیز فلسفه به اثبات رسیده است که خدا به دلیل تجرد محض و بساطت، در بالاترین مرتبه وجود است و عالم طبیعت به خاطر مادی بودن، در پایین‌ترین مرتبه وجود قرار دارد. بنابراین باید واسطه‌ای باشد تا قابلیت عالم مادی را برای دریافت فیض بالا ببرد. این واسطه باید دارای دو جنبه خدایی و دنیایی باشد تا فیض را از خدا دریافت و به خلق خدا برساند. چنین شخصی را خلیفه خدا یا امام می‌نامند. خلیفه خدا در عصر غیبت، امام مهدی (ع) است.
برهان مظهر جامع یا انسان کامل:^[۲] در عرفان اسلامی بیان شده است که اسماء و صفات الهی، مظهر می‌خواهند. در میان اسماء الهی، الله اسم جامع است؛ از این رو مظهر آن باید جامع باشد. انسان کامل به دلیل جامعیت و دربرداشتن عوالم عقل، مثال، طبیعت و ... می‌تواند تجلّی اسم الله باشد و همان طور که اسم الله واسطه فیض الهی به دیگر اسماء است، انسان کامل نیز - که مظهر آن اسم است - مقام خلافت، امامت و واسطه فیض الهی است.
برهان عدم تبعیض در فیض: در هر زمان باید بین عالم ربوبی و انسان ارتباط باشد. در زمان‌های گذشته، انبیاء و اوصیاء واسطه فیض و ارتباط بشر با خدا بودند. این ارتباط در زمان انبیاء با وحی و نبوت صورت می‌گرفت. حال سؤال این است که با وجود سعه فیض الهی، چرا این امت از چنین فیض عظمایی محروم باشد؟ امروزه این ارتباط با مقام امامت و توسط امام عصر (ع) برقرار است. هانری کربن (اسلام شناس فرانسوی) می‌گوید: به عقیده من مذهب تشیع تنها مذهبی است که رابطه هدایت الهی بین عالم انسانیت و خداوند را به طور مدام حفظ کرده و ولایت را به صورت زنده تا روز قیامت ثابت و مستمر نگه داشته است»^[۳].

پرسش‌های وابسته

پانویس

↑ عیون المسائل، فارابی، ص۶۷؛ آراء اهل المدینة، ص۴۵۲؛ المباحات، ابن سینا، ص۶۵؛ اثولوجیا، ص۱۳۴؛ الشواهد الربوبیة، ملاصدرای شیرازی، ص۱۳۹. در این که پیامبر اکرم و ائمه: وسائط فیض هستند، نک: حاشیه المکاسب، اصفهانی؛ دلایل عقلی ونقلی امامت و مهدویت، رحیم لطیفی، ص۶۶-۱۱۳
↑ از این برهان، گاه به برهان تجلی اعظم نیز یاد می‌شود. فارابی با بیانی نزدیک به برهان بالا از آن به «لزوم عقل بالفعل» نام می‌برد، (آراء اهل المدینة الفاضلة، ص۸۹)
↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۲۳.

[1] عیون المسائل، فارابی، ص۶۷؛ آراء اهل المدینة، ص۴۵۲؛ المباحات، ابن سینا، ص۶۵؛ اثولوجیا، ص۱۳۴؛ الشواهد الربوبیة، ملاصدرای شیرازی، ص۱۳۹. در این که پیامبر اکرم و ائمه: وسائط فیض هستند، نک: حاشیه المکاسب، اصفهانی؛ دلایل عقلی ونقلی امامت و مهدویت، رحیم لطیفی، ص۶۶-۱۱۳

[2] از این برهان، گاه به برهان تجلی اعظم نیز یاد می‌شود. فارابی با بیانی نزدیک به برهان بالا از آن به «لزوم عقل بالفعل» نام می‌برد، (آراء اهل المدینة الفاضلة، ص۸۹)

[3] مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۲۳.

[۱]

[۲]

[۳]