میراث نبوت

میراث نبوت مقام ولایت و امامت حضرت رسول (ص) پس از وفاتش به وصی او حضرت علی (ع) منتقل شد و آن حضرت، وارث علم و فضل و حکمت پیامبر بود. وراثت انبیاء، همان مقام خلافت و وصایت است که به امام می‌رسد. میراثی که علی (ع) از پیامبر خدا (ص) برده است، زر و سیم و متاع دنیوی نبود، بلکه همان مقام خلافت و ویژگی طهارت و عصمت و حق ولایت بر امّت بود که مخالفان بر آن سلطه یافتند و حضرت را از آن "ارث معنوی" محروم ساختند. ^[۱].

مقدمه

امام علی (ع) در خطبه شقشقیه با اشاره به غصب خلافت و تحمّل آن دوران سخت همچون کسی که استخوان در گلو و خار در چشم داشته باشد، از خلافت به عنوان میراث غارت‌شدۀ خویش یاد می‌کند أری تراثی نهبا^[۲] و در جای دیگر از حق‌کشی و ستم بنی امیّه دربارۀ آن حضرت نسبت به میراث محمّد (ص) سخن می‌گوید^[۳] و در سخن دیگر، حق ولایت و وصایت و وراثت را مخصوص اهل بیت می‌داند که دیگران به آن دست‌درازی کردند: و لهم حقّ الولایة و فیهم الوصیّة و الوراثة.^[۴] تعبیر و میراث النّبوّة عندکم در زیارت جامعه نیز به این وراثت مقدّس و حق مسلّم اهل بیت اشاره دارد. امام علی (ع) وارث راستین پیامبر خدا بود و باوجود عموی پیامبر عباس بن عبد المطلب، حضرت رسول (ص)، امیر مؤمنان را به وصایت خویش برگزید و وارث خود گردانید و عهده‌دار امور خود پس از وفاتش ساخت. هنگام وفات، انگشتر از دست خود بیرون آورد و به علی (ع) داد. او هم آن را به انگشت دست راست خود کرد، سپس پیامبر به بلال فرمود تا کلاه‌خود، زره، پرچم، شمشیر، عمامه، برد، ابریق و عصای حضرت را بیاورد. همه را به علی (ع) داد، حتّی کلاه سفر و مرکب سواری (شهباء و دلدل، عضباء و صحباء) و چیزهای دیگر را به علی (ع) داد و فرمود: یا علی، اینها را تا من زنده‌ام بگیر، تا پس از من کسی دربارۀ آنها با تو نزاع نکند.^[۵] سپردن این میراث‌ها به امیر مؤمنان نیز گواه دیگری بر خلافت و جانشینی او به شمار می‌رود^[۶]