براهین و نصوص امامت (کتاب)
| براهین و نصوص امامت | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | علی ربانی گلپایگانی |
| موضوع | امامت و ولایت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات رائد|انتشارات انتشارات رائد]][[رده:انتشارات انتشارات رائد]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۰ ش |
| شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۹۲۴-۷۵۰-۹ |
| شماره ملی | ۲۴۵۴۰۹۷ |
براهین و نصوص امامت، کتابی است که با زبان فارسی و با توجه به مفاد آیات مباهله و داستان مربوط به آن و احادیث مشهور به بررسی ادله مهم اثبات ولایت و امامت امام علی(ع)، می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر علی ربانی گلپایگانی است و انتشارات رائد انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «اثبات امامت و ولایت امام علی (ع) و اهل بیت (ع) و مرجعیت علمی ایشان با توجه به مفاد قرآن و سنت است.
در این نوشتار سعی شده است با توجه به مفاد آیات مباهله و داستان مربوط به آن و احادیث مشهور نبوی مانند حدیث منزلت،حدیث طیر، حدیث اخوت، حدیث شجره واحد، حدیث سد ابواب، جریان رد شمس، روایت مدینه العلم، حدیث وصایت، جریان غدیر خم و خطبه مفصل رسول خدا(ص) در این روز به بررسی ادله مهم اثبات ولایت و امامت امام علی(ع) پرداخته شده و شایستگی ایشان برای احراز مسند خلافت و جانشینی رسول خدا و عدم شایستگی دیگران اثبات گردد.
نویسنده ضمن اثبات سند حدیث غدیر و بیان پیام‌های مهم آن به معرفی کتاب‌های متعددی در مورد غدیر پرداخته و معنای ولی و ولایت مندرج در خطبه معروف غدیر را شرح داده و براساس این خطبه ولایت و امامت را برای امام علی(ع) و ائمه معصوم از نسل ایشان اثبات نموده است»[۱].
فهرست کتاب
- پیش‌گفتار
بخش اول: براهین امامت
فصل اول: برهان افضلیت
- دلیل اول: آیه مباهله:
- دلالت آیه بر افضلیت امیرالمؤمنین(ع)؛
- شواهد روایی؛
- پاسخ به اشکالات؛
- دلیل دوم: حدیث طیر:
- سند حدیث؛
- دلالت حدیث طیر؛
- پاسخ به اشکالات؛
- دلیل سوم: احادیث اخوت؛
- دلیل چهارم: حدیث منزلت؛
- دلیل پنجم: شباهت با پیامبران؛
- دلیل ششم: روایات دیگر.
فصل دوم: برهان عصمت
- شرط عصمت در امامت؛
- اشکال: بی نیازی معصوم از امام؛
- اشکال: خطاناپذیری اجماع امت؛
- اشکال: کافی بودن قرآن برای حفظ شریعت؛
- اشکال: نقل غیر متواتر از امام؛
- قرآن و عصمت امام؛
- عصمت امیرالمؤمنین(ع)؛
- عصمت امیرالمؤمنین(ع) از نگاه آیات و روایات.
فصل سوم: برهان علم
- ارکان علم امام؛
- علم امام به مسائل دیگر؛
- دیدگاه دیگران؛
- علم جامع و کامل امیرالمؤمنین(ع).
فصل چهارم: برهان معجزه
- حقیقت و دلالت معجزه؛
- امیرالمؤمنین(ع) و دعوی امامت؛
- معجزات امیرالمؤمنین(ع)؛
- خبرهای امیرالمؤمنین(ع)؛
- استجابت دعا؛
- معجزات و کرامات دیگر؛
- خلاصه برهان؛
- پاسخ به دو اشکال.
بخش دوم: نصوص امامت
فصل اول: نصوص جلی
فصل دوم: حدیث الدار
- نقد سخن ابن تیمیه؛
- دلالت حدیث؛
- پاسخ به اشکالات:
- اشکال اول: عمومیت حدیث الدار؛
- اشکال دوم: ایمان افرادی دیگر به پیامبر؛
- اشکال سوم: ایمان پیشین علی(ع)؛
- اشکال چهارم: انذار خویشاوندان یا تعیین جانشینی؟؛
- اشکال پنجم: تعداد بنی عبدالمطلب؛
- اشکال ششم: معلوم نبودن رهبر امت اسلامی پس از پیامبر(ص)؛
- اشکال هفتم: ناسازگاری حدیث الدار با ایمان ابوطالب؛
- اشکال هشتم: روایتی ناسازگار با حدیث الدار؛
- اشکال نهم: نسخ حدیث الدار.
فصل سوم: نص جلی و پدیده اختلاف
- پاسخ این اشکال چنین است:
- اشکال: فرضیه کتمان نصوص امامت و رفتار صحابه؛
- اشکال: پی آمد نادرست فرضیه کتمان نصوص امامت.
فصل چهارم: نصوص فعلی
- اشکال: جانشینی افرادی دیگر؛
- اشکال: بازگشت پیامبر(ص) از سفر تبوک و عزل امیرالمؤمنین(ع)؛
- اشکال: قطعی نبودن دلالت استخلاف در مدینه.
فصل پنجم: آیه ولایت و امامت امیرالمؤمنین(ع)
- گفتار اول: واژه‌شناسی ولی و ولایت؛
- گفتار دوم: مقصود از ولایت در آیه ولایت؛
- گفتار سوم: احادیث شأن نزول؛
- گفتار چهارم: پاسخگویی به اشکالات؛
- اشکال اول: جمله "وهم راکعون" حال نیست؛
- اشکال دوم: دادن زکات در حال رکوع، ملاک مدح نیست؛
- اشکال سوم: دادن زکات در نماز با توجه کامل به خداوند منافات دارد؛
- اشکال چهارم: اطلاق لفظ جمع بر مفرد پذیرفته نیست؛
- اشکال پنجم: ولایت درباره خدا و پیامبر(ص) به معنای امامت نیست؛
- اشکال ششم: معنای ولایت با سیاق آیات هماهنگ نیست؛
- اشکال هفتم: ولایت فعلی، مقصود است نه ولایت شأنی؛
- اشکال هشتم: زمان اعمال ولایت بیان نشده است؛
- اشکال نهم: امام(ع) به آیه ولایت، احتجاج نکرده است؛
- اشکال دهم: عمل صحابه چگونه توجیه می‌شود؟
- اشکال یازدهم: امامت دیگر امامان شیعه و حصر امامت در علی(ع).
فصل ششم: حدیث غدیر و امامت امیرالمؤمنین(ع)
- گفتار اول: تواتر حدیث غدیر:
- معیار حدیث متواتر؛
- تواتر حدیث غدیر از نگاه عالمان اهل سنت؛
- سخنان بی‌اساس؛
- کوتاه‌ترین نقل؛
- گزارش دوم؛
- گزارش سوم؛
- گزارش چهارم؛
- گزارش پنجم؛
- گزارش ششم، روایت سلیم بن قیس هلالی؛
- بلندترین گزارش؛
- محورهای خطبه غدیر؛
- گفتار سوم: جایگاه حدیث غدیر در تفکر اسلامی:
- گفتار چهارم: اولویت نبی(ص) و امامت على(ع):
- تشکیک در جمله «ألست اولی بکم من انفسکم»؛
- اشکال: ولایت به معنای امامت نیست؛
- اشکال: اولویت، بیانگر معنای مولی نیست؛
- اشکال: مولی به اولویت در تصرف اختصاص ندارد؛
- اشکال: مولی به معنای اولویت در قرابت است؛
- گفتار پنجم: تلازم امامت و محبت؛
- گفتار ششم: مفاد حدیث غدیر از نگاه اهل بیت(ع) و صحابه پیامبر(ص):
- اهل بیت پیامبر(ص)؛
- صحابه پیامبر(ص)؛
- پاسخ به مناقشات ابن تیمیه؛
- گفتار هفتم: امامت على(ع) و خلافت خلفا؛
- گفتار هشتم: پاسخگویی به اشکالات:
- اشکال اول: انکار استعمال مولی در معنی اولی؛
- اشکال دوم: دعای پیامبر(ص) و ولایت محبت و نصرت؛
- اشکال سوم: نارسایی در بیان مقصود؛
- اشکال چهارم: وجود دو امام در یک زمان]]؛
- اشکال پنجم: شکایت عده‌ای از امیرالمؤمنین(ع) نزد پیامبر(ص)؛
- اشکال ششم: لزوم لغویت؛
- اشکال هفتم: عدم احتجاج به حدیث غدیر؛
- اشکال هشتم: تأکید بر محبت و نصرت امیرالمؤمنین(ع)؛
- اشکال نهم: نامناسب بودن زمان و مکان اعلان امامت؛
- گفتار نهم: پاسخ به شبهاتی دیگر:
- شبهه اول: حدیث غدیر قبل از واقعه غدیر؛
- شبهه دوم: معانی مختلف مولی؛
- شبهه سوم: روایات ناسازگار با دلالت حدیث غدیر بر امامت؛
- شبهه چهارم: ناآگاهی شیعیان از معنای حدیث غدیر؛
- شبهه پنجم: صحابه پیامبر حدیث غدیر را به امامت تفسیر نکرده‌اند؛
- شبهه ششم: امامان اهل بیت و معنای حدیث غدیر؛
- شبهه هفتم: سخن امام کاظم(ع) و معنای حدیث غدیر؛
- شبهه هشتم: واژه مولی مبهم است؛
- شبهه نهم: ناسازگاری گفتار و رفتار على(ع) با دلالت حدیث غدیر بر امامت؛
- گفتار دهم: غدیر و ابلاغ کامل رسالت:
- وجوه و اقوال دیگر؛
- نقش بی‌بدیل امامت در نظام اسلامی؛
- گفتار یازدهم: کمال دین و نومیدی کافران:
- احادیث شأن نزول؛
- معنای اکمال دین؛
- نومیدی کافران از دین اسلام:
فصل هفتم: حدیث منزلت و امامت حضرت على(ع)
- گفتار اول: سند حدیث منزلت:
- سخنان بی‌پایه؛
- موارد صدور حدیث منزلت؛
- گفتار دوم: دلایل عمومیت منازل در حدیث منزلت:
- اسم جنس مضاف بر عمومیت دلالت می‌کند؛
- استثنا، بیانگر تعمیم است:
- اشکال بی‌اساس؛
- نادرستی احتمال تقیید در خلافت هارون؛
- استثناء متّصل است نه منقطع؛
- گفتار سوم: تقریرهای چهارگانه:
- تقریر اول: جانشینی هارون پس از موسی(ع)؛
- تقریر دوم: شایستگی هارون برای جانشینی موسی(ع)؛
- تقریر سوم: وجوب اطاعت هارون بر قوم موسی(ع)؛
- تقریر چهارم: مطابقت مستثنا و مستثنا منه در اطلاق و تقیید؛
- گفتار چهارم: پاسخگویی به اشکالات:
- اختلاف هارون، منزلت جدیدی نبود؛
- ولایت ابوبکر در زمان پیامبر(ص)؛
- عمومیت نداشتن خلافت على(ع).
بخش سوم: پندار تعارض در نصوص امامت
- گفتار اول: آیه استخلاف؛
- گفتار دوم: آیه مخلفین؛
- گفتار سوم: حدیث اقتدا؛
- گفتار چهارم: استخلاف ابوبکر در نماز؛
- گفتار پنجم: دلایل دیگر:
- دوران سی ساله خلافت؛
- روایاتی دیگر؛
- گواهی اصحاب؛
- خلاصه؛
- فهرست آیات؛
- فهرست روایات؛
- فهرست اعلام؛
- فهرست ادیان - فرق - قبایل؛
- فهرست: مکان‌ها؛
- فهرست منا.[۱].
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی، (متولد ۱۳۳۴ ش، گلپایگان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، جعفر سبحانی، حسن حسن‌زاده آملی، حسین نوری همدانی، یحیی انصاری شیرازی و حسین مظاهری پیگیری کرد.[۲] پژوهشگر نشریات کیهان اندیشه، نور علم، کلام اسلامی و پیام حوزه از جمله فعالیت‌های وی می‌باشد.
او علاوه بر تدریس در حوزههاى علمیه، تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «امامت در بینش اسلامی»، «وحی نبوی»، «وحی‌شناسی»، «بازاندیشی نقش پیامبر در پدیده وحی»، «علم پیامبران به حقانیت وحی»، «چگونگی وحی نبوت از دیدگاه قرآن و روایات» و «تبیین فلسفی وحی» برخی از این آثار است.[۳]