عباس بن عبدالمطلب
مقدمه
عباس بن عبدالمطلب سه سال پیش از میلاد پیامبر (ص) (عام الفیل) به دنیا آمد. او مردی بلند قامت، زیباروی و نیرومند و در عقل و زیرکی سرآمد زمان خویش بود. مردمان او را به سخا و جود می‌شناختند. از این‌رو جزو ده نفری بود که حتی در دوران جاهلیت نیز دارای مجد و شرافت بودند. عباس بن عبدالمطلب سقایت حاج را که میراث بنی‌هاشم بود، پس از ابوطالب بر عهده گرفت. هم‌چنین پس از اسلام افتخار پرده‌داری خانه خدا نصیب او شد. و به این امر مباهات می‌کرد. در زمان آغاز رسالت پیامبر اکرم (ص)، گرچه تقیه پیشه کرد و ایمان خود را مخفی نگاه داشت، اما حمایت‌های آشکار و پنهان او از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است، چنان‌که در زمان محاصره اقتصادی مسلمین در شعب ابی‌طالب، به تأمین آذوقه برای آنان می‌پرداخت. پس از هجرت پیامبر اکرم (ص) وی در جنگ بدر با اکراه و اجبار خروج کرد. پیامبر اکرم (ص) نیز پس از پیروزی دستور داد به او آسیبی نرسانند، زیرا می‌دانست که او به دل‌خواه خود آهنگ جنگ نکرده است.
عباس بن عبدالمطلب پس از فتح خیبر به مدینه هجرت کرد و مورد استقبال پیامبر اکرم (ص) قرار گرفت. از آن پس همواره در خدمت ایشان بود و در جنگ‌های حنین، طائف، تبوک و فتح مکه در رکاب پیامبر اکرم (ص) حضور داشت. او در شمار راویان احادیث و نیز حدیث شریف غدیر برشمرده‌اند.
عباس بن عبدالمطلب بعد از ارتحال پیامبر اکرم (ص) و پس از امام علی (ع) دومین فردی بود که بر پیکر ایشان نماز گزارد و همواره از حامیان ولایت و وصایت امام علی (ع) بود. هنگامی‌که طراحان ماجرای سقیفه برای مشروعیت بخشیدن به اقدامات خویش نزد او آمدند و اظهار داشتند برای بنی‌هاشم سهمی در حکومت قائل‌اند، او با منطقی نیرومند به سرکرده آن‌ها چنین گفت: "ای ابوبکر! اگر مشروعیت خلافت را رأی مردم می‌دانید، آگاه باشید ما که از مردم هستیم ناخشنودیم. آنچه را که می‌خواهید به ما بدهید، اگر حق مردم است به شما مربوط نیست و اگر حق ماست، ما به سهمی از آن راضی نیستیم، بلکه خلافت از آن ماست."
عباس بن عبدالمطلب در روزگار خلیفه سوم در سن ۸۷ سالگی درگذشت[۱].
جستارهای وابسته
- لبابة بنت حارث هلالیه (همسر)
- عبدالله بن عباس (فرزند)
- عبیدالله بن عباس (فرزند)
منابع
پانویس
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص ۵۳۹-۵۴۰.