حکم کسی که منکر امام مهدی است چیست؟ (پرسش)
حکم کسی که منکر امام مهدی است چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
| حکم کسی که منکر امام مهدی است چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / آشنایی با امام مهدی / وجود امام مهدی / ضرورت وجود امام مهدی (اثبات وجود و چرایی نیاز به امام مهدی) |
| مدخل اصلی | انکار امام مهدی |
پاسخ جامع اجمالی
مهدویت اصل مسلّم در اسلام
اصل مهدویت و اینکه حضرت مهدی(ع) از پیامبر و از فرزندان فاطمه است و در آخرالزمان ظهور می‌کند و زمین را پر از عدل و داد می‌نماید چنانکه پر از ظلم و ستم شده باشد مورد اتفاق نزد شیعه و اهل سنت است و کسی در آن تردید نکرده است. آنچه مورد اختلاف است در وجود شخص مهدی موعود(ع) است که آیا به دنیا آمده است و یا خیر؟ والا مهدی نوعی، مورد اتفاق و احادیث وارده در حد تواتر و یقین است و تصدیق این احادیث نبوی در واقع تصدیق به نبوت نبی اکرم (صلی الله عله و آله) است و قهراً انکار مهدویت و ظهور آن حضرت مستلزم انکار نبوت و رد سخنان متواتر نبی اکرم(ص) خواهد بود. در نتیجه انکار حضرت مهدی(ع) موجب کفر است[۱].
دلیل روایی بر کافر بودن منکر امام مهدی(ع)
برخی از روایاتی که در مورد حکم منکرین امام مهدی(ع) وارد شده عبارت‌اند از:
- روایتی از جابر بن عبدالله انصاری از رسول خدا (ص) آمده است: «هرکس خروج حضرت مهدی را انکار نماید کافر است»[۲].[۳]
- امام کاظم(ع) فرمودند: «هرکس یکی از امامان زنده را انکار کند، امامان قبلی را نیز انکار نموده است»[۴].
- امام حسن عسکری(ع) فرمودند: «اطاعت آخر ما اطاعت اوّل ما و انکار آخر ما چون انکار اوّل ماست»[۵].[۶]
- امام زمان(ع) در بخشی از جوابهای خود به پرسش‌های اسحاق بن یعقوب فرمودند: «بین خداوند عزّوجلّ و هیچ کس قرابت و خویشاوندی نیست هر کس مرا انکار کند از من نیست و راهِ او راه فرزند نوح است»[۷]. این حدیث روایتی را که شیعه و سنی در کتب روایی خود آورده‌اند، تأیید می‌کند و آن اینکه پیامبر (ص) فرمودند: «مثل اهل بیت من، مثل کشتی نوح است، هر کس سوار بر آن شود نجات می‌یابد و کسی از آن تخلف کند غرق خواهد شد»[۸].[۹]
با وجود این روایات، انکار حضرت مهدی(ع) موجب کفر و انکار همۀ امامان و تکذیب رسول اکرم (ص) است[۱۰].
پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیب‌الله طاهری در کتاب «سیمای آفتاب» در این‌باره گفته‌است:
«از آنجا که ظهور حضرت مهدی منتظر (ع) که دارای صفات و علامات مذکور در روایات است، مورد اتفاق و اجماع مسلمین است و احادیث وارده در حد تواتر و یقین است و تصدیق به این احادیث نبوی در واقع، تصدیق به نبوت نبی اکرم(ص) است، قهراً انکار مهدویت و ظهور آن حضرت مستلزم انکار نبوت و رد سخنان متواتر نبی اکرم(ص) خواهد بود. در چنین صورت است که می‌گویند انکار حضرت مهدی موجب کفر است، لذا در روایتی از جابر بن عبدالله انصاری از رسول خدا(ص) آمده است: "مَنْ أَنْكَرَ خُرُوجَ الْمَهْدِيِّ فَقَدْ كَفَرَ"[۱۱]؛ هرکس خروج حضرت مهدی را انکار نماید کافر است. در بعضی از کلمات با این لفظ آمده است: "مَنْ كَذًّبَ بِالْمَهْدِيِّ فَقَدْ كَفَرَ"[۱۲]. لذا اصل مهدویت و اینکه حضرت مهدی از آن پیامبر و از فرزندان فاطمه است و در آخرالزمان ظهور می‌کند و زمین را پر از عدل و داد می‌نماید، چنان که پر از ظلم و ستم شده باشد مورد اتفاق و مسلم عند الفریقین است و کسی از شیعه و سنی در آن تردید نکرده است. آری آنچه مورد اختلاف است در شخص مهدی موعود است و گرنه مهدی نوعی مورد اتفاق است، در چنین شرایطی اگر کسی منکر مهدی موعود شود کافر خواهد شد»[۱۳].
|
| ۲. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:
«روایات فراوانی دلالت می‌کند بر آن‌که قبل از ظهور حضرت، بیشتر مردم مسلمان از دین حق برمی‌گردند و بیشتر قائلین به حضرت و معتقدین به امامت و عصمت آن بزرگوار، اعتقاد خود را از دست داده و وجود آن حضرت را انکار می‌کنند. امام جواد (ع) فرمودند: "... او دارای غیبتی است که روزهای زیاد و مدّتی دراز به طول می‌انجامد. پس مخلصان در انتظار ظهورش به سر می‌برند و اهل تردید انکارش می‌کنند و منکران، یاد او را به استهزاء می‌گیرند"[۱۴]. امام صادق (ع) نیز فرمودند: "و اما در غیبت عیسی (ع)، به درستی که یهودیان و مسیحیان همداستان شدند بر اینکه او کشته شده، ولی خداوند عزّ و جل آنان را تکذیب نمود" و فرمود: "و او را نکشتند و به دار نیاویختند ولی مطلب بر آنان مشتبه شد". غیبت حضرت قائم (ع) نیز همین‌گونه است که سرانجام، این امّت آن را انکار می‌ورزند در اثر طولانی شدن آن، بعضی از هدایت‌نیافتگان قائل می‌شوند که آن حضرت اصلا متولّد نشده و برخی دیگر خواهند گفت که او متولّد شد و از دنیا رفت و گروهی کافر می‌شوند، به خاطر اینکه می‌گویند یازدهمین نفر از ما، بدون فرزند بوده و کسانی دیگر سرکش خواهند شد به خاطر این اعتقاد که امامت را به سیزده نفر و بیشتر سرایت دهند و بعضی هم خداوند عزّ و جل را عصیان و نافرمانی می‌کنند، به اینکه می‌گویند روح امام قائم (ع) در پیکر شخص دیگری وارد شده و سخن می‌گوید[۱۵]. در بخشی از روایات نیز آمده که مردمانی، حضرت را پس از ظهور انکار می‌کنند، زیرا او به صورت جوان بازمی‌گردد، در حالی که آن‌ها او را پیر خیال می‌کردند[۱۶]. و در روایتی آمده است که مردم می‌گویند: چگونه ممکن است این او باشد، او باید قرن‌ها پیش، استخوان‌هایش پوسیده باشد[۱۷]. در روایات، از کسی که حضرت مهدی (ع) را انکار کند، به کافر تعبیر شده است[۱۸]. در حدیثی از امام کاظم (ع) آمده است: "هرکس یکی از امامان زنده را انکار کند، امامان قبلی را نیز انکار نموده است"[۱۹] و نیز آمده است که: "هرکس به همه امامان اعتراف کند، ولی حضرت مهدی (ع) را انکار کند، مانند کسی است که به همه پیامبران اعتراف کند، ولی حضرت محمد (ص) را انکار نماید"[۲۰]. امام حسن عسکری (ع) نیز فرمود: "اطاعت آخر ما، اطاعت اوّل ما، و انکار آخر ما، چون انکار اوّل ماست"[۲۱]. باوجود این روایات، انکار حضرت مهدی (ع) انکار همه امامان و تکذیب رسول اکرم (ص) است»[۲۲]. |
| ۳. آقای رضوانی؛ |
|---|
|
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:
«امام زمان(ع) در بخشی از جوابهای خود به پرسش‌های اسحاق بن یعقوب می‌فرماید: لَيْسَ بَيْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ بَيْنَ أَحَدٍ قَرَابَةٌ وَ مَنْ أَنْكَرَنِي فَلَيْسَ مِنِّي وَ سَبِيلُهُ سَبِيلُ ابْنِ نُوحٍ [۲۳] این حدیث را روایتی که شیعه و سنی در کتب روایی خود آورده‌اند، تأیید می‌کند؛ و آن اینکه پیامبر (ص) فرمود: مثل اهل بیت من، مثل کشتی نوح است، هر کس سوار بر آن شود نجات می‌یابد و کسی که از آن تخلف کند غرق خواهد شد[۲۴]»[۲۵].
|
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ ر.ک: طاهری، حبیب‌الله، سیمای آفتاب، ص ۳۶۸.
- ↑ «مَنْ أَنْکَرَ خُرُوجَ الْمَهْدِیِّ فَقَدْ کَفَرَ»؛ فراید السمطین و البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان، ج ۲، ص ۳۱۵؛ به نقل از امامت و مهدویت.
- ↑ ر.ک: طاهری، حبیب‌الله، سیمای آفتاب، ص ۳۶۸.
- ↑ «مَنْ أَنْکَرَ وَاحِداً مِنَ الْأَحْیَاءِ فَقَدْ أَنْکَرَ الْأَمْوَاتَ»؛ غیبة نعمانی، ص ۶۳؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۳۷۳.
- ↑ «طَاعَةَ آخِرِنَا کَطَاعَةِ أَوَّلِنَا وَ الْمُنْکِرَ لآِخِرِنَا کَالْمُنْکِرِ لِأَوَّلِنَا»؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۶۰؛ اعلام الوری، ص ۴۱۲.
- ↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۱۳۶.
- ↑ «لَیْسَ بَیْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ بَیْنَ أَحَدٍ قَرَابَةٌ وَ مَنْ أَنْکَرَنِی فَلَیْسَ مِنِّی وَ سَبِیلُهُ سَبِیلُ ابْنِ نُوحٍ»؛ کمال الدین و تمام النعمة، ص ۴۸۴، ح ۳.
- ↑ «إِنَّمَا مَثَلُ أَهْلِ بَیْتِی فِیکُمْ مَثَلُ سَفِینَةِ نُوحٍ مَنْ رَکِبَ فِیهَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِق»؛ مستدرک حاکم، ج ۳، ص ۱۵۱؛ بصائر الدرجات، ص ۳۱۷، ح ۴.
- ↑ ر.ک: رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۳۹۸.
- ↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۱۳۶.
- ↑ فراید السمطین و کتاب البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان، طبق نقل امامت و مهدویت، ج ۲، ص ۳۱۵.
- ↑ هر کس ظهور مهدی را دروغ بشمارد، کافر گردیده است.
- ↑ طاهری، حبیب‌الله، سیمای آفتاب، ص ۳۶۸.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۸.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۲۰.
- ↑ ینابیع المودّه، ج ۳، ص ۱۶۷؛ منتخب الأثر، ص ۲۸۵.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۴۸ و ۲۲۵؛ غیبة طوسی، ص ۲۶؛ منتخب الأثر، ص ۲۷۶.
- ↑ منتخب الأثر، ص ۱۴۹؛ الزام الناصب، ص ۵۹؛ ینابیع المودّه، ج ۳، ص ۱۰۸ و ۱۶۲.
- ↑ غیبة نعمانی، ص ۶۳؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۳۷۳.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۴۳؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۱۳.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۶۰؛ اعلام الوری، ص ۴۱۲.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۱۳۶.
- ↑ بین خداوند عزّوجلّ و هیچ کس قرابت و خویشاوندی نیست، هر کس مرا انکار کند از من نیست، و راهِ او راه فرزند نوح است؛ کمال الدین، ص ۴۸۴، ح ۳
- ↑ مستدرک حاکم، ج ۳، ص ۱۵۱؛ بصائر الدرجات، ص ۳۱۷، ح ۴
- ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۳۹۸.