اسماعیلیان چه کسانی هستند و در مورد مهدویت چه نظری دارند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
اسماعیلیان چه کسانی هستند و در مورد مهدویت چه نظری دارند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با معارف مهدویت / مهدویت در اسلام / مهدویت از دیدگاه مذاهب اسلامی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

اسماعیلیان چه کسانی هستند و در مورد مهدویت چه نظری دارند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

پژوهشگران مؤسسه آینده روشن

پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند:

«اسماعیلیان یکی از فرقه‌های مهم شیعی هستند که تاریخ پر فراز و نشیبشان به اواسط قرن دوم و پس از وفات امام صادق (ع) می‌رسد. اینان اگر چه مانند شیعیان دوازده امامی در امر امامت و مصادیق آن تا امام ششم، یعنی جعفر بن محمد الصادق (ع) اشتراک عقیده دارند و امامت را نیز به نص می‌دانند،[۱] ولی درباره سلسله امامت بعد از امام صادق (ع) با پیروان آن امام یعنی شیعیان امامیه اختلاف نظر دارند و امامت را در اسماعیل فرزند بزرگ تر امام صادق (ع) و نسل او جست و جو می‌نمایند. این فرقه خود به انشعاباتی مانند: خالصه، مبارکیه، قرامطه، فاطمیان، مستعلویه، نزاریه و ... تقسیم شده‌اند که در اعتقادات با هم اختلافاتی دارند.

مهدویت در میان اسماعیلیان از موضوعات پرابهام است که در عین حال بیش ترین دگرگونی را در طول تاریخ داشته است. برای مثال پیروان فرقه خالصه که به نوعی بانیان فرقه اسماعیلیه هستند و به همین دلیل اسماعیلیه نخستین نام بردار شده‌اند، به مهدویت اسماعیل، غیبت او و سرانجام ظهورش معتقدند و می گویند: او ظاهر خواهد گشت و بر همه جهان سیطره خواهد یافت. اکثریت مبارکیه و در ادامه آنان قرامطه نیز معتقدند: محمد فرزند اسماعیل و نواده امام صادق (ع)، امام و مهدی قائم است؛ او نمرده و در سرزمین روم پنهان و غایب است و سرانجام، ظهور خواهد کرد[۲].

به رغم گوناگونی و رنگارنگی موعودباوری در میان اسماعیلیان، می‌توان به مشترکاتی در بین فرقه‌های اسماعیلی در این زمینه اشاره نمود: رسالت مهدی موعود اجتماعی است و او رستگاری و عدالت را برای همه بشر به ارمغان می‌آورد. از دیگر کارکردهای این موعود، نسخ شریعت، برقراری کامل عدالت، اظهار اسرار و حقایق باطنی است که همگی از درانداختن طرحی نو حکایت دارد»[۳].

پرسش‌های وابسته

  1. دیدگاه اهل سنت درباره مهدویت چیست؟ (پرسش)
  2. دیدگاه شیعه درباره مهدویت چیست؟ (پرسش)
  3. آیا شیعه مهدویت را نظریه‌ای مرکب از وجود امام دوازدهم و مهدی موعود بودن او می‌داند؟ (پرسش)
  4. آیا اعتقاد به مهدویت اختصاص به شیعه دارد؟ (پرسش)
  5. آیا عقیده مهدویت مورد اجماع مسلمین است؟ (پرسش)
  6. آیا مذاهب اسلامی بر اصل ظهور امام مهدی اتفاق نظر دارند؟ (پرسش)
  7. آیا مذاهب اسلامی بر وجوب اعتقاد به ظهور مهدی‏ اتفاق نظر دارند؟ (پرسش)
  8. شیعه و اهل سنت در چه موضوعاتی از مهدویت دیدگاه‌های مشترکی دارند؟ (پرسش)
  9. دیدگاه مذاهب اسلامی راجع به توسعه حکومت امام مهدی‏ چیست؟ (پرسش)
  10. دیدگاه مذاهب اسلامی درباره لقب منجی چیست؟ (پرسش)
  11. دیدگاه فریقین درباره مسأله مهدویت چیست؟ (پرسش)
  12. آیا اعتقاد به آمدن منجی در آینده مخصوص مسلمانان و به ویژه شیعیان است؟ (پرسش)
  13. آیا سنی‌‏ها نیز به آمدن امام مهدی اعتقاد دارند؟ (پرسش)
  14. آیا نامی از امام مهدی در صحاح سته آمده است؟ (پرسش)
  15. دیدگاه مذاهب اسلامی درباره حکومت عدل‌گستر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  16. مهدویت از دیدگاه اهل سنت با مهدویت از دیدگاه شیعه چه فرقی دارد؟ (پرسش)
  17. اسماعیلیان چه کسانی هستند و در مورد مهدویت چه نظری دارند؟ (پرسش)
  18. اهل تسنن درباره مهدی چه دیدگاهی دارند و مهدویت در بین آنان از چه جایگاهی برخوردار است؟ (پرسش)
  19. مهدی در نظر اهل تسنن چه ویژگی‌هایی دارد و مهدی از نسل کیست؟ (پرسش)
  20. اهل تسنن درباره نزول حضرت عیسی چه نظری دارند؟ آیا این که برخی از آنان مهدی را همان عیسی می‌دانند صحیح است؟ (پرسش)
  21. آیا در مذاهب دیگر نامی از امام مهدی برده شده است؟ (پرسش)
  22. فرقه‌ها و مذاهب بزرگ اسلامی در موضوع مهدویت چه نقاط مشترکی دارند؟ (پرسش)
  23. فرقه‌ها و مذاهب بزرگ اسلامی در موضوع مهدویت در چه مواردی اختلاف دارند؟ (پرسش)
  24. در اسلام منجی موعود چه کسی معرفی شده است؟ (پرسش)

پانویس

  1. الملل و النحل، شهرستانی، ص۱۶۲
  2. گونه شناسی اندیشه منجی موعود در تشیع، ص۴۳۱
  3. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۰۰.