دیدگاه فریقین درباره مسأله مهدویت چیست؟ (پرسش)

دیدگاه فریقین درباره مسأله مهدویت چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

دیدگاه فریقین درباره مسأله مهدویت چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با معارف مهدویت / مهدویت در اسلام / مهدویت از دیدگاه مذاهب اسلامی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

پاسخ نخست

 
محمد جواد فاضل لنکرانی

آیت‌الله محمد جواد فاضل لنکرانی، در کتاب «گفتارهای مهدوی» در این‌باره گفته است:

«مسئله مهدویت و امامت حضرت حجت (ع) یک حقیقت غیر قابل انکار است. پیروان مذهب اهل بیت (ع) و سایر مذاهب اربعه اسلامی که با قرآن ارتباط دارند، متوجه‌اند که از خود آیات قرآن کریم، این حقیقت تابناک به خوبی استفاده می‌شود، حتی در کتب تفسیر اهل سنت، در ذیل برخی از آیات قرآن، نام شریف حضرت مهدی (ع) ذکر شده است؛ از جمله قرطبی مفسر معروف اهل سنت درباره آیه شریفه سی و سوم توبه که می‌فرماید: ﴿هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ[۱]

در کتاب "الجامع لاحکام القرآن" گفته است: سدی می‌گوید پیروزی اسلام بر دیگر ادیان، هنگام قیام مهدی است. در آن زمان مردمان یا باید مسلمان شوند و یا جزیه دهند؛ و اینکه گفته شده است مهدی همان عیسی است، [سخن] نادرستی است؛ زیرا اخبار صحیح به گونه‌ای متواتر وارد شده که مهدی از خاندان پیامبر است. پس جایز نیست که آن را بر عیسی (ع) حمل کنیم[۲].

و یا جلال الدین سیوطی در تفسیر "الدر المنثور" درباره ذیل آیه شریفه صد و چهارده بقره که می‌فرماید: ﴿لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ[۳]

چنین نوشته است که: "اما خزیهم فی الدنیا فإنه اذا قام المهدی و فتحت القسطنطینیة قتلهم، فلذلک الخزی"[۴]

و همچنین در تفاسیر شیعی نیز درباره آیه شریفه‌ای که در ابتدای مقاله استشهاد شد و یا آیه شریفه صد و پنجم از سوره مبارکه انبیا که می‌فرماید: ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ[۵]

چنین آمده است که امام باقر (ع) در تأویل آن فرموده‌اند: "وَ لَقَد کَتَبنا فِی الزبورِ وَ قَولُهُ أن الأرضَ یَرِثُها عِبادِیَ قال: الکُتُب کُلها ذِکر و مِن بعدِ الذکرِ وَ لَقَد کَتَبنا قال: القائمُ و أصحابُه"[۶].

به عبارت دیگر، خدا طبق این آیه می‌فرماید ما بعد از آنکه در تورات نوشتیم، در زبور هم این مطلب را اعلام کردیم که [قطعاً تمام] زمین را بندگان شایسته ما به ارث خواهند برد و بر آن سلطنت خواهند نمود. آری همه مسلمانان اتفاق نظر دارند که وراثت زمین در آن دوران، به انسان‌هایی خواهد رسید که واجد دو ویژگی باشند:

ویژگی اول: این‌که بنده واقعی خدا بوده و سراسر وجودشان را برای خداوند قرار داده باشند.

ویژگی دوم: این‌که افرادی صالح و شایسته بوده و لیاقت بهره برداری از زمین را داشته باشند.

از این رو هیچ مجالی برای کسانی که بخواهند در این حقیقت نورانی تشکیک کنند نیست، مگر کسانی که از حقیقت قرآن فاصله گرفته باشند، اما برای کسانی که هر چند ارتباط اندکی با قرآن دارند، این حقیقت، یعنی ولایت حضرت خاتم الاوصیاء، امام زمان (ع) و ظهور حضرت مهدی (ع) به عنوان آخرین منجی الهی، یک مسئله مسلم و غیر قابل تردید است.

آری اصل قضیه مهدویت، از حقایق مسلم اسلامی است که پشتیبان آن مباحث عقلی و نقلی است»[۷].

پرسش‌های وابسته

  1. دیدگاه اهل سنت درباره مهدویت چیست؟ (پرسش)
  2. دیدگاه شیعه درباره مهدویت چیست؟ (پرسش)
  3. آیا شیعه مهدویت را نظریه‌ای مرکب از وجود امام دوازدهم و مهدی موعود بودن او می‌داند؟ (پرسش)
  4. آیا اعتقاد به مهدویت اختصاص به شیعه دارد؟ (پرسش)
  5. آیا عقیده مهدویت مورد اجماع مسلمین است؟ (پرسش)
  6. آیا مذاهب اسلامی بر اصل ظهور امام مهدی اتفاق نظر دارند؟ (پرسش)
  7. آیا مذاهب اسلامی بر وجوب اعتقاد به ظهور مهدی‏ اتفاق نظر دارند؟ (پرسش)
  8. شیعه و اهل سنت در چه موضوعاتی از مهدویت دیدگاه‌های مشترکی دارند؟ (پرسش)
  9. دیدگاه مذاهب اسلامی راجع به توسعه حکومت امام مهدی‏ چیست؟ (پرسش)
  10. دیدگاه مذاهب اسلامی درباره لقب منجی چیست؟ (پرسش)
  11. دیدگاه فریقین درباره مسأله مهدویت چیست؟ (پرسش)
  12. آیا اعتقاد به آمدن منجی در آینده مخصوص مسلمانان و به ویژه شیعیان است؟ (پرسش)
  13. آیا سنی‌‏ها نیز به آمدن امام مهدی اعتقاد دارند؟ (پرسش)
  14. آیا نامی از امام مهدی در صحاح سته آمده است؟ (پرسش)
  15. دیدگاه مذاهب اسلامی درباره حکومت عدل‌گستر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  16. مهدویت از دیدگاه اهل سنت با مهدویت از دیدگاه شیعه چه فرقی دارد؟ (پرسش)
  17. اسماعیلیان چه کسانی هستند و در مورد مهدویت چه نظری دارند؟ (پرسش)
  18. اهل تسنن درباره مهدی چه دیدگاهی دارند و مهدویت در بین آنان از چه جایگاهی برخوردار است؟ (پرسش)
  19. مهدی در نظر اهل تسنن چه ویژگی‌هایی دارد و مهدی از نسل کیست؟ (پرسش)
  20. اهل تسنن درباره نزول حضرت عیسی چه نظری دارند؟ آیا این که برخی از آنان مهدی را همان عیسی می‌دانند صحیح است؟ (پرسش)
  21. آیا در مذاهب دیگر نامی از امام مهدی برده شده است؟ (پرسش)
  22. فرقه‌ها و مذاهب بزرگ اسلامی در موضوع مهدویت چه نقاط مشترکی دارند؟ (پرسش)
  23. فرقه‌ها و مذاهب بزرگ اسلامی در موضوع مهدویت در چه مواردی اختلاف دارند؟ (پرسش)
  24. در اسلام منجی موعود چه کسی معرفی شده است؟ (پرسش)

پانویس

  1. «او کسی است که پیامبر خود را برای مردم فرستاد، با دینی درست و بر حق تا آن دین را بر همه دین‌ها پیروز گرداند، هر چند مشرکان را خوش نیاید.» سوره‌ توبه، آیه ‌۳۳.
  2. "وقال السدی: ذاک عند خروج المهدی لا یبقی أحد إلا دخل فی الإسلام أو أدی الجزیة وقیل: المهدی هو عیسی فقط وهو غیر صحیح لأن الأخبار الصحاح قد تواترت علی أن المهدی من عترة رسول الله (ص) فلا یجوز حمله علی عیسی"؛ الجامع الاحکام القرآن، قرطبی، ج۸، ص۱۱۱.
  3. «و نصیبشان در دنیا خواری و در آخرت عذابی بزرگ است.» سوره‌ بقره، آیه ‌۱۱۴.
  4. «خواری و ذلت در دنیا زمانی فرا می‌رسد که مهدی به پا خیزد و قسطنطنیه را فتح کند و آنان را بکشد.» الدر المنثور، سیوطی، ج۱، ص۲۶۴. البته قریب به این مضمون در تفسیر طبری و تفسیر کشف الاسرار نیز تصریح شده است. کشف الاسرار، میبدی، ج۱، ص۳۲۵.
  5. «و در حقیقت در زبور پس از تورات نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به ارث خواهند برد» سوره‌ انبیاء، آیه ‌۱۰۵.
  6. «مراد از کلمه ذکر در وَ لَقَد کَتَبنا فِی الزبورِ مِن بعدِ الذکرِ همه کتاب‌های پیامبران است و مراد از أنَ الأرضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصالِحون قائم و یاران او می‌باشد.» مجمع البیان، طبرسی، ج۴، ذیل آیه.
  7. فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۳۲.