بحث:معاد در حدیث
بخش اول: معناشناسی
بخش دوم: معرفت معاد
- تقرير معرفة المعاد
- أحكام معرفة المعاد
- طرق معرفة المعاد
بخش سوم: امکان معاد
بخش چهارم: ضرورت معاد
تقریر ضرورت معاد
ادله ضرورت معاد
ادله عقلی
- دلیل تجرد روح
- دلیل تکامل انسان
- دلیل حرکت
- دلیل حقیقت
- دلیل حکمت
- دلیل عدالت
- فطرت جاودان‌طلبی
- برهان ربوبیت
- برهان جزاء
- برهان رحمت
ادله نقلی
بخش پنجم: فواید و آثار معاد
- فناناپذیری و زندگی ابدی
- رسیدن به جزای اعمال (ثواب و عقاب)
- تحقق وعده‌ها و وعیدهای الهی
- تحقق عدل الهی
بخش ششم: باور به معاد
ضرورت باور به معاد
فواید، آثار و اسباب باور به معاد
آثار عام
- جلب رزق و روزی
- هدایت شدن انسان
- الانقطاع الی الله تعالی
آثار خاص
آثار در دنیا
آثار فردی
آثار اجتماعی
- حمایت از محرومان و کمک به دیگران [۱۴].[۱۵].[۱۶]
- پرهیز از اذیت و آزار دیگران
آثار در آخرت
- جلب غفران الهی
- داخل شدن در بهشت
- آسان شدن مرگ
- کسب ثواب
- نجات یافتن انسان
- مصاحبت و همراهی با پیامبر(ص)
بخش هفتم: انکار معاد [۱۷]
بخش هشتم: اهتمام به معاد
- ضرورت اهتمام به معاد
- آثار اهتمام به معاد
- ترک الأعمال السیئة
- التقوی
- التهجد
- حزن القلب
- الحلم (العقل)
- خفة الحوائج
- رجاء الله تعالی
- الزهد
- الصبر
- عبادة الله تعالی
- عدم إیذاء الغیر
- عدم الرجاء فی متاع الدنیا
- عدم الوثوق بمتاع الدنیا
- عفة النفس
- القناعة بالکفاف
- القوة علی إظهار الکرامة
- مصافحة الملائکة أهل الیقین
- نحافة الجسم
- النیل إلی البر
- الوثوق بالله تعالی
- جلب الرزق
- جلب غفران الله تعالی
- دخول الجنة
- سهولة الموت
- الغنی
- قوة الإنسان
- کسب الثواب
- کفایة الله تعالی العبد
- نجاة الإنسان
- هدایة الإنسان
- وقار القلب
- آثار عدم اهتمام به معاد
- خسران الانسان
- العذاب
- کراهة الموت
- اسباب اهتمام به معاد
- اسباب عدم الاهتمام بالمعاد
- الاشتغال بالدنیا
- الاغترار بالأمانی
- طول الأمل
- وسوسة الشیطان
- الحث علی الاهتمام بالآخرة
- أعوان الإنسان فی الاهتمام بالآخرة
- التوقیت
- الدنیا
بخش نهم: ویژگی‌های معاد
فناء
بقاء
خلود [۱۸]
معناشناسی
ضرورت یا عدم ضرورت اعتقاد یا باور به خلود
ادله خلود
کیفیت خلود
اقسام خلود
- به لحاظ مخلَد (در آخرت)
- به لحاظ مکان خلود
سقوط تکلیف
روحاني يا جسماني بودن
معاد روحاني محض
- حقيقة المعاد الروحاني
- أدلة المعاد الروحاني
- الأدلة العقلية حول المعاد الروحاني
- الأدلة النقلية حول المعاد الروحاني
- كيفية المعاد الروحاني
معاد جسماني محض
- حقيقة المعاد الجسماني
- أدلة المعاد الجسماني
- الأدلة العقلية حول المعاد الجسماني
- الأدلة النقلية حول المعاد الجسماني
- الآيات حول المعاد الجسماني
- الروايات حول المعاد الجسماني
- كيفية المعاد الجسماني
معاد روحاني جسماني
- حقيقة المعاد الروحاني والجسماني
- أدلة المعاد الروحاني والجسماني
- الأدلة العقلية حول المعاد الروحاني والجسماني
- الأدلة النقلية حول المعاد الروحاني والجسماني
- الآيات حول المعاد الروحاني
- الروايات حول المعاد الروحاني والجسماني
- كيفية المعاد الروحاني والجسماني
- شبهه آكل ومأكول
بخش دهم: مراحل معاد [۲۳].[۲۴]
بخش یازدهم: دنیا و آخرت
التغایر بین الدنیا و الآخرة
التقابل بین الدنیا و الآخرة
الصلة بین الدنیا و الآخرة
فضیلت آخرت بر دنیا
موارد نیازمند بررسی
پانویس
- ↑ آخرت: (به معنای «عقبی»): دو معنا از این واژه قابل برداشت است: یکی: «عالم آخرت» که از «مرگ» شروع می‌شود و تا «قیامت» و پس از آن را شامل می‌شود که در این صورت این اصطلاح، مترادف با «معاد بالمعنی الاعم» است و دیگری: به معنای «یوم الآخرة» است که مراد یکی از اسامی «روز قیامت» است.
- ↑ مراد واژگانی است که به لحاظ معنا و مفهوم، توهم مترادف بودن با آخرت از آنها برداشت می‌شود
- ↑ دو معنا از این واژه قابل فهم است: نخست: اینکه «معاد» به معنای «عود الروح الی الله» است که مشتمل بر مراحلی است و از «مرگ» تا «قیامت» را شامل می‌شود که به آن «معاد بالمعنی الاعم» گفته می‌شود. دوم: اینکه مراد از آن تنها «روز قیامت» است که خود یکی از «مراحل معاد» است. معاد - به این معنا - «معاد بالمعنی الأخص» نامیده می‌شود.
- ↑ توهم ترادف با «آخرت» را دارد؛ اما مراد از آن: (۱): یا مراحل پس از برزخ تا بهشت و جهنم است که به این معنا یکی از «مراحل آخرت» یا «معاد بالمعنی الاعم» است؛ نه اینکه عین آن باشد. (۲): یا به معنای «روز قیامت» است که باز هم در مباحث آخرت یا معاد بالمعنی الاخص مورد بحث قرار می‌گیرد.
- ↑ معاد از اصول دین است، عدم باور به آن موجب عدم ورود در اسلام
- ↑ حفظ انسان از وقوع در معاصی: نک: نهج البلاغه، خطبه 194، 594؛ دوری از گناهان: نک: ﴿قَالُوا۟ لَن نُّؤْثِرَکَ عَلَیٰ مَا جَآءَنَا مِنَ ٱلْبَیِّنَـٰتِ وَٱلَّذِی فَطَرَنَا فَٱقْضِ مَآ أَنتَ قَاضٍ إِنَّمَا تَقْضِی هَـٰذِهِ ٱلْحَیَوٰةَ ٱلدُّنْیَآ﴾، «گفتند هرگز تو را بر برهان‌هایی که فرا راهمان (پدید) آمده و بر آن کس که ما را آفریده است برنخواهیم گزید؛ هر چه از دستت بر می‌آید بکن! تو تنها در زندگی این جهان کاری می‌توانی کرد» سوره طه، آیه 72.
- ↑ کافی، 2/131 و 8/172
- ↑ ﴿وَمَا ٱلْحَیَوٰةُ ٱلدُّنْیَآ إِلَّا لَعِبٌۭ وَلَهْوٌۭ وَلَلدَّارُ ٱلْـَٔاخِرَةُ خَیْرٌۭ لِّلَّذِینَ یَتَّقُونَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ﴾، «و زندگی دنیا جز بازیچه و سرگرمی نیست و بی‌گمان برای کسانی که پرهیزگاری می‌ورزند سرای واپسین نیکوتر است؛ آیا نمی‌اندیشید؟» سوره انعام، آیه 32.
- ↑ ﴿قُلْ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٌۭ مِّثْلُکُمْ یُوحَیٰٓ إِلَیَّ أَنَّمَآ إِلَـٰهُکُمْ إِلَـٰهٌۭ وَٰحِدٌۭ فَمَن کَانَ یَرْجُوا۟ لِقَآءَ رَبِّهِۦ فَلْیَعْمَلْ عَمَلًۭا صَـٰلِحًۭا وَلَا یُشْرِکْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِۦٓ أَحَدًۢا﴾، «بگو: جز این نیست که من هم بشری چون شمایم (جز اینکه) به من وحی می‌شود که خدای شما خدایی یگانه است؛ پس هر کس به لقای پروردگارش امید دارد باید کاری شایسته کند و در پرستش پروردگارش هیچ کس را شریک نسازد» سوره کهف، آیه 110.
- ↑ ﴿وَٱسْتَعِینُوا۟ بِٱلصَّبْرِ وَٱلصَّلَوٰةِ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلَّا عَلَی ٱلْخَـٰشِعِینَ﴾، «از شکیبایی و نماز یاری بجویید و بی‌گمان این کار جز بر فروتنان دشوار است» سوره بقره، آیه 45.
- ↑ ﴿ٱلَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَـٰقُوا۟ رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَیْهِ رَٰجِعُونَ﴾،«همان کسان که می‌دانند به لقای پروردگارشان خواهند رسید و به سوی او باز می‌گردند» سوره بقره، آیه 46.
- ↑ نهج البلاغه، خطبه 98،135
- ↑ تنور القلب
- ↑ ﴿أَرَءَیْتَ ٱلَّذِی یُکَذِّبُ بِٱلدِّینِ﴾«آیا آن کس را که (روز) پاداش و کیفر را دروغ می‌شمارد دیده‌ای؟» سوره ماعون، آیه 1.
- ↑ ﴿فَذَٰلِکَ ٱلَّذِی یَدُعُّ ٱلْیَتِیمَ﴾«او همان کسی است که یتیم را می‌راند» سوره ماعون، آیه 2.
- ↑ ﴿وَلَا یَحُضُّ عَلَیٰ طَعَامِ ٱلْمِسْکِینِ﴾«و (مردم را) به سیر کردن مستمند برنمی‌انگیزد» سوره ماعون، آیه 3.
- ↑ شبهات منکران معاد
- ↑ جاودانگی
- ↑ خلود روح و خلود جسم
- ↑ خلود مکان بهشت، خلود تنعیم و تنعم و خلود نعم بهشتی
- ↑ «ذکر اقوال»: نفی مطلق خلود، خلود در نار و نفی خلود در عذاب، خلود در نار و عذاب
- ↑ بنابر قول صحیح در خلود
- ↑ منازل آخرت
- ↑ جهت مشاهده سایر سرفصل‌ها و زیر مجموعه‌ها، نک: مدخل مراحل معاد در حدیث در دانشنامه مجازی امامت و ولایت