برنامه جهانی مبارزه با فساد (کتاب)

برنامه جهانی مبارزه با فساد با مطالعه تطبیقی سیره حکومت علوی
زبان	فارسی
نویسندگان	میلاد قطبی محسن اسماعیلی
موضوع	مبارزه با فساد فساد
مذهب	شیعه
ناشر	انتشارات دانشگاه امام صادق
محل نشر	تهران، ایران
سال نشر	۱۳۹۶ ش
تعداد صفحه	۱۶۰
شابک	۹۷۸-۶۰۰-۲۱۴-۶۰۷-۶
شماره ملی	۵۰۱۷۲۳۸

برنامه جهانی مبارزه با فساد (با مطالعه تطبیقی سیره حکومت علوی)، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مبارزه با فساد با مطالعه تطبیقی سیره حکومت علوی می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این کتاب اثر میلاد قطبی و محسن اسماعیلی است و انتشارات دانشگاه امام صادق انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «در کتاب پیش‌رو، موضوع را در سه بخش دنبال خواهیم کرد: در بخش اول مفاهیم اصلی بحث از جمله ارتباط قدرت و فساد، انواع فساد و تعریف مختار از فساد حکومتی و عوامل مرتبط با ایجاد آن و در بخش دوم توضیح برنامه‌های جهانی را در دو بعد برنامه‌های نظری و عملی در مبارزه با فساد حکومتی، بحث می‌کنیم؛ در بعد نظری به تئوری‌های تفکیک قوا، حکمرانی خوب و نظارت بر قدرت در برنامه‌های جهانی و در بعد عملی به قانون‌گذاری مقابله با فساد، نهادسازی در راستای مبارزه با فساد و اعمال مجازات‌های ویژه و... می‌پردازیم. در بخش سوم نیز به صورت تطبیقی با بخش‌های گذشته سیره حکومت علوی در مبارزه با فساد حکومتی را مورد بررسی و دقت قرار می‌دهیم. قابل ذکر است که به دلیل عدم امکان تطبیق موردی اقدامات نظری و عملی، در برنامه‌های جهانی و سیره حکومت علوی(ع) با یکدیگر، در بخش مربوط به سیره علوی بدون تفکیک مذکور تا حد امکان تطبیق صورت گرفته و همین مانع نیز دلیلی بود بر اینکه هر بحث به صورت تطبیقی، یکجا آورده نشود و لذا ابتدا برنامه‌های جهانی مطرح شده و بعد سیره علوی(ع) و البته حفظ انسجام و ارتباط مطالب با یکدیگر مدنظر نگارنده بوده است».

فهرست کتاب

• مقدمه

فصل اول مفهوم‌شناسی

قدرت و فساد

• فساد و ارتباط آن با قدرت
• انواع فساد

1. فساد قانونی
2. فساد سیاسی
3. فساد نظام اداری و دستگاه بوروکراسی
4. فساد رجال سیاسی
5. فساد احزاب و گروه‌های سیاسی
6. فساد دستگاه قضایی
7. فساد اداری
8. فساد اقتصادی

فساد حکومتی

• تعریف فساد حکومتی
• عوامل مرتبط با ایجاد فساد حکومتی

1. ساختارهای نامشروع
2. عدول از اصول حکمرانی خوب حکمرانی خوب

• جمع‌بندی فصل

فصل دوم برنامه‌های جهانی در مبارزه با فساد حکومتی

برنامه‌های نظری

• تفکیک قوای حکومتی

1. زمینه‌های گرایش به اصل تفکیک قوا
   1. اوضاع سیاسی اجتماعی
   2. اوضاع فکری
2. مبانی پذیرش اصل تفکیک قوا از دیدگاه منتسکیو
   1. تجمع قدرت موجب فساد است
   2. لزوم وجود تقوا و پرهیز از فساد در حکومت
3. کیفیت و انواع تفکیک قوا
   1. کیفیت تفکیک قوا
   2. انواع تفکیک قوا
      1. تفکیک عمودی قوا
      2. تفکیک افقی قوا
      3. نظریات جدید
      4. انتقادات وارد بر اصل تفکیک قوا

• تئوری حکمرانی خوب

1. تعریف و زمینه‌های طرح تئوری
2. اصول حکمرانی خوب
   1. مشارکت
   2. حاکمیت قانون
   3. شفافیت
   4. پاسخ‌گویی
   5. شکل‌گیری وفاق عمومی
   6. حقوق مساوی
   7. اثربخشی و کارایی
   8. مسئولیت‌پذیری
   9. رعایت قانون توسط دولتمردان و مردم و مبارزه با فساد
   10. تفکیک قوا
3. انتقادات وارد بر تئوری حکمرانی خوب

• نظارت بر قدرت

1. مفهوم نظارت
2. شیوه‌های نظارت بر قدرت
   1. پارلمان و اصل نمایندگی
   2. جامعه مدنی احزاب و نظارت همگانی
   3. رسانه‌ها و افکار عمومی
   4. مخالفان سیاسی یا اپوزیسیون
   5. مناصب سیاسی دوره‌ای

برنامه‌های عملی

• نظام شفافیت مالی
• تأمین هزینه‌های انتخابات
• تأمین کالا و خدمات
• تعهد ملی و اراده سیاسی
• اعلام دارایی
• مجموعه مقررات رفتاری
• قانون‌گذاری مبارزه با فساد

1. اسناد بین‌المللی در مبارزه با فساد
   1. کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه فساد
   2. کنوانسیون بین‌المللی مبارزه با جرائم سازمان یافته (پالرمو)
   3. گزارش یازدهمین کنگره سازمان ملل متحد درباره پیشگیری از جرائم
   4. کنوانسیون آمریکایی مقابله با فساد
   5. کنوانسیون مبارزه با فساد مقامات جوامع اروپایی با مقامات دولت‌های عضو اتحادیه اروپا (۱۹۹۷)
   6. کنوانسیون مدنی و کیفری در خصوص فساد
2. وضع قوانین در سطح ملی

• نهادسازی در راستای مبارزه با فساد الف کمیسیون مستقل مقابله با فساد هنگ کنگ

1. نهاد نظارتی آمبود زمان
2. اعمال مجازات‌های ویژه

• جمع‌بندی فصل

فصل سوم سیره حکومت علوی در مبارزه با فساد حکومتی

تقسیم قدرت در حکومت علوی

• کیفیت تقسیم قدرت

1. اداره پایتخت
2. اداره مناطق با موقعیت استراتژیک
   1. مناطقی که یک نفر متصدی قوای حکومتی بود
      1. مصر
      2. مکه
   2. مناطقی که چند نفر مسئول قوای مختلف بودند
      1. بصره
      2. مدینه
      3. مدائن
      4. یمن
      5. اداره سایر مناطق

• مبانی علی(ع) برای تقسیم قدرت

1. قدرت لزوما فساد آور نیست
2. عدم جامعیت بعضی از کارگزاران
3. تقسیم کار و جلوگیری از تداخل وظایف
4. ایجاد هماهنگی
5. توان بازخواست از مسئول و نظارت کارآمد بر مبنای وظیفه محوله

اصول حکمرانی مطلوب در سیره علوی

• حق انتخاب مردم و ضرورت پاسخ گویی به آن ها
• ثبات سیاسی و عدم خشونت
• اثر بخشی دولت
• حاکمیت قانون
• اجرای عدالت
• برکناری و عزل کارگزاران ناشایست
• عزم بر استرداد اموال غارت شده از بیت المال
• قاطعیت در اجرای حدود الهی
• مساوات در اجرای قوانین و رعایت ضابطه
• اصلاح مقررات و الغای امتیازات نابجای گذشته
• استفاده از کارگزاران شایسته و تربیت کادر
• توجه به نیازهای مالی مردم و زمامداران
• اهمیت شخصیت زمامداران
• اهتمام ویژه به امر قضاوت

نظارت در سیره علوی

• نظارت درونی
• نظارت بیرونی

1. نظارت آشکار
   1. نظارت همگانی
   2. مخالفان سیاسی
   3. تأسیس بیت المظالم
2. نظارت پنهانی

• جمع‌بندی فصل سوم
• نتیجه‌گیری
• یادداشت ها
• منابع
• نمایه

دربارهٔ پدیدآورندگان

میلاد قطبی (نویسنده)
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

محسن اسماعیلی (نویسنده)

محسن اسماعیلی آقای دکتر محسن اسماعیلی (متولد ۱۳۴۴ ش، تهران)، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس به اتمام رساند. نماینده استان تهران در مجلس خبرگان رهبری، رئیس هیئت بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین و عضو سابق حقوقدان شورای نگهبان و مرکز مطالعات، رئیس تحقیقات رسانه‌ها وزارت فرهنگ و عضو هیئت‌علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول بوده و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «برنامه جهانی مبارزه با فساد»، «کلیات علوم قرآن»، «بازاندیشی در احکام مربوط به اموال مباح بر مبنای تحول نظریۀ مالکیت خصوصی»، «آثار مورد حمایت در حقوق مالکیتهای ادبی و هنری ایران و شرایط آن»، «آزادی ارتباطات و اطلاعات در حقوق و معارف اسلامی»، «چیستی حکم حکومتی حکومت فقهی و حل مشکلات نو پیدا در مکتب امام خمینی»، «مردم‌سالاری دینی و اصل حاکمیت ملی» و«مبانی قرآنی اختیارات ویژه حاکم اسلامی» برخی از این آثار است..