بنی قابض بن زید
مقدمه
بنی قابض از اعراب قحطانی[۱] و از شاخه‌های بنی حاشد بن همدان هستند که نسب از قابض بن زید بن مالک بن جشم بن حاشد بن جشم بن خیوان (خیران) بن نوف بن أوسله (همدان) می‌برند[۲]. قابض فرزندانی به نام عمرو، ثوبان و أظمی داشت[۳] که نسل او را در زمین انتشار دادند. از شاخه‌های بزرگ این طایفه، بنی أظمی معروف به «الأظموء» بود که داخل در طایفه بنی اعمام خود بنی ربیعة بن مالک بن حرب بن عبدود بن وادعه شدند و نسب از آنان گرفتند[۴]. «ابن حزم» بر این اعتقاد است که عمرو بن لحیّ بت «یعوق» را به وی اهداء کرد و او این بت را در روستایی به نام «خیوان» نصب کرد و مردم به عبادت آن می‌پرداختند[۵].
حضور برخی از مردم این قوم در واقعه کربلا، از معدود اخبار تاریخ اسلامی این قوم است. از جمله این حاضران می‌توان به نام ابو أسماء[۶] بشر بن سوط قابضی همدانی - که به همراه عثمان بن خالد بن اُسَیر جهنی عبدالرحمن بن عقیل بن ابیطالب را به شهادت رساند -[۷] اشاره کرد. وی همچنین، در به شهادت رساندن جعفر بن عقیل نقش داشت[۸]. او به جهت جنایاتش در کربلا، مورد لعن و نفرین امام جواد(ع) در زیارت ناحیه مقدسه قرار گرفته است[۹]. مختار پس از قیام، دستور تعقیب او را صادر کرد. عبدالله بن کامل او را در حالی که به همراه عثمان بن خالد قصد فرار به جزیره را داشت دستگیر کرد و آنان را در موضعی به نام بئر الجعد گردن زد و هلاکت آن دو را به مختار خبر داد. سپس به دستور مختار بازگشت و بدنشان را سوزانید[۱۰].[۱۱].
منابع
حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت
پانویس
- ↑ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۹۳۵. نیز ر.ک: ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۹۲.
- ↑ هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۴؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۲. ابن حزم از او با نسب «قابض بن یزید بن مالک بن جشم بن حاشد بن جشم» یاد کرده است. (ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۹۴).
- ↑ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۲.
- ↑ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۲.
- ↑ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۹۴. اما دیگر منابع، این بت را اهدائی عمرو بن لحی به خیوان برادر قابض دانسته‌اند. (حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۲؛ ابن درید، الاشتقاق، ص۴۲۳؛ زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۳۲۸).
- ↑ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۶، ص۵۹؛ ابومخنف ازدی، مقتل الحسین، ص۳۷۳.
- ↑ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۴۷؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۵. نام پدر بشر در بعضی از مصادر «حوط» و «خوط» نیز به ثبت رسیده است. (ر.ک: ابن‌سعد، الطبقات الکبری، خامسه۱، ص۴۷۷؛ ابن صباغ، الفصول المهمه فی معرفة الائمه، ج۲، ص۸۴۷؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۹۲).
- ↑ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، خامسه۱، ص۴۷۷؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۵،ص۴۶۹؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابیطالب، ج۴، ص۱۰۵.
- ↑ سید بن طاوس، اقبال الاعمال، ج۳، ص۷۶؛ المشهدی، المزار، ص۴۹۱.
- ↑ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۶، ص۵۹.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.