فرق بین علم معصوم و علم فرشتگان چیست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
فرق بین علم معصوم و علم فرشتگان چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ علم معصوم
مدخل اصلیعلم معصوم
تعداد پاسخ۱ پاسخ

فرق بین علم معصوم و علم فرشتگان چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم معصوم مراجعه شود.

پاسخ نخست

نجفی لاری

آیت‌الله سید عبدالحسین نجفی لاری در کتاب «آگاهی‌های آسمانی» در این‌باره گفته‌است:

«یک تفاوت این که علم ملائکه در حد علم امام نیست، بدلیل اینکه خود ملائکه در پاسخ خداوند که فرمود: ﴿أَنبِئُونِي بِأَسْمَاء هَؤُلاء إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ [۱] اعتراف کردند به اینکه: ﴿لاَ عِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ [۲]. تفاوت دوم امام با ملائکه این است که نهایت مرتبه ملائکه، بعد از عصمت، رسالت است و اجتماع رسالت با جهل در برخی موارد، ممتنع نیست. بخلاف امامت که اول مرتبه آن امامتو ریاست الهیه است که ممتنع است عقلا و نقلا با جهل و لوازم آن مانند خطاء و لغزش که موجب نفرت است جمع شود. تفاوت سوم امام با ملائکه این که انبیاء از ملائکه اشرف هستند به دلیل این که انبیاء بر جن و انس حتی بر ملائکه نیز ریاست دارند. وآیات شریفه ﴿لوَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ [۳] و ﴿قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَائِهِمْ [۴] مقتضی آن است که انبیاء با ملائکه در علم متفاوت و برتر از آنان هستند. بنا براین مقصود از امام در این مبحث، کسی است که دارای ریاست الهیه عام است حال چه بدون واسطه باشد مانند پیامبران یا به واسطه پیامبر باشد مانند اوصیاء و جانشینان آنان. چنانچه مراد از امام در آیه شریفه ﴿إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا [۵] که خطاب به حضرت ابراهیم (ع) است شامل پیامبران و جانشینان آنها نیز می‌باشد»[۶].

پرسش‌های وابسته

  1. اقسام و انواع علم معصوم کدام‌اند؟ (پرسش)
  2. علم معصوم مطلق چیست و مصداق‌های آن کدام‌اند؟ (پرسش)
  3. آیا علم معصوم مراتب و درجات دارند؟ (پرسش)
  4. علم باطنی معصوم به چه معناست؟ (پرسش)
  5. علم ذاتی معصوم چیست؟ (پرسش)
  6. علم غیر ذاتی معصوم چیست؟ (پرسش)
  7. علم اکتسابی یا علم مستفاد معصوم چیست؟ (پرسش)
  8. علم موهوبی و موهبتی یا علم لدنی معصوم چیست؟ (پرسش)
  9. علم تام یا کامل معصوم چیست؟ (پرسش)
  10. علم محدود معصوم چیست؟ (پرسش)
  11. علم دفعی معصوم چیست؟ (پرسش)
  12. علم تدریجی معصوم چیست؟ (پرسش)
  13. علم اجمالی معصوم چیست؟ (پرسش)
  14. علم تفصیلی معصوم چیست؟ (پرسش)
  15. علم حصولی معصوم چیست؟ (پرسش)
  16. علم حضوری معصوم چیست؟ (پرسش)
  17. علم فعلی یا دائمی معصوم به چه معناست؟ (پرسش)
  18. علم شأنی یا استعدادی یا ارادی و اختیاری معصوم به چه معناست؟ (پرسش)
  19. فرق بین علم فعلی و شأنی معصوم چیست؟ (پرسش)
  20. آیا علم معصوم متوقف بر اراده اوست یا بر صرف التفات و توجه؟ (پرسش)
  21. آیا علم معصوم مراتب و درجات دارد؟ (پرسش)
  22. فرق علم پیامبر با امام چیست؟ (پرسش)
  23. آیا علم پیامبران از لحاظ مرتبه یکسان است؟ (پرسش)
  24. آیا علم پیامبران و امامان از لحاظ مرتبه یکسان یا متفاوت است؟ (پرسش)
  25. فرق بین علم معصوم و علم فرشتگان چیست؟ (پرسش)
  26. آیا پیامبران پیش از آغاز وحی و نبوت و امامان پیش از تصدی امامت از علم ویژه معصوم برخوردار بوده‌اند؟ (پرسش)
  27. آیا علم معصوم در شب قدر نازل می‌شود؟ (پرسش)
  28. آیا علم معصوم در شب جمعه نازل می‌شود؟ (پرسش)
  29. امام معصوم از چه زمانی صاحب علم ویژه می‌شود؟ (پرسش)
  30. آیا غیر معصوم می‌تواند از علوم ویژه معصوم آگاهی یابد؟ (پرسش)
  31. تفاوت علم خدا و معصوم چیست؟ (پرسش)
  32. آیا مقام علم معصوم به غیر معصوم داده می‌شود؟ (پرسش)
  33. شرایط دستیابی غیر معصوم به علم معصوم چیست؟ (پرسش)
  34. غیر معصوم از چه راهی می‌تواند به علم معصوم آگاهی یابد؟ (پرسش)
  35. آیا غیر معصوم وظیفه دارد به دنبال فراگیری علوم معصوم باشد؟ (پرسش)
  36. آیا آگاهی غیر معصوم از علم ویژه معصوم با حکمت الهی در امتحان او منافات ندارد؟ (پرسش)
  37. آیا از راه غیر مشروع می‌توان به علم ویژه معصوم دست یافت؟ (پرسش)
    1. آیا آگاهی از علم معصوم با سحر و جادو قابل دسترسی است؟ (پرسش)
  38. رابطه علم معصوم با علم مکنون یا مستأثر چیست؟ (پرسش)
  39. رابطه علم معصوم با اجتباء الهی چیست؟ (پرسش)
  40. رابطه علم معصوم با بداء الهی چیست؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع علم معصوم

پانویس

  1. اگر راست می‌گویید نام‌های اینان را به من بگویید؛ سوره بقره، آیه: ۳۱.
  2. ما دانشی جز آنچه تو به ما آموخته‌ای، نداریم، بی‌گمان تویی که دانای فرزانه‌ای؛ سوره بقره، آیه: ۳۲.
  3. و (یاد کنید) آنگاه را که به فرشتگان گفتیم: برای آدم فروتنی کنید؛ سوره بقره، آیه: ۳۴.
  4. فرمود: ای آدم! آنان را از نام‌های اینان آگاه ساز!؛ سوره بقره، آیه: ۳۳.
  5. من تو را پیشوای مردم می‌گمارم؛ سوره بقره، آیه: ۱۲۴.
  6. آگاهی‌های آسمانی، ص ۳۳.