نقش قبیله همدان در تاریخ اسلام و تشیع (مقاله)
| نقش قبیله همدان در تاریخ اسلام و تشیع | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | اصغر منتظرالقائم |
| موضوع | قبیله همدان در تاریخ اسلامی |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | بهار ۱۳۸۵ |
| شماره | ۴۶ |
| تعداد صفحات | ۲۴ |
| شماره صفحات | صفحات ۶ الی ۲۹ |
| ناشر الکترونیک | پایگاه تخصصی مجلات نور |
نقش قبیله همدان در تاریخ اسلام و تشیع عنوان مقاله‌ای است که به بحث و بررسی قبیله همدان در تاریخ اسلامی می‌پردازد. این مقاله ۲۴ صفحه‌ای به قلم اصغر منتظرالقائم نگاشته شده و در فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی (شماره ۴۶، بهار ۱۳۸۵) منتشر گشته است[۱].
چکیده مقاله
نویسنده در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسد: «قبیله همدان یکی از قبایل یمنی است که دارای سابقه تمدنی و حکومتی در پیش از اسلام در سرزمین یمن می‌‌باشد. برخی از مشاهیر و بزرگان این قبیله پس از غزوه ی تبوک به حضور رسول خدا(ص) رسیدند و از اسلام خود و قبیله خبر دادند. حضور حضرت علی(ع) در میان آنها، اسلام گسترده و دسته جمعی آنها را در سال دهم هجری در پی داشت که این حضور سنگ بنایی در گرایش این قبیله به سوی اهل بیت(ع) و تشیع بود. پس از رحلت رسول خدا(ص) و واقعه ردّه، قبیله همدان بر اسلام استوار ماندند و در فتوحات اسلامی در شمال و شرق به همراه قبایل دیگر شرکت کرد. در نبرد جمل و سپس صفیّن در کنار امام علی(ع) بودند و در صف بندی عراق و شام به صورت گسترده از امام علی(ع) حمایت کردند و یکی از قبایلی بود که به رشد و گسترش تشیع کمک نمود.
در قیام امام حسین(ع)، ده نفر از ۳۴ تن یاران یمنی امام حسین(ع) از قبیله همدان بودند که با شناختی عمیق و آگاهانه به این انتخاب دست زدند. این گرایش به خاندان اهل بیت(ع) و تشیع از سوی همدانیان با حضور در قیام مختار که شعار خونخواهی امام حسین(ع) را سر داد نیز مشاهده می‌‌گردد که از مهمترین دلایل آن حضور حضرت علی(ع) در میان قبیله همدان در یمن، حضور صحابه رسول خدا(ص) و یاران علی(ع) در کوفه در سال‌های اولیه تأسیس این شهر و سپس چهار سال خلافت امام علی(ع) در کوفه بود که همدانیان زیادی در این شهر سکونت داشتند و از برنامه‌های امام علی(ع) حمایت می‌‌نمودند. این رساله بر آن است تا نقش قبیله همدان را در تحولات تاریخ اسلام و تشیع در قلمرو اسلامی در قرن اول هجری قمری مورد بحث قرار دهد. نخبگان فرهنگی این قبیله همچون حارث بن اعور، ابواسحاق سبیعی، حسن بن صالح، عبد خیر بن یزید همدانی و... در تدوین و گسترش معارف اسلام و تشیع نقش گسترده‌ای داشتند»[۱].
فهرست مقاله
- مقدمه
- قبیله همدان پیش از اسلام
- سرزمین همدان
- اسلام در سرزمین همدان
- نقش همدانیان در فتوحات
- نقش همدانیان در خلافت امام علی(ع)
- نقش همدانیان در دفع غارات معاویه
- نقش همدانیان در خلافت امام حسن مجتبی(ع)
- همدانیان در دوران امامت حسین بن علی(ع)
- نقش همدانیان در قیام مسلم بن عقیل در کوفه
- نقش همدانیان در نهضت امام حسین(ع)
- همدانی‌ها و قیام مختار
- نقش همدانیان در انتقال علوم اهل بیت(ع)
- حارث بن عبدالله بن کعب
- ابواسحاق عمرو بن عبدالله بن علی شیعی همدانی
- علی بن صالح بن صالح ثوری همدانی
- حسین بن صالح بن صالح ثوری همدانی
- ابراهیم بن سلیمان بن عبدالله نهمی همدانی
- نتیجه
دربارهٔ پدیدآورنده
