تاریخ اسلام از بعثت نبوی تا حکومت علوی (کتاب)
| تاریخ اسلام از بعثت نبوی تا حکومت علوی | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد ابراهیمی ورکیانی |
| موضوع | تاریخ اسلام |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات دفتر نشر معارف |
| به همت | نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۲ ش |
| تعداد صفحه | ۴۰۰ |
| شابک | ۹۶۴۷۰۳۰۸۲۷ |
| شماره ملی | ۱۱۴۴۵۶۷ |
تاریخ اسلام از بعثت نبوی تا حکومت علوی، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی حوادث و مسائل صدر اسلام از بعثت نبوی تا حکومت علوی می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این کتاب محمد ابراهیمی ورکیانی است و انتشارات نشر معارف با همکاری نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها انتشار آن را به عهده داشته است.
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر که برای تدریس در دروس عمومی دانشگاه تهیه شده به صورت تحلیلی حوادث و مسائل صدر اسلام را بررسی و بحث میکند. کتاب دارای دو بخش اصلی است: نویسنده در بخش اول در پنج فصل با توجه به گزارش‌ها و روایت‌های تاریخی، پدیدهها و رخدادهای بسیاری را بررسی نموده است. اوضاع جزیرة العرب از نظر اقلیمی، مردمی و مذهبی، آغاز پیدایش تمدن در عربستان و سرگذشت متولیان کعبه، دوران زندگی، کودکی، جوانی و بعثت و هجرت پیامبر (ص) عناوین اصلی این مباحث را تشکیل میدهد. در بخش دوم در سه فصل، حوادث بعد از رحلت پیامبر، پیروزی‌های مسلمانان، سیاست اقتصادی خلیفه دوم و پیدایش اختلاف طبقاتی و اصلاحات اجتماعی حضرت علی (ع) تحلیل شده است».
فهرست کتاب
بخش اول: بررسی اوضاع جغرافیایی جزیرة العرب از آغاز تا پایان زندگی پیامبر اسلام (ص)
- فصل اول: اوضاع جزیرة العرب از نظر اقلیمی، مردمی و مذهبی، پیش از اسلام
- جزیرة العرب یا شبه جزیره عربی؟
- کشورهای داخل قلمرو جزیرة العرب
- اوضاع جغرافیایی عربستان
- سابقه تمدن در جزیرة العرب
- طبقات انسانی در جزیرة العرب
- زادگاه ابراهیم (ع)
- عرب بلوی و عرب حضری
- فرهنگ و ادبیات عرب
- ادیان و مذاهب در جزیرة العرب
- مهاجرت یهودیان و مسیحیان به شبه جزیره عربستان
- این شرک و بت پرستی در جزیرة العرب
- تقدم توحید یا شرک
- دیدگاه قران
- مشاهدات سعدی در سفر به سومنات
- رابطه بت پرستی با ستاره پرستی
- آغاز بت پرستی در مکه یا منطقة حجاز
- ظهور اسلام در جزیرة العرب
- فضائل و ارزش‌های جامعه عرب
- صفات ناپسند مردم عرب‌ها
- انحطاط اخلاقی سایر ملت‌های جهان پیش از اسلام
- أوضاع اجتماعی ایران پیش از اسلام
- اوضاع اجتماعی جامعه مسیحی روم
- ویژگی‌های این جهانی اسلام
- فصل دوم: آغاز پیدایش تمدن در عربستان و سرگذشت متولیان کعبه
- مؤسس تمدن در بخش مرکزی جزیرة العرب نیا بنیان گذار کعبه
- بازسازی با تأسیس کعبه؟
- قربانی اسماعیل یا اسحاق؟
- متولیان خانه خدا
- حضور ایرانیان در مراسم حج
- تولیت خزاعیان
- تولیت قصی بن کلاب
- تولیت عبدمناف
- تولیت هاشم
- تولیت عبدالمطلب
- حفر زمزم
- نذر عبدالمطلب
- نقد و تحلیل واقعه نذر عبدالمطلب
- رویداد سپاهیان فیل
- چگونگی و علل حادثه
- زوال قدرت حبشیان
- نماز استسقاء عبدالمطلب
- آیین پیامبر اکرم (ص) و اجداد گرامی ایشان پیش از بعثت
- تحریف تاریخ در دوران امویان
- فصل سوم: سرگذشت پیامبر (ص) از تولد تا بعثت
- میلاد رسول خدا (ص)
- اختلاف سال شمسی و قمری و پیدایش تردید پیرامون میلاد پیامبر (ص)
- دوران کودکی پیامبر (ص)
- وفات أمنه، مادر رسول خدا (ص)
- اولین سفر به شام
- بحیرای راهبا
- درس نیاموختگی پیامبر (ص)
- قدرت روحی و شجاعت کم نظیر پیامبر (ص)
- جنگ فجار
- علت شرکت پیامبر (ص) در جنگ فجار
- حلف الفضول، اولین لایحه جهانی حقوق بشر
- ازدواج رسول خدا (ص) با خدیجه (ع)
- بازسازی بنای کعبه
- نصب حجرالاسود
- تجدید بنای متعدد کعبه
- فصل چهارم: از بعثت رسول خدا (ص) تا آغاز هجرت
- پیامبر (ص) در غار حراء
- روز بعثت پیامبر گرامی اسلام
- اولین مسلمان
- حقیقت و چگونگی وحی
- وحی از نظر قرآن
- اقسام وحی
- انقطاع وحی
- علنی شدن بعثت رسول الله (دعوت عمومی)
- حدیث یوم الدار و چگونگی دعوت عمومی در یوم الانذار
- نکته‌های حدیث یوم الدار
- پایداری پیامبر (ص) در دعوت به اسلام
- دلایل مبارزه قریش با ایین جدید
- نمونه ای از اعتراضات مشرکان
- افزایش تدریجی یاران رسول خدا (ص) و شدت خشم مشرکان
- خانواده یاسر، اولین شهدای اسلام
- مهاجرت به حبشه
- شایعه اسلام آوردن مردم مکه و بازگشت مسلمانان از حبشه
- پیمان محاصره اقتصادی مسلمانان
- وضع رقت‌بار مسلمانان در شعب و چگونگی نقض پیمان
- وفات بانو خدیجه و حضرت ابوطالب (ع)
- سفر پیامبر (ص) به طایف
- بازگشت رسول خدا به مکه
- فصل پنجم: هجرت پیامبر (ص) به یثرب و حوادث پس از آن
- جنگ بعاث
- آغاز اسلام خزرجیان
- نخستین پیمان عقبه
- دومین پیمان عقبه
- آگاهی قریش از پیمان عقبه
- واکنش قریش و توطئه کشتن پیامبر (ص)
- لیلة المبیت و هجرت رسول خدا (ص) به یثرب
- آغاز تاریخ در اسلام
- همسفر پیامبر (ص) در هجرت به یثرب
- هجرت علی بن ابی طالب (ع) به یثربا
- حوادث مهم سال اول و دوم هجرت
- ساخت اولین مسجد
- ازدواج علی (ع) و فاطمه زهرا (ع)
- برقراری عقد اخوت بین أصحاب
- منشور مدینه
- تغییر قبله از بیت المقدس به سوی کعبه
- پیامبر (ص) و دشمنان داخلی
- موضع دفاعی پیامبر (ص) با دشمنان داخلی و خارجی
- نخستین رزم آرایی
- جنگ بدر
- بشارت پیامبر (ص) به پیروزی مسلمانان در جنگ بدر
- تلاش پیامبر (ص) برای جلوگیری از درگیری با مکیان
- آغاز جنگ
- بازتاب جنگ بدر در جزیرة العرب
- درگیری پیامبر (ص) با بنو قینقاع
- مردم مکه پس از جنگ بدر
- جنگ احد
- شورای نظامی
- آغاز جنگ احد
- تخلف نظامیان و شکست مسلمانان
- بازتاب جنگ احد
- واقعهای دلخراش
- فاجعة بثرمعونه
- غزوه بنی نضیر
- بار دوم
- غزوۀ خندق (جنگ احزاب)
- غزوه بنی قریظه
- غایله بنی مصطلق
- صلح حدیبیه با پیروزی نهایی
- بیعت رضوان
- سرنوشت ابوجندل و ابوبصیر
- عمرة القضاء
- نماز باران
- هنگامة خیبر
- ارسال نامه به پادشاهان جهان
- سفیران پیامبر در بارگاه پادشاهان
- آغاز درگیری مسلمانان با دشمنان خارجی
- عهدشکنی قریش و فتح مکه
- زیارت قبر أمنة بنت وهب
- جنگ حنین
- نبرد علی بن ابیطالب (ع) با قبیله بنی طی
- فتح طایف و پایان جنگ‌های داخلی
- سیره پیامبر (ص) در برخورد با معاهدان
- آغاز جنگ‌های خارجی
- جنگ تبوک
- چگونگی فتح طایف
- نزول سورة برائت
- انعقاد پیمان با نصارای نجران
- سفر امیرمؤمنان علی (ع) به یمن
- الغزشی دیگر از بعضی صحابه
- خطبه رسول خدا (ص) در حجة الوداع
- واقعه غدیرخم یا تثبیت ولایت علی بن ابیطالب (ع)
- رویدادهای پس از حجة الوداع
- مهمترین وصیت
بخش دوم: رحلت رسول خدا (ص) و حوادث دوران خلفا تا آغاز خلافت امام مجتبی
- فصل اول: رحلت پیامبر گرامی اسلام (ص)
- ارتداد قبایل عرب
- سقیفة بنی ساعده
- چرا به سفارش‌های رسول خدا (ص) عمل نشد
- رقابت شدید تیره‌های قریش با بنی هاشم
- سرنوشت سعد بن عباده
- ماجرای فدک
- احتجاج حضرت فاطمه با خلیفه اول
- سرنوشت فدک
- شهادت حضرت فاطمه زهرا (ع)
- حوادث دیگر دوران خلیفه اول
- جنگ خالد بن ولید با مردم حیره
- فصل دوم: پیروزی‌های مسلمانان، سیاست اقتصادی خلیفه دوم و پیدایش اختلاف طبقاتی
- حکمرانی عمر بن خطاب
- حوادث دوران حکمرانی
- عوامل شکست سپاهیان یزدگرد
- علت زوال قدرت ساسانیان در سخنان امیرمؤمنان (ع)
- رفاه‌گرایی مسلمانان و پیدایش تبعیض
- شیوه رسول خدا (ص) در تقسیم اموال و غنایم
- شیوه خلیفه دوم در تقسیم بیت المال
- نمونه‌هایی از ثروت‌های هنگفت صحابیان
- انحطاط ارزش‌های اخلاقی در جامعه اسلامی
- آشفتگی اوضاع در اواخر دوران خلافت عمر و برتری جویی قریش
- کشته شدن خلیفه دوم و تشکیل شورای شش نفره
- حوادث دوران عثمان
- ویژگی‌های شخصیتی عثمان و آشفتگی امور جامعه
- کشته شدن خلیفه سوم
- فصل سوم: اصلاحات اجتماعی امیرمؤمنان علی (ع) و واکنش زر و زور و تزویر
- خلافت امیرمؤمنان علی (ع)
- برنامه کار
- جنگ جمل (پیکار با ناکثان)
- پاسخ به یک پرسش
- جنگ صفین
- شهادت عمار یاسر و پیروزی قطعی سپاهیان عراق
- پیدایش خوارج
- استدلال خوارج در لزوم اتش بس
- منطق خوارج
- جنگ نهروان
- دلایل همراهی نکردن خوارج پس از شکست حکمیت
- پیروزی عمروعاص بر محمد بن ابی بکر و شهادت مالک
- قیام خریت بن راشد
- شهادت علی بن ابی طالب (ع)
- وصیت نامه علی (ع)
- خلافت امام حسن بن علی (ع)
- نامه امام حسن مجتبی (ع) به معاویه
دربارهٔ پدیدآورنده
