چرا باید برای امام مهدی دعا کرد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عامل تعجیل در ظهور: خواست خداوند بر این تعلق گرفته که مردم باید خواهان فرج باشند؛ خداوندنعمتولایت و امامت را در اختیاربشر قرار داد، اما زمانی که امتارزش آن را ندانستند، بنابر سنّت الهی﴿ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ يَكُ مُغَيِّرًا نِعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَى قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ﴾[۲] دچار غیبت امام شدند و تا زمانی که امت به طور حقیقی قدرشناس نشوند و ظهورحضرت را از روی اضطرار و ناچاری نخواهند، خداونداذنفرج نخواهد داد؛ لذا با دعای واقعی میتوان این امر را سرعت بخشید[۳].
در روایات و دعاها برای حضرت مهدی (ع) اوصافی بیان شده است که تحقق آنها برای نسلبشر مفید خواهد بود و لازمه این امر، ظهور ایشان است و یکی از عوامل ظهور، دعا برای آن حضرت بیان شده است، اوصافی مانند:
او فریادرس بیچارگان است: امام زمان (ع) فرمودند: «إنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ وَ لَا نَاسِینَ لِذِکْرِکُمْ»[۷]؛
او احیاگر دین خداست: «أَیْنَ مُحْیِی مَعَالِمِ الدِّینِ»[۸]؛
او عامل تألیف دل هاست: «أَیْنَ مُؤَلِّفُ شَمْلِ الصَّلَاحِ وَ الرِّضَا»[۹]؛
به وسیلۀ امام زمان (ع) دفع بلا می‌شود: حضرت فرمودند: «بِی یَدْفَعُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ الْبَلَاءَ عَنْ أَهْلِی وَ شِیعَتِی»[۱۰] و...[۱۱].
«در بسیاری از احادیث مهدوی، بر ضرورتدعا برای امام زمان (ع) تأکید شده است و از مردم خواسته اند که برای حفظ دین و نیز تسریع در امر فرج، به درگاه الهیدعا کنند؛ حتی خود امام عصر (ع) نیز فرمودند:«أَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِكَ فَرَجُكُمْ»[۱۲]. اما شاید این سؤال به ذهن خطور کند که چرا باید برای حضرتدعا کرد؟ پاسخ آن به دلایل زیر است:
امام زمان (ع) مضطر است. از امام باقر (ع) در تفسیر﴿ أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاء الأَرْضِ أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ قَلِيلا مَّا تَذَكَّرُونَ ﴾[۱۶] سؤال شد؛ فرمود: " نَزَلَتْ فِي الْقَائِم "؛ [۱۷]
او عامل تألیف دل هاست: «أَيْنَ مُؤَلِّفُ شَمْلِ الصَّلَاحِ وَ الرِّضَا »[۱۸]
او مهربان است. امام صادق (ع) در وصف ائمه (ع)، که امام زمان (ع) نیز یکی از آن هاست، فرمود: «وَ اللَّهِ لَأَنَا أَرْحَمُ بِكُمْ مِنْكُمْ بِأَنْفُسِكُمْ »؛ [۱۹]
به وسیلۀ حضرت ولیّ عصر (ع) از ما دفع بلا می‌شود. ایشان فرمود: «بِي يَدْفَعُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ الْبَلَاءَ عَنْ أَهْلِي وَ شِيعَتِي »[۲۰]
در کتاب ارزشمندِ مکیال المکارم بیش از نود فایده درباره دعا برای حضرتولیّ عصر (ع) بیان شده است[۲۴][۲۵].
همان خدایی که وعده قطعی ظهورِ موعودامتها، حضرت مهدی (ع)، را داده، مشیّتش بر این تعلق گرفته است که مردم باید پذیرا و خواهان فرج باشند[۲۶]؛ زیرا سنتخدای حکیم براین حقیقت تعلق گرفته است که "سرنوشت هیچ قوم (و ملّتی) را تغییر نمی‌دهد، مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است، تغییر دهند!"[۲۷].
خدای حکیمنعمتعظیمولایت و امامت را در اختیاربشر قرار داد؛ بنابر سنّت الهی﴿ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ يَكُ مُغَيِّرًا نِّعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَى قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ وَأَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ﴾[۲۸] وقتی امّتقدر این نعمت را ندانست، به بلای بزرگ سلب این نعمت (غیبت امام) دچار شد و تا زمانی که امت به طور حقیقی قدرشناس نشود، خداونداذنفرج نخواهد داد و دیر یا زود نگاه بشر از راه تعقل یا از راه تجربه همه راه‌ها و به بن بست رسیدن، آسمانی خواهد شد و ظهور را مضطرّانه از خداوند خواهد خواست، چنانچه نویسنده معروف و آینده پژوه آمریکایی تبار، آلوین تافلر، به این حقیقتاذعان میکند و می‌‌گوید:"اوضاع آشفته غرب و ناکامی سردمداران از حل مشکلات سبب شده است تا نیاز شدید به وجود مرد سوار بر اسب سفید ضرب المثل‌ها را دامن بزند"[۲۹].
↑ اوست که پیامبرش را با رهنمود و دین راستین فرستاد تا آن را بر همه دین‌ها برتری دهد اگر چه مشرکان نپسندند؛ سوره توبه، آیه: ۳۳.
↑ یا آن کسی که به درمانده، چون وی را بخواند، پاسخ می‌دهد و بلا را (از او) می‌گرداند؟ و شما را جانشینان زمین می‌گرداند؛ آیا با خداوند، خدایی (دیگر) هست؟ اندک پند می‌پذیرید؛ سوره نمل، آیه: ۶۲.
↑﴿لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِّن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ وَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلاَ مَرَدَّ لَهُ وَمَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَالٍ﴾؛ او را از پیش رو و پشت سر فرشتگانی پیگیرند که به فرمان خداوند، نگهبان وی‌اند. بی‌گمان خداوند آنچه را که گروهی دارند دگرگون نمی‌کند (و از آنان نمی‌ستاند) مگر آنها آنچه را که در خویش دارند دگرگون سازند و چون خداوند برای گروهی بلایی بخواهد بازگشتی ندارد و آنان را در برابر وی سروری نیست؛ سوره رعد، آیه: ۱۱ و ﴿لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ﴾؛ ما پیامبرانمان را با برهان‌ها (ی روشن) فرستادیم و با آنان کتاب و ترازو فرو فرستادیم تا مردم به دادگری برخیزند و (نیز) آهن را فرو فرستادیم که در آن نیرویی سخت و سودهایی برای مردم است و تا خداوند معلوم دارد چه کسی در نهان، (دین) او و پیامبرانش را یاری میکند؛ بی‌گمان خداوند توانمندی پیروزمند است؛ سوره حدید، آیه: ۲۵؛ نعمانی، الغیبه، ص۲۸۴، باب ۱۵و مجلسی، بحارالانوار، ج۵۱، ص۸۷.
↑﴿لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِّن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ وَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلاَ مَرَدَّ لَهُ وَمَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَالٍ﴾؛ او را از پیش رو و پشت سر فرشتگانی پیگیرند که به فرمان خداوند، نگهبان وی‌اند. بی‌گمان خداوند آنچه را که گروهی دارند دگرگون نمی‌کند (و از آنان نمی‌ستاند) مگر آنها آنچه را که در خویش دارند دگرگون سازند و چون خداوند برای گروهی بلایی بخواهد بازگشتی ندارد و آنان را در برابر وی سروری نیست؛ سوره رعد، آیه: ۱۱.
↑ آن، از این روست که خداوند نعمتی را که به گروهی بخشیده است نمی‌گرداند تا آنان آنچه در خود دارند بگردانند و بی‌گمان خداوند شنوایی داناست؛ سوره انفال ، آیه: ۵۳.
↑حیدری نیک، نگاهی دوباره به انتظار، ص۵۴ (با تلخیص).
