ولایت در فرهنگ اسلام (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان = [[ولایت]] در [[فرهنگ]] [[اسلام]]
| عنوان پیشین =
| عنوان اصلی = (مفاهیم، انواع و پیامدهای [[سیاسی]]، [[اجتماعی]] آن)
| عنوان = ولایت در فرهنگ اسلام
| عنوان پسین = مفاهیم، انواع و پیامدهای سیاسی، اجتماعی آن
| شماره جلد =
| عنوان اصلی =
| تصویر = 1100852.jpg
| تصویر = 1100852.jpg
| اندازه تصویر = 200px
| اندازه تصویر = 200px
| از مجموعه =
| از مجموعه =  
| زبان = فارسی
| زبان = فارسی
| زبان اصلی =
| زبان اصلی =  
| نویسنده = [[محمد حسین اسکندری]]
| نویسنده = [[محمد حسین اسکندری]]
| نویسندگان =  
| نویسندگان =  
| تحقیق یا تدوین =  
| تحقیق یا تدوین =  
| زیر نظر =  
| زیر نظر =  
| به کوشش =
| به کوشش =  
| مترجم =
| مترجم =  
| مترجمان =
| مترجمان =  
| ویراستار =  
| ویراستار =  
| ویراستاران =
| ویراستاران =  
| موضوع = [[ولایت]]، [[ولایت در اسلام]]
| موضوع = [[ولایت]]، [[ولایت در اسلام]]
| مذهب = شیعه
| مذهب = شیعه
| ناشر = [[پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (ناشر)|انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه]]
| ناشر = پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
| به همت =
| به همت =  
| وابسته به =  
| وابسته به =  
| محل نشر = قم، ایران
| محل نشر = قم، ایران
| سال نشر = ۱۳۹۸
| سال نشر = ۱۳۹۸
| تعداد جلد =
| تعداد صفحات = ۲۴۶
| تعداد صفحات =۲۴۶
| شابک = 978-600-298-262-9
| شابک =964-440-141-7
| شماره ملی = 5726750
| شماره ملی = ۵۷۲۶۷۵۰
}}
}}
'''[[ولایت]] در [[فرهنگ]] [[اسلام]]: (مفاهیم، انواع و پیامدهای [[سیاسی]]، [[اجتماعی]] آن)'''، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون موضوع ولایت می‌پردازد. این کتاب به قلم [[محمد حسین اسکندری]] نگاشته شده است و [[پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (ناشر)|انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه]] نشر این اثر را به عهده داشته است.<ref name=p1>[https://bookroom.ir/book/77620/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 وبگاه پاتوق کتاب فردا]</ref>
'''ولایت در فرهنگ اسلام: (مفاهیم، انواع و پیامدهای سیاسی، اجتماعی آن)'''، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون موضوع ولایت می‌پردازد. این کتاب به قلم [[محمد حسین اسکندری]] نگاشته شده است و [[پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (ناشر)|انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه]] نشر این اثر را به عهده داشته است.


==دربارهٔ کتاب==
== دربارهٔ کتاب ==
در معرفی این کتاب آمده است: «"[[ولایت]]" مهم‌ترین مفهومی است که به یک [[پدیده اجتماعی]] فراگیر اطلاق می‌‌شود، جنبه تضایفی دارد و آثار و نتایج مثبت و یا منفی برجسته ای در همه ابعاد [[زندگی]] برای تک تک افراد و کلیّت [[جامعه]] در پی می‌‌آورد. ولایت حقیقتی است پیچیده، دارای وجوه [[حقیقی]] و اعتباری و ابعاد روان [[شناختی]] و [[جامعه شناختی]]، تا آنجا که به یک لحاظ جلوه عمیقی از [[محبت]] و [[نوع دوستی]] است، به لحاظ دیگر تجلّی [[عظیم]] [[قدرت]] و [[اقتدار]] [[اجتماعی]]؛ از یک جهت [[زیباترین]] چهره [[مصلحت سنجی]] است و از جهت دیگر والاترین [[مظهر]] [[عبادت]] و [[خداپرستی]] یا برجسته‌ترین نوع [[استکبار]] و قدرت پرستی. ولایت در عمومی‌ترین مفهوم خود، دو چهره دارد:
در معرفی این کتاب آمده است: «"[[ولایت]]" مهم‌ترین مفهومی است که به یک [[پدیده اجتماعی]] فراگیر اطلاق می‌‌شود، جنبه تضایفی دارد و آثار و نتایج مثبت و یا منفی برجسته ای در همه ابعاد [[زندگی]] برای تک تک افراد و کلیّت [[جامعه]] در پی می‌‌آورد. ولایت حقیقتی است پیچیده، دارای وجوه [[حقیقی]] و اعتباری و ابعاد روان [[شناختی]] و [[جامعه شناختی]]، تا آنجا که به یک لحاظ جلوه عمیقی از [[محبت]] و [[نوع دوستی]] است، به لحاظ دیگر تجلّی [[عظیم]] [[قدرت]] و [[اقتدار]] [[اجتماعی]]؛ از یک جهت [[زیباترین]] چهره [[مصلحت سنجی]] است و از جهت دیگر والاترین [[مظهر]] [[عبادت]] و [[خداپرستی]] یا برجسته‌ترین نوع [[استکبار]] و قدرت پرستی. ولایت در عمومی‌ترین مفهوم خود، دو چهره دارد:
# [[ولایت تکوینی]]؛ که مبدأ هستی موجودات و منشأ اظهار قدرت به دست [[انبیا]] برای [[هدایت]] یافتن و [[باور]] [[معجزات]] و زمینه ساز [[معاد]] است برای [[نیکوکاران]] و [[گنهکاران]] به منظور [[اجرای عدالت]] و دادن پاداش‌ها و عقوبات؛
# [[ولایت تکوینی]]؛ که مبدأ هستی موجودات و منشأ اظهار قدرت به دست [[انبیا]] برای [[هدایت]] یافتن و [[باور]] [[معجزات]] و زمینه ساز [[معاد]] است برای [[نیکوکاران]] و [[گنهکاران]] به منظور [[اجرای عدالت]] و دادن پاداش‌ها و عقوبات؛
# [[ولایت تشریعی]] که در شکل "ولایت‌های [[متعارض]]" و "ولایت‌های متقابل" و "ولایت‌های متوافق" ظاهر می‌‌شود؛ تا هم ابعاد [[سیاسی]] ملّی و بین‌المللی، تقنینی، اجرایی و [[قضایی]] را [[رهبری]] کند، به این [[امید]] که [[نظم]]، [[امنیّت]]، [[عدالت]] و [[آرامش]] همگانی را در پی داشته باشد و زمینه [[رشد]] به بالاترین حدّ کمال و برجسته‌ترین قلّه [[سعادت]] برای همه فراهم گردد».<ref name=p1></ref>
# [[ولایت تشریعی]] که در شکل "ولایت‌های [[متعارض]]" و "ولایت‌های متقابل" و "ولایت‌های متوافق" ظاهر می‌‌شود؛ تا هم ابعاد [[سیاسی]] ملّی و بین‌المللی، تقنینی، اجرایی و [[قضایی]] را [[رهبری]] کند، به این [[امید]] که [[نظم]]، [[امنیّت]]، [[عدالت]] و [[آرامش]] همگانی را در پی داشته باشد و زمینه [[رشد]] به بالاترین حدّ کمال و برجسته‌ترین قلّه [[سعادت]] برای همه فراهم گردد».


== فهرست کتاب ==
== فهرست کتاب ==
{{فهرست اثر}}
{{فهرست اثر}}
* چکیده
* مقدمه
=== بخش نخست: چشم‌اندازی از تحلیل کلی واژه [[ولایت]] ===
* مقدمه بخش نخست
* ولایت در بعد [[سیاست]]


==== فصل اول: کلیات ====
* ۱. مفهوم ولایت
* ۲. [[حقیقت]] ولایت
* بعد طبیعی و [[روان‌شناختی]] ولایت
* بعد اعتباری و [[جامعه‌شناختی]] ولایت
* ۳. اصلی‌ترین عناصر ولایت
* اشارات [[قرآنی]] به عناصر ولایت
* دو نکته در دو [[آیه]] اخیر
* ۴. [[جدال]] درباره مفهوم ولایت
==== فصل دوم: کاربردهای مختلف [[ولایت در قرآن]] ====
* مقدمه
* ۱. اقسام و مصادیق گوناگون ولایت
* ۲. بررسی مقایسه‌ای [[ولایت‌ها]]
* ۱-۲. [[ولایت‌های متعارض]]
* ۲-۲. [[ولایت‌های متقابل]]
* ۱-۲-۲. ولایت‌های هم‌سطح و غیرهم‌سطح
* ۳-۲. [[ولایت‌های متوافق]] (همسو)
* نتیجه
=== بخش دوم: تحلیل ولایت‌های متعارض در پرتو [[قرآن کریم]] ===
* مقدمه
* [[قرآن]] و ولایت‌های متعارض
==== فصل اول: ولایت‌های متعارض در ابعاد روان‌شناختی ====
* مقدمه
* ۱. [[ولایت الله]]
* ۲. [[ولایت شیطان]]
==== فصل دوم: ولایت‌های متعارض در ابعاد جامعه‌شناختی ====
* مقدمه
* ۱. ولایت [[رسول خدا]] و [[جانشینان]] او
* ۲. [[ولایت طاغوت]]
* ۱-۲. [[تعارض]] [[سیاسی]]
* ۲-۲. نکات کلیدی در [[آیات]] [[طاغوت]]
* ٣. [[ولایت کفار]]
* نکاتی درباره ولایت کفار
==== فصل سوم: عوامل و زیرساخت‌های ولایت‌های متعارض ====
* ۱. نقش [[انسان]] در تحقق ولایت‌های متعارض
* [[تولی]] در قرآن
* ۲. زیرساخت‌ها و عوامل تحقق ولایت و [[حاکمیت]]
* علل و عوامل ولایت و [[حاکمیت دینی]]
* ٣. توضیح عوامل حاکمیت دینی
* ۱-۳. دسته نخست (مبانی [[واقعی]] حاکمیت ذاتی [[خداوند]])
* ۲-۳. دسته دوم (ملاک‌های لازم در ولایت‌های اعتباری)
* ۳-۳. دسته سوم (شرایط لازم در [[شهروندان]])
=== بخش سوم: قرآن و ولایت‌های متقابل ===
* مقدمه
* تنوع در ولایت‌های متقابل
* [[اختلاف]] آثار در ولایت‌های متقابل
* توضیح بیشتر
==== فصل اول: ولایت‌های متقابل در رابطه [[خدا]] و [[خلق]] ====
* چکیده
* مقدمه
* ١. مهم‌ترین امتیاز [[ولایت الهی]] بر ولایت‌های دیگر
* بند اول
* بند دوم
* ۲. آثار و پیامدهای ولایت الهی
* ولایت رحمانیه خداوند به انسان
* نکته
* ولایت متقابل انسان به خدا
* ولایت رحیمیه خداوند به انسان
* ژرفای ولایت الهی در انسان
* نکات کلیدی
* ٣. آثار سیاسی ولایت الهی در انسان
* ۴. چرا خداوند برای خود ولی می‌گیرد؟
* ۵. اختلاف درجات [[اولیای الهی]]
* نتیجه
==== فصل دوم: [[ولایت‌های متقابل]] در [[روابط اجتماعی]] ====
* چکیده
* مقدمه
* ١. [[قرآن]] و ولایت‌های متقابل [[اجتماعی]]
* ۱-۱. دلالت‌های [[آیه]] ۷۱ [[سوره توبه]] بر [[تقابل]] [[ولایت‌ها]]
* ۲-۱. [[جامع‌ترین]] [[آیات]] ولایت‌های متقابل
* ۳-۱. خلاصه‌ای از تقابل ولایت‌های [[دینی]]
* ۴-۱. گویاترین آیات [[ولایت سیاسی]]
* ۲. تنوع در ولایت‌های متقابل اجتماعی
* ۳. [[اختلاف]] آثار در ولایت‌های متقابل اجتماعی
* ۴. رابطه ولایت‌های اجتماعی با [[ولایت الهی]]
* نکته کلیدی
* ۵. [[ولایت]] اولیای هم‌سطح
* ۱-۵. شواهدی از آیات و [[روایات]] بر ولایت اولیای هم‌سطح
* ۲-۵. تنوع در ولایت اولیای هم‌سطح
* ۳-۵. [[حقیقت]] ولایت در اولیای هم‌سطح
* الف) لایه [[روان‌شناختی]] ولایت
* ب) لایه اعتباری ولایت
* ۴-۵. مهم‌ترین پیامد ولایت در اولیای هم‌سطح
* هشدار آیات درباره اختلاط با [[کفار]]
* ۵-۵. ولایت الهی و [[جامعه اسلامی]]
* ۶. ولایت اولیای غیرهم‌سطح
* ۱-۶. ولایت اولیای غیرهم‌سطح در [[جامعه]]
* ۲-۶. اشاره به چند نکته کلیدی در [[خطبه ۲۱۶]] [[نهج البلاغه]]
* ۳-۶. [[تحول]] تدریجی در ساختار [[جامعه سیاسی]]
* ۴-۶. [[حقوق متقابل]] [[والی]] و [[رعیت]]
* الف) [[حقوق والی]] بر رعیت
* ب) [[حقوق]] رعیت بر والی
* نتیجه
=== بخش چهارم: تبیین [[ولایت‌های متوافق]] در پرتو [[قرآن کریم]] ===
* چکیده
* مقدمه
==== فصل اول: قرآن و ولایت‌های متوافق ====
* ۱. جمع بین آیات به ظاهر [[متعارض]]
* ۲. [[ضرورت]] ولایت‌های [[انسانی]] در جامعه
* ۳. عمیق‌ترین بنیاد [[جامعه دینی]]
==== فصل دوم: ولایت‌های ذاتی و عرضی ====
* ۱. فرق اصلی ولایت‌های ذاتی و عرضی
* ۲. دیگر ویژگی‌های ولایت عرضی (اعتباری)
* ۱-۲. محدودیت‌های نوع نخست ([[ولایت تشریعی]])
* ۲-۲. محدودیت‌های نوع دوم (ولایت اعتباری)
==== فصل سوم: قرآن و اعتبار ولایت‌های انسانی ====
* ۱. کیفیت دلالت آیات بر ولایت‌های انسانی
* ۲. [[ولایت معصوم]] در قرآن
* ۳. ولایت در غیرمعصوم
* ۴. اصلی‌ترین مبنای [[حکومت دینی]]
* '''فصل چهارم: ویژگی [[حاکمان]] در [[عصر غیبت]]'''
* مقدمه
* ۱. بعد [[فکری]] و نظریه‌پردازی در حاکمان دینی
* ۲. بعد عملی و [[رفتاری]] در حاکمان دینی
* ۳. بعد [[ارتباطات]] و [[موقعیت اجتماعی]] در حاکمان دینی
* '''فصل پنجم: تعامل [[حکومت]] با دیدگاه‌های مردمی و [[تحولات اجتماعی]]'''
* ۱. [[آزادی]] در افتا و اظهار نظر در [[دولت اسلامی]]
* ۲. تحولات [[تاریخی]] و [[اجتماعی]] در دولت اسلامی
* '''فصل ششم: عناصر [[پویایی]] در [[سیستم]] [[قانون‌گذاری]] [[اسلام]]'''
* مقدمه
* ۱. نقش اثباتی [[عقل]] (از [[ادله اربعه]]) در [[ابلاغ]] [[قوانین اجتماعی]]
* ٢. نقش مبنایی [[مصالح]] و [[مفاسد]] در انعقاد قوانین اجتماعی
* خلاصه و نتیجه
* ۳. نقش [[اجتهاد]] در توسعه قوانین اجتماعی
* ۴. نقش علی‌البدل [[احکام ثانوی]]
* ۵. نقش [[احکام حکومتی]] در پر کردن خلأ قانونی
* '''فصل هفتم: جمع انحصار [[ولایت]] با وجود ولایت‌های دیگر در [[آیات]]'''
* مقدمه
* ۱. [[ولایت‌های متعارض]] و انحصار
* ۲. [[ولایت‌های متقابل]] و انحصار
* ٣. [[ولایت‌های متوافق]] و انحصار
* ۴. ولایت‌های هم‌سطح و انحصار
* فهرست منابع
* نمایه‌ها
* نمایه آیات
* نمایه [[روایات]]
* نمایه اشخاص
* نمایه اصطلاحات
{{پایان فهرست اثر}}
{{پایان فهرست اثر}}


خط ۴۶: خط ۱۹۳:
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==دریافت متن کتاب==
== پیوند به بیرون ==
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/5726750 وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران]


[[رده:کتاب]]
[[رده:کتاب]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۵۶

ولایت در فرهنگ اسلام
مفاهیم، انواع و پیامدهای سیاسی، اجتماعی آن
زبانفارسی
نویسندهمحمد حسین اسکندری
موضوعولایت، ولایت در اسلام
مذهبشیعه
ناشرانتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۹۸ ش
تعداد صفحه۲۴۶
شابک۹۷۸-۶۰۰-۲۹۸-۲۶۲-۹
شماره ملی۵۷۲۶۷۵۰

ولایت در فرهنگ اسلام: (مفاهیم، انواع و پیامدهای سیاسی، اجتماعی آن)، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون موضوع ولایت می‌پردازد. این کتاب به قلم محمد حسین اسکندری نگاشته شده است و انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نشر این اثر را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «"ولایت" مهم‌ترین مفهومی است که به یک پدیده اجتماعی فراگیر اطلاق می‌‌شود، جنبه تضایفی دارد و آثار و نتایج مثبت و یا منفی برجسته ای در همه ابعاد زندگی برای تک تک افراد و کلیّت جامعه در پی می‌‌آورد. ولایت حقیقتی است پیچیده، دارای وجوه حقیقی و اعتباری و ابعاد روان شناختی و جامعه شناختی، تا آنجا که به یک لحاظ جلوه عمیقی از محبت و نوع دوستی است، به لحاظ دیگر تجلّی عظیم قدرت و اقتدار اجتماعی؛ از یک جهت زیباترین چهره مصلحت سنجی است و از جهت دیگر والاترین مظهر عبادت و خداپرستی یا برجسته‌ترین نوع استکبار و قدرت پرستی. ولایت در عمومی‌ترین مفهوم خود، دو چهره دارد:

  1. ولایت تکوینی؛ که مبدأ هستی موجودات و منشأ اظهار قدرت به دست انبیا برای هدایت یافتن و باور معجزات و زمینه ساز معاد است برای نیکوکاران و گنهکاران به منظور اجرای عدالت و دادن پاداش‌ها و عقوبات؛
  2. ولایت تشریعی که در شکل "ولایت‌های متعارض" و "ولایت‌های متقابل" و "ولایت‌های متوافق" ظاهر می‌‌شود؛ تا هم ابعاد سیاسی ملّی و بین‌المللی، تقنینی، اجرایی و قضایی را رهبری کند، به این امید که نظم، امنیّت، عدالت و آرامش همگانی را در پی داشته باشد و زمینه رشد به بالاترین حدّ کمال و برجسته‌ترین قلّه سعادت برای همه فراهم گردد».

فهرست کتاب

  • چکیده
  • مقدمه

بخش نخست: چشم‌اندازی از تحلیل کلی واژه ولایت

  • مقدمه بخش نخست
  • ولایت در بعد سیاست

فصل اول: کلیات

فصل دوم: کاربردهای مختلف ولایت در قرآن

بخش دوم: تحلیل ولایت‌های متعارض در پرتو قرآن کریم

  • مقدمه
  • قرآن و ولایت‌های متعارض

فصل اول: ولایت‌های متعارض در ابعاد روان‌شناختی

فصل دوم: ولایت‌های متعارض در ابعاد جامعه‌شناختی

فصل سوم: عوامل و زیرساخت‌های ولایت‌های متعارض

  • ۱. نقش انسان در تحقق ولایت‌های متعارض
  • تولی در قرآن
  • ۲. زیرساخت‌ها و عوامل تحقق ولایت و حاکمیت
  • علل و عوامل ولایت و حاکمیت دینی
  • ٣. توضیح عوامل حاکمیت دینی
  • ۱-۳. دسته نخست (مبانی واقعی حاکمیت ذاتی خداوند)
  • ۲-۳. دسته دوم (ملاک‌های لازم در ولایت‌های اعتباری)
  • ۳-۳. دسته سوم (شرایط لازم در شهروندان)

بخش سوم: قرآن و ولایت‌های متقابل

  • مقدمه
  • تنوع در ولایت‌های متقابل
  • اختلاف آثار در ولایت‌های متقابل
  • توضیح بیشتر

فصل اول: ولایت‌های متقابل در رابطه خدا و خلق

  • چکیده
  • مقدمه
  • ١. مهم‌ترین امتیاز ولایت الهی بر ولایت‌های دیگر
  • بند اول
  • بند دوم
  • ۲. آثار و پیامدهای ولایت الهی
  • ولایت رحمانیه خداوند به انسان
  • نکته
  • ولایت متقابل انسان به خدا
  • ولایت رحیمیه خداوند به انسان
  • ژرفای ولایت الهی در انسان
  • نکات کلیدی
  • ٣. آثار سیاسی ولایت الهی در انسان
  • ۴. چرا خداوند برای خود ولی می‌گیرد؟
  • ۵. اختلاف درجات اولیای الهی
  • نتیجه

فصل دوم: ولایت‌های متقابل در روابط اجتماعی

بخش چهارم: تبیین ولایت‌های متوافق در پرتو قرآن کریم

  • چکیده
  • مقدمه

فصل اول: قرآن و ولایت‌های متوافق

فصل دوم: ولایت‌های ذاتی و عرضی

  • ۱. فرق اصلی ولایت‌های ذاتی و عرضی
  • ۲. دیگر ویژگی‌های ولایت عرضی (اعتباری)
  • ۱-۲. محدودیت‌های نوع نخست (ولایت تشریعی)
  • ۲-۲. محدودیت‌های نوع دوم (ولایت اعتباری)

فصل سوم: قرآن و اعتبار ولایت‌های انسانی

دربارهٔ پدیدآورنده

محمد حسین اسکندری
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسین اسکندری (متولد ۱۳۲۴ش، متوفی ۱۳۹۸)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: عبدالله جوادی آملی، محمد مؤمن و محمد تقی مصباح یزدی پیگیری کرد. ریاست دانشکده الهیات دانشگاه تهران و همکاری با پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «اخلاق در قرآن»، «جنگ و جهاد در قرآن»، «ولایت در فرهنگ اسلام» برخی از این آثار است.

پانویس