آب: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۰

مقدمه

در تعریف علمی آن گفته‌اند: مادّه‌ای ترکیب یافته از دو واحد هیدروژن و یک واحد اکسیژن H₂O است ^[۱] و حکیمان قدیم، آن را یکی از چهار عنصر تشکیل دهنده مادّه می‌دانستند.

برابر عربی آن "ماء" و ۶۳ بار در قرآن آمده است. این آیات اشاره دارند که عرش خداوند بر روی آب بوده و حیات همه جان‌داران به آب وابسته است و نیز از نقش‌های گوناگون آن در زمین از احیای زمین، سرسبزی طبیعت، رویش گیاهان رنگارنگ، پیدایش مراتع، مزارع و باغ‌ها با درختان مختلف و انواع گوناگون میوه‌ها، سخن رفته است. به نزول آب بر کوه‌های بلند و تأمین آب گوارای آشامیدنی، ایجاد نهرها و رود‌‌های بزرگ و تسخیر آب دریا‌ها برای انسان نیز اشاره شده است.

منابع و مخازن آب چون دریاها، آسمان، کوه‌ها، نهرها، چشمه‌ها و چاه، از دیگر مسائل مربوط به آب است که آیات قرآن به آن اشاره دارند. آیاتی چند نیز از وجود آب در جهان آخرت به صورت یکی از نعمت‌های بهشت، خبر داده است.

قرآن کریم در همه این آیات، ذهن انسان را از توجّه به علل و عوامل مادّی تأمین آب منصرف ساخته و به عامل اصلی تأمین آن، یعنی خداوند سبحان، معطوف داشته است؛ البتّه در این آیات، گاه به مسائل علمی نیز اشاره‌های دقیق شده؛ امّا پیش‌تر و برتر از آن بر اموری دارای اهداف تربیتی و هدایتی تأکید شده^[۲]

جستارهای وابسته

منابع

دشتی، سید محمود، مقاله «آب»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱

پانویس

↑ من علوم الأرض القرآنیه، ص ۱۰۳.
↑ دشتی، سید محمود، مقاله «آب»، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱، ص ۳۵.

[1] من علوم الأرض القرآنیه، ص ۱۰۳.

[2] دشتی، سید محمود، مقاله «آب»، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱، ص ۳۵.

[۱]

[۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{ویرایش غیرنهایی}}
+{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[آب در قرآن]] - [[آب در فقه اسلامی]] - [[آب در معارف و سیره حسینی]] - [[آب در معارف و سیره رضوی]] - [[آب در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = }}
-{{امامت}}
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام حسین]]{{ع}} است. "'''[[امام حسین]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[آب در قرآن]] | [[آب در حدیث]] | [[آب در کلام اسلامی]] | [[آب در تاریخ اسلامی]] | [[آب در معارف و سیره حسینی]]</div>
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام حسین (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-*در [[حادثه کربلا]]، آب و عطش لازم و ملزوم یکدیگرند. کاروان [[امام حسین|اباعبد الله]]، کنار [[فرات]] فرود آمد، لکن [[سپاه]] [[ابن سعد]]، [[فرات]] را به محاصره گرفت و آب را به روی [[امام حسین]] و [[اهل بیت]] و اصحابش بست و میان [[امام]] و آب فاصله انداختند تا هم زودتر [[حسین]] را به [[تسلیم]] وادارند و هم از [[خاندان]] [[رسالت]] [[انتقام]] بگیرند. به [[نقل]] مورخان،از سه روز قبل از [[عاشورا]] با محاصره [[فرات]]، [[خیمه]] گاه [[امام]] در مضیقه بی آبی قرار گرفت و [[کودکان]] [[اهل بیت]] را با دیدن رودفرات، تاب [[تحمل]] عطش کمتر می‌شد منع آب از [[زنان]] و [[کودکان]] و افراد عادی (به‌ویژه غیرنظامیان)در همه [[ادیان]] و [[مذاهب]]، غیر قانونی و عملی غیر [[انسانی]] است، به‌ویژه در [[اسلام]]. [[سپاه]] [[اموی]] با [[بستن آب]] به روی [[یاران]] و [[فرزندان]] [[حسین]]، این کار خلاف [[شرع]] و مغایر با [[شرافت]] [[انسانی]] و [[جرم]] [[جنگی]] را مرتکب شدند و کسانی همچون [[مهاجرین]] [[اوس]]، عمرو بن [[حجاج]] و [[عبد]] االله بن حصین به این [[عمل]] [[مباهات]] می‌کردند و زخم زبان می‌زدندکه: [[حسین]]! از این آب، درندگان و پرندگان می‌خورند ولی تو [[حق]] [[نداری]] از آن بچشی! مسأله آب، در ابعاد و صحنه‌های مختلف [[نهضت]] [[عاشورا]] مطرح است، از قبیل: [[فرات]] و نهر [[علقمه]]، مشک و [[عباس]]، [[کودکان]] و العطش، [[علی اصغر]] و تیر حرمله، سقایی و علمداری، سنگابخانه، آب خنک و [[سلام]] بر [[حسین]]، [[غسل زیارت]]، لب‌های [[تشنه]]، [[بستن آب]] در [[کربلا]]، مراسم طشت گذاری، مهریه [[فاطمه]]، برداشتن کام با آب [[فرات]]، [[سیراب کردن]] [[سپاه]] حر و... که در باره هر کدام می‌توانید به عنوان خاص آن در این [[فرهنگ]] مراجعه کنید. [[تشنگی]] [[کودکان]] و [[شهادت]] [[حسین]] با لب [[تشنه]] از فرازهای برجسته این حادثه است. وقتی [[امام سجاد]]{{ع}} نیز پیکر [[امام]] را [[دفن]] کرد، با انگشت روی [[قبر]] [[پدر]] نوشت {{عربی|هذا قبرالحسین بن علی بن ابی طالب،الذی قتلوه عطشانا}}. آب، رمز طلب و [[تشنگی]] و الگوی عطش‌های [[حیات]] بخش است و آنان که از آب هم استغنا و [[بی‌نیازی]] نشان می‌دهند و [[تشنگی]] را طالبند، به آب [[حیات]] و [[سیرابی]] [[جان]] می‌رسند<ref>ر. ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص۲۱.</ref>
+در تعریف [[علمی]] آن گفته‌اند: مادّه‌ای ترکیب یافته از دو واحد هیدروژن و یک واحد اکسیژن <span dir="ltr" lang="en">H<sub>2</sub>O</span> است <ref>من علوم الأرض القرآنیه، ص ۱۰۳.</ref> و حکیمان قدیم، آن را یکی از چهار عنصر تشکیل دهنده مادّه می‌دانستند.
+برابر [[عربی]] آن "ماء" و ۶۳ بار در [[قرآن]] آمده است. این [[آیات]] اشاره دارند که [[عرش]] [[خداوند]] بر روی آب بوده و [[حیات]] همه جان‌داران به آب وابسته است و نیز از نقش‌های گوناگون آن در [[زمین]] از احیای زمین، سرسبزی [[طبیعت]]، [[رویش گیاهان]] رنگارنگ، پیدایش مراتع، مزارع و باغ‌ها با درختان مختلف و انواع گوناگون میوه‌ها، [[سخن]] رفته است. به [[نزول]] آب بر کوه‌های بلند و تأمین آب گوارای [[آشامیدنی]]، ایجاد نهرها و رود‌‌های بزرگ و [[تسخیر]] آب دریا‌ها برای [[انسان]] نیز اشاره شده است.
+منابع و مخازن آب چون دریاها، [[آسمان]]، کوه‌ها، نهرها، چشمه‌ها و [[چاه]]، از دیگر مسائل مربوط به آب است که [[آیات قرآن]] به آن اشاره دارند. آیاتی چند نیز از وجود آب در [[جهان آخرت]] به صورت یکی از نعمت‌های [[بهشت]]، خبر داده است.
+[[قرآن کریم]] در همه این آیات، [[ذهن]] انسان را از توجّه به علل و عوامل [[مادّی]] تأمین آب منصرف ساخته و به عامل اصلی تأمین آن، یعنی [[خداوند سبحان]]، معطوف داشته است؛ البتّه در این آیات، گاه به مسائل علمی نیز اشاره‌های دقیق شده؛ امّا پیش‌تر و [[برتر]] از آن بر اموری دارای [[اهداف تربیتی]] و [[هدایتی]] تأکید شده<ref>[[سید محمود دشتی|دشتی، سید محمود]]، [[آب - دشتی (مقاله)|مقاله «آب»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱، ص ۳۵.</ref>
 == جستارهای وابسته ==
+{{مدخل وابسته}}
+* [[بستن آب]]
+* [[عطش]]
+{{پایان مدخل وابسته}}
-==منابع==
+== منابع ==
-* [[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']]
+{{منابع}}
+# [[پرونده:000052.jpg|22px]] [[سید محمود دشتی|دشتی، سید محمود]]، [[آب - دشتی (مقاله)|مقاله «آب»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱''']]
+{{پایان منابع}}
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
-==پانویس==
-{{یادآوری پانویس}}
-{{پانویس2}}
 {{امام حسین}}
+[[رده:مفاهیم]]
 [[رده:واژگان مرتبط با امام حسین]]
 [[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]]

v t e امام حسین علیه‌السلام
نسب	محمد بن عبدالله • امام علی • حضرت فاطمه زهرا
القاب و کنیه	سید الشهداء • ثار الله • قتیل العبرات • اباعبدالله
همسران	رباب دختر امرؤ القیس • ام اسحاق • شهربانو • لیلی دختر ابی مرة
فرزندان	امام سجاد • علی اکبر • علی اصغر • سکینه • فاطمه • رقیه
سخنان	خطبه امام حسین در منا • خطبه امام حسین در روز عاشورا • دعای عرفه • موسوعة کلمات الامام الحسین • هیهات منا الذلة
فضائل	آیه تطهیر • آیه مباهله • آیه مودت • سوره انسان • حدیث کساء • آیه اطعام
یاران	عباس بن علی • قاسم بن حسن • جعفر بن عقیل بن ابی طالب • عبدالرحمن بن عقیل بن ابی‌طالب • حبیب بن مظاهر • ابوبکر بن علی • عثمان بن علی • عبدالله بن علی ← ادامه
زیارت‌ها	زیارت وارث • زیارت عاشورا • زیارت ناحیه مقدسه • زیارت اربعین • زیارت رجبیه امام حسین ← ادامه
درس‌های عاشورا	آزادگی • ایثار • بصیرت • صبر • فتوت • وفا • هیهات منا الذلة • یا فتح یا شهادت
مرتبط	قیام • واقعه کربلا • حرم • کربلا • حائر حسینی • تربت • آب • مباهله • فطرس • اصحاب کساء • پنج تن • اهل‌البیت • حسنین • سوره فجر