سلفی‌گری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}})) |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = [[سلفی‌گری در فقه سیاسی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
«سَلَفِی»، «سَلَفِیت» یا «سلفی‌گری» به معنای بازگشت به [[افکار]] و [[رفتار]] و روش پیشینیان است. گروه‌هایی از وهابیّون خود را [[سلفی]] می‌دانند و معتقدند که بهترین دوره و بهترین شیوه، عصر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و دوران نزول [[وحی]] و عمل به [[سنّت پیامبر]] خداست. | |||
== مقدمه == | |||
«سَلَفِی»، «سَلَفِیت» یا «سلفی‌گری» به معنای [[پیروی]] از [[اندیشه]] و رویۀ [[اندیشمندان]] برجستۀ گذشته، نام و صفتی است که گروهی از [[اندیشمندان مسلمان]] در [[سدۀ چهارم هجری]] برای خود برگزیدند. در آغاز شکل‌گیری [[تفکر سلفی]]، [[مذهب فقهی حنبلی]]، بستر اصلی این [[تحول فکری]] بوده است و بانیان آن سعی بر آن داشتند که اندیشه‌های خود را به [[احمد بن حنبل]] نسبت دهند. «احمد بن حنبل» [[امام]] مذهب فقهی حنبلی محسوب می‌شود (۲۴۱- ۱۶۴ هـق) [[آرای فقهی]] او از راه شاگردانش و نیز کتاب معروف «[[مسند احمد بن حنبل]]» به دست آمده است. سبک [[علمی]] او به [[حدیث]] بیشتر [[تمایل]] دارد، تا [[رأی]] و [[اجتهاد]]. | |||
مبانی اولیۀ [[نظام فکری]] ابن تیمیه از دو عامل فقهی و کلامی شکل گرفت، در [[فقه]]، [[مذهب حنبلی]] را که [[خاندان]] وی سخت به آن پایبند بودند، پذیرفت و در [[کلام]] به [[مذهب اشعری]] که در محیط علمی [[دمشق]] در عصر وی به [[مذهب]] [[سنت]] [[شهرت]] داشت، پیوست<ref>فقه سیاسی، ج۱۰، ص۲۸۲ ـ ۲۷۹.</ref>.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۲ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی ج۲]]، ص۱۴۴.</ref> | |||
== | == عقاید سلفی‌ها و حمله به سایر عقاید == | ||
[[وهابیان]] مدّعی‌اند که روش گذشتۀ [[امت اسلامی]] را که به زمان نزول [[وحی]] و عصر پیامبر نزدیک‌تر است [[انتخاب]] کرده‌اند و در [[فهم دین]] و [[شریعت]]، پیرو سلف‌اند، یعنی آنان‌که در قرون اوّلیۀ [[اسلام]] می‌زیستند<ref>دربارۀ سلفی‌گری می‌توان به منابع زیر مراجعه کرد: «الفکر السلفی»، «السلفیة مرحلة زمنیّه» محمّد سعید رمضان البوطی، «العقاید السلفیّه» آل ابو طامی، «عقیدة السلف و اصحاب الحدیث» صابونی، «العقیدة السلفیه»، «السلفیه و اعلامها فی موریتانیا»، شیخ طیب بن عمر، «العقیدة السلفیه بین الامام ابن حنبل و الامام ابن تیمیّه»، سیّد عبد العزیز السیلی، «الرسائل السلفیه فی احیاء سنّة خیر البریّه»، محمّد بن علی شوکانی، «السلفیه بین اهل السنّة و الامامیه»، سیّد محمّد الکثیری، «سلفیه، بدعت یا مذهب» ترجمۀ حسین صابری از «السلفیه مرحلة زمنیه»</ref>. این ادعا، ظاهر پسندیده‌ای دارد، لکن [[باطن]] آن نوعی تعطیل‌کردن عقل و جمود بر بعضی ظواهر و مخالفت با [[اجتهاد]] و پذیرش هرچیزی است که در [[احادیث]] آمده است. | |||
وهابیّون با چنین دیدگاه‌هایی به افکار عمومی [[مسلمانان]] و بخصوص [[شیعه]] [[حمله]] می‌کنند و بنیانگذار [[وهابیت]] جدید ([[محمّد بن عبد الوهّاب]]) نیز چنین تفکراتی داشته است. گاهی سلفی‌گری به عنوان نواندیشی در [[تفکرات]] [[دینی]] و پیراستن [[باورها]] از [[خرافات]] و بازگشت به [[اسلام]] راستین و اصول‌گرایی مطرح می‌شود. این نگرش در [[جوامع]] [[شیعی]] و [[اهل سنت]] پیامدها و نتایج گوناگونی داشته است. پیدایش برخی متفکرین و صاحبان اندیشه‌های اصلاحی و دعوتهای انقلابی و گرد آمدن اقشاری از [[جوانان]] با انگیزه‌های دینی بر محور چنین اندیشه‌های [[اجتماعی]] [[سیاسی]] از رهاوردهای سلفی‌گری نوین است. (...) هرچند [[افکار]] و اندیشه‌های برخی از اینان جای [[نقد]] فراوان دارد، لکن [[تفکّر]] نوین اینان موجی از اسلام‌گرایی در [[نسل]] معاصر پدید آورده است. در کشورها و مجامع [[شیعی]]، [[نهضت]] بازگشت به خویشتن و [[اسلام ناب]] و تکیه بر اصول و آرمان‌های [[دین]]، به نوعی دیگر و با صبغۀ خاصّ خود مطرح بوده و با [[تفکر]] سلفی‌گری که در حال حاضر در [[جهان اسلام]] مطرح است، تفاوت دارد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۱۴.</ref>. | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1100701.jpg|22px]] [[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه فقه سیاسی ج۲''']] | |||
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{حکمت}} | |||
[[رده: | [[رده:اصطلاحات فقهی]] | ||
[[رده:اصطلاحات سیاسی]] | |||
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۷
سلفی‌گری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سلفی‌گری در فقه سیاسی - پرسش مرتبط ندارد«سَلَفِی»، «سَلَفِیت» یا «سلفی‌گری» به معنای بازگشت به افکار و رفتار و روش پیشینیان است. گروه‌هایی از وهابیّون خود را سلفی می‌دانند و معتقدند که بهترین دوره و بهترین شیوه، عصر پیامبر اکرم(ص) و دوران نزول وحی و عمل به سنّت پیامبر خداست.
مقدمه
«سَلَفِی»، «سَلَفِیت» یا «سلفی‌گری» به معنای پیروی از اندیشه و رویۀ اندیشمندان برجستۀ گذشته، نام و صفتی است که گروهی از اندیشمندان مسلمان در سدۀ چهارم هجری برای خود برگزیدند. در آغاز شکل‌گیری تفکر سلفی، مذهب فقهی حنبلی، بستر اصلی این تحول فکری بوده است و بانیان آن سعی بر آن داشتند که اندیشه‌های خود را به احمد بن حنبل نسبت دهند. «احمد بن حنبل» امام مذهب فقهی حنبلی محسوب می‌شود (۲۴۱- ۱۶۴ هـق) آرای فقهی او از راه شاگردانش و نیز کتاب معروف «مسند احمد بن حنبل» به دست آمده است. سبک علمی او به حدیث بیشتر تمایل دارد، تا رأی و اجتهاد.
مبانی اولیۀ نظام فکری ابن تیمیه از دو عامل فقهی و کلامی شکل گرفت، در فقه، مذهب حنبلی را که خاندان وی سخت به آن پایبند بودند، پذیرفت و در کلام به مذهب اشعری که در محیط علمی دمشق در عصر وی به مذهب سنت شهرت داشت، پیوست[۱].[۲]
عقاید سلفی‌ها و حمله به سایر عقاید
وهابیان مدّعی‌اند که روش گذشتۀ امت اسلامی را که به زمان نزول وحی و عصر پیامبر نزدیک‌تر است انتخاب کرده‌اند و در فهم دین و شریعت، پیرو سلف‌اند، یعنی آنان‌که در قرون اوّلیۀ اسلام می‌زیستند[۳]. این ادعا، ظاهر پسندیده‌ای دارد، لکن باطن آن نوعی تعطیل‌کردن عقل و جمود بر بعضی ظواهر و مخالفت با اجتهاد و پذیرش هرچیزی است که در احادیث آمده است.
وهابیّون با چنین دیدگاه‌هایی به افکار عمومی مسلمانان و بخصوص شیعه حمله می‌کنند و بنیانگذار وهابیت جدید (محمّد بن عبد الوهّاب) نیز چنین تفکراتی داشته است. گاهی سلفی‌گری به عنوان نواندیشی در تفکرات دینی و پیراستن باورها از خرافات و بازگشت به اسلام راستین و اصول‌گرایی مطرح می‌شود. این نگرش در جوامع شیعی و اهل سنت پیامدها و نتایج گوناگونی داشته است. پیدایش برخی متفکرین و صاحبان اندیشه‌های اصلاحی و دعوتهای انقلابی و گرد آمدن اقشاری از جوانان با انگیزه‌های دینی بر محور چنین اندیشه‌های اجتماعی سیاسی از رهاوردهای سلفی‌گری نوین است. (...) هرچند افکار و اندیشه‌های برخی از اینان جای نقد فراوان دارد، لکن تفکّر نوین اینان موجی از اسلام‌گرایی در نسل معاصر پدید آورده است. در کشورها و مجامع شیعی، نهضت بازگشت به خویشتن و اسلام ناب و تکیه بر اصول و آرمان‌های دین، به نوعی دیگر و با صبغۀ خاصّ خود مطرح بوده و با تفکر سلفی‌گری که در حال حاضر در جهان اسلام مطرح است، تفاوت دارد[۴].
منابع
پانویس
- ↑ فقه سیاسی، ج۱۰، ص۲۸۲ ـ ۲۷۹.
- ↑ عمید زنجانی، عباس علی، دانشنامه فقه سیاسی ج۲، ص۱۴۴.
- ↑ دربارۀ سلفی‌گری می‌توان به منابع زیر مراجعه کرد: «الفکر السلفی»، «السلفیة مرحلة زمنیّه» محمّد سعید رمضان البوطی، «العقاید السلفیّه» آل ابو طامی، «عقیدة السلف و اصحاب الحدیث» صابونی، «العقیدة السلفیه»، «السلفیه و اعلامها فی موریتانیا»، شیخ طیب بن عمر، «العقیدة السلفیه بین الامام ابن حنبل و الامام ابن تیمیّه»، سیّد عبد العزیز السیلی، «الرسائل السلفیه فی احیاء سنّة خیر البریّه»، محمّد بن علی شوکانی، «السلفیه بین اهل السنّة و الامامیه»، سیّد محمّد الکثیری، «سلفیه، بدعت یا مذهب» ترجمۀ حسین صابری از «السلفیه مرحلة زمنیه»
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۱۴.