زیارت کربلا در معارف و سیره حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">\n: +)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = زیارت کربلا | |||
| عنوان مدخل = زیارت کربلا | |||
| مداخل مرتبط = [[زیارت کربلا در معارف و سیره حسینی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
'''زیارت کربلا''' از مقدّس‌ترین و بافضیلت‌ترین زیارت‌هایی که در فرهنگ دینی و [[روایات اسلامی]] بیان شده است، [[زیارت]] [[قبر سید الشهدا]] {{ع}} در کربلاست و برای [[زیارت]] هیچ امامی، حتی [[زیارت]] [[قبر]] [[رسول خدا]] {{صل}} به این اندازه سفارش و [[دستور]] نیست. | |||
== مقدمه == | |||
در [[احادیث]]، گاهی [[زیارت]] [[امام حسین]] {{ع}} از [[زیارت]] [[کعبه]] هم [[برتر]] و بالاتر به حساب آمده و برای [[زیارت]] آن حضرت، پاداشی برابر ده‌ها و صد‌ها [[حجّ]] و [[عمره]] بیان شده است و لحن [[روایات]]، بگونه ای است که آن را برای یک [[شیعه]] در حدّ یک "[[فریضه]]" می‌شمارد و ترک آن را [[ناپسند]] می‌داند و هیچ عذر و بهانه و [[خوف]] و خطر را [[مانع]] از آن به حساب نمی‌آورد و ترک آن را [[جفا]] می‌داند. از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] است: {{متن حدیث|زِيَارَةُ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَاجِبَةٌ عَلَى كُلِّ مَنْ يُقِرُّ لِلْحُسَيْنِ، بِالْإِمَامَةِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}<ref>وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۴۶؛ امالی صدوق، ص۱۲۳. در مزار شیخ مفید، ص۲۶ چنین است (از امام باقر {{ع}}): {{متن حدیث|مُرُوا شِيعَتَنَا بِزِيَارَةِ قَبْرِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلَامُ فَإِنَّ إِتْيَانَهُ مُفْتَرَضٌ عَلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ يُقِرُّ لِلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِالْإِمَامَةِ مِنَ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ}}.</ref>. [[زیارت]] [[حسین بن علی]] {{ع}}، بر هر کس که او را از سوی [[خداوند]]، "[[امام]]" می‌داند [[واجب]] است. | |||
'''زیارت کربلا''' از مقدّس‌ترین و بافضیلت‌ترین زیارت‌هایی که در | میان [[عقیده]] به [[امامت]] و [[دیدار امام]] (چه در حال [[حیات]] و چه پس از [[مرگ]]) نوعی ملازمه است و در [[روایات]]، به این نکته اهمیّت داده شده است. [[زیارت]] خائفانه [[سید الشهدا]] هم ارج بیشتر و [[ثواب]] افزونتری دارد. این، هم نشانه تأثیر [[اجتماعی]] "[[زیارت]]" و هم [[میزان]] [[عشق]] و [[فداکاری]] "[[زائر]]" است. [[امام صادق]] {{ع}} به "ابن بکیر" که سخن از [[خوف]] و [[هراس]] در [[راه]] [[زیارت]] [[سید الشهدا]] می‌گفت، فرمود: آیا [[دوست]] نداری که [[خداوند]]، تو را در [[راه]] ما ترسان ببیند؟...<ref>وسائل الشیعه، ج۱۰، ۳۴۵؛ بحار الأنوار، ج۹۸، ص۱۱.</ref>. و در [[حدیثی]] که [[زراره]] از [[امام باقر]] {{ع}} درباره [[زیارت]] خائفانه آن حضرت می‌پرسد، حضرت پاسخ می‌دهد: [[خداوند]]، از [[هراس]] [[قیامت]]، ایمنش می‌دارد<ref>کامل الزیارات، ص۱۲۵؛ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۵۶.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز به "[[محمد بن مسلم]]" که با [[خوف]] و [[هراس]] به [[زیارت]] [[سید الشهدا]] می‌رفت، فرمود: هر چه مسأله دشوارتر و پرمخاطره‌تر باشد، [[پاداش]] [[زیارت]] هم به اندازه آن است و هر کس خائفانه [[قبر]] آن حضرت را [[زیارت]] کند، [[خداوند]]، [[هراس]] او را در [[روز قیامت]]، ایمن می‌سازد: {{متن حدیث|مَا كَانَ مِنْ هَذَا أَشَدَّ فَالثَّوَابُ فِيهِ عَلَى قَدْرِ الْخَوْفِ وَ مَنْ خَافَ فِي إِتْيَانِهِ آمَنَ اللَّهُ رَوْعَتَهُ يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ.....}}<ref>وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۵۷؛ بحار الأنوار، ج۹۸، ص۱۱؛ کامل الزیارات، ص۱۲۷.</ref>. در [[حدیث]] مفصّلی، [[امام صادق]] {{ع}} به ثواب‌های آن اشاره کرده، میفرماید: کسی که هنگام [[زیارت]] آن حضرت، دچار [[ستم]] سلطانی شود و او را در آنجا بکشند، با اوّلین قطره خونش، همه گناهانش بخشوده می‌شود و هر که در این [[راه]] به زندان افتد، در مقابل هر روزی که زندانی و [[اندوهگین]] گردد، در [[قیامت]] برایش یک [[شادی]] است، و اگر در [[راه]] [[زیارت]]، کتک بخورد، برای هر ضربه‌ای یک حوری بهشتی است و در برابر هر درد و رنجی که بر جسمش وارد می‌شود، یک "[[حسنه]]" برای اوست<ref>کامل الزیارات، ص۱۲۴(نقل به تلخیص).</ref>. و میفرماید: {{متن حدیث|من اتی قبر الحسین عارفا بحقّه غفر اللّه ما تقدّم من ذنبه و ما تأخّر}}<ref>امالی صدوق، ص۱۹۷.</ref>. هر که عارفانه [[قبر سید الشهدا]] را [[زیارت]] کند، [[خداوند]] [[گناهان]] گذشته و آینده‌اش را می‌آمرزد. | ||
==مقدمه== | |||
در [[احادیث]]، گاهی [[زیارت]] [[امام حسین]]{{ع}} از [[زیارت]] [[کعبه]] هم [[برتر]] و بالاتر به حساب آمده و برای [[زیارت]] آن | |||
میان [[عقیده]] به [[امامت]] و [[دیدار امام]] (چه در حال [[حیات]] و چه پس از [[مرگ]]) نوعی ملازمه است و در [[روایات]]، به این نکته اهمیّت داده شده است. [[زیارت]] خائفانه [[سید الشهدا]] هم ارج بیشتر و [[ثواب]] افزونتری دارد. این، هم نشانه تأثیر [[اجتماعی]] "[[زیارت]]" و هم [[میزان]] [[عشق]] و [[فداکاری]] "[[زائر]]" است. [[امام صادق]]{{ع}} به "ابن بکیر" که سخن از [[خوف]] و [[هراس]] در [[راه]] [[زیارت]] [[سید الشهدا]] می‌گفت، فرمود: آیا [[دوست]] نداری که [[خداوند]]، تو را در [[راه]] ما ترسان ببیند؟...<ref>وسائل الشیعه، ج۱۰، ۳۴۵؛ بحار الأنوار، ج۹۸، ص۱۱.</ref>. و در [[حدیثی]] که [[زراره]] از [[امام باقر]]{{ع}} درباره [[زیارت]] خائفانه آن | |||
آری... برای رسیدن به [[کربلا]]، باید [[اراده]] ای آهنین، [[قلبی]] [[شجاع]]، عشقی سوزان داشت و در این [[سفر]]، باید ره توشه‌ای از [[صبر]] و [[یقین]]، پاپوشی از "[[توکّل]]"، سلاحی از "[[ایمان]]" و مرکبی از "[[جان]]" داشت تا به [[منزل]] رسید، چرا که [[راه]] [[کربلا]]، از "صحرای [[عشق]]" و "میدان [[فداکاری]]" و پیچ و [[خم]] [[خوف]] و خطر می‌گذرد. پاداش‌های [[زیارت کربلا]] نیز شگفت است. از قبیل: [[پاداش]] [[نبرد]] در رکاب [[پیامبر]] و [[امام عدل]]، [[اجر]] [[شهیدان]] [[بدر]]، [[ثواب]] [[حج]] و [[عمره]] مکرّر، [[پاداش]] [[آزاد]] کردن هزار [[بنده]] و آماده کردن هزار اسب برای [[مجاهدان]] [[راه خدا]] و... <ref>در منابعی همچون: کامل الزیارت، وسائل الشیعه، بحار الأنوار، ثواب الأعمال و... احادیثش آمده است.</ref>. البته تفاوت [[اجر]] و [[ثواب]]، به [[معرفت]] [[زائر]] و کیفیّت [[زیارت]] و شرایط [[اجتماعی]] هم بستگی دارد. | آری... برای رسیدن به [[کربلا]]، باید [[اراده]] ای آهنین، [[قلبی]] [[شجاع]]، عشقی سوزان داشت و در این [[سفر]]، باید ره توشه‌ای از [[صبر]] و [[یقین]]، پاپوشی از "[[توکّل]]"، سلاحی از "[[ایمان]]" و مرکبی از "[[جان]]" داشت تا به [[منزل]] رسید، چرا که [[راه]] [[کربلا]]، از "صحرای [[عشق]]" و "میدان [[فداکاری]]" و پیچ و [[خم]] [[خوف]] و خطر می‌گذرد. پاداش‌های [[زیارت کربلا]] نیز شگفت است. از قبیل: [[پاداش]] [[نبرد]] در رکاب [[پیامبر]] و [[امام عدل]]، [[اجر]] [[شهیدان]] [[بدر]]، [[ثواب]] [[حج]] و [[عمره]] مکرّر، [[پاداش]] [[آزاد]] کردن هزار [[بنده]] و آماده کردن هزار اسب برای [[مجاهدان]] [[راه خدا]] و... <ref>در منابعی همچون: کامل الزیارت، وسائل الشیعه، بحار الأنوار، ثواب الأعمال و... احادیثش آمده است.</ref>. البته تفاوت [[اجر]] و [[ثواب]]، به [[معرفت]] [[زائر]] و کیفیّت [[زیارت]] و شرایط [[اجتماعی]] هم بستگی دارد. | ||
[[کربلا]]، از یک سو، سمبل [[مظلومیّت]] [[اهل بیت]] و [[امامان شیعه]] است، از سویی دیگر [[مظهر]] [[دفاع]] بزرگ [[آل علی]] و [[عترت پیامبر]] از [[اسلام]] و [[قرآن]]. توجّه و روی آوردن به [[مزار]] [[سید الشهدا]]، در واقع تکرار همه [[روزه]] و همواره [[حق]] و [[یادآوری]] [[مظلومیّت]] است. اگر [[کعبه]] و [[حج]] و [[نماز]] و جهادی هم باقی مانده است، به [[برکت]] [[شهید]] عاشوراست که [[احیاگر]] [[دین]] شد و [[اسلام]]، تا همیشه مدیون "[[ثار الله]]" است. | [[کربلا]]، از یک سو، سمبل [[مظلومیّت]] [[اهل بیت]] و [[امامان شیعه]] است، از سویی دیگر [[مظهر]] [[دفاع]] بزرگ [[آل علی]] و [[عترت پیامبر]] از [[اسلام]] و [[قرآن]]. توجّه و روی آوردن به [[مزار]] [[سید الشهدا]]، در واقع تکرار همه [[روزه]] و همواره [[حق]] و [[یادآوری]] [[مظلومیّت]] است. اگر [[کعبه]] و [[حج]] و [[نماز]] و جهادی هم باقی مانده است، به [[برکت]] [[شهید]] عاشوراست که [[احیاگر]] [[دین]] شد و [[اسلام]]، تا همیشه مدیون "[[ثار الله]]" است. خصومت [[دشمنان اسلام]] نیز با [[حسین]] {{ع}} و [[مرقد]] او، از همینجاست. [[زیارت]] آن حضرت، همیشه با سختی و هراس و موانع، رو به رو بوده است. [[شوق]] [[زیارت کربلا]]، از آغاز در [[دل]] [[شیعیان]] [[حق]] [[طلب]] و انسان‌های [[آزاده]] و [[فضیلت]] خواه بوده است. شیفتگان [[سید الشهدا]] در این [[راه]] حاضر به [[بذل جان]] و [[مال]] و [[دست]] و پا بوده‌اند و "[[راه]] بسته [[کربلا]]" همیشه چون حسرتی بر [[دل]] [[شیعه]] بوده است، چه در دوره [[امویان]] و [[عباسیان]]، چه در عصر [[حکومت]] بعثیان و در [[تاریخ]] معاصر، و آرزوی "بازشدن [[راه]] [[کربلا]]" همواره چون مشعلی در [[دل]] [[عاشقان]] [[حسین]] {{ع}} روشن بوده و تلخی‌های هجران را با این "[[امید]]" [[تحمّل]] می‌کرده‌اند. [[زائر]] [[حسین]] {{ع}}، عاشقی از خود گذشته است و [[زیارت کربلا]]، عبادتی خدایی و ملکوتی<ref>وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۴۱۴.</ref>. | ||
[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|اِذا اَرَدْتَ الْحُسَيْنَ فَزُرْهُ وَ اَنْتَ حَزينٌ مَكْرُوبٌ شُعـْثا غُبْرا جائِعا عَـطْشانا}}" هرگاه خواستی [[حسین]] {{ع}} را [[زیارت]] کنی، با حالتی [[اندوهگین]] و پررنج، خاک [[آلوده]] و پژمرده، گرسنه و [[تشنه]] [[زیارت]] کن... (در [[حدیث]] دیگری است که:) چون [[حسین بن علی]] اینگونه به [[شهادت]] رسید<ref>بحار الانوار، ج۹۸، ص۱۴۲.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۲۲۵.</ref> | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:زیارت کربلا | [[رده:زیارت]] | ||
[[رده:کربلا]] | |||
[[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] | [[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۱
این مدخل زیرشاخهٔ بحث زیارت کربلا است. زیارت کربلا از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: زیارت کربلا در معارف و سیره حسینی - پرسش مرتبط نداردزیارت کربلا از مقدّس‌ترین و بافضیلت‌ترین زیارت‌هایی که در فرهنگ دینی و روایات اسلامی بیان شده است، زیارت قبر سید الشهدا (ع) در کربلاست و برای زیارت هیچ امامی، حتی زیارت قبر رسول خدا (ص) به این اندازه سفارش و دستور نیست.
مقدمه
در احادیث، گاهی زیارت امام حسین (ع) از زیارت کعبه هم برتر و بالاتر به حساب آمده و برای زیارت آن حضرت، پاداشی برابر ده‌ها و صد‌ها حجّ و عمره بیان شده است و لحن روایات، بگونه ای است که آن را برای یک شیعه در حدّ یک "فریضه" می‌شمارد و ترک آن را ناپسند می‌داند و هیچ عذر و بهانه و خوف و خطر را مانع از آن به حساب نمی‌آورد و ترک آن را جفا می‌داند. از امام صادق (ع) روایت است: «زِيَارَةُ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَاجِبَةٌ عَلَى كُلِّ مَنْ يُقِرُّ لِلْحُسَيْنِ، بِالْإِمَامَةِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ»[۱]. زیارت حسین بن علی (ع)، بر هر کس که او را از سوی خداوند، "امام" می‌داند واجب است.
میان عقیده به امامت و دیدار امام (چه در حال حیات و چه پس از مرگ) نوعی ملازمه است و در روایات، به این نکته اهمیّت داده شده است. زیارت خائفانه سید الشهدا هم ارج بیشتر و ثواب افزونتری دارد. این، هم نشانه تأثیر اجتماعی "زیارت" و هم میزان عشق و فداکاری "زائر" است. امام صادق (ع) به "ابن بکیر" که سخن از خوف و هراس در راه زیارت سید الشهدا می‌گفت، فرمود: آیا دوست نداری که خداوند، تو را در راه ما ترسان ببیند؟...[۲]. و در حدیثی که زراره از امام باقر (ع) درباره زیارت خائفانه آن حضرت می‌پرسد، حضرت پاسخ می‌دهد: خداوند، از هراس قیامت، ایمنش می‌دارد[۳]. امام صادق (ع) نیز به "محمد بن مسلم" که با خوف و هراس به زیارت سید الشهدا می‌رفت، فرمود: هر چه مسأله دشوارتر و پرمخاطره‌تر باشد، پاداش زیارت هم به اندازه آن است و هر کس خائفانه قبر آن حضرت را زیارت کند، خداوند، هراس او را در روز قیامت، ایمن می‌سازد: «مَا كَانَ مِنْ هَذَا أَشَدَّ فَالثَّوَابُ فِيهِ عَلَى قَدْرِ الْخَوْفِ وَ مَنْ خَافَ فِي إِتْيَانِهِ آمَنَ اللَّهُ رَوْعَتَهُ يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ.....»[۴]. در حدیث مفصّلی، امام صادق (ع) به ثواب‌های آن اشاره کرده، میفرماید: کسی که هنگام زیارت آن حضرت، دچار ستم سلطانی شود و او را در آنجا بکشند، با اوّلین قطره خونش، همه گناهانش بخشوده می‌شود و هر که در این راه به زندان افتد، در مقابل هر روزی که زندانی و اندوهگین گردد، در قیامت برایش یک شادی است، و اگر در راه زیارت، کتک بخورد، برای هر ضربه‌ای یک حوری بهشتی است و در برابر هر درد و رنجی که بر جسمش وارد می‌شود، یک "حسنه" برای اوست[۵]. و میفرماید: «من اتی قبر الحسین عارفا بحقّه غفر اللّه ما تقدّم من ذنبه و ما تأخّر»[۶]. هر که عارفانه قبر سید الشهدا را زیارت کند، خداوند گناهان گذشته و آینده‌اش را می‌آمرزد.
آری... برای رسیدن به کربلا، باید اراده ای آهنین، قلبی شجاع، عشقی سوزان داشت و در این سفر، باید ره توشه‌ای از صبر و یقین، پاپوشی از "توکّل"، سلاحی از "ایمان" و مرکبی از "جان" داشت تا به منزل رسید، چرا که راه کربلا، از "صحرای عشق" و "میدان فداکاری" و پیچ و خم خوف و خطر می‌گذرد. پاداش‌های زیارت کربلا نیز شگفت است. از قبیل: پاداش نبرد در رکاب پیامبر و امام عدل، اجر شهیدان بدر، ثواب حج و عمره مکرّر، پاداش آزاد کردن هزار بنده و آماده کردن هزار اسب برای مجاهدان راه خدا و... [۷]. البته تفاوت اجر و ثواب، به معرفت زائر و کیفیّت زیارت و شرایط اجتماعی هم بستگی دارد.
کربلا، از یک سو، سمبل مظلومیّت اهل بیت و امامان شیعه است، از سویی دیگر مظهر دفاع بزرگ آل علی و عترت پیامبر از اسلام و قرآن. توجّه و روی آوردن به مزار سید الشهدا، در واقع تکرار همه روزه و همواره حق و یادآوری مظلومیّت است. اگر کعبه و حج و نماز و جهادی هم باقی مانده است، به برکت شهید عاشوراست که احیاگر دین شد و اسلام، تا همیشه مدیون "ثار الله" است. خصومت دشمنان اسلام نیز با حسین (ع) و مرقد او، از همینجاست. زیارت آن حضرت، همیشه با سختی و هراس و موانع، رو به رو بوده است. شوق زیارت کربلا، از آغاز در دل شیعیان حق طلب و انسان‌های آزاده و فضیلت خواه بوده است. شیفتگان سید الشهدا در این راه حاضر به بذل جان و مال و دست و پا بوده‌اند و "راه بسته کربلا" همیشه چون حسرتی بر دل شیعه بوده است، چه در دوره امویان و عباسیان، چه در عصر حکومت بعثیان و در تاریخ معاصر، و آرزوی "بازشدن راه کربلا" همواره چون مشعلی در دل عاشقان حسین (ع) روشن بوده و تلخی‌های هجران را با این "امید" تحمّل می‌کرده‌اند. زائر حسین (ع)، عاشقی از خود گذشته است و زیارت کربلا، عبادتی خدایی و ملکوتی[۸].
امام صادق (ع) فرمود: «اِذا اَرَدْتَ الْحُسَيْنَ فَزُرْهُ وَ اَنْتَ حَزينٌ مَكْرُوبٌ شُعـْثا غُبْرا جائِعا عَـطْشانا»" هرگاه خواستی حسین (ع) را زیارت کنی، با حالتی اندوهگین و پررنج، خاک آلوده و پژمرده، گرسنه و تشنه زیارت کن... (در حدیث دیگری است که:) چون حسین بن علی اینگونه به شهادت رسید[۹].[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۴۶؛ امالی صدوق، ص۱۲۳. در مزار شیخ مفید، ص۲۶ چنین است (از امام باقر (ع)): «مُرُوا شِيعَتَنَا بِزِيَارَةِ قَبْرِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلَامُ فَإِنَّ إِتْيَانَهُ مُفْتَرَضٌ عَلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ يُقِرُّ لِلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِالْإِمَامَةِ مِنَ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ».
- ↑ وسائل الشیعه، ج۱۰، ۳۴۵؛ بحار الأنوار، ج۹۸، ص۱۱.
- ↑ کامل الزیارات، ص۱۲۵؛ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۵۶.
- ↑ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۵۷؛ بحار الأنوار، ج۹۸، ص۱۱؛ کامل الزیارات، ص۱۲۷.
- ↑ کامل الزیارات، ص۱۲۴(نقل به تلخیص).
- ↑ امالی صدوق، ص۱۹۷.
- ↑ در منابعی همچون: کامل الزیارت، وسائل الشیعه، بحار الأنوار، ثواب الأعمال و... احادیثش آمده است.
- ↑ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۴۱۴.
- ↑ بحار الانوار، ج۹۸، ص۱۴۲.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۲۲۵.