حکومت در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۲۷: خط ۲۷:
==رعایت [[حقوق]] متقابل ==
==رعایت [[حقوق]] متقابل ==
*[[امام]] {{ع}} از [[حقوق]] متقابل [[حکومت]] و شهروند به‌عنوان بزرگ‌ترین حقوقی که [[خداوند]] [[واجب]] کرده است یاد می‌کند. رعایت [[حقوق]] متقابل، [[هم‌بستگی]] [[مردم]] و [[حکومت]] را در پی دارد و باعث می‌شود [[حق]] و [[عدالت]] در [[جامعه]] برپا و بنیاد [[دین]] و [[حکومت]] [[استوار]] شود<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۵</ref>. [[امام]] {{ع}} از منظر دیگر هم به [[حقوق]] متقابل توجه دارد. اگر [[حقوق]] متقابل در [[جامعه]] [[اجرا]] نشود، در این صورت ناراستی در [[دین]] پیش می‌آید و در نتیجه به [[تباهی]] [[دین]]، حکومت و جاعه می‌انجامد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۵</ref>.  
*[[امام]] {{ع}} از [[حقوق]] متقابل [[حکومت]] و شهروند به‌عنوان بزرگ‌ترین حقوقی که [[خداوند]] [[واجب]] کرده است یاد می‌کند. رعایت [[حقوق]] متقابل، [[هم‌بستگی]] [[مردم]] و [[حکومت]] را در پی دارد و باعث می‌شود [[حق]] و [[عدالت]] در [[جامعه]] برپا و بنیاد [[دین]] و [[حکومت]] [[استوار]] شود<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۵</ref>. [[امام]] {{ع}} از منظر دیگر هم به [[حقوق]] متقابل توجه دارد. اگر [[حقوق]] متقابل در [[جامعه]] [[اجرا]] نشود، در این صورت ناراستی در [[دین]] پیش می‌آید و در نتیجه به [[تباهی]] [[دین]]، حکومت و جاعه می‌انجامد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۵</ref>.  
*[[امام]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] به بخشی از صفاتی که [[حاکم]] باید واجد آن‌ها باشد، اشاره کرده‌اند. از آن‌جمله است: زندگی‌ای هم‌سطح با توده‌های فرودست<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۸ و نامه ۴۵</ref>؛ پرهیز از [[حمیّت]] و خودبرتربینی<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۰</ref>؛ رأفت و [[مهربانی]] با [[مردم]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۶، ۵۰ و ۵۶</ref>؛ [[ضرورت]] [[ارتباط مستقیم]] با [[مردم]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>؛ [[تبعیض]] نگذاشتن بین نزدیکان و دیگران<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>؛ سعه صدر<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۷۶</ref>؛ عدالت‌ورزی<ref>نهج البلاغه، خطبه‌های ۱۵ و ۸۶، نامه ۵۳ و حکمت ۳۷۴</ref>؛ رفق و [[مدارا]]<ref>نهج البلاغه، نامه‌های ۲۷ و ۴۶</ref>؛ [[میانه‌روی]]<ref>نهج البلاغه، خطبه‌های ۱۶، ۱۱۹ و ۱۶۶</ref>، [[نظم]] و [[انضباط]] و [[سازمان‌دهی]] و [[برنامه‌ریزی]]<ref>نهج البلاغه، نامه‌های ۳۱ و ۵۳ و ۴۷</ref>؛ مسئولیت‌پذیری<ref>نهج البلاغه، خطبه‌های ۱۰۲ و ۱۶۶ و نامه ۵۳</ref>؛ پای‌بندی به عهود<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>؛ هماهنگی میان کردار و گفتار<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۷۴ و نامه ۵۳</ref>؛ [[مشورت]]<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۵ و نامه ۵۳</ref>؛ تأمین زندگی و [[امنیت اجتماعی]] کارمندان<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>؛ نظارت بر [[کارگزاران]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳؛ ارزش‌یابی کارگزاران<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>؛ [[تشویق]] و تنبیه<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>»<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]؛ ج۱، ص 307- 309.</ref>.
*[[امام]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] به بخشی از صفاتی که [[حاکم]] باید واجد آن‌ها باشد، اشاره کرده‌اند. از آن‌جمله است: زندگی‌ای هم‌سطح با توده‌های فرودست<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۸ و نامه ۴۵</ref>؛ پرهیز از [[حمیّت]] و خودبرتربینی<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۰</ref>؛ رأفت و [[مهربانی]] با [[مردم]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۶، ۵۰ و ۵۶</ref>؛ [[ضرورت]] [[ارتباط مستقیم]] با [[مردم]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>؛ [[تبعیض]] نگذاشتن بین نزدیکان و دیگران<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>؛ سعه صدر<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۷۶</ref>؛ عدالت‌ورزی<ref>نهج البلاغه، خطبه‌های ۱۵ و ۸۶، نامه ۵۳ و حکمت ۳۷۴</ref>؛ رفق و [[مدارا]]<ref>نهج البلاغه، نامه‌های ۲۷ و ۴۶</ref>؛ [[میانه‌روی]]<ref>نهج البلاغه، خطبه‌های ۱۶، ۱۱۹ و ۱۶۶</ref>، [[نظم]] و [[انضباط]] و [[سازمان‌دهی]] و [[برنامه‌ریزی]]<ref>نهج البلاغه، نامه‌های ۳۱ و ۵۳ و ۴۷</ref>؛ مسئولیت‌پذیری<ref>نهج البلاغه، خطبه‌های ۱۰۲ و ۱۶۶ و نامه ۵۳</ref>؛ پای‌بندی به عهود<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>؛ هماهنگی میان کردار و گفتار<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۷۴ و نامه ۵۳</ref>؛ [[مشورت]]<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۵ و نامه ۵۳</ref>؛ تأمین زندگی و [[امنیت اجتماعی]] کارمندان<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>؛ نظارت بر [[کارگزاران]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>؛ ارزش‌یابی کارگزاران<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>؛ [[تشویق]] و تنبیه<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref>»<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]؛ ج۱، ص 307- 309.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==

نسخهٔ ‏۶ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۱۳

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث حکومت است. "حکومت" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حکومت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

مفهوم‌شناسی واژه حکم

خاستگاه حکومت

مشروعیت حکومت

هدف حکومت

  • حکومت در مکتب امام علی (ع) هدفی برای به‌دست آوردن قدرت و سلطه بر مردمان نیست. بلکه هدف برپاداری حق و از بین بردن باطل عنوان شده است[۱۵]. امام (ع) در کلامی فرمود: خدایا تو می‌دانی که تلاش‌ها و جهادهای ما هیچ یک نه برای رقابت بر سر قدرت بوده است و نه به درخواست اندکی از بهره‌های بیشتر این جهان بی‌ارزش؛ بلکه همه تلاش‌های ما برای به‌جای خود بازگردانیدن راه‌نشان‌های دین تو و پدیدار کردن اصلاح در سرزمین‌های توست، تا در پرتو آن بندگان ستم‌دیده‌ات به امنیت و ایمنی دست یابند و قانون و حدود فروگذاشته تو برپا داشته شود[۱۶].
  • البته این دو موضوع تمام اهداف حکومت نیست، بلکه دو هدف مهم از اهداف سرپرستی و زمام‌داری به‌ شمار می‌رود که امام در شرایط خاص بیان داشته است.

شایستگی حکومت

رعایت حقوق متقابل

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. نهج البلاغه، نامه ۵۳
  2. نهج البلاغه، خطبه ۱۷۷
  3. نهج البلاغه، خطبه ۳۰
  4. نهج البلاغه، خطبه ۴۰
  5. انعام / ۵۷ و یوسف / ۴۰ و ۶۷
  6. نهج البلاغه، خطبه ۴۰
  7. نهج البلاغه، خطبه ۴۰
  8. نهج البلاغه، نامه ۵ و ۵۱
  9. نهج البلاغه، نامه ۵۳
  10. نهج البلاغه، خطبه ۳۴
  11. نهج البلاغه، خطبه ۳
  12. نهج البلاغه، نامه ۶
  13. نهج البلاغه، خطبه ۳
  14. نهج البلاغه، نامه ۱
  15. نهج البلاغه، خطبه ۳۳
  16. نهج البلاغه، خطبه ۱۳۰
  17. نهج البلاغه، خطبه ۱۷۲
  18. نهج البلاغه، خطبه ۱۳۰
  19. نهج البلاغه، خطبه ۲۱۵
  20. نهج البلاغه، خطبه ۲۱۵
  21. نهج البلاغه، خطبه ۲۰۸ و نامه ۴۵
  22. نهج البلاغه، نامه ۵۰
  23. نهج البلاغه، نامه ۴۶، ۵۰ و ۵۶
  24. نهج البلاغه، نامه ۵۳
  25. نهج البلاغه، نامه ۵۳
  26. نهج البلاغه، حکمت ۱۷۶
  27. نهج البلاغه، خطبه‌های ۱۵ و ۸۶، نامه ۵۳ و حکمت ۳۷۴
  28. نهج البلاغه، نامه‌های ۲۷ و ۴۶
  29. نهج البلاغه، خطبه‌های ۱۶، ۱۱۹ و ۱۶۶
  30. نهج البلاغه، نامه‌های ۳۱ و ۵۳ و ۴۷
  31. نهج البلاغه، خطبه‌های ۱۰۲ و ۱۶۶ و نامه ۵۳
  32. نهج البلاغه، نامه ۵۳
  33. نهج البلاغه، خطبه ۱۷۴ و نامه ۵۳
  34. نهج البلاغه، خطبه ۲۱۵ و نامه ۵۳
  35. نهج البلاغه، نامه ۵۳
  36. نهج البلاغه، نامه ۵۳
  37. نهج البلاغه، نامه ۵۳
  38. نهج البلاغه، نامه ۵۳
  39. دانشنامه نهج البلاغه؛ ج۱، ص 307- 309.