شقاوت در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'رحم' به 'رحم'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==))
جز (جایگزینی متن - 'رحم' به 'رحم')
خط ۳۱: خط ۳۱:
#اسناد [[شقاوت]] به زیانکاران {{متن قرآن|يَوْمَ يَأْتِ لَا تَكَلَّمُ نَفْسٌ إِلَّا بِإِذْنِهِ فَمِنْهُمْ شَقِيٌّ وَسَعِيدٌ}}<ref>«روزی که (چون) فرا رسد، هیچ کس جز به اذن خداوند  سخن نمی‌گوید؛ برخی نگونبخت و برخی نیکبخت‌اند» سوره هود، آیه ۱۰۵.</ref> و [[اقرار]] آنان به [[شقاوت]] و [[ظلم]] خود در [[آخرت]]، {{متن قرآن|قَالُوا رَبَّنَا غَلَبَتْ عَلَيْنَا شِقْوَتُنَا وَكُنَّا قَوْمًا ضَالِّينَ  رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَالِمُونَ}}<ref>«می‌گویند: پروردگارا! سنگدلی ما بر ما چیره بود و ما گروهی گمراه بودیم پروردگارا! ما را از آن (دوزخ) بیرون آور، اگر (به گذشته خود) بازگشتیم آنگاه، بی‌گمان ما ستمکاره‌ایم» سوره مؤمنون، آیه ۱۰۶-۱۰۷.</ref> نیز گویای نقش [[اختیار]] در کسب [[شقاوت]] است<ref> المیزان، ج۱۵، ص۷۰.</ref>.
#اسناد [[شقاوت]] به زیانکاران {{متن قرآن|يَوْمَ يَأْتِ لَا تَكَلَّمُ نَفْسٌ إِلَّا بِإِذْنِهِ فَمِنْهُمْ شَقِيٌّ وَسَعِيدٌ}}<ref>«روزی که (چون) فرا رسد، هیچ کس جز به اذن خداوند  سخن نمی‌گوید؛ برخی نگونبخت و برخی نیکبخت‌اند» سوره هود، آیه ۱۰۵.</ref> و [[اقرار]] آنان به [[شقاوت]] و [[ظلم]] خود در [[آخرت]]، {{متن قرآن|قَالُوا رَبَّنَا غَلَبَتْ عَلَيْنَا شِقْوَتُنَا وَكُنَّا قَوْمًا ضَالِّينَ  رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَالِمُونَ}}<ref>«می‌گویند: پروردگارا! سنگدلی ما بر ما چیره بود و ما گروهی گمراه بودیم پروردگارا! ما را از آن (دوزخ) بیرون آور، اگر (به گذشته خود) بازگشتیم آنگاه، بی‌گمان ما ستمکاره‌ایم» سوره مؤمنون، آیه ۱۰۶-۱۰۷.</ref> نیز گویای نقش [[اختیار]] در کسب [[شقاوت]] است<ref> المیزان، ج۱۵، ص۷۰.</ref>.
#به گفته برخی براساس [[آیات]] {{متن قرآن|كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْوَاهَا إِذِ انبَعَثَ أَشْقَاهَا فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْيَاهَا فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوهَا فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُم بِذَنبِهِمْ فَسَوَّاهَا}} <ref>«قوم «ثمود» با سرکشی خود (پیامبران را) دروغ انگاشتند، آنگاه که سنگدل‌ترین آنان برانگیخته شد.  پیامبر خداوند به آنان گفت: شتر خداوند را با آبشخور آن وانهید.اما آنان او را دروغزن شمردند و آن (شتر) را پی کردند؛ خداوند هم آنان را به گناهشان یکسره نابود ساخت و (با خاک) یکسان کرد» سوره شمس، آیه 11-14.</ref> [[سعادت]] افراد نتیجه [[تزکیه نفس]] و [[شقاوت]] آنان مولود گنهکاری آنان به [[اختیار]] خودشان است، از این‌رو در این [[آیات]] به داستان [[قوم ثمود]] برای [[عبرت]] [[بندگان]] اشاره شده است<ref>منهج الصادقین، ج۱۰، ص۲۶۱، «پاورقی».</ref>.
#به گفته برخی براساس [[آیات]] {{متن قرآن|كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْوَاهَا إِذِ انبَعَثَ أَشْقَاهَا فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْيَاهَا فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوهَا فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُم بِذَنبِهِمْ فَسَوَّاهَا}} <ref>«قوم «ثمود» با سرکشی خود (پیامبران را) دروغ انگاشتند، آنگاه که سنگدل‌ترین آنان برانگیخته شد.  پیامبر خداوند به آنان گفت: شتر خداوند را با آبشخور آن وانهید.اما آنان او را دروغزن شمردند و آن (شتر) را پی کردند؛ خداوند هم آنان را به گناهشان یکسره نابود ساخت و (با خاک) یکسان کرد» سوره شمس، آیه 11-14.</ref> [[سعادت]] افراد نتیجه [[تزکیه نفس]] و [[شقاوت]] آنان مولود گنهکاری آنان به [[اختیار]] خودشان است، از این‌رو در این [[آیات]] به داستان [[قوم ثمود]] برای [[عبرت]] [[بندگان]] اشاره شده است<ref>منهج الصادقین، ج۱۰، ص۲۶۱، «پاورقی».</ref>.
#برخی با استفاده از [[روایات]] نیز بر این باورند که گر چه [[سرنوشت]] هر کس مسبوق به [[سرشت]] اوست، [[سرشت]] همگان، [[اختیار]] بدون [[جبر و تفویض]] است.<ref> تسنیم، ج۱۹، ص۳۳۹.</ref> به فرموده [[امام صادق]]{{ع}} [[سعادت]] و [[شقاوت انسان]] با [[تمسک]] به اسباب آنها و در حیطه [[علم الهی]] رقم می‌خورد<ref>الاحتجاج، ج۲، ص۳۴۹.</ref>. بنابراین مقصود از [[حدیث]] معروف [[نبوی]] {{متن حدیث| اَلشَّقِيُّ مَنْ شَقِيَ فِي بَطْنِ أُمِّهِ وَ اَلسَّعِيدُ مَنْ سَعِدَ فِي بَطْنِ أُمِّهِ}}<ref>بحارالانوار، ج۷۴، ص۱۱۵؛ التوحید، ص۳۵۶.</ref> با توجه به روایتی از [[امام موسی کاظم]]{{ع}} <ref> التوحید، ص۳۵۶.</ref> این است که [[خدا]] می‌داند [[کودکی]] که در [[رحم]] [[مادر]] است در بزرگسالی - با اینکه می‌تواند مانند [[صالحان]] [[راه]] خیر و [[سعادت]] را بپیماید - با [[سوء]] [[اختیار]] خود [[راه]] [[شرّ]] و [[شقاوت]] را برمی‌گزیند؛ به بیان دیگر، گرچه [[علم]] سابق است و معلوم لاحق، هر گونه که [[مکلف]] عمل کند [[خدا]] می‌داند؛ نه اینکه هر گونه [[خدا]] می‌داند [[مکلف]] عمل کند<ref>توحید در قرآن، ص۳۲۷ - ۳۲۸؛ نیز نک: تسنیم، ج۱۳، ص۹۲.</ref>.
#برخی با استفاده از [[روایات]] نیز بر این باورند که گر چه [[سرنوشت]] هر کس مسبوق به [[سرشت]] اوست، [[سرشت]] همگان، [[اختیار]] بدون [[جبر و تفویض]] است.<ref> تسنیم، ج۱۹، ص۳۳۹.</ref> به فرموده [[امام صادق]]{{ع}} [[سعادت]] و [[شقاوت انسان]] با [[تمسک]] به اسباب آنها و در حیطه [[علم الهی]] رقم می‌خورد<ref>الاحتجاج، ج۲، ص۳۴۹.</ref>. بنابراین مقصود از [[حدیث]] معروف [[نبوی]] {{متن حدیث| اَلشَّقِيُّ مَنْ شَقِيَ فِي بَطْنِ أُمِّهِ وَ اَلسَّعِيدُ مَنْ سَعِدَ فِي بَطْنِ أُمِّهِ}}<ref>بحارالانوار، ج۷۴، ص۱۱۵؛ التوحید، ص۳۵۶.</ref> با توجه به روایتی از [[امام موسی کاظم]]{{ع}} <ref> التوحید، ص۳۵۶.</ref> این است که [[خدا]] می‌داند [[کودکی]] که در رحم [[مادر]] است در بزرگسالی - با اینکه می‌تواند مانند [[صالحان]] [[راه]] خیر و [[سعادت]] را بپیماید - با [[سوء]] [[اختیار]] خود [[راه]] [[شرّ]] و [[شقاوت]] را برمی‌گزیند؛ به بیان دیگر، گرچه [[علم]] سابق است و معلوم لاحق، هر گونه که [[مکلف]] عمل کند [[خدا]] می‌داند؛ نه اینکه هر گونه [[خدا]] می‌داند [[مکلف]] عمل کند<ref>توحید در قرآن، ص۳۲۷ - ۳۲۸؛ نیز نک: تسنیم، ج۱۳، ص۹۲.</ref>.
#بر پایه روایتی دیگر که در [[منابع اهل سنت]] [[نقل]] شده، [[رسول خدا]]{{صل}} پس از آنکه فرمود مکان [[بهشت و جهنم]] و [[سعادت]] و [[شقاوت]] هر کس نوشته شده است، در پاسخ به کسی که [[عمل]] [[آدمیان]] را در [[سرنوشت]] آنها بی‌اثر پنداشت، فرمود چنین نیست؛ باید [[اهل]] عمل باشید، زیرا هر یک از [[اهل]] [[سعادت]] و [[شقاوت]]، برای عمل مناسب خود، [[آمادگی]] و زمینه آن را دارد. سپس آن [[حضرت]] این [[آیات]] را [[تلاوت]] کرد: {{متن قرآن|  فَأَمَّا مَن أَعْطَى وَاتَّقَى وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى وَأَمَّا مَن بَخِلَ وَاسْتَغْنَى وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَى فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى}} <ref>امّا آنکه بخشش کند و پرهیزگاری ورزد، و آن وعده نیکوترین (بهشت) را راست بشمارد.زودا که او را در راه (خیر و) آسانی قرار دهیم.و اما آنکه تنگ‌چشمی کند و بی‌نیازی نشان دهد، و وعده نیکوترین (بهشت) را دروغ شمرد، زودا که او را در راه سختی قرار دهیم؛ سوره لیل، آیه: ۵-۱۰</ref><ref>کشف الأسرار، ج۱۰، ص۵۱۴ - ۵۱۵؛ تفسیر بغوی، ج ۲، ص۴۶۵؛ تفسیر ثعالبی، ج۵، ص۵۹۹.</ref>.<ref>[[مهدی احمدپور|احمدپور]] و [[علی‌جان کریمی|کریمی]]، [[شقاوت (مقاله)|مقاله «شقاوت»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۶.</ref>
#بر پایه روایتی دیگر که در [[منابع اهل سنت]] [[نقل]] شده، [[رسول خدا]]{{صل}} پس از آنکه فرمود مکان [[بهشت و جهنم]] و [[سعادت]] و [[شقاوت]] هر کس نوشته شده است، در پاسخ به کسی که [[عمل]] [[آدمیان]] را در [[سرنوشت]] آنها بی‌اثر پنداشت، فرمود چنین نیست؛ باید [[اهل]] عمل باشید، زیرا هر یک از [[اهل]] [[سعادت]] و [[شقاوت]]، برای عمل مناسب خود، [[آمادگی]] و زمینه آن را دارد. سپس آن [[حضرت]] این [[آیات]] را [[تلاوت]] کرد: {{متن قرآن|  فَأَمَّا مَن أَعْطَى وَاتَّقَى وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى وَأَمَّا مَن بَخِلَ وَاسْتَغْنَى وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَى فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى}} <ref>امّا آنکه بخشش کند و پرهیزگاری ورزد، و آن وعده نیکوترین (بهشت) را راست بشمارد.زودا که او را در راه (خیر و) آسانی قرار دهیم.و اما آنکه تنگ‌چشمی کند و بی‌نیازی نشان دهد، و وعده نیکوترین (بهشت) را دروغ شمرد، زودا که او را در راه سختی قرار دهیم؛ سوره لیل، آیه: ۵-۱۰</ref><ref>کشف الأسرار، ج۱۰، ص۵۱۴ - ۵۱۵؛ تفسیر بغوی، ج ۲، ص۴۶۵؛ تفسیر ثعالبی، ج۵، ص۵۹۹.</ref>.<ref>[[مهدی احمدپور|احمدپور]] و [[علی‌جان کریمی|کریمی]]، [[شقاوت (مقاله)|مقاله «شقاوت»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۶.</ref>


۲۱۸٬۹۱۲

ویرایش