اقسام و انواع علم کدام‌اند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۰: خط ۶۰:
::::::«علم بر دو قسم است: علم اکتسابی، علم موهوبی.
::::::«علم بر دو قسم است: علم اکتسابی، علم موهوبی.
::::::'''علم اکتسابی''': علم اکتسابی متداول، همان علمی است که از راه‌های حسی و تجربی و عقلی می‌توان به دست آورد. این گونه علوم با توجه به شدت و ضعف یا سلامت و سقم حواس و دیگر ابزارها، شدت و ضعف می‌پذیرد. رشته‌های مختلف علمی رسمی، ثمره همین علم اکتسابی و از مصادیق آن است. علم اکتسابی غیر رسمی، علمی است که ابزار آن را حق تعالی معرفی نموده است، به گونه‌ای که اگر معرفی نکرده بود، یا اصلاً قابل کسب نبود و یا به کمال و تمام قابل دسترسی نبود. مانند علمی که به وسیله تقوا می‌توان به دست آورد. {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|إِن تَتَّقُواْ اللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَاناً}}﴾}} <ref> سوره انفال، آیه: ۲۹.</ref>. این علم اکتسابی است، ولی ابزار آن تقواست، چنان که با تصریح بیشتر فرموند: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ يُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ}}﴾}} <ref> سوره بقره، آیه: ۲۸۲.</ref>؛ تقوا سبب علم، فهم و راهیابی و حق شناسی و حق یابی است؛ {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا}}﴾}} <ref> سوره طلاق، آیه: ۲.</ref>؛ تقوا نه تنها سبب خروج از سختی‌ها و مشکلات زندگی این جهانی است که {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مِنْ أَمْرِهِ يُسْرًا}}﴾}} <ref> سوره طلاق، آیه: ۴.</ref>، بلکه سبب خروج او از طبیعت و ابزار مادی و غیرمادی و نفوذ در باطن و حقیقت هستی می‌شود.
::::::'''علم اکتسابی''': علم اکتسابی متداول، همان علمی است که از راه‌های حسی و تجربی و عقلی می‌توان به دست آورد. این گونه علوم با توجه به شدت و ضعف یا سلامت و سقم حواس و دیگر ابزارها، شدت و ضعف می‌پذیرد. رشته‌های مختلف علمی رسمی، ثمره همین علم اکتسابی و از مصادیق آن است. علم اکتسابی غیر رسمی، علمی است که ابزار آن را حق تعالی معرفی نموده است، به گونه‌ای که اگر معرفی نکرده بود، یا اصلاً قابل کسب نبود و یا به کمال و تمام قابل دسترسی نبود. مانند علمی که به وسیله تقوا می‌توان به دست آورد. {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|إِن تَتَّقُواْ اللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَاناً}}﴾}} <ref> سوره انفال، آیه: ۲۹.</ref>. این علم اکتسابی است، ولی ابزار آن تقواست، چنان که با تصریح بیشتر فرموند: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ يُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ}}﴾}} <ref> سوره بقره، آیه: ۲۸۲.</ref>؛ تقوا سبب علم، فهم و راهیابی و حق شناسی و حق یابی است؛ {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا}}﴾}} <ref> سوره طلاق، آیه: ۲.</ref>؛ تقوا نه تنها سبب خروج از سختی‌ها و مشکلات زندگی این جهانی است که {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مِنْ أَمْرِهِ يُسْرًا}}﴾}} <ref> سوره طلاق، آیه: ۴.</ref>، بلکه سبب خروج او از طبیعت و ابزار مادی و غیرمادی و نفوذ در باطن و حقیقت هستی می‌شود.
::::::'''علم موهوب''': علم موهوب عبارت است از علمی که بدون واسطه و بدون اکتساب، از جانب خدا به بنده عطا شود و بنده از ثمرات و عطایای اسم "وهاب" برخوردار باشد، چنان که دو قسم پیش از این از ثمرات و عطایای اسم "علیم" بود. مانند [[علم انبیا]] که عقیده همگان بر این است که علمی موهوبی است و دست کم نبوت تشریعی به عقیده همگان، موهوب است و نیز مانند علم [[حضرت خضر]] {{ع}} که در حق او فرمود: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا}}﴾}} <ref> سوره کهف، آیه: ۶۵.</ref>. این نوع علم، مانند اصل وجود موجودات، عطیّه‌ای الهی است که در به دست آوردن آن هیچ کس هیچ نقش و تأثیری ندارد»<ref>[http://docs.google.com/viewerng/viewer?url=http://tahour.ir/Books/TheosophyofIslam.pdf آشنایی با عرفان اسلامی، ص ۴۴ و ۴۵]</ref>.
::::::'''علم موهوب''': علم موهوب عبارت است از علمی که بدون واسطه و بدون اکتساب، از جانب خدا به بنده عطا شود و بنده از ثمرات و عطایای اسم "وهاب" برخوردار باشد، چنان که دو قسم پیش از این از ثمرات و عطایای اسم "علیم" بود. مانند [[علم انبیا]] که عقیده همگان بر این است که علمی موهوبی است و دست کم نبوت تشریعی به عقیده همگان، موهوب است و نیز مانند علم [[حضرت خضر]] {{ع}} که در حق او فرمود: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا}}﴾}} <ref> سوره کهف، آیه: ۶۵.</ref>. این نوع علم، مانند اصل وجود موجودات، عطیّه‌ای الهی است که در به دست آوردن آن هیچ کس هیچ نقش و تأثیری ندارد»<ref>[http://docs.google.com/viewerng/viewer?url=http://tahour.ir/Books/TheosophyofIslam.pdf آشنایی با عرفان اسلامی، ص ۴۴ و ۴۵].</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


نسخهٔ ‏۱۹ مارس ۲۰۱۸، ساعت ۰۶:۲۲

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
اقسام و انواع علم کدام‌اند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ علم معصوم
مدخل اصلیعلم معصوم

اقسام و انواع علم کدام‌اند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم معصوم مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

سلطان الواعظین

سلطان الواعظین در کتاب «شب‌های پیشاور» در این باره گفته است:

«علم را به دو نوع ذاتى و عَرَضى تقسيم می‌كنند. علم ذاتى يا علم مطلق، منحصر به فرد و مخصوص ذات اقدس پروردگار است. در حيطه عقل بشر قابل تصور نيست و بشر از آن عاجز است. لذا آنچه كه بشر می‌گويد اثبات اجمالى آن است. علم عرضى نيز خود به دو قسم ديگر تقسيم می‌شود: علم اكتسابى و علم لدنى. علم اكتسابى به واسطه مدرسه رفتن و آموزش ديدن به دست می‌آيد، و به همان مقدارى كه زحمت می‌كشيم حاصل می‌گردد. علم لدنّى علمى است كه بدون تحصيل، از مبدأ فياض افاضه می‌شود. خداوند در قرآن مجيد می‌فرمايد: ﴿﴿وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً﴾﴾ "از نزد خود به او علم لدنّى آموختيم"[۱]؛ بنابراين هيچ مسلمانى نمی‌تواند ادعا كند كه علم به غيب، جزو ذات پيغمبر و امامان است. يعنى آن‏ها نيز همانند خداوند، ذاتاً عالم به علم غيب هستند»[۲].

پاسخ‌های دیگر

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

پرسش‌های وابسته

  1. علم معصوم مطلق چیست و مصداق‌های آن کدام‌اند؟ (پرسش)
  2. آیا علم معصوم مراتب و درجات دارند؟ (پرسش)
  3. علم ذاتی معصوم چیست؟ (پرسش)
  4. علم غیر ذاتی معصوم چیست؟ (پرسش)
  5. علم استقلالی معصوم چیست؟ (پرسش)
  6. علم غیر استقلالی معصوم چیست؟ (پرسش)
  7. علم باطنی معصوم به چه معناست؟ (پرسش)
  8. علم فطری معصوم به چه معناست؟ (پرسش)
  9. علم اکتسابی یا علم مستفاد معصوم چیست؟ (پرسش)
  10. علم موهوبی و موهبتی یا علم لدنی معصوم چیست؟ (پرسش)
  11. علم تام یا کامل معصوم چیست؟ (پرسش)
  12. علم محدود معصوم چیست؟ (پرسش)
  13. علم دفعی معصوم چیست؟ (پرسش)
  14. علم تدریجی معصوم چیست؟ (پرسش)
  15. علم اجمالی معصوم چیست؟ (پرسش)
  16. علم تفصیلی معصوم چیست؟ (پرسش)
  17. علم حصولی معصوم چیست؟ (پرسش)
  18. علم حضوری معصوم چیست؟ (پرسش)
  19. علم فعلی یا دائمی معصوم به چه معناست؟ (پرسش)
  20. علم شأنى یا استعدادی یا ارادی و اختیاری معصوم به چه معناست؟ (پرسش)
  21. فرق بین علم فعلی و شأنى معصوم چیست؟ (پرسش)
  22. آیا علم معصوم متوقف بر اراده اوست یا بر صرف التفات و توجه؟ (پرسش)
  23. آیا علم معصوم مراتب و درجات دارد؟ (پرسش)
  24. فرق علم پیامبر با امام چیست؟ (پرسش)
  25. آیا علم پیامبران از لحاظ مرتبه یکسان است؟ (پرسش)
  26. آیا علم پیامبران و امامان از لحاظ مرتبه یکسان یا متفاوت است؟ (پرسش)
  27. فرق بین علم معصوم و علم فرشتگان چیست؟ (پرسش)
  28. آیا پیامبران پیش از آغاز وحی و نبوت و امامان پیش از تصدی امامت از علم ویژه معصوم برخوردار بوده‌اند؟ (پرسش)
  29. آیا علم معصوم در شب قدر نازل می‌شود؟ (پرسش)
  30. آیا علم معصوم در شب جمعه نازل می‌شود؟ (پرسش)
  31. امام معصوم از چه زمانی صاحب علم ویژه می‌شود؟ (پرسش)
  32. آیا غیر معصوم می‌تواند از علوم ویژه معصوم آگاهی یابد؟ (پرسش)
  33. تفاوت علم خدا و معصوم چیست؟ (پرسش)
  34. آیا مقام علم معصوم به غیر معصوم داده می‌شود؟ (پرسش)
  35. شرایط دستیابی غیر معصوم به علم معصوم چیست؟ (پرسش)
  36. غیر معصوم از چه راهی می‌تواند به علم معصوم آگاهی یابد؟ (پرسش)
  37. آیا غیر معصوم وظیفه دارد به دنبال فراگیری علوم معصوم باشد؟ (پرسش)
  38. آیا آگاهی غیر معصوم از علم ویژه معصوم با حکمت الهی در امتحان او منافات ندارد؟ (پرسش)
  39. آیا از راه غیر مشروع می‌توان به علم ویژه معصوم دست یافت؟ (پرسش)
    1. آیا آگاهی از علم معصوم با سحر و جادو قابل دسترسی است؟ (پرسش)
  40. رابطه علم معصوم با علم مکنون یا مستأثر چیست؟ (پرسش)
  41. رابطه علم معصوم با اجتباء الهی چیست؟ (پرسش)
  42. رابطه علم معصوم با بداء الهی چیست؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع علم معصوم

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ سوره کهف، آیه: ۶۵.
  2. ↑ شب‌های پیشاور؛ ص ۲۰۸.
  3. ↑ «خداوند شما را از شکم مادرانتان بیرون آورد درحالی که چیزی نمی‌دانستید، لكن برای شما گوش و چشمان و دل‌ها قرار داد شاید شکرگزار باشید». سوره نحل، آیه۷۸.
  4. ↑ جلوه‌های لاهوتی، ج۱، ص ۱۰۹-۱۱۵.
  5. ↑ ملا محسن فیض کاشانی، أنوار الحکمة، ص۱۹۶-۱۹۷
  6. ↑ حسن بن جعفر نجفی (کاشف الغطاء)، أنوار الفقاهة - کتاب القضاء، ص۱۷
  7. ↑ سید حسین بروجردی، تفسیر الصراط المستقیم، ج‏۱، ص ۴۲۲
  8. ↑ سید حسین بروجردی، تفسیر الصراط المستقیم، ج‏۱، ص ۴۲۳
  9. ↑ سید حسین بروجردی، تفسیر الصراط المستقیم، ج‏۱، ص ۴۲۵
  10. ↑ سید حسین بروجردی، تفسیر الصراط المستقیم، ج‏۳، ص ۷۱۵
  11. ↑ ویژگی‌های علوم ائمه از دیدگاه علمای امامیه
  12. ↑ علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]، ص۷ - ۸.
  13. ↑ سوره انفال، آیه: ۲۹.
  14. ↑ سوره بقره، آیه: ۲۸۲.
  15. ↑ سوره طلاق، آیه: ۲.
  16. ↑ سوره طلاق، آیه: ۴.
  17. ↑ سوره کهف، آیه: ۶۵.
  18. ↑ آشنایی با عرفان اسلامی، ص ۴۴ و ۴۵.
  19. ↑ رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا؛ ص ۸ و ۹.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=اقسام_و_انواع_علم_کدام‌اند؟_(پرسش)&oldid=84044»