عصمت پیامبران در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
| پرسش مرتبط  = عصمت (پرسش)
| پرسش مرتبط  = عصمت (پرسش)
}}
}}
==مقدمه==
== مقدمه ==
در مناظره‌ای که [[مأمون]] تشکیل داده بود سؤالات متعددی درباره [[عصمت پیامبران]] مطرح شد و [[امام رضا]]{{ع}} همه شبهاتی را که با توجه به ظاهر بعضی از [[آیات قرآن]] درباره [[عصمت انبیاء]] وجود داشت جواب دادند. از ابتدای این [[حدیث]] و با توجه به اقراری که مأمون و علمای [[اهل سنت]] از امام رضا{{ع}} درباره [[اعتقاد به عصمت]] [[انبیاء]] گرفتند معلوم می‌شود در بین اهل سنت معروف و مشهور بوده که [[ائمه]] به عصمت انبیاء [[اعتقاد]] دارند<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۱۹۵؛ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۵۳۵؛ الاحتجاج، ج۲، ص۴۲۶؛ التوحید، ص۴ و ۱۲۱؛ النور المبین، ص۱۴؛ تفسیر القمی، ج۲، ص۱۱۹؛ نورالثقلین، ج۱، ص۷۳۵.</ref>.
در مناظره‌ای که [[مأمون]] تشکیل داده بود سؤالات متعددی درباره [[عصمت پیامبران]] مطرح شد و [[امام رضا]] {{ع}} همه شبهاتی را که با توجه به ظاهر بعضی از [[آیات قرآن]] درباره [[عصمت انبیاء]] وجود داشت جواب دادند. از ابتدای این [[حدیث]] و با توجه به اقراری که مأمون و علمای [[اهل سنت]] از امام رضا {{ع}} درباره [[اعتقاد به عصمت]] [[انبیاء]] گرفتند معلوم می‌شود در بین اهل سنت معروف و مشهور بوده که [[ائمه]] به عصمت انبیاء [[اعتقاد]] دارند<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۱۹۵؛ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۵۳۵؛ الاحتجاج، ج۲، ص۴۲۶؛ التوحید، ص۴ و ۱۲۱؛ النور المبین، ص۱۴؛ تفسیر القمی، ج۲، ص۱۱۹؛ نورالثقلین، ج۱، ص۷۳۵.</ref>.
مأمون به امام رضا{{ع}} گفت: آیا این سخن شماست که [[پیامبران]] معصوم‌اند؟ [[امام]]{{ع}} فرمودند: بله<ref>بحارالأنوار، ج۱۱، ص۷۸.</ref>.
مأمون به امام رضا {{ع}} گفت: آیا این سخن شماست که [[پیامبران]] معصوم‌اند؟ [[امام]] {{ع}} فرمودند: بله<ref>بحارالأنوار، ج۱۱، ص۷۸.</ref>.
[[علی بن محمد بن جهم]] از امام رضا{{ع}} پرسید آیا شما اعتقاد به عصمت پیامبران دارید؟ امام{{ع}} فرمود: «بله» و همچنین به وی فرمودند: از [[خدا]] بترس و به پیامبران گذشته نسبت [[گناه]] مده و [[قرآن]] را [[تفسیر به رأی]] نکن؛ [[خداوند]] پیامبرانش را [[عصمت]] داده تا [[امر الهی]] در [[زمین]] تمام باشد»<ref>عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۱۷۰؛ بحارالأنوار، ج۱۱، ص۷۲.</ref>.
[[علی بن محمد بن جهم]] از امام رضا {{ع}} پرسید آیا شما اعتقاد به عصمت پیامبران دارید؟ امام {{ع}} فرمود: «بله» و همچنین به وی فرمودند: از [[خدا]] بترس و به پیامبران گذشته نسبت [[گناه]] مده و [[قرآن]] را [[تفسیر به رأی]] نکن؛ [[خداوند]] پیامبرانش را [[عصمت]] داده تا [[امر الهی]] در [[زمین]] تمام باشد»<ref>عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۱۷۰؛ بحارالأنوار، ج۱۱، ص۷۲.</ref>.


و درباره خطای [[حضرت آدم]]{{ع}} فرمودند: «آن [[خطا]] از صغیره‌های بخشیده‌شده‌ای است که قبل از [[نزول وحی]] بر پیامبران جایز است، اما هنگامی‌که خداوند ایشان را [[انتخاب]] کرد و [[پیامبر]] قرار داد [[معصوم]] بود و هیچ [[گناه صغیره]] و کبیره‌ای را انجام نمی‌داد»<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۱۹۶.</ref>.
و درباره خطای [[حضرت آدم]] {{ع}} فرمودند: «آن [[خطا]] از صغیره‌های بخشیده‌شده‌ای است که قبل از [[نزول وحی]] بر پیامبران جایز است، اما هنگامی‌که خداوند ایشان را [[انتخاب]] کرد و [[پیامبر]] قرار داد [[معصوم]] بود و هیچ [[گناه صغیره]] و کبیره‌ای را انجام نمی‌داد»<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۱۹۶.</ref>.


و درباره [[حضرت یوسف]]{{ع}} و [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ}}<ref>«و بی‌گمان آن زن آهنگ وی کرد و وی نیز اگر برهان پروردگار خویش را نمی‌دید آهنگ او می‌کرد» سوره یوسف، آیه ۲۴.</ref> فرمودند: «[[یوسف]]{{ع}} معصوم بود و معصوم [[همّت]] به گناه نمی‌کند و گناه انجام نمی‌دهد»<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۲۰۱؛ بحارالأنوار، ج۱۱، ص۸۲؛ النورالمبین، ص۱۹۳؛ الفصول المهمة، ج۱، ص۴۴۲.</ref>.
و درباره [[حضرت یوسف]] {{ع}} و [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ}}<ref>«و بی‌گمان آن زن آهنگ وی کرد و وی نیز اگر برهان پروردگار خویش را نمی‌دید آهنگ او می‌کرد» سوره یوسف، آیه ۲۴.</ref> فرمودند: «[[یوسف]] {{ع}} معصوم بود و معصوم [[همّت]] به گناه نمی‌کند و گناه انجام نمی‌دهد»<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۰۱؛ بحارالأنوار، ج۱۱، ص۸۲؛ النورالمبین، ص۱۹۳؛ الفصول المهمة، ج۱، ص۴۴۲.</ref>.


[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} درباره پیامبران فرمودند: «[[پیامبران الهی]] [[ظلم]] نمی‌کنند و [[دستور]] به [[ظلم]] نمی‌دهند، زیرا که [[معصوم]] و مطهرند»<ref>نورالثقلین، ج۴، ص۴۵۵؛ تفسیر البرهان، ج۴، ص۶۵۴؛ تفسیرالقمی، ج۲، ص۲۳۵؛ بحارالأنوار، ج۱۴، ص۱۰۳.</ref>. و درباره [[حضرت مسیح]]{{ع}} فرمود: «[[نبوت]] را از وی [[نفی]] نمی‌کنم و او را از [[عصمت]] و کمال و [[تأیید]] خارج نمی‌سازم»<ref>امالی شیخ طوسی، ص۱۳۷.</ref>. و درباره [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: «[[رسول الله]]{{صل}} [[عبدی]] بود که [[خداوند]] او را به [[وحی]] [[اکرام]] کرد و عصمت بخشید»<ref>الصوارم المهرقة، ص۶۴.</ref>. و درباره [[آیه]] {{متن قرآن|لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ}}<ref>«تا خداوند گناه پیشین و پسین تو را بیامرزد و نعمت خود را بر تو تمام گرداند و تو را به راهی راست رهنمون گردد» سوره فتح، آیه ۲.</ref> فرمود: بدون اینکه [[محمد]]{{صل}} گناهی داشته باشد این آیه نازل شده است و همانا محمد{{صل}} در [[روز قیامت]] به خاطر هیچ گناهی مواخذه نمی‌شود»<ref>الاحتجاج، ص۱۱۱؛ {{متن قرآن|لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ وَيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَيَهْدِيَكَ صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا}} «تا خداوند گناه پیشین و پسین تو را بیامرزد و نعمت خود را بر تو تمام گرداند و تو را به راهی راست رهنمون گردد» سوره فتح، آیه ۲.</ref>. و همچنین [[امام صادق]]{{ع}} درباره این آیه فرمود: «پیامبر هیچ گناهی نداشت و قصد هیچ گناهی را هم نکرد»<ref>بحارالأنوار، ج۱۷، ص۸۹.</ref>.
[[امیرالمؤمنین]] {{ع}} درباره پیامبران فرمودند: «[[پیامبران الهی]] [[ظلم]] نمی‌کنند و [[دستور]] به [[ظلم]] نمی‌دهند، زیرا که [[معصوم]] و مطهرند»<ref>نورالثقلین، ج۴، ص۴۵۵؛ تفسیر البرهان، ج۴، ص۶۵۴؛ تفسیرالقمی، ج۲، ص۲۳۵؛ بحارالأنوار، ج۱۴، ص۱۰۳.</ref>. و درباره [[حضرت مسیح]] {{ع}} فرمود: «[[نبوت]] را از وی [[نفی]] نمی‌کنم و او را از [[عصمت]] و کمال و [[تأیید]] خارج نمی‌سازم»<ref>امالی شیخ طوسی، ص۱۳۷.</ref>. و درباره [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: «[[رسول الله]] {{صل}} [[عبدی]] بود که [[خداوند]] او را به [[وحی]] [[اکرام]] کرد و عصمت بخشید»<ref>الصوارم المهرقة، ص۶۴.</ref>. و درباره [[آیه]] {{متن قرآن|لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ}}<ref>«تا خداوند گناه پیشین و پسین تو را بیامرزد و نعمت خود را بر تو تمام گرداند و تو را به راهی راست رهنمون گردد» سوره فتح، آیه ۲.</ref> فرمود: بدون اینکه [[محمد]] {{صل}} گناهی داشته باشد این آیه نازل شده است و همانا محمد {{صل}} در [[روز قیامت]] به خاطر هیچ گناهی مواخذه نمی‌شود»<ref>الاحتجاج، ص۱۱۱؛ {{متن قرآن|لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ وَيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَيَهْدِيَكَ صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا}} «تا خداوند گناه پیشین و پسین تو را بیامرزد و نعمت خود را بر تو تمام گرداند و تو را به راهی راست رهنمون گردد» سوره فتح، آیه ۲.</ref>. و همچنین [[امام صادق]] {{ع}} درباره این آیه فرمود: «پیامبر هیچ گناهی نداشت و قصد هیچ گناهی را هم نکرد»<ref>بحارالأنوار، ج۱۷، ص۸۹.</ref>.


[[سعد بن عبدالله قمی]] می‌گوید: [[امام زمان]]{{ع}} در حالی‌که در دامن پدرش بود درباره [[پیامبران]] فرمود: «پیامبران کسانی هستند که خداوند آنها را با وحی و عصمت تأیید کرده است»<ref>الاحتجاج، ج۲، ص۲۷۳، ح۱؛ نوادر الأخبار، ص۱۱۶.</ref>.
[[سعد بن عبدالله قمی]] می‌گوید: [[امام زمان]] {{ع}} در حالی‌که در دامن پدرش بود درباره [[پیامبران]] فرمود: «پیامبران کسانی هستند که خداوند آنها را با وحی و عصمت تأیید کرده است»<ref>الاحتجاج، ج۲، ص۲۷۳، ح۱؛ نوادر الأخبار، ص۱۱۶.</ref>.


[[ابلیس]] به [[حضرت یحیی]]{{ع}} گفت: «برخی از [[انسان‌ها]] مثل تو معصوم هستند و من هیچ قدرتی بر آنها ندارم»<ref>بحارالأنوار، ج۶۰، ص۲۶۵.</ref>.
[[ابلیس]] به [[حضرت یحیی]] {{ع}} گفت: «برخی از [[انسان‌ها]] مثل تو معصوم هستند و من هیچ قدرتی بر آنها ندارم»<ref>بحارالأنوار، ج۶۰، ص۲۶۵.</ref>.
امام صادق{{ع}} درباره [[ابتلائات]] [[حضرت ایوب]]{{ع}} فرمود: «ایوب بدون اینکه گناهی داشته باشد [[مبتلا]] شد و همانا پیامبران [[گناه]] نمی‌کنند، زیرا معصوم هستند و مرتکب هیچ گناه کوچک و بزرگی نمی‌شوند»<ref>خصال، ج۲، ص۳۹۹؛ قصص الأنبیاء، ص۱۳۹؛ نورالثقلین، ج۳، ص۴۴۶؛ بحارالأنوار، ج۴۴، ص۲۷۵؛ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۶۶۳.</ref>.
امام صادق {{ع}} درباره [[ابتلائات]] [[حضرت ایوب]] {{ع}} فرمود: «ایوب بدون اینکه گناهی داشته باشد [[مبتلا]] شد و همانا پیامبران [[گناه]] نمی‌کنند، زیرا معصوم هستند و مرتکب هیچ گناه کوچک و بزرگی نمی‌شوند»<ref>خصال، ج۲، ص۳۹۹؛ قصص الأنبیاء، ص۱۳۹؛ نورالثقلین، ج۳، ص۴۴۶؛ بحارالأنوار، ج۴۴، ص۲۷۵؛ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۶۶۳.</ref>.


[[علقمه]] از [[امام صادق]]{{ع}} درباره [[قبول شهادت]] [[روایت]] می‌کند که: «اگر [[شهادت]] [[گناهکاران]] پذیرفته نشود، فقط باید شهادت [[انبیاء]] و [[اوصیاء]] را پذیرفت، زیرا ایشان [[معصوم]] هستند»<ref>أمالی صدوق، ص۱۰۲؛ هدایة الأمه، ج۸، ص۴۳۹؛ وسائل الشیعة، ج۲۷، ص۳۹۵؛ قصص الأنبیاء، ص۲۰۳؛ بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۳۱۴.</ref>.<ref>[[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[مقامات امامان (کتاب)|مقامات امامان]]، ص ۲۴۴.</ref>
[[علقمه]] از [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[قبول شهادت]] [[روایت]] می‌کند که: «اگر [[شهادت]] [[گناهکاران]] پذیرفته نشود، فقط باید شهادت [[انبیاء]] و [[اوصیاء]] را پذیرفت، زیرا ایشان [[معصوم]] هستند»<ref>أمالی صدوق، ص۱۰۲؛ هدایة الأمه، ج۸، ص۴۳۹؛ وسائل الشیعة، ج۲۷، ص۳۹۵؛ قصص الأنبیاء، ص۲۰۳؛ بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۳۱۴.</ref>.<ref>[[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[مقامات امامان (کتاب)|مقامات امامان]]، ص ۲۴۴.</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۴۲

اعتقادات شیعه
خداشناسی
توحیدتوحید ذاتیتوحید صفاتیتوحید افعالیتوحید عبادیصفات ذات و صفات فعل
فروعتوسلشفاعتتبرکاستغاثه
عدل الهی
حُسن و قُبحبداءامر بین الامرین
نبوت
عصمت پیامبرانخاتمیتپیامبر اسلاممعجزهعدم تحریف قرآن
امامت
باورهاعصمت امامانولایت تكوینیعلم غیبخلیفة‌اللهغیبتمهدویتانتظار فرجظهوررجعت
امامانامام علیامام حسنامام حسینامام سجادامام باقرامام صادقامام کاظمامام رضاامام جوادامام هادیامام عسکریامام مهدی
معاد
برزخمعاد جسمانیحشرصراطتطایر کتبمیزان
مسائل برجسته
اهل‌بیتچهارده معصومکرامتتقیهمرجعیتولایت فقیه

مقدمه

در مناظره‌ای که مأمون تشکیل داده بود سؤالات متعددی درباره عصمت پیامبران مطرح شد و امام رضا (ع) همه شبهاتی را که با توجه به ظاهر بعضی از آیات قرآن درباره عصمت انبیاء وجود داشت جواب دادند. از ابتدای این حدیث و با توجه به اقراری که مأمون و علمای اهل سنت از امام رضا (ع) درباره اعتقاد به عصمت انبیاء گرفتند معلوم می‌شود در بین اهل سنت معروف و مشهور بوده که ائمه به عصمت انبیاء اعتقاد دارند[۱]. مأمون به امام رضا (ع) گفت: آیا این سخن شماست که پیامبران معصوم‌اند؟ امام (ع) فرمودند: بله[۲]. علی بن محمد بن جهم از امام رضا (ع) پرسید آیا شما اعتقاد به عصمت پیامبران دارید؟ امام (ع) فرمود: «بله» و همچنین به وی فرمودند: از خدا بترس و به پیامبران گذشته نسبت گناه مده و قرآن را تفسیر به رأی نکن؛ خداوند پیامبرانش را عصمت داده تا امر الهی در زمین تمام باشد»[۳].

و درباره خطای حضرت آدم (ع) فرمودند: «آن خطا از صغیره‌های بخشیده‌شده‌ای است که قبل از نزول وحی بر پیامبران جایز است، اما هنگامی‌که خداوند ایشان را انتخاب کرد و پیامبر قرار داد معصوم بود و هیچ گناه صغیره و کبیره‌ای را انجام نمی‌داد»[۴].

و درباره حضرت یوسف (ع) و آیه ﴿وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ[۵] فرمودند: «یوسف (ع) معصوم بود و معصوم همّت به گناه نمی‌کند و گناه انجام نمی‌دهد»[۶].

امیرالمؤمنین (ع) درباره پیامبران فرمودند: «پیامبران الهی ظلم نمی‌کنند و دستور به ظلم نمی‌دهند، زیرا که معصوم و مطهرند»[۷]. و درباره حضرت مسیح (ع) فرمود: «نبوت را از وی نفی نمی‌کنم و او را از عصمت و کمال و تأیید خارج نمی‌سازم»[۸]. و درباره پیامبر (ص) فرمود: «رسول الله (ص) عبدی بود که خداوند او را به وحی اکرام کرد و عصمت بخشید»[۹]. و درباره آیه ﴿لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ[۱۰] فرمود: بدون اینکه محمد (ص) گناهی داشته باشد این آیه نازل شده است و همانا محمد (ص) در روز قیامت به خاطر هیچ گناهی مواخذه نمی‌شود»[۱۱]. و همچنین امام صادق (ع) درباره این آیه فرمود: «پیامبر هیچ گناهی نداشت و قصد هیچ گناهی را هم نکرد»[۱۲].

سعد بن عبدالله قمی می‌گوید: امام زمان (ع) در حالی‌که در دامن پدرش بود درباره پیامبران فرمود: «پیامبران کسانی هستند که خداوند آنها را با وحی و عصمت تأیید کرده است»[۱۳].

ابلیس به حضرت یحیی (ع) گفت: «برخی از انسان‌ها مثل تو معصوم هستند و من هیچ قدرتی بر آنها ندارم»[۱۴]. امام صادق (ع) درباره ابتلائات حضرت ایوب (ع) فرمود: «ایوب بدون اینکه گناهی داشته باشد مبتلا شد و همانا پیامبران گناه نمی‌کنند، زیرا معصوم هستند و مرتکب هیچ گناه کوچک و بزرگی نمی‌شوند»[۱۵].

علقمه از امام صادق (ع) درباره قبول شهادت روایت می‌کند که: «اگر شهادت گناهکاران پذیرفته نشود، فقط باید شهادت انبیاء و اوصیاء را پذیرفت، زیرا ایشان معصوم هستند»[۱۶].[۱۷]

منابع

پانویس

  1. عیون أخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۱۹۵؛ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۵۳۵؛ الاحتجاج، ج۲، ص۴۲۶؛ التوحید، ص۴ و ۱۲۱؛ النور المبین، ص۱۴؛ تفسیر القمی، ج۲، ص۱۱۹؛ نورالثقلین، ج۱، ص۷۳۵.
  2. بحارالأنوار، ج۱۱، ص۷۸.
  3. عیون اخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۱۷۰؛ بحارالأنوار، ج۱۱، ص۷۲.
  4. عیون أخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۱۹۶.
  5. «و بی‌گمان آن زن آهنگ وی کرد و وی نیز اگر برهان پروردگار خویش را نمی‌دید آهنگ او می‌کرد» سوره یوسف، آیه ۲۴.
  6. عیون أخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۲۰۱؛ بحارالأنوار، ج۱۱، ص۸۲؛ النورالمبین، ص۱۹۳؛ الفصول المهمة، ج۱، ص۴۴۲.
  7. نورالثقلین، ج۴، ص۴۵۵؛ تفسیر البرهان، ج۴، ص۶۵۴؛ تفسیرالقمی، ج۲، ص۲۳۵؛ بحارالأنوار، ج۱۴، ص۱۰۳.
  8. امالی شیخ طوسی، ص۱۳۷.
  9. الصوارم المهرقة، ص۶۴.
  10. «تا خداوند گناه پیشین و پسین تو را بیامرزد و نعمت خود را بر تو تمام گرداند و تو را به راهی راست رهنمون گردد» سوره فتح، آیه ۲.
  11. الاحتجاج، ص۱۱۱؛ ﴿لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ وَيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَيَهْدِيَكَ صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا «تا خداوند گناه پیشین و پسین تو را بیامرزد و نعمت خود را بر تو تمام گرداند و تو را به راهی راست رهنمون گردد» سوره فتح، آیه ۲.
  12. بحارالأنوار، ج۱۷، ص۸۹.
  13. الاحتجاج، ج۲، ص۲۷۳، ح۱؛ نوادر الأخبار، ص۱۱۶.
  14. بحارالأنوار، ج۶۰، ص۲۶۵.
  15. خصال، ج۲، ص۳۹۹؛ قصص الأنبیاء، ص۱۳۹؛ نورالثقلین، ج۳، ص۴۴۶؛ بحارالأنوار، ج۴۴، ص۲۷۵؛ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۶۶۳.
  16. أمالی صدوق، ص۱۰۲؛ هدایة الأمه، ج۸، ص۴۳۹؛ وسائل الشیعة، ج۲۷، ص۳۹۵؛ قصص الأنبیاء، ص۲۰۳؛ بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۳۱۴.
  17. سلیمانیان، م‍ص‍طف‍ی‌، مقامات امامان، ص ۲۴۴.