حقوق مالی امام: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۱۷: خط ۱۷:
==[[حق انفال]]==
==[[حق انفال]]==


==[[حق]] "فیء"==
==[[حق فیء]]==
===معنای لغوی فیء===
*[[راغب]] درباره معنای فیء می‌گوید: {{متن حدیث|الفيء و الفيئة}}: "بازگشت به حالتی [[پسندیده]]".
*[[آیات]]: {{متن قرآن|حَتَّى تَفِيءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ}}<ref>«تا به فرمان خداوند باز گردد» سوره حجرات، آیه ۹.</ref>. {{متن قرآن|فَإِنْ فَاءَتْ}}<ref>«و چون بازگشت.».. سوره حجرات، آیه ۹.</ref>. {{متن قرآن|فَإِنْ فَاءُ}}<ref>«پس اگر بازگشتند.».. سوره بقره، آیه ۲۲۶.</ref>. {{متن حدیث|فاء الظل}}: بازگشت سایه. الفَیءُ جز برای بازگشتن سایه گفته نمی‌شود. در [[آیه]]: {{متن قرآن|يَتَفَيَّأُ ظِلَالُهُ}}<ref>«چگونه سایه‌های آن از راست و چپ باز می‌گردد» سوره نحل، آیه ۴۸.</ref>.
*نیز گفته‌اند الفَیءُ غنیمتی است که برای رسیدن به آن مشقتی در کار نباشد، در [[آیات]]: {{متن قرآن|مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ}}<ref>«و آنچه خداوند به پیامبرش از (دارایی) آنان (به غنیمت) بازگرداند» سوره حشر، آیه ۶.</ref>،{{متن قرآن|مِمَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَيْكَ}}<ref>«از آنچه خداوند به تو (در جنگ‌ها) به غنیمت داده است» سوره احزاب، آیه ۵۰.</ref>. بعضی گفته‌اند: اطلاق [[غنیمت]] به واژه فَیء - به معنی سایه از این جهت است که [[آگاهی]] و تنبیهی است بر اینکه شریف‌ترین اغراض [[دنیایی]] در [[حکم]] سایه‌ای است که برطرف و زایل می‌شود و در می‌گذرد<ref>مفردات، ص۶۵۰.</ref>.
*'''معنای اصطلاحی فیء:''' در [[فقه]] [[اموال]] منقول یا غیر منقولی را گویند که بدون [[جنگ]] و [[خونریزی]] و با [[مسالمت]] از [[کفار]] عاید [[مسلمین]] می‌شود و بخشی از [[غنیمت]] [[جنگی]] است و چون نیروی [[جنگی]] در به دست آوردنش به کار نرفته، همۀ آن متعلق به [[رهبر اسلامی]] است که بخشی را در [[مصالح]] [[عامه]] [[مسلمین]] بنا به صلاحدید خودش و بخشی را در میان [[ایتام]] و [[فقرا]] و در راه ماندگان [[بنی‌هاشم]] [[مصرف]] می‌کند<ref>مصطفی حسینی دشتی، معارف و معاریف، ج۴، ص۶۲۲.</ref><ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۲۰۷- ۲۰۸.</ref>.
 
===فئ در [[قرآن]] و [[روایت]]===
*در [[سوره حشر]] آمده است: {{متن قرآن|وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَلَا رِكَابٍ وَلَكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«و آنچه خداوند به پیامبرش از (دارایی) آنان (به غنیمت) بازگرداند چیزی نبود که شما برای (به دست آوردن) آن، اسبان و شترانی دوانده باشید ولی خداوند پیامبرانش را بر هر کس بخواهد چیره می‌گرداند و خداوند بر هر کاری تواناست» سوره حشر، آیه ۶.</ref>.
*در ادامه می‌فرماید: {{متن قرآن|مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى}}<ref>«آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و... است» سوره حشر، آیه ۷.</ref><ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۲۰۸.</ref>.


==منابع==
==منابع==

نسخهٔ ‏۲۹ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۵۸


اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حقوق مالی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

حق انفال

حق فیء

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. علی محمد یثربی، مقدمه علم حقوق، ص۱۲۱ (ماده ۴۰ ق ۲۰).
  2. محمدتقی عبدوس، محمد محمدی اشتهاردی، آموزه‌های اخلاقی رفتاری امامان شیعه، ص۷۰.