پرده‌خوانی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام حسین است. امام حسین از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: پرده‌خوانی در کلام اسلامی - پرده‌خوانی در تاریخ اسلامی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

• نوحه خوانی بر اساس پرده‌ای که به دیوار نصب می‌کنند و روی آن تصاویری از چهره‌های خوب و بد در تاریخ اسلام، به‌ویژه حوادث مربوط به عاشوراست و نوحه خوان، طبق صحنه‌های تصویر، اشعار و مراثی را می‌خواند و مردم که اغلب پای دیوارها در کوچه‌ها و میادین یا تکیه‌ها پای صحبت و نوحه‌اش می‌نشینند، دور او جمع می‌شوند و می‌گریند و به پرده خوان، طبق نذر و نیاز خویش، کمک مالی می‌کنند. پرده خوانی، یکی از هنرهای نمایشی و شرح حال و سیره اولیاء دین است که بر اساس تصاویر منقوش بر پرده‌های بزرگ، اجرا می‌گردد. پرده خوان دهانی گرم و صوتی دلنشین دارد و همراه باخواندن، اشاره به تصاویر می‌کند.

شمایل نگاری و صورتگری مذهبی، خود را در پرده‌ها نشان می‌دهد. نوعی از نقاشی مذهبی در این پرده‌ها تجلی می‌یابد. بر مبنای حوادث تاریخ اسلام، به‌ویژه وقایع کربلا، نقاشی‌های در هم و برهمی روی پرده کشیده می‌شود که عنوان پرده نگاری دارد. نگارگران پرده‌های مذهبی، عموما با الهام از مقتل‌ها، به تصویر صحنه‌ها می‌پرداختند. نقالانی هم با نصب آنها بر روی دیوار و در حضور مردم، با دهانی گرم به تعزیه خوانی و پرده خوانی بر اساس حوادث به تصویر کشیده شده می‌پرداختند. محتوای این پرده‌ها اعم از دنیا و آخرت و بهشت و جهنم و صالحان و شروران و حسینیان و یزیدیان بود. در این پرده‌ها، شمایل حضرت عباس با دستانی از بدن جدا، طفلان مسلم، خیمه‌های سوزان، قیام مختار، مجلس جن و انس، معراج پیامبر به همراه براق، کوثر، ضامن آهو... و کشیده می‌شد و نقالان پرده خوان با نثر و شعر، حوادث مربوط به آنها را با صدا بازگو می‌کردند واز حاضران اشک می‌گرفتند.

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا.