خواندن دعای عهد چه برکاتی دارد؟ (پرسش)

خواندن دعای عهد چه برکاتی دارد؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت
مدخل اصلی	دعای عهد

خواندن دعای عهد چه برکاتی دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ جامع اجمالی

محتوای دعای عهد

• از دعاهای مشهور که خواندن آن در دوران غیبت حضرت مهدی (ع)‏ مورد سفارش قرار گرفته دعای عهد است. در این دعا زندگی مهدوی ترسیم شده است. این دعا، در بردارندۀ درود ویژه از طرف خوانندۀ دعا و نیز از سوی تمام مردان و زنان با ایمان ـ در شرق و غرب جهان و خشکی و دریا و از پدر و مادر و فرزند خوانندۀ دعا ـ به پیشگاه حضرت ولی عصر (ع) است. پس از آن، عهد و پیمان و بیعت با آن حضرت را تجدید می‏‌کند و پایداری بر این پیمان را تا روز قیامت اظهار می‌‏دارد. آنگاه از خداوند می‏‌خواهد اگر مرگ وی فرابرسد، در حالی که امام زمان (ع) ظهور نکرده باشد، پس از ظهور، او را از قبر آورده و به یاری آن حضرت سعادتمند کند. بعد از آن، درخواست دیدار امام (ع) با عبارت ظریفی بیان شده است و دعا برای تعجیل ظهور و فرج و برپایی حکومت راستین و سامان یافتن جهان و زنده شدن حقایق دین و اهل ایمان، پایان‏‌بخش این دعای شریف است.

آثار دعای عهد

• این دعا، دارای آثار و برکات فراوانی در دنیا و آخرت است، مهم‌ترین آنها عبارتند از:

1. ثواب کسانی را خواهد داشت که در زمان ظهور در خدمت امام (ع) هستند؛
2. باعث ثبات و کمال محبت و اخلاص و ایمان شخص می‌‌شود؛
3. موجب توجه خاص و نظر رحمت کامل آن حضرت به بنده می‌‌شود.

• امام صادق (ع) فرمودند: «هرکس چهل صبح این عهد را بخواند از یاوران حضرت مهدی (ع) قرار می‌گیرد و اگر پیش از قیام نفس زکیه آن حضرت بمیرد خداوند او را از قبر بیرون می‌آورد تا در خدمت آن حضرت باشد و خداوند به هر کلمۀ آن، هزار حسنه به او کرامت فرماید و هزار گناه از او محو کند»
• برخی بیان داشته‌اند سزاوار است، دعای عهدی که از امام باقر (ع) روایت شده، دست کم برای یک بار در طول عمر خوانده شود. امام باقر (ع) فرمود: «هرکس از موالیان و دوستان ما در عمر خود یک مرتبه این دعا را بخواند، در رقّ‌ عبودیت نوشته خواهد شد و در دیوان حضرت قائم (ع) بلند خواهد شد و چون قائم ظهور نماید، اسم خواننده این دعا و اسم پدر او را ندا می‌فرماید..».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین قرائتی؛

محسن قرائتی حجت الاسلام و المسلمین محسن قرائتی، در کتاب «زندگی مهدوی در سایه دعای عهد» در این‌باره گفته است: «از دعاهای مشهور که خواندن آن در دوران غیبت حضرت مهدی(ع) مورد سفارش شده، "دعای عهد" است. امام صادق(ع) درباره این دعا فرموده است: "هر کس چهل صبحگاه، این دعا را بخواند، از یاوران قائم(ع) خواهد بود و اگر پیش از ظهور او بمیرد، خدای تعالی او را زنده خواهد کرد، تا در رکابش جهاد نماید و به شماره هر کلمه از آن، هزار حسنه برایش نوشته می‌‌شود، و هزار خطا از او محو می‌‌گردد"؛ این دعا، دارای آثار و برکات فراوانی در دنیا و آخرت است. یکی از نزدیکان امام خمینی می‌‌گوید: یکی از چیزهایی که امام در روزهای آخر به من توصیه می‌‌کردند، خواندن دعای عهد بود. ایشان می‌‌گفتند: "صبح‌ها سعی کن این دعا را بخوانی؛ چون در سرنوشت، دخالت دارد". درباره سیره آن عالم عظیم الشأن نیز آمده است: امام حتی در موقعی که در بیمارستان بستری بودند، از انس با کتاب مفاتیح الجنان غافل نبودند. پس از رحلت ایشان که مفاتیح‌شان را از بیمارستان به بیت منتقل می‌‌کردیم، متوجه شدیم امام در مفاتیح خود در کنار دعای شریف عهد که آن را یک اربعین می‌‌خواندند، تاریخ شروع را هشت شوال نوشته‌اند. برخی علما مهم‌ترین آثار مداومت بر این دعا را سه چیز معرفی نموده‌اند که عبارت است از: ثواب کسانی را خواهد داشت که در زمان ظهور در خدمت امام(ع) می‌‌باشند؛ مایه ثبات و کمال محبت و اخلاص و ایمان شخص می‌‌شود؛ مایه توجه خاصّ و نظر رحمت کامل آن حضرت به بنده می‌‌شود. در این دعا زندگی مهدوی ترسیم شده است؛ زیرا مشتمل بر درود خاصّ از طرف دعا کننده و نیز از سوی تمام مردان و زنان مؤمن - در شرق و غرب جهان و خشکی و دریا، و از پدر و مادر و فرزند - به پیشگاه حضرت ولی عصر(ع) است. خواننده دعا سپس عهد و پیمان و بیعت با آن حضرت را تجدید می‌‌کند و پایداری بر این پیمان را تا روز قیامت اظهار می‌‌دارد. آن گاه از خداوند درخواست می‌‌کند که اگر مرگش پیش از ظهور حضرت فرا برسد، پس از ظهور، او را از قبر، بیرون آورد و به یاری آن حضرت، سعادتمند کند. دعا برای تعجیل ظهور و فرج و برپایی حکومت حقه و سامان یافتن جهان و زنده شدن حقایق دین و اهل ایمان، پایان بخش این دعای شریف است».

۲. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛

خدامراد سلیمیان حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگنامه مهدویت» در این‌باره گفته است: «از دعاهای مشهور که خواندن آن در دوران غیبت حضرت مهدی(ع)‏ فراوان مورد سفارش قرار گرفته دعای عهد است. این دعا، در بردارنده درود ویژه از طرف خواننده دعا و نیز از سوی تمام مردان و زنان با ایمان - در شرق و غرب جهان و خشکی و دریا، و از پدر و مادر و فرزند خواننده دعا- به پیشگاه حضرت ولی عصر(ع) است. پس از آن، عهد و پیمان و بیعت با آن حضرت را تجدید می‏‌کند و پایداری بر این پیمان را تا روز قیامت اظهار می‌‏دارد. آن‏گاه از خداوند سبحانه و تعالی می‏‌خواهد که اگر مرگ وی فرابرسد، در حالی که امام زمان (ع) ظهور نکرده باشد، پس از ظهور، او را از قبر برآور و به یاری آن حضرت سعادتمند کند. بعد از آن، درخواست دیدار امام(ع) با عبارت ظریفی بیان شده است و دعا برای تعجیل ظهور و فرج و برپایی حکومت راستین و سامان یافتن جهان و زنده شدن حقایق دین و اهل ایمان، پایان‏‌بخش این دعای شریف است. امام صادق(ع) درباره این دعا فرموده است: "هرکس چهل صبحگاه این دعا را بخواند، از یاوران حضرت قائم(ع)‏ خواهد بود و اگر پیش از ظهور آن حضرت بمیرد، خدا او را زنده خواهد کرد، تا همراه آن حضرت جهاد نماید و به شماره هر کلمه از آن، هزار پاداش برایش نوشته می‏‌شود، و هزار کار بد از او پاک می‏‌گردد. مهم‏ترین آثار مداومت بر این دعا سه چیز است: ثواب کسانی را خواهد داشت که زمان ظهور، در خدمت امام(ع) می‌‏باشند؛ تجدید عهد، مایه ثبات و کمال محبت و اخلاص و ایمان شخص می‌‏شود؛ مایه توجه خاص و نظر رحمت کامل آن حضرت به بنده می‏‌شود».

۳. حجت الاسلام و المسلمین اباذری؛

محمود اباذری حجت الاسلام و المسلمین محمود اباذری، در کتاب «ادعیه و زیارات مهدوی» در این‌باره گفته است: «امام صادق(ع) می‌‌فرمایند: کسی که چهل صبح خداوند را با این عهد بخواند، از یاران حضرت مهدی (ع) خواهد بود و اگر پیش از ظهور از دنیا برود، خداوند او را از قبرش بیرون خواهد آورد (به اذن الهی رجعت خواهد نمود) و خداوند برای هر کلمه‌ای از این دعا هزار حسنه عطا خواهد نمود و هزار سیئه را از وی خواهد زدود و آن دعا این است: «اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِيمِ وَ رَبَّ الْكُرْسِيِّ الرَّفِيعِ ... الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ، يَا صَاحِبَ الزَّمَان‏».

۴. مجتبی تونه‌ای؛

مجتبی تونه‌ای آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است: «به فرموده امام صادق (ع) هرکس چهل صبح این عهد را بخواند از یاوران حضرت مهدی (ع) قرار می‌گیرد و اگر پیش از قیام نفس زکیه آن حضرت بمیرد خداوند او را از قبر بیرون می‌آورد تا در خدمت آن حضرت باشد و حق‌تعالی به هرکلمه آن، هزار حسنه به او کرامت فرماید و هزار گناه از او محو کند. مطلع آن عهد این است: "اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِيمِ وَ رَبَّ الْكُرْسِيِّ الرَّفِيعِ وَ رَبَّ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ...". سید بن طاووس در مصباح الزائر و علامه مجلسی در بحار الانوار بیان داشته‌اند که این دعا مستحب است هرروز پس از نماز صبح، بلکه بعد از هر فریضه خوانده شود، و نیز مستحب است این بیعت، هر روز جمعه تجدید گردد. دعای عهد هم از امام باقر (ع) روایت شده است، با این مطلع: "اللَّهُمَّ يَا إِلَهَ الْآلِهَةِ يَا وَاحِدُ يَا أَحَدُ يَا آخِرَ الْآخِرِينَ...". علما بیان داشته‌اند که سزاوار است، دعای عهدی که از امام باقر (ع) روایت شده، دست کم برای یک بار در طول عمر خوانده شود. امام باقر (ع) فرمود: "هرکس از موالیان و دوستان ما در عمر خود یک مرتبه این دعا را بخواند، در رقّ‌ عبودیت نوشته خواهد شد و در دیوان حضرت قائم (ع) بلند خواهد شد و چون قائم ظهور نماید، اسم خواننده این دعا و اسم پدر او را ندا می‌فرماید..."».