الگو:صفحهٔ اصلی/مدخل برگزیده
حضرت زینب (س) دختر امیر المؤمنین و فاطمه زهرا (س) در سال پنجم هجری، روز ۵ جمادی الأولی در مدینه، پس از امام حسین (ع) به دنیا آمد. از القاب ایشان: «عقیله بنی‌هاشم»، «عقیله طالبیین»، «موثّقه»، «عارفه»، «عالمه»، «محدثه»، «فاضله»، «کامله»، «عابده آل علی» است. زینب مخفّف "زین اب" است، یعنی زینت پدر. حضرت زینب با عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب (پسر عموی خودش) ازدواج کرد که حاصل آن دو پسر به نام‌های محمد بن عبدالله بن جعفر و عون بن عبدالله بن جعفر بودند که در کربلا به شهادت رسیدند. این بانوی بزرگ، دارای قوّت قلب، فصاحت زبان، شجاعت، زهد و ورع، عفاف و شهامت فوق العاده بود.
برخی از فضائل ایشان عبارت است از:
- اوج ایثار و عرفان: زینب دختر علی در عرصه‌های اخلاق و عرفان و فضیلت سرآمد اقران خویش بود. وی همانند پدرش علی و مادرش فاطمه به مراتبِ بالای معرفت و ادب و عرفان رسیده بود.
- حضور در صحنه‌های گوناگون سیاسی و اجتماعی: زینب با سخنان و رفتار خود به زنان مسلمان نشان داد که بی‌تفاوتی در برابر آنچه در جامعه می‌گذرد به ویژه درباره وضعیت سیاسی و اجتماعی و حقوق عمومی به دور از منش و روش اسلامی است.
- فصاحت و بلاغت: بسیاری از نویسندگان شیعی و اهل سنت از فصاحت و بلاغت زینب سخن گفته‌اند. خطبه آن بانو در کوفه و سخنانش در مجلس ابن زیاد و یزید جلوه‌هایی از فصاحت و بلاغت او به شمار می‌آیند.
- بصیرت و روشن‌بینی: بصیرت و روشن‌بینی یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته عقیله بنی هاشم بود. شناخت درست از دین، امام و حجت خدا، دوست و دشمن و حق و باطل بیان گر بصیرت و روشن بینی اوست.
- الگوی شهامت و شجاعت: شجاعت عاشوراییان چه زنان و چه مردان‌شان ریشه در باورهایشان داشت. انسان اگر بزرگی و عظمت خدا را شناخت، غیر از خدا هر که و هر چه باشد در نظر او کوچک است. بسیاری از مورخان افزون بر ویژگی‌های دیگر از شجاعت و شهامت او سخن گفته‌اند.
- الگوی صبر و پایداری: برای مقابله برمشکلات و مصیبت‌ها در راه رسیدن به هدف، پایداری و استقامت لازم است. در عاشورا با جلوه‌های صبر در ابعاد گوناگون رو به روییم و آنچه حماسه کربلا را به اوج ماندگاری و فتح معنوی رساند روحیه مقاومت امام حسین و یارانش و اهل بیت وی به ویژه زینب کبری بود.
- عفاف و حجاب: برای زنان، زینب الگوی حجاب و عفاف است. او در عین مشارکت در حماسه بزرگ عاشورا و ادای رسالت حساس و خطیر اجتماعی، منادی متانت و عفاف بود، به طوری که اسوه همگان شد.
حضرت زینب در سال ۶۳ و به نقلی ۶۵ هجری درگذشت. قبرش در زینبیّه (در سوریّه کنونی) است. برخی نیز معتقدند مدفن او در مصر است.