مولود کعبه

این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام علی است. مدخل مرتبط ندارد پرسش‌های مرتبط با این مدخل را ببینید

ولادت امیرالمؤمنین (ع) در درون کعبه، از جمله فضائلی است که نه کسی قبل از ایشان و نه بعد از آن، دارای چنین فضیلتی نبوده است.

مقدمه

از فضیلت‌های منحصر به فرد امیر مؤمنان، تولّد او داخل کعبه است که روز جمعه ۱۳ رجب در سال ۳۰ پس از واقعۀ فیل اتفاق افتاد. مادرش فاطمه بنت اسد در مسجد الحرام بود که درد زایمان گرفت. به درگاه خدا دعا کرد تا آن زایمان بر او آسان شود. به امر خدا دیوار کعبه شکافته شد، وی درون کعبه رفت و دیوار به هم آمد. هرچه کردند در کعبه گشوده نشد. روز چهارم در حالی که وی "علی" را روی دست داشت از کعبه بیرون آمد. خبر همه جا پیچید و ابو طالب خوشحال بود و بانگ برآورد که: ای مردم! امشب ولیّ خدا در کعبه به دنیا آمد. این حادثۀ شگفت از مسلمات تاریخ است و راویان آن را روایت کرده و شاعران آن را سروده‌اند و میان عالمان اهل سنت، همچون جاحظ، قندوزی، مسعودی، حاکم نیشابوری، ابن فتّال، "سبط بن جوزی"، گنجی شافعی و بسیاری دیگر نیز قطعی است و علمای شیعه نیز بر این سخن هم داستانند. تألیف‌های مستقلّی هم در همین موضوع وجود دارد.

شاعران عرب‌‌زبان بسیاری از متقدمان و متأخران آن فضیلت را در شعرهای خویش آورده‌اند و در اشعار فارسی هم بازتاب گسترده‌ای دارد. مفاهیمی مثل اینکه: تولّد حضرت علی در کعبه به آن شرافت بخشیده، برتری مادر علی بر مادر عیسی از جهت مکان تولّد فرزند، قبله بودن زادگاه علی برای موحّدان عالم، پیوند کعبه با امیر المؤمنین، گشوده شدن در کعبه به روی مادر علی، قبله‌نما بودن علی، در سروده‌های فارسی فراوان مورد توجّه قرار گرفته است. تولد حضرت علی (ع) را در کعبه، دارای معانی و اسراری می‌دانند. این حادثه می‌رساند که آن حضرت اگرچه فرزند جسمی فاطمه بنت اسد است، امّا فرزند روحی و معنوی کعبه است. توجّه ما در نماز به سوی کعبه، حقیقتش توجّه به مولود کعبه و ولایت اوست. جسم رو به کعبه است و دل رو به مولود کعبه. او در خانۀ کعبه زاده شد، تا نشان دهد آنکه این کعبه را از لوث بتها پاک می‌سازد و ابراهیم‌گونه به بت‌شکنی در معبد توحید می‌پردازد، مولود کعبه است.

مولود کعبه

عموم عالمان شیعه و گروهی از دانشمندان سنت و جماعت نوشته‌اند: امام علی(ع) در خانه کعبه به دنیا آمد. مسعودی می‌نویسد: «در کعبه زاده شد». شیخ مفید نوشته است: «پیش و پس از او کسی در خانه کعبه به دنیا نیامد». ابوطالب پس از عبدالمطلب سرپرستی محمد(ص) را بر عهده گرفت و تا پایان زندگانی از او حمایت کرد و چنان‌که در سندهای معتبر دیده می‌شود، به پیمبری‌اش ایمان آورد و مسلمان از دنیا رفت. چون ابوطالب فرزندان بسیار داشت، محمد(ص) به عموی خود عباس گفت: برادرت ابوطالب نانخور بسیار دارد و چنان‎که می‌بینی در سختی به سر می‌برد. بیا نزد او برویم و سرپرستی بعضی از فرزندان وی را به عهده بگیریم و از هزینه‌ای که بر عهده او است، بکاهیم. من یکی از پسرانش را بر می‎دارم و تو هم یکی را بردار تا سرپرست آنان شویم. عباس پذیرفت و نزد ابوطالب رفتند و داستان را با او در میان نهادند. ابوطالب گفت: عقیل را برایم بگذارید و هر که را می‎خواهید ببرید. محمد(ص) علی، و عباس، جعفر را گرفت؛ بدین سبب، تربیت علی(ع) در کنار رسول خدا(ص) بود.

هنگامی که حضرت رسول اکرم(ص) در کوه حرا به رتبه پیمبری مشرف شد و به خانه بازگشت، در خانه‎اش خدیجه، علی و زید پسر حارثه حضور داشتند و محمد(ص) حالت و رسالت خود را پیش از آن‎که به دیگران بگوید، به این سه تن گفت و هر سه بی‌هیچ چون و چرا بدو گرویدند. باور داشتنی است که علی(ع) نخستین مرد در پذیرش دین اسلام باشد. ابن هشام از ابن اسحاق آورده است: نخستین مردی که به رسول خدا(ص) گروید و بدان چه از جانب خدا آورده بود، گواهی داد، علی بن ابی طالب(ع) بود. در آن هنگام، ده سال از عمر وی می‎گذشت و از جمله نعمت‌های خدا بر علی آن بود که پیش از اسلام در کنار رسول خدا(ص) پرورده شد.

منابع

1. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر.
2. شهیدی، سید جعفر، مقاله «زیست‌نامه امام علی»، دانشنامه امام علی ج۸