اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)
اصحاب امام حسن مجتبی، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی و بیان زندگی اصحاب امام حسن(ع) می‌پردازد. این کتاب به قلم پژوهشگران پژوهشکده باقرالعلوم(ع) زیر نظر محمد هادی یوسفی غروی نگاشته شده و انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم نشر آن را به عهده داشته است.[۱]
| اصحاب امام حسن مجتبی | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | پژوهشگران پژوهشکده باقرالعلوم(ع) |
| زیر نظر | محمد هادی یوسفی غروی |
| مترجمان | ابوالقاسم عاشوری |
| موضوع | اصحاب ائمه |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم|انتشارات انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم]][[رده:انتشارات انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم]] |
| محل نشر | تهران، ایران |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۰۹-۱۳۸۲-۶ |
| شماره ملی | ۲۵۱۳۳۸۴ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی کتاب آمده است: «نویسنده در کتاب حاضر بر آن است تا به اصحاب و یاران امام حسن مجتبی(ع) در طول زندگانی ایشان بپردازد. نویسنده ابتدا به زندگانی آن حضرت از تولد تا شهادت پرداخته است. در ادامه سی و یک تن از یاران آن حضرت از جمله: ابورزین الاسدی، ظالم بن عمرو، ابواسحاق السبیعی، ابو سعید عقیصا دینار تیمی، اشعث بن سوار الکوفی الثقفی و... را نام برده و در مورد جایگاه ایشان و نیز روایات نقل شده از آنان توضیحاتی داده است»[۱]
فهرست کتاب
- مقدمه
- امام حسن بن علی بن ابی‌طالب(ع)
- برترین نسب
- نامگذاری امام حسن(ع)
- اصلاح نقل تاریخی
- سیمای ظاهری امام حسن(ع)
- نزول آیات در شأن امام حسن(ع)
- اوصاف و کرامات امام حسن(ع)
- جایگاه امام حسن(ع) نزد رسول خدا(ص)
- دعایی که پیامبر(ص) به امام حسن(ع) آموخت
- امام حسن(ع) در دوران ابوبکر
- عبادت امام حسن(ع)
- بخشش امام حسن(ع)
- امامت امام حسن(ع)
- انگیزه‌های صلح از نظر دو طرف
- قرارداد صلح
- رازگشایی مخالفان امیرالمؤمنین علی(ع)
- شهادت امام حسن مجتبی(ع) و سبب آن
- ماجرای دفن پیکر مطهر امام حسن مجتبی(ع)
- سوگواری در عزای امام حسن مجتبی(ع)
- سن امام حسن(ع) به هنگام شهادت و محل دفنش
- روایات و مواعظی از امام حسن(ع)
- افسانه همسران امام مجتبی(ع)
- امام حسن(ع) و تهمت طلاق پی در پی همسران خود
- پایه‌گذار (...)
- بررسی اسناد روایات و حالات راویان
- واقعیت چیست؟
- فرزندان امام مجتبی(ع)
- ۱. ابورزین الاسدی
- ابورزین از دیدگاه دیگران
- ابورزین صحابی یا تابعی؟
- ۲. ظالم بن عمرو (ابوالاسود دوئلی)
- نسب‌شناسی، ولادت
- ابوالاسود صحابی یا تابعی؟
- ابعاد شخصیت اجتماعی، سیاسی و علمی
- الف) حضور در چند جنگ
- جنگ بدر
- جنگ جمل
- جنگ صفین
- ب) مسئولیت‌های علمی
- ۱. تدوین و وضع علم نحو و رسم‌الخط قرآن
- ۲. تعلیم و تربیت
- ۳. سرودن شعر
- ۴. راوی حدیث
- ج) ابعاد سیاسی
- رابطه با خلفا
- رابطه ابوالاسود با امام علی(ع)
- ابوالاسود و ابن‌عباس
- ابوالاسود و امام حسن(ع)
- ابوالاسود و امام حسین(ع)
- خانواده
- سرانجام
- ۳. ابواسحاق السبیعی (عمرو بن عبدالله)
- ابواسحاق السبیعی در منابع شیعه
- ابواسحاق السبیعی در منابع اهل‌سنت
- الف) تصریح بر وثاقت
- ب) اهتمام به عبادات و تلاوت قرآن
- ج) تصریح بر جرح و ذم
- د) نقل روایت از قاتلان امام حسین(ع)
- ۴. ابوسعید عقیصا دینار تیمی
- عقیصا؛ همراه امام علی(ع) در کربلا
- توجه امام علی(ع) به بازار
- اهمیت نماز
- عقیصا و صلح امام حسن(ع)
- پرسش درباره عقل
- شناکردن حسنین(ع) و انتقاد عقیصا
- ملاقات ابن‌زبیر با امام حسین(ع)
- سرانجام
- ۵. اشعث بن سوار الکوفی الثقفی (مولاهم)
- اشعث بن سوار و بیعت با امام علی(ع)
- اشعث در زمان امام مجتبی(ع)
- فرزندان اشعث
- اشعث و نقل برخی شأن نزول آیات
- اشعث در نگاه اهل‌سنت
- اشعث و نقل روایت
- سرانجام
- ۶. أصبغ بن نُباته تمیمی حنظلی مجاشعی کوفی
- جایگاه اصبغ بن نباته
- اصبغ بن نباته در مدائن
- فرزندان
- احتجاج به حدیث غدیر نزد معاویه
- اصبغ و مسئله امامت
- اصبغ و شرطه الخمیس
- اصبغ بن نباته از نگاه اندیشوران
- اصبغ بن نباته از نگاه اهل‌سنت
- روایات اصبغ بن نباته
- راویان از اصبغ بن نباته
- سرانجام
- ۷. الاعور حارث بن عبدالله همدانی
- جایگاه حارث نزد حضرت علی(ع)
- وثاقت
- فعالیت‌های علمی و فرهنگی
- فعالیت‌های سیاسی حارث
- نامه امام علی(ع) به حارث همدانی
- تاریخ وفات حارث
- ۱۱. حبابه و البیه؛ ام‌الندی
- حبابه و امام علی(ع)
- ام‌غانم کیست؟
- حبابه و امام حسین(ع)
- حبابه؛ از یاوران امام زمان(ع)
- حبابه و نقل روایت
- ۱۲. حبه بن جوین
- حبه و صحابی یا تابعی؟
- حبه از دیدگاه علمای رجال
- حبه و نقل روایات
- حبه و نقل حدیث سد الابواب
- حبه و نقل ماجرای غدیر
- حبه در زمان عمر
- حبه در زمان عثمان
- حبه در زمان امام علی(ع)
- حبه و بیعت با امام علی(ع)
- حبه از اعضای شرطه الخمیس
- جنگ جمل
- حبه و جنگ صفین
- حبه و نقل ماجرای راهب
- حبه و نقل ماجرای شهادت عمار
- حبه و جنگ نهروان
- حبه و نقل مناجات امام علی(ع)
- حبه و نقل روایات از امام علی(ع)
- اسلام آوردن امام علی(ع)
- سعد بن ابی وقاص و مناقب امام علی(ع)
- گناهان، سه گونه‌اند
- ارواح مؤمنین و وادی السلام
- دو چیز نگران‌کننده
- قیام قائم(ع)
- فضیلت مسجد کوفه
- نشان مؤمن و منافق
- محبت امام علی(ع)
- الواح زمردین
- حزب خدا و شیطان
- خلقت آدم(ع)
- حبه و سؤال درباره عمر و ابوبکر
- سرانجام
- ۱۳. حُذَیفه بن (...) الغفاری
- ۱۴. رُشَیْد الهَجَری
- رشید هجر صحابی یا تابعی؟
- رشید، ثقه است یا غیر ثقه؟
- رشید در زمان امام علی(ع)
- رشید؛ در زمان امام حسن مجتبی(ع)
- یاد رشید در زمان امام موسی کاظم(ع)
- پیشگویی رشید
- رشید و مواظبت از چوبه‌دار خود
- به شهادت رسیدن رشید به روایت دخترش
- قاتل رشید کیست؟
- بروز کرامت
- رشید و مالک بن ضمره
- فرزندان
- محل دفن
- ۱۵. رفاعه بن شداد بجلی
- رفاعه و نقل روایت
- رفاعه در مراسم خاک‌سپاری ابوذر
- رفاعه در زمان امیرالمؤمنین علی(ع)
- الف) بیعت با امام(ع)
- ب) رفاعه و جنگ جمل
- ج) رفاعه و جنگ صفین
- د) رفاعه و مسند قضاوت
- رفاعه در زمان امام حسین(ع)
- رفاعه و ارسال نامه برای امام حسین(ع)
- رفاعه و خونخواهی امام حسین(ع)
- رفاعه و حوادث مهم سال ۶۵ هجری
- رفاعه در عین الورده
- رفاعه و تشویق سپاه به جنگ
- رفاعه و بازگشت از عین‌الورده
- نامه مختار به رفاعه
- سرانجام رفاعه
- ۱۶. سعد بن الحارث الخزاعی
- سعد بن الحارث بن سلمه انصاری عجلانی خزرجی
- ۱۷. سعید بن مسعود الثقفی
- ۱۸. سفیان بن ابی لیلی الهمْدانی
- سلیم؛ از (...) ائمه(ع)
- سلیم از نظر مرحوم کشی
- آیا فردی به نام سلیم وجود داشته است یا نه؟
- پاسخ‌ها به این شبهه
- جواب
- کتاب سلیم بن قیس
- شبهات درباره کتاب سلیم
- اقوال علما درباره سلیم بن قیس هلالی
- سخن علامه حلی درباره سلیم
- جواب شهید ثانی
- جواب مرحوم مامقانی به شهید ثانی
- سخن شیخ مفید درباره سلیم
- جواب مرحوم آیت الله خویی
- سخن مرحوم نعمانی درباره سلیم بن قیس
- سخن مرحوم آقابزرگ طهرانی درباره ابن غضائری
- ابان بن ابی عیاش و سلیم
- سرانجام
- ۲۰. سوید بن غفله
- ۲۱. عبایه بن ربعی الأسدی
- مقام علمی
- سرانجام
- ۲۲. عَمْرُو بنُ قَیْسٍ (...)
- ۲۳. فاطمه بنت حبابه (...)
- ۲۴. کمیل بن زیاد النخعی
- کمیلِ صحابی یا تابعی؟
- نظر دانشمندان درباره کمیل
- کمیل در زمان عثمان
- کمیل در زمان امام علی(ع)
- بیعت کمیل با امام علی(ع)
- حضور کمیل بن زیاد همراه امام علی(ع) در جنگ‌ها
- کمیل؛ فرماندار هیت
- نامه امام علی(ع) به کمیل
- کمیل و جبران شکست
- کمیل؛ رازدار امام علی(ع)
- گفتگو با اهل قبور
- دعای کمیل
- توصیه‌های امام علی(ع) به کمیل در جمله‌هایی کوتاه
- کمیل و نبرد جماجم
- شهادت کمیل
- مقبره کمیل
- ۲۵. کیسان بن کلیب (الجرمی مولاهم) ابوصادق
- ابوصادق کیست؟
- نظر علمای رجال درباره ابوصادق
- اهل‌سنت
- ابوصادق و نقل روایت
- ابوصادق و امام علی(ع)
- برخی روایات نقل شده از ابوصادقی
- فرزندان ابوصادق
- ابوصادق؛ از یاران مختار
- سرانجام
- ۲۶. محمد بن حنفیه
- آشنایی با مادر ابن الحنفیه
- محمد بن حنفیه؛ در رکاب مولای متقیان، حضرت علی بن ابی‌طالب(ع)
- شهادت امام حسن بن علی(ع)
- محمد بن حنفیه و امام حسین(ع)
- ابن الحنفیه و ابن زبیر
- محمد بن علی(ع) و مختار بن ابی عبید الثقفی
- ابن الحنفیه و ابن عباس
- ابن الحنفیه و امام سجاد(ع)
- ابن الحنفیه و روایات اهل‌بیت(ع)
- نام برخی از فرزندان
- سرانجام
- مسعود بن مالک؛ صحابی است یا تابعی؟
- مسعود بن مالک و امام زین‌العابدین(ع)
- مسعود بن مالک و جنگ قادسیه
- مسعود بن مالک و نقل روایت
- نقل چند روایت
- سرانجام
- ۲۸. مسبب بن نجبه (...) کوفی
- مسیب بن نجبه در دوران ابوبکر
- مسیب در زمان عمر
- مسیب در زمان عثمان
- مسیب در زمان امام علی(ع)
- مسیب و مقابله با هجوم اهل شام
- مسیب و نقل خطبه امام علی(ع)
- مسیب بن نجبه در زمان امام حسن(ع)
- مسیب در زمان امام حسین(ع)
- مسیب و نوشتن نامه به امام حسین(ع)
- مسیب و خونخواهی امام حسین(ع)
- مسیب و درگیری او با ابراهیم بن محمد بن طلحه
- حرکت مسیب بن نجبه به همراه توابین
- مسیب و زیارت قبر امام حسین(ع)
- مسیب و زفر بن حارث کلابی
- مسیب و حمله برق‌‌آسا به دشمن
- سرانجام
- ۲۹. مسلم البطین
- ۳۰. میثم بن یحیی التمار
- میثم و امام علی(ع)
- میثم؛ از مؤمنان آزموده
- میثم و نقل دعایی از علی(ع)
- میثم و نقل برخی اخبار غیبی
- میثم و نقل روایت
- خبردادن امام علی(ع) از شهادت میثم
- دستگیری و شهادت میثم
- میثم و ملاقات با مختار در زندان
- تقیه نکردن میثم
- دفن میثم
- آرامگاه میثم تمار
- ۳۱. هلال بن یساف
- روایاتی که هلال بن یساف نقل کرده است
دربارهٔ پدیدآورنده
آیت الله محمد هادی یوسفی غروی، (متولد ۱۳۲۷ ش، نجف اشرف)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید ابوالقاسم خوئی، امام خمینی، سید کاظم حسینی حائری و سید محمد صادق حسینی روحانی پیگیری کرد. قاضی، رئیس دادگاه و رئیس دادگستری دادگاه انقلاب دزفول؛ مدرس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، جامعة المصطفی العالمیة، عضو شورای علمی گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری؛ عضو انجمن تاریخ‌پژوهان كشور، مشاور علمی مجله اندیشه تقریب، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و عضو گروه محققان مجمع الفكر الاسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزههای علمیه، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «بررسی نظریه‌های نجات و مبانی مهدویت»، «فلسفه غیبت از منظر روایات»، «موسوعة التاریخ الاسلامی»، «شیعه و امام»، « اصحاب امام حسن مجتبی»، «القضا و القدر علی ضوء الکتاب و السنه و العقل»، «من تاریخ الحدیث حتی عهد معاویة»، «القضاء و القدر فی القرآن و الحدیث»، «حاجه الانام الی النبی و الامام، «فی رحاب نهج البلاغه»، «الاسلام و الحضاره الغربیه» و نظارت علمی بر مجموعه «دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم» برخی از این آثار است.[۲]