انتظار مثبت
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام مهدی(ع) است. "امام مهدی" از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
چیستی انتظار فرج و انتظار مثبت
- انتظار فرج عبارت است از: حالت آماده باش و فراهم آوردن مقدّمات لازم در حد توان برای تحقّق جامعه عدل الهی[۱] و انتظار مثبت و سازنده، گرایش عملی و از سنخ "حرکت" و "کار" و "تلاش" است و با منش و رفتار منتظر پیوند دارد و تنها امید و چشم به راهی نیست، زیرا برپایۀ آیات[۲] و روایات[۳]، هدف والای انتظار، حاکمیت فراگیر اسلام به دست آخرین حجت الهی، حضرت مهدی (ع) است، پس ماهیت انتظار تنها در جهت تحقق این هدف متعالی، در خور بازکاوی است. براین اساس می‌توان گفت "انتظار" انگیزه‌ای برآمده از ایمان عمیق به حتمی بودن ظهور حضرت مهدی (ع) است؛ اعتقادی برانگیزاننده و حرکت‌آفرین که در ساختار فکری و شیوۀ زندگی دینی منتظر مؤثر است و او را به رفتاری همگون با هدف انتظار و تعامل سازنده با پیشامدهای گوناگون در عرصه‌های مختلف حیات فردی و اجتماعی وامی‌دارد[۴].
- انتظار مثبت، لازمۀ ظهور و تأسیس دولت مهدوی را ساقط شدن تکلیف از آدمی نمی‌داند و چنین انتظاری، به انسان حرارت و شوق، تحرک و جوشش، مسئولیت و تعهد، عشق و امید و عزت و سرافرازی می‌‌دهد. انتظار مثبت، اعتراض به وضع موجود است برای حرکت به وضع مطلوب و نهایی[۵]. انتظار سازنده و پویا، محبوب‌ترین عمل[۶] و بالاترین عبادت‌هاست[۷]، چراکه این تعبیرات با مفهوم انتظار که شخص منتظر را به تحرک و تکاپو وا می‌‌دارد سازگار است[۸]. یعنی انتظار کیفیتی روحی است که موجب به وجود آمدن حالت آمادگی (انسان‌ها) برای آنچه انتظار دارند میشود و ضد آن یأس و ناامیدی است. هر چه انتظار بیشتر باشد، آمادگی نیز بیشتر است[۹].
- اگر رسالت حضرت مهدی(ع) از بین بردن ظلم و جور و اقامه قسط و عدل و تحقّق جامعه‌ای است که در آن صالحان در رأس حکومت‌اند و دین مورد پسند خدا (دین اسلام) تمکّن و تحقّق دارد، امنیت و آرامش بر جامعه حاکم است و...، در این صورت منتظر واقعی کسی است که در انتظار تحقّق چنین جامعه‌ای روزشماری می‌کند و خود و دیگران را برای تحقّق آن آماده می سازد[۱۰].
- انتظار یعنی حالت آماده باش داشتن، انتظار فرج یعنی مسلح شدن به سلاح علم و منطق، تقوا و زهد و همه فضایل عالی انسانی و زدودن همه رذایل حیوانی از قلب و جان، انتظار فرج یعنی دوست داشتن عدالت و عادل بودن. این انتظار "انتظار مثبت" است و چون بسیار دشوار است، پس برترین اعمال است[۱۱].
آثار انتظار مثبت
- در این نگاه، رویش روح مقاومت و اصلاحگری ریشه گرفته از اندیشۀ انتظار در وجود انسان، سبب پیدایی دو رویکرد، یعنی پرهیز از همسویی با عوامل ظلم و فساد و مبارزه با نماد‌ها و نمود‌های بی‌عدالتی از یک‌سو و خودسازی و اقدامات زمینه‌ساز برای تحقق حکومت عدل جهانی از سوی دیگر است، پس آنان که به وضع موجود دل بسته و فراتر از آن را برنمی‌تابند، منتظر نیستند، زیرا کسی منتظر است که با پایداری در برابر مظاهر باطل و اصلاح ناراستی‌ها و بیدادگری‌ها، در پی دستیابی به آرمان بلند و هدف سترگی باشد که به انتظار آن نشسته است[۱۲]. در این دیدگاه ظهور حضرت مهدی(ع) حلقه‌ای است از حلقه‌های مبارزۀ اهل حق و باطل که به پیروزی اهل حق منتهی میشود و سهیم بودن یک فرد در این سعادت وابسته به این است که آن فرد عملا در گروه اهل حق باشد[۱۳]. این انتظار سازندگی را در همه ابعاد در پی دارد؛ سازندگی فرد و اجتماع، اصلاح اخلاق و روح و روان فرد و جامعه، اصلاح شیوه معیشتی و اقتصاد، سلامت جسم و جان و... از مزایای انتظار مثبت است[۱۴].
پرسش‌های وابسته
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ محمدی، رضا، امام‌شناسی، ص:۱۸۱-۱۸۳.
- ↑ ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ﴾«خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید» سوره نور، آیه ۵۵.
- ↑ رسول خدا(ص) فرمود: «لَنْ تَنْقَضِیَ الْأَیَّامُ وَ اللَّیَالِی حَتَّی یَبْعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَیْتِی یُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِی یَمْلَؤُهَا عَدْلًا وَ قِسْطاً کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْرا»؛ الارشاد، ج ۲، ص ۳۴۰
- ↑ ر.ک. جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ص۳۵۷، ۳۶۶.
- ↑ ر.ک. لک‌زایی، شریف، آزادی انتظار و آموزه مهدویت، ص؟؟؟.
- ↑ «فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَج»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳.
- ↑ «أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَج»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۵.
- ↑ ر.ک. لک‌زایی، شریف، آزادی انتظار و آموزه مهدویت، ص؟؟؟؛ هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص ۱۲۴ ـ ۱۲۵.
- ↑ ر.ک. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص ۱۲۴ ـ ۱۲۵.
- ↑ محمدی، رضا، امام‌شناسی، ص:۱۸۱-۱۸۳.
- ↑ محمدی، رضا، امام‌شناسی، ص:۱۸۱-۱۸۳.
- ↑ ر.ک. جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ص۳۵۷، ۳۶۶.
- ↑ ر.ک. طهماسبی بلداجی، اصغر و مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی، ص؟؟؟.
- ↑ محمدی، رضا، امام‌شناسی، ص:۱۸۱-۱۸۳.