عدالت سیاسی در قرآن کریم (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Shafipour (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۸ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۲۲:۰۰ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
قدرت سیاسی از منظر قرآن کریم
زبانفارسی
نویسندهسید کاظم سیدباقری
موضوعسیاست در قرآن
مذهب[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر[[:رده:انتشارات انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|انتشارات انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]][[رده:انتشارات انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]]
محل نشرتهران، ایران
سال نشر۱۳۹۴ ش
شابک‫‬‫‬‭978-600-108-305-1&bibliographicLimitQueryBuilder.biblioDocType=BF&simpleSearch.indexFieldId=221091&nliHolding=&command=I&simpleSearch.tokenized=true&classType=0&pageStatus=0&bibliographicLimitQueryBuilder.useDateRange=null&bibliographicLimitQueryBuilder.year=&documentType=&attributes.locale=fa ‭‏ ‫‬‫‬‭۹۷۸-۶۰۰-۱۰۸-۳۰۵-۱
شماره ملی۳۷۹۳۹۴۲

قدرت سیاسی از منظر قرآن کریم، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی سیاست از منظر قرآن می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر سید کاظم سیدباقری است و انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «با عنایت به این­که قدرت سیاسی در بسیاری جلوه‌های اجتماع و سیاست اثر فراوان دارد و با توجه به بنیادی ن­بودن این مفهوم و نوع رابطه آن با حیات سیاسیانسان،فهم چیستی و ماهیت آن از دیدگاه قرآن­ کریم می­ تواند راهگشای بسیاری مسائل در حوزه اندیشه سیاسی اسلام باشد. رسیدن به فهم سنجیده و دقیق از اندیشه سیاسی اسلام، به­ ویژه از دیدگاه قرآن در گرو شناخت مفهوم‌­هایی مانند قدرت و بسیاری مفاهیم همسو و غیر­همسو با آن است. نویسنده ، سعی نموده مفهوم کلیدی و بنیادین سیاست، یعنی قدرت را از منظر قرآن کریم به عنوان اولین و مهم­ترین منبع اندیشه سیاسی اسلام بررسی کند. در کتاب حاضر، ضمن عنایت به ماهیت قدرت، آن را ارزشیابی کرده، با عنایت به برخی آیه­‌های قرآن، آن را مثبت و مطلوب ارزیابی کرده­ است. این کتاب، شامل ۶ فصل با عناوین ­کلیات، مفهوم‌ها و تمهیدات نظری، ماهیت، سطوح و مؤلفه‌های قدرت سیاسی در قرآن کریم­، گونه‌شناسی قدرت سیاسی، خواستگاه، مبانی و شاخصه ها­، هدف‌ها و کارکردهای قدرت، آسیب‌شناسی قدرت سیاسی از منظر قرآن کریم و ساز و کارهای مهار قدرت سیاسی می­ باشد. پایان­ بخش کتاب، ­جمع­ بندی و برخی نتایج است که علاوه بر اشاره کوتاه به ۶ فصل کتاب، برخی نکته­‌ها و ارزیابی نهایی بحث، در قالب چند نکتی کلی بیان­ شده ­است. علاوه بر منابع مورد استفاده در تالیف کتاب، که در بخش ­کتابنامه ذکر شده، فهرست آیات و روایات و نمایه نیز ضمیمه شده ­است».[۱]

فهرست کتاب

  • پیشگفتار
  • مقدمه
  • فصل اول: کلیات، مفهوم‌ها و تمهیدات نظری
  • گفتار اول: تبیین مفهوم‌ها و ادبیات علمی موضوع
۱. قدرت
۲. قدرت سیاسی
۳. اقتدار
۴. قوه
۵. سلطان و سلطه
۶. مُلک و مِلک
۷. ولایت
۸.حکم
۹. قهر
۱۰. تفسیر سیاسی
  • گفتار دوم: قدرت سیاسی و مفهوم‌های مرتبط
۱. قدرت و مفهوم‌های همسو
۱ـ۱. قدرت و قوت
۲ـ۱. قدرت و اقتدار
۳ـ۱. قدرت و ولایت
۴ـ۱. قدرت و مُلک
۵ـ۱. قدرت و حکم
۶ـ۱. قدرت و سلطنت
۷ـ۱. قدرت و قهر
۲. قدرت و مفهوم‌های ناهمسو
۱ـ۲. قدرت و ضعف
۲ـ۲. قدرت و عجز
۳ـ۲. قدرت و فترت
۴ـ۲. قدرت و ذلت
۵ـ۲. قدرت و فَشَل (ترس همراه با ضعف)
۱. تبیین تفسیر اجتهادی
۲. ضرورت اقبال به تفسیر اجتهادی
۳. تفسیر اجتهادی و تفسیر به رأی
۴. تفسیر اجتهادی و تفسیر (...)
۵. ویژگی‌های روشی تفسیر اجتهادی
۶. ظرفیت‌های روشی تفسیر اجتهادی
  • نتیجه‌گیری و جمع‌بندی
  • فصل دوم: ماهیت، سطوح و مؤلفه‌های قدرت سیاسی در قرآن کریمپ
  • گفتار اول: ماهیت قدرت
۱. قدرت،امر بایسته جامعه
۲. قدرت؛ موهبت الهی
۳. هدف قدرت
  • گفتار دوم: سطوح و مراتب اعمال قدرت
۱. سطوح قدرت
۲. مراتب اعمال قدرت
  • گفتار سوم: مؤلفه‌های قدرت سیاسی از دیدگاه قرآن کریم
۱. مؤلفه‌های مادی قدرت سیاسی
۱ـ۱. توان مالی
۲ـ۱. توان نظامی
۳ـ۱. توانمندی جسمی
۲. مؤلفه‌های معنوی قدرت سیاسی در قرآن کریم
۱ـ۲. علم و دانایی
۲ـ۲. استقلال سیاسی
۳ـ۲.اتحاد
۴ـ۲. رهبری
۵ـ۲.ایمان و روحیه معنوی
  • نتیجه‌گیری و جمع‌بندی
  • فصل سوم: گونه‌شناسی قدرت سیاسی، خاستگاه، مبانی و شاخصه‌ها
  • درآمد
  • گفتار اول: قدرت مطلوب؛ خاستگاه، مبانی و شاخصه‌ها
۱. خاستگاه قدرت مطلوب
۲. مبانی قدرت مطلوب
۱ـ۲. مبانی هستی‌شناختی
۲ـ۲. مبانی انسان‌شناختی قدرت مطلوب
۳. شاخص‌های قدرت مطلوب در قرآن
۱ـ۳.رشد و هدایت
۲ـ۳. عزت
۳ـ۳. امانت‌داری
۴ـ۳. برپایی عدالت
۵ـ۳. یاد خدا در اوج قدرت
  • گفتار دوم: قدرت نامطلوب؛ خاستگاه، مبانی و شاخصه‌ها
۱. خاستگاه قدرت نامشروع
۲. مبانی قدرت نامطلوب
۱ـ۲. مبانی هستی‌شناختی قدرت نامطلوب
۲ـ۲. مبانی انسان‌شناختی قدرت نامطلوب
۳. شاخصه‌های قدرت نامطلوب
۱ـ۳. ایجاد فساد
۲ـ۳. استکبار
۳ـ۳. سرمستی از قدرت
۴ـ۳. استبداد
  • نتیجه‌گیری و جمع‌بندی
  • فصل چهارم: هدف‌ها و کارکردهای قدرت
  • درآمد
  • گفتار اول: کارکردهای مشترک قدرت مطلوب و نامطلوب
۱. نظم و امنیت
۲. حل و فصل اختلافات
۳. ساماندهی امور جامعه
۴. بازدارندگی
  • گفتار دوم: هدف‌ها و کارکردهای قدرت مطلوب
۱. کارکردهای قدرت مطلوب
۱ـ۱. اصلاح امور جامعه
۲ـ۱. آماده‌سازی بسترهای رشد جامعه
۲. هدف‌های قدرت مطلوب
۱ـ۲. اقامه حدود الهی
۲ـ۲. برپایی عدالت
۳ـ۲. رسیدن انسان به جایگاه شایسته
۱. کارکردهای قدرت نامطلوب
۱ـ۱. استخفاف انسان‌ها
۲ـ۱. استثمار
۳ـ۱. استضعاف
۲. هدف‌های قدرت نامطلوب
۱ـ۲. استعلا و برتری‌جویی
۲ـ۲. برآوردن نیازهای شخصی ـ گروهی
۳ـ۲. حفظ قدرت برای قدرت
۱. خودشیفتگی
۲. نقدناپذیری
  • گفتار دوم: آسیب‌های عملی قدرت سیاسی
۱. طغیان و سرکشی
۲. محدود کردن آزادی و نقض حقوق مخالفان
۳. آزار و شکنجه
  • نتیجه‌گیری و جمع‌بندی
  • فصل ششم: سازوکارهای مهارت قدرت سیاسی
  • درآمد
  • گفتار اول: سازوکارهای اخلاقی مهار قدرت
۱. عدالت
۲.تقوا
۱ـ۲. دوری از جاه‌طلبی
۲ـ۲.شرح صدر و شکیبایی
۳ـ۲. استواری گفتار
  • گفتار دوم: سازوکارهای سیاسی مهار قدرت
۱. مسئولیت همگانی
۲. نظارت همگانی: امر به معروف و نهی از منکر
۳. نقد و نصیحت
۴. مشورت و رایزنی
  • گفتار سوم: سازوکارهای حقوقی مهار قدرت
۱. حاکمیت قانون الهی
۲. تساوی در برابر قانون
۳. همراهیحق و تکلیف
  • نتیجه‌گیری و جمع‌بندی
  • جمع‌بندی و برخی نتایج
۱. قدرت: نعمت الهی
۲. قدرت در مردم سالاری قرآنی
۳. قدرت سیاسی، منبع انواع قدرت
۴. مشروعیت و مطلوبیت قدرت
۵. فطرت؛ مانع بهره‌وری شخصی از قدرت
۶. قدرت الهی و طاغوتی
۷. قدرت، هدف یا ابزار
۸. قدرت، عدالت و رهایی
۹. کشاکش قدرت‌طلبی و فضیلت
۱۰. قدرت نامطلوب و غفلت
۱۱. برخورد قدرت‌پرستان با ناقدان
۱۲.حرمت پذیرش ولایت کفار
۱۳. استفاده شخصی از قدرت

دربارهٔ پدیدآورنده

سید کاظم سیدباقری

حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید کاظم سیدباقری، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، عبد الله جوادی آملی و حسین اعتمادی پیگیری کرد. عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دبیر سرویس ادب و هنر دو ماهنامه وارش و مسئولیت انجمن در دوره هفتم انجمن مطالعات سیاسی حوزه ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «قدرت سیاسی از منظر قرآن کریم»، «اندیشه‌های سیاسی در اسلام و ایران»، «عدالت سیاسی»، «عدالت در مردم‌سالاری دینی و دموکراسی»، «فقه سیاسی شیعه»، «عدالت و آزادی در اندیشه سیاسی اسلام»، «چیستی اسلام سیاسی»، «فهم حدیث و پویش تمدنی»، «سید موسی صدر و شکل‌بندی هویت شیعی در لبنان» و «سیاست و عدالت» برخی از این آثار است.[۲]


پانویس

دریافت متن کتاب

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

پیوند به بیرون