استخفاف
استخفاف از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: استخفاف در فقه سیاسی - استخفاف در جامعه‌شناسی اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
استخفاف: طلب سبکی[۱]، از راه به در کردن[۲]، بی‌توجهی به شأن و مقام در امر به چیزی (پست و خفیف)[۳]. از ریشه "خفّ" به معنای سبکی و آسانی در مقابل ثقل و سنگینی[۴].
﴿فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ﴾[۵].
خفّت دو گونه است: مادی و معنوی. خفت و سبکی معنوی در بیان سرعت حرکت، کمی چیزی، جهل، اهانت، کم‌خردی و حماقت استعمال می‌شود[۶].
﴿اسْتَخَفَّ قَوْمَهُ﴾ یعنی فرعون عقول آنان را کوچک و حقیر شمرد و آنان را به گمراهی و ضلالت دعوت کرد[۷].
این آیه شریفه ﴿فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ﴾[۸] مشعر به این معناست که گمراه کردن مردم، توهین و بی‌اعتنایی به عقل و شأن و مرتبه آنهاست؛ لذا فسق و گمراهی در انسان صاحب عقل، امری ضد ارزش و ناهنجار و توهین به کرامت انسانی اوست [۹].
منابع
پانویس
- ↑ سیدعلی‌اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۶۷.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۶.
- ↑ احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۵۹۵.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۱۵۴.
- ↑ «آنگاه قوم خود را سبکسار کرد (و از راه به در برد) و آنان از او فرمان بردند زیرا آنان قومی بزهکار بودند» سوره زخرف، آیه ۵۴.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۹۰.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۵، ص۱۶۴.
- ↑ «آنگاه قوم خود را سبکسار کرد (و از راه به در برد) و آنان از او فرمان بردند زیرا آنان قومی بزهکار بودند» سوره زخرف، آیه ۵۴.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۷۷.