نبرد امام مهدی با سفیانی چگونه شکل می‌گیرد؟ (پرسش)
| نبرد امام مهدی با سفیانی چگونه شکل می‌گیرد؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / عصر ظهور امام مهدی / قیام امام مهدی / جنگ‌های امام مهدی |
نبرد امام مهدی با سفیانی چگونه شکل می‌گیرد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
آیت الله شهید سید محمد صدر در کتاب «تاریخ پس از ظهور» در این‌باره گفته است:
« سیوطی از نعیم بن حماد و او نیز از ولید بن مسلم روایت کرده است که امام محمد بن علی (ع) فرمود: "إذا سمع العائذ الذي بمكة بالخسف خرج مع اثني عشر ألفا فيهم الأبدال حتى ينزلوا إيلياء فيقول الذي بعث الجيش حين يبلغه الخبر بإيلياء لعمرو الله لقد جعل الله في هذا الرجل عبرة بعثت إليه ما بعثت فساخوا في الأرض. إن فی هذا لعبرة و نصرة. فیؤدی إلیه السفیانی الطاعة. فیخرج حتی یلقی کلبا، و هم أخواله، فیعیرونه بما صنع، و یقولون: کساک الله قمیصا فخلعته! فیقول: ما ترون؟ أستقیله البیعة؟ فیقولون: نعم. فیأتیه إلی ایلیاء فیقول: أقلنی فیقول له: أ تحب أن أقیلک؟ فیقول: نعم. فیقتله. ثم یقول: هذا رجل قد خلع طاعتی. فیأمر به عند ذلک، فیذبح علی بلاطة باب ایلیاء. ثم یسیر إلی کلب فینهبهم. فالخائب من خاب یوم نهب کلب" [۱]. وقتی آن پناهنده به مکه (یعنی حضرت مهدی (ع)) خبر فرو رفتن در زمین بیدا را می‌شنود با دوازده هزار نفر که در میان آنها ابدال نیز حضور دارند قیام می‌کند و از مکه خارج می‌شود تا آن که در ایلیاء فرود آید. سفیانی که این خبر را می‌شنود، می‌گوید: به خدا سوگند، خداوند در این مرد عبرتی قرار داده است من سپاهی مقتدر و مجهز را به سوی او فرستادم اما در زمین فرو رفتند. این امر مایه عبرت است. از این رو سفیانی تسلیم وی شده، پیروش می‌گردد. او از آنجا بیرون می‌رود تا آن که به دایی‌هایش از طایفه کلب بر می‌خورد. آنها او را سرزنش می‌کنند و می‌گویند: خدا پیراهن [سروری و فرماندهی] را بر تنت کرده بود اما تو خود آن را بیرون آوردی! می‌گوید: نظر شما چیست؟ آیا بیعتش را پس دهم؟ می‌گویند: آری. سپس سفیانی به ایلیا به نزد امام (ع) رفته و می‌گوید: بیعتم را پس بگیر. حضرت می‌فرماید: آیا چنین دوست می‌داری؟ می‌گوید: آری. امام بیعتش را از او بر می‌دارد و سپس می‌گوید: این مرد از طاعت من خارج شده است. آنگاه دستور می‌دهد در دروازه ایلیا سرش را جدا کنند. سپس به سوی طایفه کلب رفته و غنایمی به‌دست می‌آورد و محروم کسی است که از آن غنایم، بی‌بهره بماند.
- امام مهدی (ع) پس از حادثه "خسف" وارد آنجا می‌شوند. در خبر آمده است که: "در میان دوازده هزار نفر از یارانش که أبدال نیز در میان آنها هستند [از مکه] بیرون می‌رود تا آن که وارد ایلیا شود". و پیشتر دانستیم که پس از خروج حضرت از مکه و ورود به عراق، کوفه پایگاه حضرت بقیة الله (ع) خواهد شد.
- کوفه مرکز دولت امام علی بن ابی طالب (ع) بوده و از این رو به "ایلیا" که مشتق از واژه "علی" است، نامبردار گردیده است.
پس از واقعه خسف و فرو رفتن لشکریان سفیانی در سرزمین بیدا، برای سفیانی - به هر دلیل - آشکار می‌شود که حق با مهدی (ع) است بنابراین می‌گوید: "به خدا سوگند که خداوند در وجود این مرد عبرتی قرار داده است؛ زیرا من لشکری قوی پنجه را به سویش گسیل کردم اما در زمین فرو رفتند. در این رویداد [برای ما] عبرتی است و [برای او] کمک و یاری [الهی] است". مهدی موعود (ع) در جوی آرام و خالی از تنش وارد کوفه می‌شود. قبلا دانستیم که این خود طرحی است تا بر حرکت آن حضرت پوششی مسالمت‌جویانه بنهد.
پس از این، سفیانی درخواست دیدار با امام (ع) را در کوفه مطرح می‌نماید. این خواسته بر آورده می‌شود و امام (ع) با وی به گفتگو پرداخته، باور سفیانی به او افزون می‌گردد. بنابراین با آن حضرت بیعت می‌نماید و به امامت او معتقد می‌گردد. روایات به سخنانی که بین آن دو رد و بدل می‌شود، تصریح نکرده‌اند، ولی به طور کلی چنین به نظر می‌رسد که سفیانی کاملا از موضع خویش دست بر نمی‌دارد و به طور مطلق در برابر حضرت خاضع نمی‌گردد؛ یعنی با وجود بیعت با امام (ع)، کما کان در مسند حاکمیت سیاسی باقی می‌ماند. وی از نزد امام (ع) به پایتخت خود بازمی‌گردد و در هنگام ورود، گروهی از کارگزاران دولتش که در میان آنها عده‌ای از تندروهای صاحب نفوذ حضور دارند، به پیشواز او می‌آیند. در روایات می‌خوانیم آن گروه تندرو که از قبیله مادری او (قبیله کلب) می‌باشند از او درباره نتیجه مذاکرات می‌پرسند وی پاسخ می‌دهد که با مهدی (ع) بیعت کرده است. آنها کار او را محکوم کرده، به نکوهش وی می‌پردازند که چگونه از امیری دست کشیده، زیر دست و پیرو شده است.
سفیانی توان ایستادگی در برابر اطرافیان و وزیرانش را ندارد. از این رو به مشورت پرداخته، نظر آنان را جویا می‌شود. آنها نیز او را به بیعت‌شکنی و رویارویی بیرحمانه و خونین با امام (ع) ترغیب می‌نمایند. سفیانی به نزد حضرت بازگشته، خواستار بازپس بازپس‌گیری بیعتش می‌گردد. امام (ع) چنان می‌کند و بدین ترتیب سفیانی از اطاعت امام (ع) خارج می‌شود. حضرت او را به جنگ تهدید می‌نماید و سفیانی نیز چاره‌ای جز قبول آن ندارد. از ظاهر روایات بر می‌آید که امام (ع) در آن مکان که از پایتخت سفیانی دور است با او و گروه اندکی که به همراهش برای گفتگو آمده‌اند، به نبرد می‌پردازد و پس از تار و مار کردن اطرافیانش، سفیانی را به دست خویش می‌کشد.
در این حال، پایتخت سفیانی بدون حاکم می‌ماند. از این رو امام (ع) بی‌درنگ با سپاهش به آنجا می‌شتابد و به آسانی به سقوطش می‌کشاند و ثروت و دارایی آنها را به غنیمت می‌برد. "و در آن روز، ناکام و نامراد کسی است که دستش از غنیمت‌های قبیله کلب تهی باشد".
بدین ترتیب همه سرزمین‌های زیر فرمان سفیانی به دست حضرت بقیة الله (ع) خواهد افتاد و آن حضرت فرمانروا و حاکم کل آن مناطق خواهد شد»[۲].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. آیت‌‌الله خراسانی؛ |
|---|
|
آیت‌‌الله محمد جواد خراسانی، در کتاب «مهدی منتظر» در این‌باره گفته است:
پس در جواب بگویند: از همان‌جا که آمده‌ای برگرد ما را احتیاجی به تو نیست و اخبار شما به ما رسید و شما را امتحان کردیم، پس آن روز متفرق شوند بدون جنگ و چون روز جمعه شود دوباره برگردند و مردی از مسلمین کشته شود و به حضرت خبر دهند، پس در آن وقت رایت پیامبر (ص) را باز کند و ملائکه بدر بر او احاطه کنند، پس هنگام زوال باد فتح برای آن حضرت بوزد، پس او و اصحابش بر ایشان حمله کنند و ایشان را بکشند و هزیمت دهند تا خانه‌های کوفه و منادی آن حضرت ندا کند: آگاه باشید هرکس فرار کرد او را تعقیب نکنید و هرکس مجروح شد او را نکشید، پس با ایشان آن معامله کند که امیر المؤمنین (ع) در جنگ جمل کرد[۳] (امام صادق (ع)) این حکم خاص است و الا در سیره آن حضرت خواهد آمد که مجروح و فراری را هم می‌کشد. و از بعضی اخبار استفاده می‌شود که مبارزه در مابین حیره و کوفه خواهد شد[۴]»[۵].
چون به لشکر خود برگردد طایفه کلب که عشیره مادری اویند بپرسند: چه کردی؟ بگوید: تسلیم شدم و بیعت کردم. پس بگویند: "قبح الله رأیک" "قبیح گرداند خدا این رأی تو را"، در بین اینکه خلیفه بودی و متبوع تابع و پیرو شدی! به خدا که ما تو را بر این رأی تبعیت نمی‌کنیم هرگز! پس می‌گوید: اکنون چه کنم؟ می‌گویند: نقض کن و با او رودررو شو و نبرد کن، پس آماده مبارزه شوند. پس آن حضرت بفرماید: من آن‌چه وظیفه‌ام بود به تو رساندم اکنون حذر خود را بگیر که من با تو جنگ خواهم کرد و چون دو لشکر مقابل هم شوند، یا قبل از بیعت و یا بعد از نقض، جمعی از لشکر سفیانی به لشکر آن حضرت ملحق شوند و جمعی از لشکر آن حضرت که از اطراف با او همراه شده‌اند به لشکر سفیانی ملحق شوند و آن روز، روز ابدال است، چنان‌که امیر المؤمنین (ع) از یوم الابدال یاد می‌کرد. پس فرمان جنگ صادر شود و آن روز تا شب بجنگند و چون شب شود هر لشکر به محل خود برگردد، فردا صبح دوباره به مبارزه حاضر شوند، پس خداوند نصرت را به لشکر قائم (ع) دهد، لشکر سفیانی را تا به آخر بکشند، حتی اینکه اگر یک نفری در میان درختی یا در جوف سنگی پنهان شده باشد آن درخت و آن سنگ فریاد زند که در میان من کافری پنهان است، پس او را بیرون آورند و بکشند، پس درندگان و پرندگان از گوشت آنان سیر شوند، سفیانی را اسیر کرده بیاورند و آن حضرت او را به دست خود بر روی سنگی ذبح کند، (و در روایتی کشتن او در بحیره طبریه خواهد بود)[۶]. و چون خبر منتشر شود جمعی از بنی امیه که در شام بودند پیش از ورود آن حضرت فرار کنند و به روم پناهنده شوند، پس آن حضرت به شام آید و شام را متصرف شود[۷]. (حضرت باقر (ع))»[۸]. |
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین مروجی طبسی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد مروجی طبسی، در کتاب «همراه با مهدی از مکه تا قدس» در این‌باره گفته است:
«امام صادق (ع) در شرح این ماجرا می‌فرماید: هنگامی که حضرت قائم (ع) به نجف می‌رسد، در روز چهارشنبه لشکر سفیانی از کوفه به سوی امام حرکت می‌کند. امام آنها را [به سوی خود] دعوت کرده و به رعایت حق خویش یادآوری می‌فرماید و به آنان خبر می‌دهد که وی ستم‌دیده و مغلوب است... . آنان در پاسخ می‌گویند: از همان راهی که آمده‌ای، برگرد چرا که ما نیازی به تو نداریم. پس آنان بدون آن که جنگی به راه اندازند، پراکنده می‌شوند. بار دیگر روز جمعه بر می‌گردند و در این هنگام تیری از سوی آنها پرتاب شده و یکی از مسلمانان را به قتل می‌رساند. وقتی خبر کشته شدن او پخش می‌شود، امام پرچم رسول خدا را باز نموده و به اهتزاز در می‌آورد و فرشتگان بدر به سوی آن پرچم سرازیر می‌شوند. اول ظهر نسیمی [همسوی لشکر امام] می‌وزد سپس امام و یارانش به لشکر سفیانی حمله می‌کنند. آنها نیز با به جا گذاشتن کشته‌های خود، پا به فرار می‌گذارند ولی امام مهدی (ع) هم چنان با آنها می‌جنگد تا آنها را وارد خانه‌های کوفه گرداند. این جاست که منادی امام از طرف وی اعلام می‌کند: هر یک از لشکریان سفیانی که به جنگ پشت کرده، تعقیبش نکنید و زخمی‌ها را نکُشید. امام همان‌گونه که امیرمؤمنان با مردم بصره در جنگ جمل رفتار نمود، رفتار می‌کند[۹]»[۱۰]. |
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین یوسفیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی یوسفیان، در کتاب «رخدادهای ظهور» در این‌باره گفته است:
«پس از تسلط بر کوفه و برقراری آرامش در آن، امام مهدی(ع) و لشکریان ایشان، برای جنگ با سفیانی از کوفه خارج خواهند شد. در برخی روایات، کیفیت این رویارویی که منجر به قتل سفیانی می‌شود این گونه به تصویر کشیده شده است: زمانی که دو لشکر اسلام و کفر، در منطقه‌ای به نام رمله، مقابل یک دیگر قرار خواهند گرفت، ابتدا، حضرت آنان را به کتاب خدا و سنت پیامبر(ص) دعوت خواهد کرد. سپس بین ایشان و سفیانی ملاقاتی صورت خواهد گرفت؛ که سفیانی در ضمن آن، اظهار تسلیم و تبعیت خواهد کرد؛ اما هنگامی که خبر به لشکریان او می‌رسد، تسلیم را نخواهند پذیرفت. سرانجام میان دو گروه، جنگ در خواهد گرفت و لشکریان سفیانی، منهدم و نابود، و سر سفیانی نیز از بدن جدا خواهد شد [۱۱]»[۱۲].
|
- اخباری که در آنها کشتار وسیع در هنگام ظهور واقع می‌گردد چند قسم‌اند؟ (پرسش)
- مراد از کشتار وسیع امام مهدی چیست و چه مدت به طول می‌انجامد؟ (پرسش)
- کشتاری که در روایات مهدویت به آن اشاره شده به چه وقتی اشاره دارد؟ (پرسش)
- حجم کشتارها و خونریزیها در هنگام قیام امام مهدی چه مقدار است؟ (پرسش)
- نخستین کشتار امام مهدی در کجا خواهد بود؟ (پرسش)
- ارتباط کشتار وسیع امام مهدی با برنامه الهی پیش از ظهور چیست؟ (پرسش)
- ارتباط کشتار وسیع امام مهدی با برنامه الهی پس از ظهور چیست؟ (پرسش)
- آیا نمی‌شود امام مهدی ظهور کند و جنگ‌هایی که می‌گویند در آخر الزمان اتفاق می‌افتد رخ ندهد؟ (پرسش)
- درباره جنگ‌های زمان ظهور سخنانی گفته می‌شود، حقیقت آن چگونه است؟ (پرسش)
- امام مهدی هنگام ظهور با چه کسانی می‌جنگد؟ (پرسش)
- نبرد امام مهدی با سفیانی چگونه شکل می‌گیرد؟ (پرسش)
- جنگ‌های امام مهدی بعد از ظهور چه مدت طول می‌کشد؟ (پرسش)
- مطابق روایات شیعه قتلها در چه وقتی خواهد بود؟ (پرسش)
- نتیجه جنگ‌های پس از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- آیا بیشتر قتلها که توسط امام مهدی انجام می‌گیرد از مسلمانان است؟ (پرسش)
- اینکه امام مهدی هنگام ظهور بر عرب شدید است به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی در مقابله خود با منحرفان از منحرفان شیعه شروع می‌کند؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی در مقابله خود با منحرفان از منحرفان شیعه شروع می‌کند؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با مردم و فرق گوناگون چگونه است؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با مردم اهل مکه چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با مردم اهل مدینه چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با مردم عراق چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با اهل کتاب چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با فرقه زیدیه چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با فرقه بتریه چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با فرقه خوارج چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با فرقه مرجئه چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با مقدس‌نماها چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با ناصبی‌ها چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با منافقان چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ السیوطی، جلال الدین، الحاوی للفتاوی؛ ج ۲، ص ۱۴۶.
- ↑ صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۳۳۷-۳۳۹.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۸۷، ح ۲۰۵.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۰۹، ح ۵۰.
- ↑ خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۸۱.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۸۶، ح ۱۹۹.
- ↑ الزام الناصب، ج ۲، ۲۶۰.
- ↑ خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۸۵.
- ↑ بحارالانوار، ۵۲، ۳۸۷.
- ↑ همراه با مهدی از مکه تا قدس ص ۳۹.
- ↑ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۱۴، ح۸۵۲؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۱۶، ح۵۵؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۵، ص۲۸، ح۱۴۵۳؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۴۱، ح۹۱و ص۳۸۸، ح۲۰۶.
- ↑ یوسفیان، مهدی؛ رخدادهای ظهور، ص ۷۴ - ۷۵.