جنگ‌های امام مهدی بعد از ظهور چه مدت طول می‌کشد؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جنگ‌های امام مهدی بعد از ظهور چه مدت طول می‌کشد؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی / قیام امام مهدی / جنگ‌های امام مهدی
تعداد پاسخ۲ پاسخ

جنگ‌های امام مهدی بعد از ظهور چه مدت طول می‌کشد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید محمد صدر

آیت‌ الله شهید سید محمد صدر در کتاب «تاریخ پس از ظهور» در این‌باره گفته‌ است:

«شیخ صدوق به سند خود از ابو بصیر روایت کرده است که شنیدم حضرت باقر (ع) فرمود: " ثُمَّ يَضَعُ سَيْفَهُ عَلَى عَاتِقِهِ ثَمَانِيَةَ أَشْهُرٍ بیمینه فَلاَ يَزَالُ يَقْتُلُ أَعْدَاءَ اَللَّهِ حَتَّى يَرْضَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ"[۱].... پس به مدت هشت ماه شمشیر بر دوش خواهد بود و بی‌وقفه دشمنان خدا را خواهد کشت تا آنگاه که خداوند خشنود گردد. نعمانی و مجلسی از ابو بصیر نقل کرده‌اند که حضرت صادق (ع) فرمود: "لاَ يَخْرُجُ اَلْقَائِمُ مِنْ مَكَّةَ حَتَّى تَكْمُلَ اَلْحَلْقَةُ قُلْتُ وَ كَمِ اَلْحَلْقَةُ قَالَ عَشَرَةُ آلاَفٍ... يُجَرِّدُ اَلسَّيْفَ عَلَى عَاتِقِهِ ثَمَانِيَةَ أَشْهُرٍ يَقْتُلُ هَرْجاً" [۲]. قائم ظهور نمی‌کند مگر آن که حلقه [یارانش‌] تکمیل شود. گفتم: چند نفرند؟ فرمود: ده هزار نفر... هشت ماه شمشیر برهنه [اش‌] را بر دوش می‌کشد و بسیار می‌کشد.

سیوطی از نعیم بن حماد روایت کرده است که امام علی (ع) فرمود: "إِذَا بَعَثَ اَلسُّفْيَانِيُّ إِلَى اَلْمَهْدِيِّ جَيْشاً فَخُسِفَ بِهِمْ بِالْبَيْدَاءِ... وَ يَخْرُجُ قَبْلَهُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ بِأَهْلِ اَلشَّرْقِ ، وَ يَحْمِلُ اَلسَّيْفَ عَلَى عَاتِقِهِ ثَمَانِيَةَ أَشْهُرٍ "[۳]. زمانی که سفیانی لشکری را بفرستد و سرانجام در بیابان بیداء فرو روند... پیش از آن، مردی از اهل بیت پیامبر در مشرق قیام کرده و هشت ماه شمشیر بر دوش می‌کشد و... او همچنین از امیر المؤمنین (ع) نقل کرده است که فرمود: "...لاَ يُعْطِيهِمْ إِلاَّ اَلسَّيْفَ، يَضَعُ اَلسَّيْفَ عَلَى عَاتِقِهِ ثَمَانِيَةَ أَشْهُرٍ هَرْجاً حَتَّى يَقُولُوا: وَ اَللَّهِ مَا هَذَا مِنْ وُلْدِ فَاطِمَةَ، لَوْ كَانَ مِنْ وُلْدِهَا لَرَحِمَنَا "[۴].... جز با شمشیر با آنها معامله نخواهد کرد. شمشیر بر دوش، هشت ماه خواهد جنگید؛ تا آنجا که گویند: به خدا قسم این فرزند فاطمه (س) نیست چون اگر بود به ما رحم می‌کرد.

برزنجی گوید در بعضی روایات آمده است: این مدت هشت ماه می‌باشد، در بعض دیگر هجده ماه و در برخی روایات هفتاد و دو ماه (شش سال)[۵]. منظور از برهنه ساختن شمشیر و بر دوش نهادن آن، حضور مستقیم در جنگ و کشتن دشمنان می‌باشد. و مراد از واژه "هرجفتنه و قتل عام گسترده است. پوشیده نماند که روایات هجده ماه و هفتاد و دو ماه که برزنجی آورده، مرسل بوده و قابلیت اثبات تاریخی را ندارند. علاوه بر این که اخبار فراوان دیگری که تنها مدت هشت ماه را درست می‌داند، آن روایات را رد می‌نماید. روایت‌های هشت ماه مطابق روش ما در این کتاب و نیز به دلیل تصدیق یکدیگر، شایستگی اثبات تاریخی را دارند.

برای توجیه این کشتار وسیع که در فاصله هشت ماه به وقوع می‌پیوندد، دو دیدگاه وجود دارد:

ولی این دیدگاه با چند اشکال روبروست:

  1. این کشتار گسترده در منطقه‌ای محدود از جهان مانند خاورمیانه‌روی می‌دهد و همه کره زمین را در بر نمی‌گیرد.
  2. فتح جهان در غیر از مناطق خاورمیانه، بدون درگیری و کشتار حاصل می‌گردد و هم چنان که به زودی خواهد آمد، دروازه آن کشورها در کمال صلح و آرامش به روی امام مهدی (ع) گشوده خواهد شد.
  3. آن هشت ماه، غیر از مدت زمانی است که برای فتح جهان - چه آن را همراه با جنگ بدانیم و چه بدون آن - لازم است؛ زیرا همان طور که دانستیم ضمانت‌های بسیار محکمی برای پیروزی امام وجود دارد. پس این دیدگاه درست نیست و بنابراین هم چنان درباره مدت زمان فتح جهان در بی‌خبری باقی‌ می‌مانیم. البته در این باره در قسمت چهارم که از فتح جهان بدون جنگ سخن می‌گوییم، بحث خواهیم کرد.
  • دیدگاه دوم: این کشتار که هشت ماه به طول می‌انجامد با هدف تصرف جهان نیست بلکه برای به هلاکت رساندن کسانی است که به سوی باطل منحرف شده‌اند. قبلا نیز همین برداشت را داشته‌ایم و از ویژگی‌های آن سخن گفته‌ایم. ناگفته پیداست اشکال‌های سه‌گانه‌ای که به دیدگاه قبل وارد شد، این دیدگاه را تأیید می‌نماید. این سخن به طور ساده به معنی آن است که فتح جهان در زمانی بسیار کمتر از هشت ماه به وقوع خواهد پیوست به ویژه آن که به طور مسالمت‌آمیز می‌باشد. ولی هم چنان افراد منحرفی باقی خواهند ماند که با تمام وجود تمایل به باطل دارند و از این رو پس از استقرار دولت جهانی، نیاز به کشتن افراد بیشتری است. این کار را امام مهدی (ع) و یاران وفادارش در مدت هشت ماه به پایان خواهند برد.

در خبری که از سیوطی آوردیم، تصریح شده بود که مردی از جانب حضرت به آن کشتار دست می‌زند و خود ایشان به طور مستقیم به آن اقدام نمی‌ورزند. مفهوم کلی این روایت صحیح می‌باشد. اگر هم این کار به آن حضرت نسبت داده شود به دلیل آن است که به دستور وی انجام خواهد شد. اما اگر به مفهوم خاص این خبر توجه نموده چنین برداشت نماییم که امام مهدی (ع) شخص معینی را برای این کار مأمور خواهد نمود و خودش به طور مستقیم وارد عمل نخواهد شد، باید گفت احتمال این برداشت می‌رود زیرا امام (ع) مأموریت‌های بسیار زیادی دارد و برای هر کاری مسئولی را تعیین می‌نماید و شاید شخصی را نیز برای کشتار منحرفان منصوب نماید اما چون این خبر به تنهایی قابلیت اثبات تاریخی را ندارد، مفهومش نیز قابل اعتماد نیست»[۶].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آیت‌‌الله خراسانی؛
آیت‌‌الله محمد جواد خراسانی، در کتاب «مهدی منتظر» در این‌باره گفته است: «امیر المؤمنین (ع) و حضرت سید الشهداء (ع) فرمودند: شمشیر خود بر دوش می‌گذارد هشت ماه. حضرت باقر (ع) نیز در چند حدیث فرمود: "هشت ماه شمشیر بر دوش می‌گذارد و درهم و برهم می‌کشد و همواره از دشمنان خدا می‌کشد تا این‌که خدا راضی شود. ابو بصیر عرض کرد: چگونه می‌فهمد که خدا راضی است؟ فرمود: در دل او رحمت می‌افکند"[۷]»[۸].

پرسش‌های وابسته

  1. اخباری که در آنها کشتار وسیع در هنگام ظهور واقع می‌گردد چند قسم‌اند؟ (پرسش)
  2. مراد از کشتار وسیع امام مهدی چیست و چه مدت به طول می‌انجامد؟ (پرسش)
  3. کشتاری که در روایات مهدویت به آن اشاره شده به چه وقتی اشاره دارد؟ (پرسش)
  4. حجم کشتارها و خونریزی‌‏ها در هنگام قیام امام مهدی‏ چه مقدار است؟ (پرسش)
  5. نخستین کشتار امام مهدی در کجا خواهد بود؟ (پرسش)
  6. ارتباط کشتار وسیع امام مهدی با برنامه الهی پیش از ظهور چیست؟ (پرسش)
  7. ارتباط کشتار وسیع امام مهدی با برنامه الهی پس از ظهور چیست؟ (پرسش)
  8. آیا نمی‌شود امام مهدی ظهور کند و جنگ‌هایی که می‌گویند در آخر الزمان اتفاق می‌افتد رخ ندهد؟ (پرسش)
  9. درباره جنگ‌های زمان ظهور سخنانی گفته می‌شود، حقیقت آن چگونه است؟ (پرسش)
  10. امام مهدی هنگام ظهور با چه کسانی می‌‏جنگد؟ (پرسش)
  11. نبرد امام مهدی با سفیانی چگونه شکل می‌گیرد؟ (پرسش)
  12. جنگ‌های امام مهدی بعد از ظهور چه مدت طول می‌کشد؟ (پرسش)
  13. مطابق روایات شیعه قتل‏‌ها در چه وقتی خواهد بود؟ (پرسش)
  14. نتیجه جنگ‌های پس از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  15. آیا بیشتر قتل‌‏ها که توسط امام مهدی انجام می‌‏گیرد از مسلمانان است؟ (پرسش)
  16. اینکه امام مهدی‏ هنگام ‏ظهور بر عرب شدید است به چه معناست؟ (پرسش)
  17. آیا امام مهدی در مقابله خود با منحرفان از منحرفان شیعه شروع می‌‏کند؟ (پرسش)
  18. آیا امام مهدی در مقابله خود با منحرفان از منحرفان شیعه شروع می‌‏کند؟ (پرسش)
  19. شیوه و رفتار امام مهدی با مردم و فرق گوناگون چگونه است؟ (پرسش)
    1. شیوه و رفتار امام مهدی با مردم اهل مکه چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
    2. شیوه و رفتار امام مهدی با مردم اهل مدینه چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
    3. شیوه و رفتار امام مهدی با مردم عراق چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
    4. شیوه و رفتار امام مهدی با اهل کتاب چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
    5. شیوه و رفتار امام مهدی با فرقه زیدیه چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
    6. شیوه و رفتار امام مهدی با فرقه بتریه چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
    7. شیوه و رفتار امام مهدی با فرقه خوارج چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
    8. شیوه و رفتار امام مهدی با فرقه مرجئه چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
    9. شیوه و رفتار امام مهدی با مقدس‌نماها چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
    10. شیوه و رفتار امام مهدی با ناصبی‌ها چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
    11. شیوه و رفتار امام مهدی با منافقان چگونه خواهد بود؟ (پرسش)

پانویس

  1. الصدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة (نسخه خطی).
  2. النعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة؛ ص ۱۶۵؛ المجلسی، محمد باقر، همان؛ ج ۱۳، ص ۱۹۳.
  3. السیوطی، جلال الدین، الحاوی للفتاوی؛ ج ۲، ص ۱۲۶.
  4. السیوطی، جلال الدین، الحاوی للفتاوی؛ ج ۲، ص ۱۲۶.
  5. البرزنجی، محمد بن رسول، همان؛ ص ۹۸.
  6. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۳۵۲-۳۵۴.
  7. بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۴۷، ح ۹۹.
  8. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۹۱.