آیا امام مهدی می‌توانند در یک زمان در دو مکان یا بیشتر باشند؟ آیا طی‌الارض دارند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا امام مهدی می‌توانند در یک زمان در دو مکان یا بیشتر باشند؟ آیا طی‌الارض دارند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی)
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا امام مهدی می‌توانند در یک زمان در دو مکان یا بیشتر باشند؟ آیا طی‌الارض دارند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

پاسخ نخست

سید جعفر موسوی‌نسب

حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«باید توجه داشت که هر شخصی "یک" عین خارجی دارد. زیرا اگر کسی دو عین خارجی مثل هم باشد دیگر، یکی نیست، بلکه دو تا است که یکی غیر از دیگری است، و این مسئله در عالم امکان‌‌‌پذیر نیست و مشکل از قدرت امام یا خدا نیست به عبارت دیگر این کار، شدنی نیست، بخاطر همین وجود امام زمان (ع) یکی است و اگر بخواهد در یک زمان در چند جا باشد، خودش یک جا می‌رود و مثال‌هایی از او در همان زمان که به شکل او هستند در جاهای دیگر نمایان می‌شوند، مثل شخصی که از او چندبار فیلم‌‌‌برداری شود که خودش در خانه است و در خیلی جاهای دیگر تصویر او و مثال او پخش می‌شود.

با دقت در این مثال می‌بینیم که این شخص، چند تا عین نیست، بلکه یکی است ‌اما‌ در جاهای زیادی در یک زمان نمایان می‌شود. این تشبیهی است نسبت به مطلب مذکور هرچند که بین بحث ما و این تشبیه فرق وجود دارد، اما برای نزدیک شدن به حقیقت مطلب، مفید است.

امام زمان (ع) در یک زمان در چند جا است. در همه جاها همان کار مورد نیاز آنجا را انجام می‌دهد. دلیل مطلب مذکور این که، خود انسان جایی باشد و در همان زمان مثال‌هایی از او در جاهای دیگر باشد، یک امر ممکن است و قابل انجام دادن است، یعنی یک امر محال نشدنی نیست.

در این شکی نیست که خداوند می‌تواند هر کاری را انجام دهد، چون خداوند بر هر امر ممکنی توانایی دارد[۱]. و هرچه را اراده کند همان می‌شود[۲].

ائمه اطهار (ع)، امام زمان (ع) و حتی اولیای خدا هم به خاطر تقربی که به خدا دارند توانایی این کار را پیدا می‌کنند. یعنی توانایی انجام هر امر ممکنی را پیدا می‌کنند، البته به اذن و اجازه خداوند.

امام خمینی قدّس سرّه می‌فرماید: "چنانچه ما بندگان ضعیف قادر به اعمال ضعیفه از قبیل حرکت و سکون هستیم، بندگان خاصّ خداوند و ملائکه مجرّد قادرند به افعال عظیمه از قبیل احیا (زنده کردن مرده)، اماته (کشتن)، رزق و ایجاد (بوجود آوردن اشیاء و هر امر ممکنی) و اعدام (از بین بردن)"[۳].

روایت قدسی هم در این زمینه وارد شده: "ای فرزند آدم!... مرا در چیزهایی که به تو امر کرده‌‌‌ام اطاعت کن، تا تو به این مقام الهی برسی تا به چیزی می‌گویی باش، آن می‌شود"[۴]. یعنی هر امر ممکنی را تو می‌توانی انجام بدهی.

شهید مطهری قدّس سرّه می‌فرماید: "از عبودیت تا ربوبیت... ما تعبیر بالا را به پیروی از یک حدیث معروف که در مصباح الشریعة آمده است، آورده‌ایم. در آن حدیث می‌گوید: "العبوديّة جوهرة كنهها الرّبوبيّة"؛ یعنی همانا بندگی خدا... به گوهری است که نهایت آن خداوندگاری است. یعنی قدرت و توانایی است"[۵]. "ولی مقصود از ربوبیت خداوندگاری است نه خدایی"[۶].

نتیجه می‌گیریم: این‌که امام زمان (ع) می‌تواند در جایی باشد در همان زمان در چند جای دیگر مثال‌هایی از او باشد. چون این مسأله یک امر ممکن و شدنی است و امام زمان (ع) نیز بنده خالص خداوند و انسان کامل است و طبق روایت قدسی انسان اگر بنده صالح خدا باشد می‌تواند هر امر ممکن و شدنی را انجام دهد.

از علامه طباطبایی قدّس سرّه درباره حقیقت طی‌الارض سؤال شد، ایشان فرمودند: "پیچیدن زمین در زیر گام رونده است... طی‌الارض از خوارق عادت است". ما از علمای شیعه عدّه‌ای را داریم که دارای این مقام هستند به عنوان مثال علامه قاضی طباطبایی دارای این مقام بودند "آن مرد کاسب از مشهد به نجف مراجعت کرد و به رفقای خود گفت: گذرنامه من (در مشهد) دچار اشکال بود و آقای قاضی آن را حل کردند... دوستان آن مرد گفتند که آقای قاضی در نجف بودند و مسافرت نکرده‌اند"[۷]. حال که از علما این کار ساخته است، پس امام معصوم حتما و بطریق اولی می‌تواند انجام دهد. و این نعمت بالا برای عارفان حقیقی و واصل به مقام قرب چیز بی‌اهمیتی است و فوق آن را دارند و طالب هستند چه برسد به مقام رفیع و شامخ امام که اصلا قابل مقایسه نیست.

ابن‌شهرآشوب از جابر انصاری روایت می‌کند: «امام علی (ع) نماز صبح را در مدینه خواند بعد فرمود: ای مردم خدا اجر شما را در مرگ سلمان، بزرگ قرار دهد... بعد بر ناقه رسول خدا سوار شدند و به قنبر گفتند: از یک تا ده بشمار. قنبر گوید: همین که شمردم ما در مدائن پشت در خانه سلمان بودیم"[۸].

در داستان حضرت سلیمان در سوره نمل، آیه ۴۰ آمده که: "کسی که مقداری از علم کتاب را داشت تخت بلقیس را از مسافت طولانی در یک آن، نزد سلیمان آورد"[۹]. و این از طی‌الارض بالاتر است، زیرا طی‌الارض کردن، طی کردن مسافت است به تنهایی... ‌اما‌ در این کار علاوه بر طی‌الارض، حمل چیز دیگری نیز مطرح است"[۱۰].

امام صادق (ع) دراین‌‌‌باره می‌فرماید: "این شخص مقداری از علم کتاب را داشت، ‌اما‌ ما اهل بیت (ع) همه علم کتاب را داریم"[۱۱].

پس خواننده گرامی نتیجه می‌گیریم که طی‌الارض برای اهل بیت (ع) از جمله امام زمان (ع) بسیار ساده و سهل است و چیز عجیبی نیست»[۱۲].

پرسش‌های وابسته

  1. امام مهدی کیست؟ (پرسش)
  2. ویژگی‌های خاص امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  3. کرامات و معجزات امام مهدی در دوران ظهور چیستند؟ (پرسش)
  4. آیا امام مهدی معجزه‌ای دارد؟ (پرسش)
  5. حکمت‌های غائب بودن امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
  6. تاریخچه مختصر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  7. فلسفه عقیده به امام حی چیست؟ (پرسش)
  8. توجه امام مهدی به دوست داران خود چگونه ا­ست؟ (پرسش)
  9. اگر بخواهیم خود را برای نظام مهدوی آماده کنیم باید چه نگاهی داشته باشیم؟ (پرسش)
  10. رابطه شب قدر و امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  11. امام مهدی چگونه ناظر اعمال ماست؟ (پرسش)
  12. چگونه رابطه خود را با اهل بیت به ویژه امام مهدی تقویت کنیم؟ (پرسش)
  13. حروف مقطعه الر که در قرآن آمده چه ارتباطی با امام مهدی دارد؟ (پرسش)
  14. ابعاد شخصیت امام چه می‌باشند؟ (پرسش)
  15. امام مهدی از لحاظ رفتار اجتماعی چه ویژگی‌هایی دارد؟ (پرسش)
  16. راه شناخت امام مهدی چیست؟ بهترین راه شناخت امام مهدی کدام است؟ (پرسش)
  17. زندگانی امام مهدی از آغاز تاکنون چه مسیری را طی کرده است؟ (پرسش)
  18. امام مهدی چگونه سبب امان اهل زمین می‌شود؟ (پرسش)
  19. تسبیح مخصوص امام مهدی چه روزهایی است؟ (پرسش)
  20. دلیل عقلی بر خالی نبودن هیچ زمانی از امام معصوم چیست؟ (پرسش)
  21. دلیل قرآنی بر خالی نبودن هیچ زمانی از امام معصوم چیست؟ (پرسش)
  22. آیا می‌توان به نیابت امام مهدی حج به‌جا آورد؟ (پرسش)
  23. چگوه باید نام امام مهدی مورد تکریم قرار داد؟ (پرسش)
  24. چه کسانی درباره امام مهدی کتاب تألیف کرده‌اند؟ (پرسش)
  25. چه کسانی درباره امام مهدی شعر سرود‌ه‌اند؟ (پرسش)
  26. چگونه حضرت که در یک مکان است ناظر همه جا می‌‌باشد؟ (پرسش)
  27. چه کنیم که وجود امام مهدی را در زندگی خود حس کنیم؟ (پرسش)
  28. چه کنیم تا مورد توجه امام مهدی قرار گیریم و وجودمان نورانی شود؟ (پرسش)
  29. امام مهدی از نوجوانان جامعه امروز چه انتظاری دارند؟ (پرسش)
  30. امام مهدی چه جوانانی را دوست دارد؟ چه کنیم تا مورد توجه و عنایات خاصه حضرتش قرار بگیریم؟ (پرسش)
  31. انسان چگونه می‌‏تواند بفهمد که ارتباط روحی با امام پیدا کرده است؟ (پرسش)
  32. درس خواندن بهتر است یا کار فرهنگی برای رضایت امام مهدی انجام دادن؟ (پرسش)
  33. آیا صدقه دادن برای امام مهدی صحیح است؟ (پرسش)
  34. آیا خواب غیر معصوم حجت است؟ (پرسش)
  35. بخشش امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  36. آیا مراد از کلمه پسر انسان در انجیل امام مهدی است؟ (پرسش)
  37. بر روی بازوی امام مهدی چه نوشته شده است؟ (پرسش)
  38. خانواده‏‌ها چگونه می‌‏توانند رابطه جوانان را با امام مهدی تقویت کنند؟ (پرسش)
  39. چه کنیم تا فرزندمان جزء سربازان امام مهدی باشد؟ (پرسش)
  40. چگونه دانش‏‌آموزان را با امام مهدی آشنا کنیم؟ (پرسش)
  41. چگونه یاد و نام امام مهدی را همیشه در خاطر دانش‏‌آموزان زنده نگه داریم؟ (پرسش)
  42. مسئولان حکومت برای بالا بردن سطح معلومات مردم چه وظایفی دارند؟ (پرسش)
  43. کشور امام مهدی چگونه کشوری باید باشد؟ (پرسش)
  44. آیات و روایاتی که درباره عرضه کردن اعمال ما به ائمه هست به چه معناست؟ (پرسش)
  45. آیا موقع گناه امامان ناظر اعمال ما هستند و آیا اعمال ما به امام عصر عرضه می‌شود؟ اگر این چنین باشد لقب ستار العیوب بودن خدا برای چیست؟ (پرسش)
  46. آیا وجود بشقاب پرنده صحت دارد و ارتباطی با امام مهدی دارد؟ (پرسش)
  47. چرا امام مهدی به حجت پنهان تعبیر شده است؟ (پرسش)
  48. علمای اهل سنت در مورد احادیث مرتبط با امام مهدی چه دیدگاهی دارند؟ (پرسش)
  49. آیا آن حضرت از حال نیازمندان و گرفتاران با خبر است و می‌تواند کمکی بکند یا چون غایب است نمی‌تواند؟ (پرسش)
  50. چه کار کنم تا موفق شوم به آقا امام مهدی نزدیک شوم؟ (پرسش)
  51. چگونه می‌‌توانیم سطح فکری و اعتقادی خود را در ارتباط با امام عصر بالاتر برده و عمیق‌تر کنیم؟ (پرسش)
  52. چگونه می‌توان رضایت امام مهدی را به دست آورد؟ (پرسش)
  53. مؤلفه‌های معرفت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  54. ارتباط آیه امن یجیب به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  55. امام مهدی در رحم مادر چه سوره‌ای تلاوت کرد؟ (پرسش)
  56. آیا کسی می‌‏تواند خودش را به صورت امام مهدی درآورد؟ (پرسش)
  57. با توجه به این‏که ما انسان‏‌ها محدود هستیم چگونه می‌‏توانیم امام مهدی که نامحدود است را بشناسیم و از وجود او بهره ببریم؟ (پرسش)
  58. با توجه به حدیث «من مات و لم یعرف امام زمانه ...» مردم چگونه می‏توانند امامی را که غایب است بشناسند؟ (پرسش)
  59. آیا پیامبر اکرم راجع به امام مهدی سخنی فرموده‌‏اند؟ (پرسش)
  60. آیا واسطه فیض بودن امام مهدی در نعمت‌ها و در عالم وجود غیر از روایات ریشه قرآنی هم دارد؟ (پرسش)
  61. آیا از طرف ائمه راجع به امام مهدی مطلبی رسیده است؟ (پرسش)
  62. معنای این جمله از پیامبر که در خطبه غدیر درباره امام مهدی فرمود ألا انه الغراف من بحر العمیق چیست؟ (پرسش)
  63. قرآن کریم برای معرفی افراد از چه روش‌هایی استفاده کرده است؟ (پرسش)
  64. آیا امام مهدی شاهد و ناظر اعمال است؟ (پرسش)
  65. آیا امام مهدی ما را می‏‌بیند؟ (پرسش)
  66. نظر فرقه جارودیه درباره امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  67. چرا امام مهدی رساله ندارد و به وسیله فقها رساله خود را در اختیار مردم قرار نمی‌‏دهند؟ (پرسش)
  68. آیا امام مهدی خداوند متعال را می‌‏بیند؟ (پرسش)
  69. معجزات امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  70. اولین کسی که نام مهدی موعود را بر او گذاشتند چه کسی بود؟ (پرسش)
  71. چه شباهت‌هایی میان پیامبران الهی و امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
  72. چگونه می‌توان معرفت خود را نسبت به امام مهدی افزایش داد؟ (پرسش)
  73. کدام پیامبر خواب‏‌های زیادی را درباره امام مهدی در کتاب‌‏هایش تعبیر کرده است؟ (پرسش)
  74. با چه شرایطی می‌توان عاشق واقعی امام مهدی بود؟ (پرسش)
  75. آیا برای دوست داشتن امام مهدی باید از محبت به دیگران خودداری کرد؟ (پرسش)
  76. درس خواندن بهتر است یا کار فرهنگی برای رضایت امام مهدی انجام دادن؟ (پرسش)
  77. آیا غذاهای امام مهدی از دنیاست یا بهشت؟ (پرسش)
  78. اظهار محبت به امام مهدی به چه صورت‌هایی انجام می‌‏شود؟ (پرسش)
  79. آیا صدقه دادن برای امام مهدی صحیح است؟ (پرسش)
  80. کدام غیب‌گویان درباره امام مهدی اخباری نقل کرده‌اند؟ (پرسش)
  81. غیب‌گویان درباره امام مهدی چه گفته‌اند؟ (پرسش)
  82. چرا در قرآن به طور مستقیم نامی از امام مهدی برده نشده است؟ (پرسش)
  83. من خودم از امامم شاکی هستم چون وقتی ازش می‏خواهم بیاید نجاتم دهد نمی‌‏آید یا فکر می‏کنم به خاطر گناهانی که می‏کنم محلم نمی‏گذارد؟ (پرسش)
  84. امام مهدی: «اگر ما فراموشتان کرده بودیم بلا بر شما نازل می‏شد» پس این‏همه بلایی که بر سر شیعیان وارد می‏شود چیست؟ (پرسش)
  85. آیا امام مهدی به کارهای خوب و بد ما آگاهی دارد؟ این منافی با ستارالعیوب بودن خداوند نیست؟ (پرسش)
  86. با این‏همه علاقه‏ ای که از جانب ارادتمندان امام مهدی اظهار می‏شود چرا باز آن حضرت از دیده ‏ها پنهان است؟ (پرسش)
  87. آیا امام مهدی در دوران غیبت فقط به عبادت شخصی مشغولند؟ (پرسش)
  88. آیا مسأله‏ غیبت مختص به امام مهدی است؟ انبیاء و پیشوایان قبل از او نیز چنین سرنوشتی نداشته‏‌اند؟ (پرسش)
  89. چگونه خداوند به غیبت امام مهدی راضی است در حالی که مردم در حیرت هستند؟ (پرسش)
  90. با توجه به اینکه شیعه و سنی معتقدند که وجود یک پیشوای عادل برای سرپرستی جامعه لازم است در حال حاضر آن پیشوا کیست؟ آیا امام غایب است؟ (پرسش)
  91. چه شباهت‌هایی میان امام حسین و امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
  92. راه‌های دوستی با امام مهدی چیست و چه کنیم که قلب آقا امام مهدی از ما راضی و خشنود باشد؟ (پرسش)
  93. مراد از «ناحیه» چیست؟ (پرسش)
  94. چرا امام مهدی با وجود دشمنان زیادی که داشت روز شهادت پدر خود را نمایان کرد؟ (پرسش)
  95. چه معجزات و کراماتی از امام مهدی صادر شده است؟ (پرسش)
  96. آیا در زمان غیبت ذکر نام اصلی حضرت جایز است؟ (پرسش)
  97. مصحف فاطمه چیست؟ و آیا هم‏ اکنون در دست امام مهدی است؟ (پرسش)
  98. چه مانعی داشت که امام مهدی در آخر الزمان متولد می‌‏شد تا دیگر نیازی به غیبت آن حضرت نباشد؟ (پرسش)
  99. چه مانعی داشت که امام مهدی غایب نمی‌‏شد و خداوند از کشته شدن آن حضرت جلوگیری می‏‌کرد؟ (پرسش)
  100. چه اصراری است که امامان معصوم در دوازده تن منحصر شوند تا لازم آید خداوند قوانین طبیعت را به خاطر امام دوازدهم تعطیل کند؟ (پرسش)
  101. علت تشبیه امام غایب به خورشید پنهان در ابر چیست؟ (پرسش)
  102. چه کسانی در مدح امام مهدی شعر سروده‌اند؟ (پرسش)
  103. چرا امام مهدی خود را برای مؤمنان مورد وثوق ظاهر نمی‌‏سازد؟ (پرسش)
  104. چه کنیم تا مردم به سوی امام مهدی‏ جذب شوند؟ (پرسش)
  105. جشن‌‏های میلاد چه آثاری دارد؟ (پرسش)
  106. چرا ما نمی‌‏توانیم خدمت امام خود برسیم؟ (پرسش)
  107. با چه شرایطی می‏توان عاشق واقعی امام مهدی‏ بود؟ (پرسش)
  108. چرا امام مهدی وارث همه‏ مظلومیت‌‏های اجداد طاهرینش می‏‌باشند؟ (پرسش)
  109. آیا امام مهدی در هر زمانی می‌‏توانند شاهد اعمال ما باشند؟ (پرسش)
  110. آیا حدیث «لو أدرکته لخدمته أیام حیاتی» دلیل برتری امام مهدی بر سایر ائمه است؟ (پرسش)
  111. صورت و سیرت مهدی چگونه است و با چه خصوصیات فردی ظهور می‌‏کند؟ (پرسش)
  112. آیا در روایات است که موقع سلام به امام مهدی سر را به اندازه رکوع یا کمتر خم نماییم؟ (پرسش)
  113. آیا امام مهدی می‌‏توانند در یک زمان در دو مکان یا بیشتر باشند؟ آیا طی‌‏الارض دارند؟ (پرسش)
  114. دیدار کنندگان با امام مهدی شمایل ایشان را چگونه توصیف کرده‌اند؟ (پرسش)
  115. امام مهدی به کدام پیامبران شباهت دارد؟ (پرسش)
  116. نوری که در بعضی از زمان‏‌های خاص مانند شب قدر یا در مکان‌‏های خاص مانند امام‏زاده دیده می‏‌شود دلیل بر حضور امام است؟ (پرسش)
  117. چه کسانی از تولد امام مهدی اطلاع یافته‌اند؟ (پرسش)
  118. اگر جسم و بدن امام مهدی برای مردم آشکار است چرا در طی این سال‌ها متوجه نمی‌شوند؟ (پرسش)

پانویس

  1. سوره بقره، آیه ۲۸۴.
  2. همان، آیه ۱۱۷.
  3. روح اللّه خمینى، چهل حدیث، ص ۵۵۰، نشر آثار امام، چاپ ۲۰، ۱۳۷۸.
  4. شیخ حرّ عاملى، مستدرک وسایل، ج ۱۱، ص ۲۵۸.
  5. مرتضى مطهرى، مجموعه آثار، ج ۳، ص ۲۹۸.
  6. همان.
  7. سید محمد حسین طهرانى، مهر تابان، طبع ۳، ص ۳۷۲، انتشارات علامه طباطبایى، مشهد.
  8. ابن‌شهرآشوب، مناقب، ج ۱، ص ۴۴۸، به نقل از امام‌شناسى، علامه طهرانى، ج ۳، ص ۳۵.
  9. سوره نمل، آیه ۴۰.
  10. عبد اللّه جوادى آملى، ولایت در قرآن، ص ۸۲، چاپ ‌اول‌، ۱۳۶۷.
  11. عبد اللّه جوادى آملى، ولایت در قرآن، ص ۸۲، چاپ ‌اول‌، ۱۳۶۷.
  12. دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۴۰۱-۴۰۵.