امام مهدی در چند سالگی به امامت رسیدند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
امام مهدی در چند سالگی به امامت رسیدند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / امامت و ولایت امام مهدی / امامت امام مهدی / امامت امام مهدی در سنین کودکی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

امام مهدی در چند سالگی به امامت رسیدند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید منذر حکیم

آیت الله سید منذر حکیم در کتاب «پیشوایان هدایت، ج۱۴» در این باره گفته است:

«حضرت مهدی (ع) مسئولیت‌های امامت را در سن ۵ یا ۶ سالگی به دست گرفتند. آن حضرت در هنگام به دست گرفتن مسئولیت امامت از همه ائمه (ع) کم سن و سالتر بودند و احادیث شریف، از پیش، از این مطلب خبر داده‌بودند[۱].

و این مسأله در تاریخ انبیا و رسولان و پیشوایانِ اهل بیت (ع) عجیب و بی‌سابقه نیست. چرا که به حسب نص قرآن کریم بعضی از پیامبران خدا قبل از حضرت مهدی (ع) این خصوصیت را داشته‌اند. مانند حضرت عیسی و حضرت یحیی (ع)، چنان که دو تن از امامان اهل بیت نیز پیش از آن حضرت این ویژگی را دارا بودند حضرت امام هادی (ع) که امامت را در سن ۸ سالگی به عهده گرفت و حضرت امام جواد (ع) که امامت را در سن ۷ یا ۹ سالگی به عهده گرفتند. حضرت امام جواد (ع) در دو آزمون کلی شرکت فرمود. اولین امتحان پس از به دست گرفتن مسئولیت مستقیم امامت، در حضور مشایخ مذهب اهل بیت (ع) و دانشمندان بزرگ که از اصحاب پدرش حضرت امام رضا (ع) بودند از آن حضرت به عمل آمد. امتحان دوم در مجلس مأمون و در حضور دانشمندان بزرگ آن روزگار و بزرگترین رهبران عباسی به عمل آمد که همگی با هر وسیله‌ای سعی در پایین آوردن قدر و منزلت اهل بیت (ع) داشتند.

حضرت امام جواد از هر دو امتحان فوق با پیروزی درخشان، سربلند بیرون آمد که به همین سبب بزرگان و مشایخ اصحاب پدرش همچنین دانشمندان بزرگ مسلمین به امامت و رهبری علمی آن حضرت و احاطه‌ای که به علوم شریعت جد بزرگوار خود حضرت محمد (ص) داشت اعتراف و اذعان نمودند[۲].

مهمترین نتیجه این مسأله اثبات امامت امامان دوازده گانه است. چرا که امامت این بزرگواران، مقامی الهی است که خداوند متعال آن را به هر کس بخواهد اعطا می‌کند به همین دلیل، کمی سن در شایستگی افاضه الهی بر یک شخص تأثیری ندارد و به همین دلیل است که می‌بینیم همه دانشمندان مذاهب اسلامی که شرح حال حضرت مهدی (ع) را نوشته‌اند به دست گرفتن مسئولیت امامت در سن ۵ سالگی را برای آن حضرت امری طبیعی در سیره پیشوایان این خاندان دانسته‌اند. تا آنجا که دانشمند بزرگی مانند ابن حجر هیثمی مکی شافعی در شرح حال امام حسن عسکری (ع) می‌نویسد: او غیر از یک پسر بنام ابوالقاسم محمد، حجت جانشینی از خود به جا نگذاشت. عمر وی در هنگام وفات پدرش ۵ سال بود؛ اما خداوند متعال در همین سن کم حکمت را به او عطا کرده بود ...[۳].

همچنین شیخ عبدالرحمن جامی حنفی صاحب کتاب مرآة الاسرار در بیان شرح حال حضرت مهدی (ع) می‌نویسد: "سن وی در هنگام وفات پدرش ۵ سال بود. او پس از پدر بر مسند امامت نشست و مثَل او مثَل یحیی بن زکریا است؛ آنجا که خداوند متعال حکمت و کرامت را در سن کودکی به او اعطا کرده است. همچنین مثَل او مثَل عیسی بن مریم است؛ آنجا که خداوند متعال در سن کم نبوت را به او عطا کرد. مهدی نیز چنین است که خداوند متعال در سنین پایین امامت را به او اعطا کرده است و آنچه از امور خارق عادت (معجزه) از وی به ظهور رسیده، چنان بسیار است که کتاب مختصر من گنجایش بیان همه آنها را ندارد"[۴]. می‌بینیم که شیخ جامی حنفی در اینجا به زندگی پیامبران سابق استناد کرده است. این بدان معنی است که تا وقتی امام از جانب خداوند متعال مورد تأیید و پشتیبانی باشد بزرگی و کوچکی در امامت او تأثیری نداشته و در این صورت امامت کودکان نیز بُعدی نخواهد داشت.

و این مطلب به اثبات رسیده است که حضرت مهدی (ع) از چنین پشتوانه الهی برخوردار بوده است. این مطلب از رویدادهای چندی که کتاب‌های حدیث و تاریخ آنها را نقل نموده و در آنها ذکری از صدور کراماتی از آن حضرت به میان آمده است استفاده می‌شود. کراماتی که عادتاً از غیر امام صادر نمی‌شود. بعضی از این کرامت‌ها در زمان حیات پدرش و بعضی دیگر در زمان امامت خود آن حضرت به وقوع پیوسته است‌[۵]»[۶].

پرسش‌های وابسته

  1. امام مهدی در چند سالگی به امامت رسیدند؟ (پرسش)
  2. چه کسانی در امامت در سنین کودکی شک کرده‏‌اند؟ (پرسش)
  3. آیا قرآن مؤید امامت و نبوت کودک است؟ (پرسش)
  4. آیا از منظر تاریخ امامت در کودک تجسم یافته است؟ (پرسش)
  5. آیا عقل امامت کودک را تأیید می‌‏کند؟ (پرسش)
  6. آیا طفل در سنین کودکی می‌‏تواند رشد عقلی داشته باشد؟ (پرسش)
  7. آیا شیعیان به امامت امامان در سنین کودکی اطمینان داشتند؟ (پرسش)
  8. آیا اعتقاد به امامت و ولایت امامان در کودکی با تهدید و تحمیل بزرگان شیعه بوده است؟ (پرسش)
  9. آیا خلفا بر امامت امامان در سنین کودکی اذعان داشتند؟ (پرسش)
  10. آیا از امامان قبل نصی بر امامت امامان کودک بوده است؟ (پرسش)
  11. چگونه ممکن است امام مهدی در کودکی رهبر مسلمانان جهان شود؟ (پرسش)
  12. کودکی که ممنوع از تصرف در اموال است چگونه می‏‌تواند امام باشد؟ (پرسش)
  13. طفل پنج ساله چگونه نمازش بر جنازه امام صحیح است؟ (پرسش)
  14. کودک چگونه می‏‌تواند امام باشد در حالی که تکلیف ندارد؟ (پرسش)
  15. چرا خداوند امامت را در کودک قرار داد؟ (پرسش)
  16. آیا امامت کودک با قاعده لطف سازگاری دارد؟ (پرسش)
  17. چرا امام مهدی از همان کودکی در اختفا به سر بردند؟ (پرسش)
  18. آیا اهل بیت در زمینه‏‌سازی برای امامت کودک اقدامی انجام داده‌‏اند؟ (پرسش)
  19. امامت و غیبت امام مهدی چگونه آغاز شد؟ (پرسش)
  20. چگونه امام مهدی در پنج سالگی آمادگی کامل رهبری را یافته است؟ (پرسش)
  21. بر فرض اینکه امام حسن عسکری فرزندی داشته آیا می‌توان باور کرد کودکی پنج ساله به مقام ولایت و امامت منصوب گردد؟ (پرسش)

پانویس

  1. به عنوان مثال می‌توان به حدیث امام باقر (ع) اشاره نمود که فرمودند: «صاحب امر غیبت از نظر سن کوچکترینِ ما و از نظر شخصیت، گمنامترین ما می‌باشد...» غیبت نعمانی، ۱۸۴، در همین رابطه می‌توان به توضیحاتی که شیخ مفید در کتاب الفصول المختاره من العیون والمحاسن، ۲۵۶ داده است. همچنین کتاب بحث حول المهدی تألیف شهید سید محمد باقر صدر که بحث مفصلی درباره این پدیده در زندگی ائمه (ع) دارد، مراجعه نمود.
  2. این امتحانات به صورت مفصل در دایرة المعارف بحارالانوار ۵۰، ۹۹ و سایر کتاب‌ها آمده.
  3. الصواعق المحرقه، ۱۲۴.
  4. مرآة الاسرار، ۳۱.
  5. مانند سخن گفتن آن حضرت در هنگام ولادت و در گهواره، کمال الدین، ۴۳۳، ۴۴۱ و ...، و مانند بیان مطالب علمی و حِکمی در سن کودکی، غیبت شیخ طوسی، ۱۴۸ و....
  6. حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت، ج۱۴، ص ۱۶۷.