بحث:وظیفه مسلمانان درباره محبت و مودت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)

۱. آقای میرباقری؛

آقای سید محمد حسین میرباقری، در کتاب «وظایف منتظران» در این‌باره گفته است: «محبت امامان(ع) محبت خدا و ولایت‌شان ولایت خدا است. مقدمه بیان می‌‌داریم که محبت ذاتاً برای خداست همان‌گونه که ولایت ذاتاً برای خداست و محبت رسول خدا(ص) در طول محبت خداست و همین‌طور محبت اهل بیت او؛ چرا که این در طول محبت خداست همان‌گونه که ولایت رسول خدا(ص) و ولایت اهل بیت(ع) او این‌گونه است یعنی در طول ولایت خداست. و جریان از همین قرار است در طاعت و عصیان؛ چرا که طاعت ایشان طاعت خدا و عصیان‌شان عصیان خداست و این حقیقت هم طبق بداهت عقل چنین است و هم طبق روایات فراوانی که رسیده است: «الأمالي للصدوق: أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الصَّقْرِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَيُّوبَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُوسَى عَنْ هِشَامِ بْنِ يُوسُفَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): أَحِبُّوا اللَّهَ لِمَا يَغْذُوكُمْ بِهِ مِنْ نِعَمِهِ وَ أَحِبُّونِي لِحُبِّ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَحِبُّوا أَهْلَ بَيْتِي لِحُبِّي»؛ رسول خدا(ص) فرمود: خدا را دوست بدارید، به دلیل نعمت‌هایی که به شما خورانده است و مرا دوست بدارید به دلیل محبت خداوند عزوجل و اهل بیتم را دوست بدارید به دلیل محبت من. «الأمالي للشيخ الطوسي: الْمُفِيدُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ خَالِدٍ الْمَرَاغِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْعَبَّاسِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ مُوسَى بْنِ زِيَادٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ يَعْلَى عَنْ أَبِي الْخَالِدِ الْوَاسِطِيِّ عَنْ أَبِي هَاشِمٍ الْخَوْلَانِيِّ عَنْ زَاذَانَ قَالَ سَمِعْتُ سَلْمَانَ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَيْهِ يَقُولُ لَا أَزَالُ أُحِبُّ عَلِيّاً(ع) فَإِنِّي رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ(ص) يَضْرِبُ فَخِذَهُ وَ يَقُولُ: مُحِبُّكَ لِي مُحِبٌ وَ مُحِبِّي لِلَّهِ مُحِبٌّ وَ مُبْغِضُكَ لِي مُبْغِضٌ وَ مُبْغِضِي لِلَّهِ تَعَالَى مُبْغِضٌ»؛ زاذان گوید: شنیدم سلمان می‌‌گوید: پیوسته من علی(ع) را دوست می‌دارم. من دیدم که رسول خدا(ص) به ران علی(ع) می‌زد و می‌‌فرمود: دوست تو دوست من است و دوست من دوست خداست و کسی که بغض تو را دارد بغض مرا دارد و کسی که بغض مرا دارد بغض خدای متعال را دارد. «الأمالي للصدوق: الْوَرَّاقُ عَنْ سَعْدٍ عَنِ النَّهْدِيِّ عَنِ ابْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ خَالِدٍ عَنِ ابْنِ طَرِيفٍ عَنِ ابْنِ نُبَاتَةَ قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ(ع) سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ(ص) يَقُولُ: أَنَا سَيِّدُ وُلْدِ آدَمَ وَ أَنْتَ يَا عَلِيُّ وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِكَ سَادَاتُ أُمَّتِي مَنْ أَحَبَّنَا فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ وَ مَنْ أَبْغَضَنَا فَقَدْ أَبْغَضَ اللَّهَ وَ مَنْ وَالانَا فَقَدْ وَالَى اللَّهَ وَ مَنْ عَادَانَا فَقَدْ عَادَى اللَّهَ وَ مَنْ أَطَاعَنَا فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ وَ مَنْ عَصَانَا فَقَدْ عَصَى اللَّهَ»؛ ابن نباته گوید: امیرمؤمنان(ع) فرمود: شنیدم رسول خدا(ص) می‌‌فرماید: من سرور فرزندان حضرت آدم هستم و تو ‌ای علی و امامان پس از تو سروران امت من هستید. هرکس ما را دوست بدارد خدا را دوست داشته است و هرکس بغض و کینه ما را داشته باشد بغض و کینه خدا را دارد و هرکس ولایت ما را دارد ولایت خدا را داشته است و هرکس ما را دشمن بدارد خدا را دشمن داشته است و هرکس از ما اطاعت کند خدا را اطاعت کرده است و هرکس عصیان ما کند خدا را عصیان کرده است. «عيون أخبار الرضا(ع): بِهَذَا الْإِسْنَادِ قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ(ص) وَ أَخَذَ بِيَدِ عَلِيٍّ(ع) مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يُحِبُّنِي وَ لَا يُحِبُّ هَذَا فَقَدْ كَذَبَ»؛ پیامبر(ص) دست علی را گرفته بود و فرمود: هرکس بگوید که مرا دوست می‌‌دارد و این را دوست نداشته باشد او دروغ گفته است. «تفسير الإمام العسكري(ع)، معاني الأخبار، عيون أخبار الرضا(ع)، علل الشرائع: الْمُفَسِّرُ بِإِسْنَادِهِ إِلَى أَبِي مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرِيِّ عَنْ آبَائِهِ(ع) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ ذَاتَ يَوْمٍ يَا عَبْدَ اللَّهِ أَحِبَّ فِي اللَّهِ وَ أَبْغِضْ فِي اللَّهِ وَ وَالِ فِي اللَّهِ وَ عَادِ فِي اللَّهِ فَإِنَّهُ لَا تَنَالُ وَلَايَةَ اللَّهِ إِلَّا بِذَلِكَ وَ لَا يَجِدُ رَجُلٌ طَعْمَ الْإِيمَانِ وَ إِنْ كَثُرَتْ صَلَاتُهُ وَ صِيَامُهُ حَتَّى يَكُونَ كَذَلِكَ وَ قَدْ صَارَتْ مُؤَاخَاةُ النَّاسِ يَوْمَكُمْ هَذَا أَكْثَرُهَا فِي الدُّنْيَا عَلَيْهَا يَتَوَادُّونَ وَ عَلَيْهَا يَتَبَاغَضُونَ وَ ذَلِكَ لَا يُغْنِي عَنْهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً فَقَالَ لَهُ وَ كَيْفَ لِي أَنْ أَعْلَمَ أَنِّي قَدْ وَالَيْتُ وَ عَادَيْتُ فِي اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ؟ وَ مَنْ وَلِيُّ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى أُوَالِيَهُ؟ وَ مَنْ عَدُوُّهُ حَتَّى أُعَادِيَهُ؟ فَأَشَارَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ(ص) إِلَى عَلِيٍّ(ع) فَقَالَ: أَ تَرَى هَذَا؟ فَقَالَ: بَلَى، قَالَ: وَلِيُّ هَذَا وَلِيُّ اللَّهِ فَوَالِهِ وَ عَدُوُّ هَذَا عَدُوُّ اللَّهِ فَعَادِهِ»؛ رسول خدا(ص) روزی به برخی از یارانشان فرمودند:‌ ای عبدالله در راه خدا دوست بدار و در راه خدا بغض و کینه ورز و در راه خدا ولایت بپذیر و در راه خدا دشمن بدار؛ چرا که ولایت خدا جز به این شکل دست‌یافتنی نیست. و مردی مزه ایمان را نمی‌یابد گرچه نماز و روزه‌اش فراوان باشد تا اینکه این‌گونه باشد. و برادری شما نسبت به مردم در امروزتان بیشترش در ارتباط با دنیاست بر پایه دنیا دوستی می‌‌کنند و بر پایه دنیا بغض و کینه می‌‌ورزند و این مردم را از انجام وظائف خدا بی‌نیاز نمی‌سازد. یار پیامبر(ص) به ایشان گفت: من چگونه بدانم که دوستی و دشمنی‌ام در ارتباط با خداوند عزوجل است؟ و ولیّ خدا کیست که او را دوست بدارم و دشمن خدا کیست تا او را دشمن بدارم؟ حضرت رسول خدا(ص) برای او اشاره کرد به سوی علی(ع) و فرمود: آیا این شخص را می‌‌بینی؟ گفت: آری حضرت فرمود: دوست این دوست خداست پس او را دوست بدار و دشمن این دشمن خداست پس او را دشمن بدار. محب همان شیعه است که به ولایت امامان(ع) ایمان دارد، جز مؤمن ایشان را دوست نمی‌دارد و جز کافر مبغوضشان نمی‌دارد. و باز مقدمةً بیان می‌‌داریم که در آیات بسیار و روایات فراوان از خدای متعال و از پیامبر(ص) مطالبی درباره امر مردم به ولایت علی(ع) و امامان از فرزندانش(ع) و اینکه قائلین به امامت ایشان اهل نجات و سعادت و رستگاریند و دیگران اهل ضلالت و گمراهی و آتشند، رسیده است. و ما اجمالاً در باب اول به این روایات اشاره داشتیم و گفتیم که تفصیل آن در مباحث امامت آمده است. و فراوان در نهایت فراوانی در آیات و روایات از خدا و از پیامبر آمده که مردم را به محبت امیرمؤمنان و فرزندان معصوم او دستور می‌‌دهد و اینکه دوستدار آنان اهل نجات و رستگاری است. و درباره شقاوت کسانی که بغض امامان(ع) را دارند و اینکه آنان اهل ضلالت و آتشند و آثار مترتب بر ولایت و محبت ایشان که سعادت دنیا و آخرت است. هرکس این دو دسته از روایات را ملاحظه نماید به روشنی می‌داند که منظور از محبت همان پذیرش ولایت آن بزرگواران است و منظور از دوستان همان شیعیان ایشان و منظور از مبغضان همان‌هایند که ولایت ایشان را ترک کرده‌اند و چه‌بسا همه اینها در یک روایت جمع شده‌اند. در صدر روایت با واژه ولایت و در وسط روایت با واژه محبت و در پایان روایت با یکی از این دو واژه. و این برای کسی که در این روایات دقت کند روشن است همان‌گونه که این اعتقاد شیعه است؛ چرا که هرکس ایشان را به خاطر یک امر دنیوی و احترامی که ایشان از او کرده‌اند دوست بدارد ولی به امامت آنان باور نداشته باشد مؤمن نیست و کافر است و از اهل نجات نیست.(...) «الأمالي للطوسي: الْمُفِيدُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ نَصْرِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ النَّهَاوَنْدِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَنْ آبَائِهِ(ع) قَالَ:... وَ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ أَسَاسٌ وَ أَسَاسُ الْإِسْلَامِ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ»؛ امام باقر(ع) از پدرانشان(ع) روایت کردند و فرمودند:...و برای هر چیزی اساس و پایه‌ای است و اساس و پایه اسلام محبت ما اهل بیت است. و این محبت همان است که خداوند آنان را اجر رسالت قرار داده است و رسول خدا فرموده که: من بر رسالت اجری و مزدی نمی‌خواهم بلکه این برای کسی است که می‌‌خواهد راهی به سوی پروردگار خود بگیرد. خداوند متعال فرمود: ﴿قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى﴾ و خداوند فرمود: ﴿قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَنْ شَاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا﴾. پس مودت و محبت و ولایت ایشان راه به سوی خداست. همان‌گونه که در دعای ندبه پس از ذکر این آیه فرموده است: "پس ایشان راه به سوی تو و طریق به سوی رضوان و خشنودی تواند". و روشن است که رسالت تمام نمی‌شود مگر با ولایت علی بن ابی طالب که در غدیر خم بدان امر شد ﴿يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ﴾».

محبت به اهل بیت، وظیفه هر مسلمان

• از وظایف مهم مسلمانان در هر عصر و زمان، محبت و دوستی با اهل بیت پیامبر(ص) در جایگاه دوستان خداوند است. در دوران غیبت واپسین پیشوای معصوم، به سبب پنهان‌زیستی امام ممکن است عواملی انسان را از این وظیفۀ مهم دور سازد؛ از این رو در روایات، سفارش شده که بر محبت به آن انوار مقدس، پایدار باشیم.
• با توجه به اینکه شناخت و دوستی و محبت الهی پایۀ ایمان محسوب می‌شود و در این باره اخبار متواتر است. خداباوری، اعتقاد به معاد و امامت و گرایش مثبت به آنها زمینۀ هویت مطلوب اخلاقی را فراهم می‌سازد و صفات ارزشی فرد در عمل تحقق می‌یابد. در حقیقت آن اعتقاد و باور که گرایش عاطفی هم در آن وجود دارد، باعث تحول اخلاقی هم در صفات و هم در افعال می‌شود. در امتداد توحید و محبت به پروردگار، خداوند محبت و مودّت حضرت مهدی(ع) را در ضمن محبّت سایر اهل‌بیت پیامبر(ع) بر همگان واجب کرد و این دوستی و علاقه به اهل‌بیت(ع) و امام زمان(ع) تنها به نفع ایمان آورندگان است و بهره‌های بی‌پایان آن را در دنیا و آخرت به همراه دارد. در حقیقت همین مودّت‌ها، محبّت و ارتباط‌های روحی و معنوی است که راه سیر به سوی خدا را هموار می‌کند و سلوک انسان را در راستای ارادۀ حق شکل می‌دهد و این محبت است که زمینۀ اطاعت از امام(ع) را فراهم می‌آورد و با اطاعت از ایشان است که راه کمال انسان به سوی خدا هموار می‌شود.
• انسان وقتی به کسی علاقه داشته باشد، یاد و خاطره محبوب همیشه در فکر و ذهنش حضور دارد و این موجب می‌شود زندگیش رنگ و بوی معشوق بگیرد. اگر محبوب انسان موجودی متعالی و ملکوتی باشد، این الگوپذیری زمینۀ رشد و تعالی او را فراهم می‌سازد و اگر محبوب و معشوق او موجودی پست و فرومایه باشد، این الگوپذیری موجب سقوط و هلاکت وی خواهد شد. به خاطر اهمیت محبت به اهل بیت(ع) خداوند در قرآن کریم، مزد رسالت پیامبر اکرم(ص) را مودت و دوستی خاندان او قرار داده است و می‌فرماید: ﴿قُل لَّا أَسَْلُكمُ‏ْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فىِ الْقُرْبى﴾. در آیۀ دیگر نیز چنین آمده: ﴿ْ مَا سَأَلْتُكُم مِّنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ﴾؛ سود و ثمرۀ این محبت و علاقه، به خود ما باز می‌گردد و ما را به پاکان و پاکی‌ها وصل می‌کند و به اوج و رفعت می‌کشاند و اینگونه است که «فائز» می‌شویم: «"فاز الفائزون بولایتکم"»؛ در سایۀ ولایت پاکان است که رستگاران، به رستگاری دست یافته‌اند و از «ذلت خوض و فرو رفتن» به «عزت فوز و سر بر کشیدن» نائل گشته‌اند.
• در آیۀ دیگر نیز چنین آمده: ﴿مَا أَسَْلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَن شَاءَ أَن يَتَّخِذَ إِلىَ‏ رَبِّهِ سَبِيلا﴾، در دعای ندبه نیز آمده است: «"فکانوا هُمْ السبیل الیک وَ المسلک إِلَی رضوانک"»؛ همانا تنها، این خاندان راه به سوی خدا هستند و طریقۀ کسب رضوان اویند». لذا باید پیمانۀ مودت خویش را از نور موالات معصومان(ع) سرشار کرد. «"وَ أَنَّ تَمْلَأَ... مودتی، نورالموالاة لِمُحَمَّدٍ وَ اله"»؛ زیرا در سایه‌سار فرهنگ "موالات" پاکان و پاکی‌ها، همۀ مفاسد دنیوی ما در حوزه‌های مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، اصلاح می‌گردد: «"بِمُوالاتِکُمْ عَلّمنا اللّهُ مَعالِمُ دینِنا و أصْلَحَ ما کانَ فَسَدَ مِنْ دُنْیانا"». سید ابن طاووس رحمه الله می‌گوید: سحرگاهی، در سرداب مقدس حضرت در سامره، نوای آن عزیز را شنیدم می‌نالید و می‌فرمود: «پروردگارا! شیعیان ما، از پرتو انوار ما خلق شدند و از زیادۀ گل ما سرشته گردیدند». این عاطفۀ سرشار است که می‌تواند به گام‌های ما، توان دهد و آن را در سبیل و راه خدا همراه با ثبات و استواری، به حرکت و جریان بیندازد، و با این محبت به حجت خدا است که با تمام وجود، نجوا می‌کنیم: «"السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا سَبِیلَ اللَّهِ الَّذِی مَنْ سَلَکَ غَیْرَهُ هَلَکَ‏"». و در دعای دیگری می‌‌خوانیم: «"وَ لَیِّنْ قَلْبِی لِوَلِیِّ أَمْرِکَ"».
• گرچه شیعیان موظف هستند تمام معصومان (ع) را دوست بدارند و به آنها عشق بورزند، اما نسبت به دوستی و محبت به آن حضرت به خصوص تأکید شده است؛ زیرا او صاحب، آقا، سرور و امام زمان ما است و شخصیتی است که همۀ ائمه (ع) دربارۀ او، به عظمت و بزرگی سخن‌ها گفته و تأکیدها کرده‌اند. ایمان با محبت و ولایت امام عصر (ع) کامل می‌‌شود. عشق به امام چون رشته محکمی است که به پیوند امت با امام، معنا و عمق می‌بخشد و این پیوند را از یک پیوند فرمایشی و حزبی خشک خارج می‌سازد. عشق به امام جویباری است که با شناوری در آن می‌توان تا اقیانوس حیات‌بخش وجود امام به حرکت درآمد و با پیوند به امام، وجود خود را در خدا محو ساخت و از این محو شدن حیات یافت.

چیستی موالات

• واژۀ "موالات" دارای دو مفهوم است. این دو معنا، مانند دو رکن همراه باهم، معنا بخش مادۀ "موالات"اند. واژگان "دوستی" و "پیروی با هم"، "موالات" را در ذهن‌ها به تفسیر و تصویر می‌کشد. "موالات" به حکم باب "مفاعله" امری است متقابل، یعنی، ما شیعیان، خاندان اهل بیت(ع) را دوست می‌داریم و از آنان اطاعت می‌کنیم و آنان نیز ما را دوست داشته و توسلات و تقاضاهای ما را اجابت کرده و ما را شفاعت می‌کنند. عبارت «"مَنْ أَحَبَّکُمْ فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ"» به دوستیِ همسان اهل بیت(ع) و خداوند متعال، اشاره دارد که موضوع دوستی خدا و اهل بیتِ او، یکی است و نمی‌توان به خدا عشق ورزید؛ امّا اهل بیت او را دشمن داشت؛ زیرا محبت به اهل بیت(ع)، تنها یک احساس نیست؛ بلکه برخاسته از نگرش حقیقی انسان به خدا و جهان خلقت است.
• شیعه، پیش از آنکه به امام(ع) عشق بورزد، خدا را شناخته است و بر اساس دستورهای الهی، محبت خود را برای دوستان خدا و کینۀ خود را برای دشمنان او، نثار می‌کند. در مکتب پیامبر خدا(ص) اصل، معیار پذیرش هر عبادتی، محبت اهل بیت(ع) است.
• دل‌های یاران مهدی(ع) سرشار از محبت او است. بر آن لوح‌ها، جز الف قامت‌ او‌ نوشته‌ای‌ نیست. این شیدایی تا بدان حدّ است‌ که‌ حتّی‌ زین‌ اسب‌ او‌ را، مایۀ برکت می‌دانند و به آن تبرّک می‌جویند، به جهت همین‌ عشق آتشین، آنان در آوردگاه رزم، او را مانند نگینی در برمی‌گیرند و جان خود را سپر بلایش می‌کنند: «در میدان رزم، گردش‌ می‌چرخند‌ و با جان خود، از او محافظت می‌کنند».

ایجاد انس و محبت، لازمۀ طبیعی معرفت امام عصر(ع)

• سرشت‌ها بر محبت کسی که به آنها نیکی کند و هرکه واسطۀ احسان به آنها باشد، ساخته شده است، از همین روی در حدیث از تفسیر امام(ع) آمده: «خدای تعالی به موسی(ع) وحی فرمود، مرا نزد خلقم محبوب کن و خلقم را نزد من محبوب گردان. موسی گفت: ای پروردگار! چگونه این کار را انجام دهم؟ فرمود: به آنان نعمت‌ها و بخشش‌های مرا یادآوری کن تا مرا دوست بدارند» و در حدیث دیگری پیغمبر اکرم(ص) فرمودند: «خدای عزوجل به داوود(ع) وحی فرمود: مرا دوست بدار و نزد خلقم محبوب ساز. داوود گفت: پروردگارا! من تو را دوست می‌دارم، اما چگونه تو را نزد خلقت محبوب گردانم؟ فرمود: نعمت‌هایم را نزد آنان یاد کن، که هرگاه آنها را نزد ایشان یادآور شدی، مرا دوست خواهند داشت» لذا محبت و انس و ارتباط روحی با امام عصر(ع) لازمۀ طبیعی معرفت به آن حضرت است. ممکن نیست کسی حضرت را به درستی بشناسد، اما محبت وی قلب او را تسخیر ننماید و پیوسته و بی‌قرار در طلب او برنیاید. امامی که در قلب‌ها و دل‌های مردم جا دارد، حکومت او بر پایۀ ایمان، معرفت، عشق و عاطفه استوار است. مردم از عمق قلب به او عشق می‌ورزند و حکومتش، حکومت بر دل‌ها و جان هاست. این محبوبیت و مقبولیت بی‌نظیر به خاطر آن است که مردم جهان، دولت مهدی(ع) را نماد تحقق آرزوهای خود می‌دانند و لذا با میل و رغبت به سوی او روی می‌آورند. محبوبیت مردمی، یکی از ویژگی‌های حکومت مهدوی است که در هیچ دولتی، مشابه آن دیده نشده است. بدیهی است نمود این محبت و عشق، بیش از همه در عصر انتظار، زیبنده و نکوهیده است و تا زمانی که محبت به امام زمان(ع) در وجود انسان شکل نگرفته و شعله ور نشده باشد، او نمی‌تواند به وظایف منتظر واقعی عمل نماید. حفظ و پیوند قلبی و تجدید دائمی عهد و پیمان با حضرت مهدی(ع) از وظایف منتظران واقعی است. منتظران واقعی کسانی هستند که وضعیت روحی و عاطفی خود را به گونه‌ای سامان می‌دهند که با حضرت بقیة الله الاعظم(ع) بیشترین سنخیت را داشته باشند؛ زیرا بدیهی است انتظار، ملازم با سنخیت داشتن با منتظَر است و ایجاد سنخیت با امام زمان(ع) از طریق تقویت ایمان، تثبیت تقوا، تحکیم فضایل اخلاقی و توسعۀ درجات معنوی حاصل می‌شود؛ زیرا فقط در صورتی که امیال انسان، مطابق میل امام زمان(ع) باشد، آتش محبت آن امام فرزانه در دل منتظر زبانه خواهد کشید و دوری‌اش را بر او سخت و ناگوار خواهد ساخت.
• بنابراین منتظر، نه تنها به مولای خود عشق می‌ورزد و او را از جان و دل دوست می‌دارد، بلکه دوستان او را که منتظر قدوم مبارک او هستند و کانون دلشان از عشق و مهر او می‌سوزد نیز دوست می‌دارد. از سوی دیگر، منتظران آن مولای دوست‌داشتنی، مهر و محبت بی‌کران او را همچون عطر گل محمدی در همه جا پخش می‌نمایند و مردم را با مهر او آشنا می‌سازند. در دوران غیبت واپسین پیشوای معصوم(ع)، به سبب پنهان‌زیستی امام(ع)، ممکن است عواملی انسان را از این وظیفه مهم دور سازد؛ از این رو در روایات، سفارش شده است بر محبت به آن انوار مقدس پایدار باشیم. فراموش نکنیم این محبت، دستور پروردگار متعال است و باید دانست سال‌ها پیش از آنکه آن حضرت، زندگی دنیایی خود را آغاز کند، انسان‌های پاک به او ابراز محبت کرده‌اند.

روایات محبت به امام مهدی(ع)

• در برخی از روایات دربارۀ محبت و مودت به امام مهدی(ع) چنین آمده است:

1. رسول اکرم(ص)، فرمودند: «پدر و مادرم فدایش باد! که او هم نام من و شبیه من و شبیه موسی بن عمران است که بر او نورهایی احاطه دارد».
2. همچنین حضرت فرمودند: «به درستی اگر من آن روز را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگه می‌داشتم».
3. و نیز فرمودند: «به اهل بیت پیامبر‌تان بنگرید؛ اگر آنها ساکت شدند و در خانه نشستند، شما نیز سکوت کرده به زمین بچسبید و اگر از شما یاری‌طلبیدند، به یاری آنها بشتابید که البته خدای متعال، به دست مردی از ما اهل بیت، گشایش می‌بخشد. پدرم فدای او باد! که فرزند بهترین کنیزان است».
4. همچنین فرمودند: «شب معراج انوار پاک دوازده نور الهی را به من نشان دادند، یکی از آنها ایستاده (قائم) بود، عرضه داشتم: پروردگار من اینان کیستند؟ اینان امامان هستند، و این قائم است؛ کسی که حلال مرا حلال و حرام مرا حرام می‌نماید، و از دشمنان من انتقام می‌گیرد ای محمد! او را دوست بدار که من او و دوستان او را دوست می‌دارم».
5. همچنین در معرفی مهدی موعود (ع) می‌فرماید: «هرکس دوست دارد خدا را ملاقات کند، در حالی که ایمانش کامل و اسلامش نیکو باشد، پس دوست‌دار حضرت حجت صاحب‌الزمان منتظر باشد».
6. امام حسن عسکری(ع) خطاب به حضرت مهدی(ع) فرمودند: «بدان که دل‌های اهل بندگی و اخلاص به سوی تو پر می‌کشند؛ همچنان که پرنده به سوی آشیانه‌اش پر می‌کشد».
7. در روایتی آمده است: «شور و علاقه و دلبستگی مردم نسبت به امام مهدی(ع) به گونه‌ای است که زنبور عسل نسبت به ملکه‌اش علاقه‌مند است».
8. در توقیع شریف امام زمان(ع) به شیخ مفید آمده‌ است‌: «اگر‌ شیعیان ما در وفای پیمانی که از ایشان‌ گرفته‌ شد، یک دل و مصمم باشند‌، نعمت دیدار ما از آنان به تأخیر نمی‌افتد».
9. رسول خدا(ص) فرمودند: «خداوند در شب معراج به من وحی فرمود: ای محمد! چه کسی را در زمین بر امتت جانشین کرده‌ای؟ (و حال آن که او بهتر می‌دانست) گفتم: ای پروردگار! برادرم را. فرمود: علی بن ابی طالب را؟ گفتم: آری پروردگارا! فرمود: ای محمد! من به زمین نظری افکندم، پس تو را از آن برگزیدم، پس من یاد نمی‌شوم تا این که تو با من یاد شوی، من محمود هستم و تو محمد هستی. سپس بار دیگر بر آن نظر افکندم و از آن علی بن ابی طالب(ع) را برگزیدم، پس او را جانشین تو قرار دادم، که تو سید پیغمبرانی و علی سید اوصیا و برای او اسمی از اسم‌هایم را قرار دادم که من اعلی هستم و او علی است. ای محمد! اگر بنده‌ای از بندگانم آن قدر مرا پرستش نماید تا این که به هلاکت رسد، سپس در حالی که منکر ولایتتان باشد مرا ملاقات کند، او را به جهنم خواهم برد، سپس فرمود: ای محمد! آیا می‌خواهی آنان را ببینی؟ گفتم: آری. فرمود: در پیش رویت بپاخیز. چون پیش رفتم، ناگاه دیدم علی بن ابی طالب را و حسن بن علی و حسین بن علی و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و حجت قائم(ع) که هم چون ستارۀ درخشانی در میان آنها بود. گفتم: ای پروردگار! اینان کیستند؟ فرمود: اینان امامان هستند و این قائم است حلالم را حلال و حرامم را حرام می‌نماید و از دشمنانم انتقام می‌گیرد. ای محمد! او را دوست بدار، که من او را و دوست دارندۀ او را دوست دارم».
10. در چندین جای دعای ندبه عشق به امام زمان(ع) متبلور است؛ آنجا که می‌‌گوید: «جانم فدای تو ای ناپیدایی که از ما بیرون نیست»، "چه‌قدر بر من جانکاه است که مردم را ببینم و تو دیده نشوی و هیچ‌گونه صدا و سخنی از تو نشنوم»؛ «به جانم قسم که تو همان آرزوی قلبی و محبوب دل هر زن و مرد با ایمانی». عاشقان حضرت مهدی (ع) این‌گونه با محبوب خویش سخن می‌‌رانند که: «آنچه را از مال، جان، فرزندان، خانواده و تمام آنچه خدایم به من عطا کرده، در مقابل شما می‌‌بخشم».

• با توجه به روایت‌های یاد شده، جای تردیدی نیست که محبت اهل بیت(ع) به ایدۀ آخرین حجت الهی در دوران غیبت، کاری بس مهم و ارزشمند است. بنابراین هر کس محبت و علاقه‌اش به امام زمان(ع) بیشتر باشد، ظهور ایشان را بیشتر دوست می‌دارد و قهراً انتظارش نسبت به قدوم ایشان بیشتر و قوی‌تر خواهد بود.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: