به حدیث اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابی چگونه پاسخ می‌گویید؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
به حدیث اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابی چگونه پاسخ می‌گویید؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) / خاندان و نیاکان امام مهدی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

به حدیث اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابی چگونه پاسخ می‌گویید؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

حبیب‌الله طاهری

حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیب‌الله طاهری در کتاب «سیمای آفتاب» در این‌باره گفته‌است:

  1. «در روایات متعدد پیامبر اسلام پس از خبر دادن به وجود و قیام حضرت مهدی (ع) فرمود: " اسْمُهُ‏ اسْمِي‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏" [۲] و در بعضی از روایات فرمود کنیه او کنیه من است، اما برخی اهل سنت در بعضی از روایات در ادامه " اسْمُهُ‏ اسْمِي‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏" جمله "وَ اسْمُ‏ أَبِيهِ‏ اسْمُ‏ أَبِي" را اضافه کرده‌اند، بر این اساس امثال ابن ‌حجر عسقلانی‌ در صدد طعن بر عقیده شیعه بر آمدند که شما می‌گویید مهدی پسر امام عسکری است صحیح نیست، زیرا امام حسن عسکری هم نام با پدر و پیامبر نیست، زیرا نام پدر پیامبر عبدالله و نام امام عسکری حسن، در حالی که طبق این روایت پدر امام مهدی باید هم نام با پدر پیامبر باشد. علمای شیعه و بعضی از علمای اهل سنت توجیهاتی برای این حدیث نقل کردند، ولی حق این است که اصل لفظ "ابی" در این عبارت تصحیف "ابنی" است؛ یعنی حضرت فرمود: "اِسمُ ابیهِ اِسمُ اِبنی" نه "اسم ابی" پس در پاسخ این حدیث می‌گوییم:
  2. در ده‌ها روایت که پیامبر فرمود: "اسمه اسمی" جمله "اسم ابیه اسم ابی" ندارد.
  3. بر فرض هم که در بعضی ازروایات وارد شده باشد و اصل جمله جعلی نباشد، "ابی" تصحیف "ابنی است که نُسّاخ در حین نسخه‌برداری اشتباه نوشته‌اند، لذا معنای روایت این است که نام او نام من است و نام پدر او نام فرزندم حسن است، طبق این توجیه هیچ مشکلی پیش نمی‌آید[۳]»[۴].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آقای رضوانی؛
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:
  1. «این مضمون در صحیح ترمذی و سنن ابن ماجه و کتاب‌های ابونعیم که در مورد امام زمان (ع) تألیف شده و نیز در مسند احمد بن حنبل آمده ولی هرگز این ذیل (اسمه اسمی واسم ابیه اسمی) در آنها وجود ندارد. و نیز در روایات اهل بیت (ع) چنین تعبیری وجود ندارد.
  2. احتمال زیادی داده می‌شود که روایت فوق با ذیلش از مجعولات و موضوعات عبّاسیان باشد، زیرا شکی نیست که دولت عباسی برای تأیید سلطنت خود و تشویق مردم به بیعت با محمد بن عباس ملقّب به مهدی عباسی، سومین خلیفه دولت عباسی دست به هر کاری از جمله جعل حدیث و نسبت آن به رسول خدا (ص) زدند. منصور عباسی که عبداللَّه نام داشت فرزندش محمد را به عنوان خلیفه و جانشین خود تعیین نمود و مردم را تشویق به بیعت با او کرد. او برای ترغیب بیشتر مردم به این کار لقب فرزندش را مهدی گذاشت، تا مردم به گمان اینکه او مهدی منتظر و موعود است با او بیعت کنند، ولی از آنجا که اسم خودش عبداللّه بود دستور داد تا حدیثی جعل کرده و در آن اسم پدر مهدی امّت را عبداللَّه معرفی کنند[۵]»[۶].
  1. آیا مهدی‏ از اولاد و نسل عباس است؟ (پرسش)
  2. آیا مهدی همان عیسی بن مریم است؟ (پرسش)
  3. امام مهدی از نسل چه کسی است؟ (پرسش)
  4. نام مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  5. نام پدر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  6. مادربزرگ امام مهدی کیست؟ (پرسش)
  7. القاب مادر امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
  8. معروف‌ترین کنیه مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  9. پدر و مادر امام مهدی در چه سالی متولد شده‏‌اند؟ (پرسش)
  10. سرگذشت پدر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  11. سرگذشت مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  12. خواب‌های مادر امام مهدی در روم چه بود؟ (پرسش)
  13. مادر امام مهدی چگونه از بغداد به سامرا آمد و با امام حسن عسکری ازدواج کرد؟‌ (پرسش)
  14. امام مهدی پدر و مادر خود را در چند سالگی از دست داد؟ (پرسش)
  15. چرا امام مهدی از فرزندان امام حسین است نه امام حسن؟ (پرسش)
  16. به حدیث اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابی چگونه پاسخ می‏‌گویید؟ (پرسش)
  17. به حدیث المهدی من ولد الحسن چگونه پاسخ می‌‏گویید؟ (پرسش)
  18. حکیمه خاتون کیست؟ (پرسش)
  19. القاب امام حسن عسکری چیستند؟ (پرسش)
  20. اولین مالک نرجس خاتون چه شخصی بوده است؟ (پرسش)
  21. بعضی از مورخان نوشته‏‌اند فرزند امام حسن عسکری به نام محمد در سن ۶ یا ۷ سالگی شهید شده است آیا صحت دارد؟ (پرسش)
  22. با توجه به اینکه جنگی بین رومیان و عباسیان اتفاق نیفتاده چطور مادر امام مهدی نوه پادشاه روم هستند و اسیر شده‌اند؟ (پرسش)
  23. چرا بعضی از تاریخ‏‌نگاران مهدی موعود را از نسل امام حسن مجتبی و طباطبایی می‌‏دانند؟ (پرسش)
  24. علت اختلاف احادیث درباره نام و نسب امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  25. پدر و مادر امام مهدی در کجا دفن شدند؟ (پرسش)

پانویس

  1. «نام مهدی همنام من و نام پدرش همنام پدر من است.» سنن ابی داوود، ج ۲، ص ۳۰۹، ح ۴۲۸۲
  2. نام او نام من است.
  3. برای توضیح بیشتر ر.ک: نجم الثاقب محدث نوری، باب چهارم از ص ۱۱۰ تا ص ۱۱۳؛ مهدی موعود، ص ۳۰۳.
  4. طاهری، حبیب‌الله، سیمای آفتاب، ص ۳۸۷.
  5. ر.ک: مجموعه آثار، شهید مطهری ، ج ۱۸، ص ۱۷۳و۱۷۴؛ الاغانی، ج ۱۲، ص ۸۱
  6. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۴۴۳.