چرا امام مهدی از فرزندان امام حسین است نه امام حسن؟ (پرسش)

چرا امام مهدی از فرزندان امام حسین است نه امام حسن؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) / خاندان و نیاکان امام مهدی
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

چرا امام مهدی از فرزندان امام حسین است نه امام حسن؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند..

پاسخ نخست

علی رضا رجالی تهرانی

حجت الاسلام و المسلمین علی رضا رجالی تهرانی، در کتاب «یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«با استفاده از روایات اسلامی، قطعی و مسلّم است که امام زمان (ع) از فرزندان امام حسین (ع) است. چنانکه حذیفه، از پیغمبر اکرم (ص) روایت می‌‏کند که فرمود: اگر از دنیا بیش از یک روز هم باقی نمانده باشد، خدا آن روز را طولانی گرداند تا مردی از اولاد مرا، که همنام من است برانگیزد، سلمان عرض کرد: یا رسول اللّه! از کدام فرزندانت به وجود می‌‏‏آید؟ پیغمبر (ص) دست مبارکش را بر حسین زده فرمود: از این. و نیز ابو وائل گوید: حضرت علی (ع) به فرزندش حسین (ع) نگاه کرد و فرمود: این پسرم آقا و سید است چنانکه خدا او را آقا و سید نامیده! و از پشت او مردی همنام پیغمبر (ص) و شبیه آن حضرت در خلقت و اخلاق بیرون آید که در وقت غفلت مردم، و ضایع شدن حق و ظهور ظلم و ستم، خروج کند. به خدا سوگند، اگر خروج نکند (و شمشیر به دست نگیرد) گردنش را می‌‏‏زنند. از خروجش ساکنان آسمان خشنود شوند و زمین را از عدل و داد پر کند چنانکه از ظلم و ستم پر شده باشد. روایات اندکی نیز وجود دارد که امام زمان (ع) را از فرزندان امام حسن مجتبی معرّفی نموده‌‏اند. مثلا در همین روایت امام علی (ع) جای حسین، حسن آورده شده است. امّا بعید نیست که احادیث حاکی از اینکه مهدی از اولاد امام حسن (ع) است، ساختگی باشد. زیرا عوامل جعل آن، به همان عوامل سیاسی شباهت دارد که بنی عبّاس را به جعل احادیثی مبنی بر اینکه مهدی از اولاد عبّاس است وادار ساخته است. یکی از آن عوامل این است که فرزندان امام حسن (ع)، به منظور تشکیل حکومت به استفاده از آن متوسّل شدند. و اما اینکه به چه دلیل امام مهدی (ع) از فرزندان امام حسین (ع) است نه امام حسن (ع)، و اصولا چرا از فرزندان امام مجتبی (ع) کسی به امامت نرسید؟ در روایات نکات و دلایلی به چشم می‌‏خورد که بدان اشاره می‌‏‏شود.

ضمن اینکه باید توجّه داشت که این مسئله از مصالح الهی است. چنانکه امام رضا (ع) در پاسخ به این پرسش که: چرا امامت در فرزندان حسین قرار گرفت نه در فرزندان حسن فرمود: زیرا خداوند خواسته است که از فرزندان حسین (ع) باشد و از فرزندان حسن (ع) نباشد، و خداوند هیچ‏گاه از آنچه انجام می‌‏‏دهد مورد سؤال قرار نمی‌‏‏گیرد. در روایت دیگری امام صادق (ع) به وضع موسی و هارون (ع) اشاره کرده و علّت این مسئله را بدان‌ها تشبیه نموده است. چنانکه هشام بن سالم از آن حضرت سؤال کرد: امام حسن (ع) افضل است، یا امام حسین (ع)؟ امام صادق (ع) فرمود: حسن، عرض کرد: پس چرا امامت بعد از حسین در فرزندان او است، نه فرزندان حسن (ع)؟ فرمود: خداوند متعال دوست داشت که سنّت موسی و هارون را در رابطه با امام حسن و امام حسین (ع) نیز قرار دهد. آیا نمی‌‏بینی که موسی و هارون هردو پیامبر بودند، همان‏طوری که حسنین (ع) هردو امام هستند؟ و خداوند عزّ و جل، نبوّت را در فرزندان هارون قرار داد نه در فرزندان موسی، اگرچه موسی از هارون برتر بود.... و این روایت نیز بر مصلحت و حکمت الهی دلالت دارد. ناگفته پیداست که هیچ‏یک از امامان معصوم (ع)، بر دیگران فضیلت و برتری معنوی ندارد، هرچند برای امام علی (ع) در برخی از روایات، نوعی برتری مشاهده می‌‏‏شود؛ و لذا مراد از برتری امام حسن از امام حسین (ع)، نمی‌‏‏تواند برتری معنوی باشد. و همچنین از روایتی که پیرامون دلالت سید الشّهداء وارد شده، یک نحوه ارتباط بین شهادت امام حسین (ع) و قرار دادن امامت در فرزندان آن حضرت دیده می‌‏شود.

امام صادق (ع) می‌‏فرماید: جبرئیل بر رسول خدا (ص) نازل شده عرض کرد: ای محمّد! خداوند تو را مژده می‌‏‏دهد به مولودی که از فاطمه متولد شود، و او را امّت بعد از تو به قتل می‌‏‏رسانند، پیغمبر (ص) فرمود: ای جبرئیل سلام مرا به آفریدگارم برسان و عرض کن مرا نیازی بر چنین فرزندی نیست. جبرئیل به آسمان عروج نموده، دیگر بار هبوط کرد و همین را گفت، و باز همان جواب را شنید، دیگرباره فرود آمد، عرض کرد: پروردگارت به تو سلام می‌‏‏رساند و تو را مژده می‌‏دهد که خدا در ذریه این پسر امامت و ولایت و وصایت را قرار می‌‏‏دهد. پیغمبر (ص) فرمود: راضی شدم. پس از آن نزد فاطمه (س) فرستاد، به او خبر داد که خداوند مرا مژده می‌‏‏دهد به مولودی که خدا به تو عطا می‌‏‏فرماید و امّت من بعد از من او را به قتل می‌‏‏رسانند. فاطمه خدمت پدرش فرستاده، عرض کرد: مرا نیازی به چنین مولودی نیست که امّت تو بعد از تو او را بکشند. دیگر بار حضرت کسی را نزد فاطمه (س) فرستاد و پیام داد که خداوند در ذریه این پسر امامت و ولایت و وصایت را قرار می‌‏‏دهد. آنگاه فاطمه پیام به رضایت خود داد. و نیز امام صادق (ع) فرموده است: خداوند متعال امام حسین (ع) را به خاطر شهادتش پاداش داد به اینکه: امامت را در ذرّیه او قرار دهد، و در تربتش شفا باشد، و دعا کنار قبرش اجابت گردد ...».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آقای حیدر کامل؛

حیدر کامل آقای حیدر کامل ، در کتاب «دجال آخرالزمان» در این‌باره گفته است: «اسحاق بن عبدالله ابی طلحه، از انس بن مالک نقل کرده است که گفت: رسول خدا (ص) فرمودند: "ما فرزندان عبدالمطلب، من، حمزه، جعفر، علی، حسن، حسین و مهدی، سروران اهل بهشتیم"؛ و نیز از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمودند: "همانا خداوند چهارده نور را چهارده هزار سال، قبل از آفریدن موجودات آفرید و آن چهارده نور، روح‌های ما، محمد، علی، فاطمه، حسن، حسین، نه تن از فرزندان حسین است که آخرین آنان پس از غیبت، قیام می‌نماید و دجال را می‌کشد و زمین را پاک می‌گرداند" و جماعتی از علمای اهل سنت که در نسب‌شناسی و تاریخ و حدیث استاد هستند، مانند ابن خلکان که در "الوفیات" از تاریخ ابن ازرق حکایت می‌کند و ابن طولون در "الشذرات الذهبیه"، ابن وردی در "نورالابصار"، سویدی در "سبائک الذهب" ابن اثیر در "کامل"، ابی‌الفداء در "مختصر" و شبراوی شافعی، شیخ الازهر در زمان خود در "الاتحاف" و شبلنجی در "نورالابصار"، به ولادت امام مهدی (ع) تصریح نموده‌اند. گفتنی است که نقل حدیث از سوی آنان درباره امامت، غیبت و ظهور ایشان در آخرالزمان به حدی رسیده که ذکر حدیث در این موارد، دیگر از مختصات امامیه به حساب نمی‌آیند؛ بلکه در نزد جمیع فرقه‌های مسلمان متواتر است و به آن اعتقاد دارند. سپاس خداوند رب العالمین را. ابوداوود و ترمذی هریک از اسناد خود که به ابی‌سعید خدری می‌رسانند، در کتاب‌های "صحیح" خود نقل می‌کنند که او گفت: از رسول خدا (ص) شنیدم که فرمودند: "مهدی از من است. او دارای پیشانی روشن و بینی باریک است. زمین را پر از عدل و داد می‌کند؛ همان طور که پر از جور و ستم شده باشد"؛ حدیثی دیگر در صحیح ابوداوود با اسنادی که به علی بن ابی‌ طالب (ع) می‌رسد، روایت شده که فرمودند: رسول خدا (ص) فرمودند: "اگر از روزگار جز یک روز باقی نمانده باشد، هر آینه خداوند مردی از اهل بیت مرا بر خواهد انگیخت که جهان را پر از عدل و داد می‌نماید؛ همان طور که از ظلم و جور پر شده باشد"؛ و از آن جمله حدیثی است که ابوداوود در صحیح خود با سندهای آن، که به ام‌سلمه همسر پیامبر (ص) می‌رسد، روایت می‌کند که گفت: از رسول خدا (ص) شنیدم که فرمودند: "مهدی از عترت من و از فرزندان من است"».

1. آیا مهدی‏ از اولاد و نسل عباس است؟ (پرسش)
2. آیا مهدی همان عیسی بن مریم است؟ (پرسش)
3. امام مهدی از نسل چه کسی است؟ (پرسش)
4. نام مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
5. نام پدر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
6. مادربزرگ امام مهدی کیست؟ (پرسش)
7. القاب مادر امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
8. معروف‌ترین کنیه مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
9. پدر و مادر امام مهدی در چه سالی متولد شده‏‌اند؟ (پرسش)
10. سرگذشت پدر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
11. سرگذشت مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
12. خواب‌های مادر امام مهدی در روم چه بود؟ (پرسش)
13. مادر امام مهدی چگونه از بغداد به سامرا آمد و با امام حسن عسکری ازدواج کرد؟‌ (پرسش)
14. امام مهدی پدر و مادر خود را در چند سالگی از دست داد؟ (پرسش)
15. چرا امام مهدی از فرزندان امام حسین است نه امام حسن؟ (پرسش)
16. به حدیث اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابی چگونه پاسخ می‏‌گویید؟ (پرسش)
17. به حدیث المهدی من ولد الحسن چگونه پاسخ می‌‏گویید؟ (پرسش)
18. حکیمه خاتون کیست؟ (پرسش)
19. القاب امام حسن عسکری چیستند؟ (پرسش)
20. اولین مالک نرجس خاتون چه شخصی بوده است؟ (پرسش)
21. بعضی از مورخان نوشته‏‌اند فرزند امام حسن عسکری به نام محمد در سن ۶ یا ۷ سالگی شهید شده است آیا صحت دارد؟ (پرسش)
22. با توجه به اینکه جنگی بین رومیان و عباسیان اتفاق نیفتاده چطور مادر امام مهدی نوه پادشاه روم هستند و اسیر شده‌اند؟ (پرسش)
23. چرا بعضی از تاریخ‏‌نگاران مهدی موعود را از نسل امام حسن مجتبی و طباطبایی می‌‏دانند؟ (پرسش)
24. علت اختلاف احادیث درباره نام و نسب امام مهدی چیست؟ (پرسش)
25. پدر و مادر امام مهدی در کجا دفن شدند؟ (پرسش)