به حدیث المهدی من ولد الحسن چگونه پاسخ می‌گویید؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
به حدیث المهدی من ولد الحسن چگونه پاسخ می‌گویید؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) / خاندان و نیاکان امام مهدی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

به حدیث المهدی من ولد الحسن چگونه پاسخ می‌گویید؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند..

عبارت‌های دیگری از این پرسش

  • ابوداوود در سنن خود از ابی اسحاق نقل می‌کند که علی (ع) به فرزندش حسن (ع) نظر کرده و فرمود: همانا این فرزندم آقاست همان گونه که پیامبر او را آقا نامید، و زود است که از صلب او مردی خروج کند که هم نام پیامبر شماست[۱].

پاسخ نخست

ابراهیم امینی

آیت الله ابراهیم امینی، در کتاب «دادگستر جهان» در این‌باره گفته است:

«ابو اسحاق می‌گوید: علی در حالی که به فرزندش حسن نگاه می‌کرد فرمود: پسرم سید است چنانکه پیغمبر او را سید نامیده از نسل او مردی ظاهر شود که همنام پیغمبر است، در اخلاق شبیه پیغمبر می‌باشد ولی در صورت چنین نیست یا بالعکس‌[۲].

حذیفه می‌گوید پیغمبر (ص) فرمود: اگر از دنیا بیش از یک روز هم باقی نمانده باشد، خدا آن را طولانی می‌گرداند تا مردی از اولاد مرا که همنام من است برانگیزد، سلمان عرض کرد: یا رسول الله! از کدام فرزندانت به وجود می‌آید؟ پیغمبر دست مبارکش را بر حسین زده فرمود: از این‌[۴].

ابو سعید خدری روایت نموده که پیغمبر به فاطمه (ع) فرمود: مهدی این امت که حضرت عیسی در نماز باو اقتدا می‌کند از ماست، سپس دست مبارکش را بر شانه حسین زده فرمود: مهدی این امت از نسل این فرزندم به وجود می‌آید[۵]. سلمان فارسی می‌گوید: خدمت رسول خدا رسیدم در حالی که حسین بن علی بر زانوی مبارکش نشسته بود. بر صورت و دهانش بوسه می‌زد و می‌فرمود: تو بزرگ و بزرگ‌زاده و برادر سید هستی، امام و امام‌زاده و برادر امام می‌باشی، حجت فرزند حجت و برادر حجت هستی. تو پدر نه نفر حجت می‌باشی که نهمین آنها قائم خواهد بود[۶].

علی (ع) از پیغمبر (ص) روایت نموده که فرمود: دنیا سپری نمی‌شود تا اینکه مردی از اولاد حسین اختیار امور امتم را در دست گرفته دنیا را پر از عدل و داد کند چنانکه از ستم پر شده است‌[۷].

به مقتضای این احادیث که دلالت دارند مهدی از نسل حسین می‌باشد، باید از حدیثی که دلالت می‌کرد که مهدی از نسل امام حسن به وجود می‌آید دست برداشت. بر فرض اینکه حدیث مذکور از حیث سند و متن هم صحیح باشد، با احادیث دسته دوم قابل جمع است. زیرا امام حسن و امام حسین (ع) هردو از اجداد امام زمان بوده‌اند چون مادر امام محمد باقر (ع) از اولاد امام حسن (ع) بوده است. حدیث ذیل را می‌توان شاهد جمع دانست.

پیغمبر (ص) به فاطمه (ع) فرمود دو سبط این امت از ما هستند. آن دو نفر عبارتند از دو فرزندت حسن و حسین که سید جوانان اهل بهشتند. به خدا سوگند! پدرشان از آنان افضل می‌باشد. به خدایی که مرا به حق مبعوث نموده سوگند! که مهدی این امت از نسل آن دو فرزندت به وجود می‌آید در هنگامی که دنیا هرج‌ و مرج گردد[۸]»[۹].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:
  1. «در مقابل این حدیث ده‌ها روایت دیگر وجود دارد که دلالت دارد بر اینکه مهدی از اولاد و نسل امام حسین (ع) است.
  2. به یک معنا مهدی از ذریه امام حسن (ع) نیز هست، زیرا مادر امام باقر (ع) فاطمه دختر امام حسن مجتبی (ع) است و لذا با جمع بین دو دسته روایات، حضرت مهدی (ع) هم حسنی و هم حسینی است. و در حدیثی پیامبر (ص) فرمود: از این دو - حسن و حسین - مهدی امت است[۱۰].
  3. صاحب کتاب عقد الدرر همین حدیث را نقل کرده ولی در آن آمده که امام علی (ع) به فرزندش حسین (ع) نظر کرد... و نیز در صحیح ترمذی و سنن نسائی و سنن بیهقی این گونه آمده است[۱۱]. خصوصاً که احتمال تصحیف و جابجایی نیز داده می‌شود.
  4. این نکته قابل توجه است که سادات حسنی به رهبری محمد بن عبدالله حسنی که با او در منطقه ابواء بیعت شد بی تأثیر در پیدایش این گونه احادیث نبوده اند. و از آنجا که سادات حسنی درصدد شورش و قیام بر علیه دولت بنی امیه بوده‌اند احتیاج به پشتوانه معنوی داشتند، لذا از روایاتی که درباره ظهور مهدی منتظر وارد شده، بهره برداری سیاسی کرده و آن را بر عبداللَّه بن حسن منطبق کردند. آنان با جعل روایتی و نسبت آن به پیامبر (ص) مهدی را از نسل امام حسن مجتبی (ع) معرفی کردند[۱۲]»[۱۳].

پرسش‌های وابسته

  1. آیا مهدی‏ از اولاد و نسل عباس است؟ (پرسش)
  2. آیا مهدی همان عیسی بن مریم است؟ (پرسش)
  3. امام مهدی از نسل چه کسی است؟ (پرسش)
  4. نام مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  5. نام پدر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  6. مادربزرگ امام مهدی کیست؟ (پرسش)
  7. القاب مادر امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
  8. معروف‌ترین کنیه مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  9. پدر و مادر امام مهدی در چه سالی متولد شده‏‌اند؟ (پرسش)
  10. سرگذشت پدر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  11. سرگذشت مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  12. خواب‌های مادر امام مهدی در روم چه بود؟ (پرسش)
  13. مادر امام مهدی چگونه از بغداد به سامرا آمد و با امام حسن عسکری ازدواج کرد؟‌ (پرسش)
  14. امام مهدی پدر و مادر خود را در چند سالگی از دست داد؟ (پرسش)
  15. چرا امام مهدی از فرزندان امام حسین است نه امام حسن؟ (پرسش)
  16. به حدیث اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابی چگونه پاسخ می‏‌گویید؟ (پرسش)
  17. به حدیث المهدی من ولد الحسن چگونه پاسخ می‌‏گویید؟ (پرسش)
  18. حکیمه خاتون کیست؟ (پرسش)
  19. القاب امام حسن عسکری چیستند؟ (پرسش)
  20. اولین مالک نرجس خاتون چه شخصی بوده است؟ (پرسش)
  21. بعضی از مورخان نوشته‏‌اند فرزند امام حسن عسکری به نام محمد در سن ۶ یا ۷ سالگی شهید شده است آیا صحت دارد؟ (پرسش)
  22. با توجه به اینکه جنگی بین رومیان و عباسیان اتفاق نیفتاده چطور مادر امام مهدی نوه پادشاه روم هستند و اسیر شده‌اند؟ (پرسش)
  23. چرا بعضی از تاریخ‏‌نگاران مهدی موعود را از نسل امام حسن مجتبی و طباطبایی می‌‏دانند؟ (پرسش)
  24. علت اختلاف احادیث درباره نام و نسب امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  25. پدر و مادر امام مهدی در کجا دفن شدند؟ (پرسش)

پانویس

  1. سنن ابن داوود، ج ۲، ص ۳۱۱، ح ۴۲۹۰
  2. "ابو اسحاق قال قال علی و نظر الی ابنه الحسن فقال ان ابنی هذا سید کما سماء النبی (ص) و سیخرج من صلبه رجل یسمی باسم نبیکم، یشبهه فی الخلق و لا یشبهه فی الخلق"؛ سنن ابی داوود، ج ۲، ص ۲۰۸.
  3. اثبات الهداة، ج ۷، ص ۲۰۸.
  4. "عن حذیفة ان النبی (ص) قال: لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله ذلک حتی یبعث رجلا من ولدی اسمه اسمی. فقال سلمان: من ای ولدک یا رسول الله؟ قال من ولدی هذا و ضرب بیده علی الحسین"؛ ذخائر العقبی، ص ۱۳۶.
  5. کتاب البیان فی اخبار صاحب الزمان باب ۹.
  6. کتاب ینابیع الموده، ج ۱، ص ۱۴۵.
  7. "عن علی رفعه قال: لا تذهب الدنیا حتی یقوم علی امتی رجل من ولد الحسین یملاء الارض عدلا کما ملئت ظلما"؛ الصواعق المحرقة، ص ۱۶۵.
  8. "قال النبی (ص) لفاطمة و مناسبطا هذه الامة و هما ابناک الحسن و الحسین و هما سیدا شباب اهل الجنة و ابو هما و الذی بعثنی بالحق خیر منهما؛ یا فاطمة و الذی بعثنی بالحق ان منهما مهدی هذه الامة اذا صارت الدنیا هرجا و مرجا "الحدیث؛ اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۸۳.
  9. امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص ۸۹-۹۰.
  10. مجمع الزوائد، ج ۹، ص ۱۶۵
  11. عقد الدرر، ص ۴۵، باب ۱
  12. ر.ک: مجموعه آثار، شهید مطهری ، ج ۱۸، ص ۱۷۳
  13. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۴۴۵.