دیدگاه علامه مجلسی درباره علم امام با تاکید بر روایات بحارالانوار (پایان‌نامه)

دیدگاه علامه مجلسی درباره علم امام(ع) با تأکید بر روایات بحارالانوار
زبان	فارسی
پژوهشگر	مریم اکبری (ایران)
استاد راهنما	حامد پوررستمی (ایران)
موضوع	علم امام
مذهب	شیعه
سال دفاع	۱۳۹۴
وابسته به	دانشگاه تهران
تعداد صفحات	۱۱۶
وبگاه معرف	دانشگاه تهران

دیدگاه علامه مجلسی درباره علم امام(ع) با تأکید بر روایات بحارالانوار پایان‌نامه‌ای است که به موضوع علم امام(ع) از دیدگاه کلام علامه مجلسی می‌پردازد. این پایان‌نامه توسط خانم مریم اکبری نگاشته و در دانشکده فقه و فلسفه وابسته به دانشگاه تهران دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای حامد پوررستمی می‌باشد

چکیده پایان‌نامه

پژوهشگر این پایان‌نامه در چکیده خود می‌گوید: «امام از دیدگاه شیعه‌ اثنی عشری،انسان کامل بر روی زمین است که از طرف خدا تعیین شده است و رهبری جامعه اسلامی را عهده‌دار است؛ واضح است که برای انجام چنین وظیفه‌ای امام باید از خصوصیاتی برخوردار باشد که برخورداری از علوم تام و منحصر به فرد نیز یکی از آن ویژگی‌ها است؛ به همین دلیل است که تمام مکاتب کلامی شیعی وجود چنین علم ویژه‌ای را برای امام ضروری می‌دانند اما در مورد ویژگی‌های علم امام، با هم اختلاف دارند. گستره‌ این علم خاص نیز از دیگر مواردی است که باعث ایجاد گرایش‌های مختلف فکری شده است. بدیهی است علمی که لازمه‌ منصب امامت است، مانند علوم دیگر اکتسابی نخواهد بود و با ریاضت در تحصیل علوم به دست نخواهد آمد بلکه برگرفته از سرچشمه‌ها و مصادر متعددی است که متصل به ذات اقدس الهی است؛ بنابراین منابع علم امام نیز یکی دیگر از مسائل مورد بحث متکلمان است. به نظر می‌رسد یکی از علل مهم این اختلافات، روایات به ظاهر متعارضی است که در کتب روایی نقل شده است. بحارالانوار نیز که مفصل‌ترین کتاب روایی شیعه است از آن مستثنا نبوده و مشتمل بر روایات متعدد و متنوعی در باب علم امام است. در این نوشتار سعی شده است تا دیدگاه حداکثری علامه مجلسی در باب ویژگی‌ها، مصادیق و منابع علم امام و نیز حل تعارض بین این روایات با تمرکز بر احادیث بحارالانوار تبیین گردد».

فهرست پایان‌نامه

فصل اول: کلیات

• مقدمه؛
• بیان مسئله؛
• اهمیت و ضرورت؛
• فرضیات پژوهش؛
• اهداف پژوهش؛
• روش پژوهش؛
• پیشینه پژوهش؛
• مفهوم شناسی.

فصل دوم: کیفیت علم امام

• غیب آگاهی؛
• لدنی بودن؛
• زمان برخورداری امام از علم؛
• گسترده‌تر از علوم انبیاء؛
• تساوی امامان در علم؛
• حضوری بودن برخی علوم و ارادی بودن برخی دیگر؛
• عدم اختلاف در علم امام؛
• عدم جهل و نسیان در علم امام؛
• افزوده شدن علم امام؛
• تکلیف آوری.

فصل سوم: گستره علم امام

• علوم دینی؛
• علم به تفسیر و معارف قرآن؛
• علم به حوادث و پیشامدهای گذشته، حال و آینده؛
• علم به زبان‌های مختلف؛
• علم به صناعات؛
• علم به ضمائر؛
• علم المنایا؛
• علم بلایا؛
• علم القضایا؛
• علم الوصایا؛
• علم الموالید؛
• علم فصل الخطاب؛
• علم الاسباب؛
• علم الانساب؛
• علم به اسماء و القاب؛
• علم به آسمانها و زمین؛
• علم به اعمال بندگان؛
• علم به کل شیء؛
• علم به امورات و نیازهای مردم؛
• علم به اخبار و حوادث شهرهای دیگر؛
• علم به پاسخ تمامی پرسش‌ها؛
• علم به عوالم دیگر؛
• علم به عالم ذر؛
• علم به آخرت.

فصل چهارم: منابع علم امام

• کتب و مصاحف؛
• وراثت علم؛
• روح القدس؛
• تحدیث؛
• اسم اعظم؛
• عمود نور؛
• رویای صادقه.

فصل پنجم: نتیجه گیری

• چکیده انگلیسی.

دربارهٔ پدیدآورندگان

معرفی1 (مریم اکبری)

معرفیحامد پوررستمی ( )

حامد پوررستمی آقای دکتر حامد پوررستمی، در کنار دروس متداول حوزوی تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری علوم قرآن و حدیث دانشکده اصول دین به اتمام رساند. مدیریت دفتر شاهد و ایثارگر و مشاور نشریات دانشجویی پردیس فارابی دانشگاه تهران از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «وجوه نقش‌آفرینی امام معصوم در زندگی معاصر با محوریت زیارت جامعه کبیره»، «وحی قرآنی بیان علوی در نهج البلاغه»، «زمینه‌های برداشت سازنده و مخرب از نشانه‌های ظهور منجی»، «حکومت ولایی و زمینه‌سازی ظهور»، «سبک زندگی در آموزه‌های نهج البلاغه»، «ابعاد نقش‌آفرینی آموزه‌های اهل بیت (ع)»، «تحلیل راهبردی از امامت در دکترین امام رضا» و «وحی بیانی و چیستی نطق محسوس قرآن (در پرتو آموزه های نهج البلاغه)» برخی از این آثار است.