عصمت ضرورت و آثار (کتاب)

عصمت ضرورت و آثار، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی ابعاد و زوایای مختلف موضوع عصمت می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این کتاب سید موسی هاشمی تنکابنی است و انتشارات بوستان کتاب قم انتشار آن را به عهده داشته است.

عصمت ضرورت و آثار
زبانفارسی
نویسندهسید موسی هاشمی تنکابنی
موضوععصمت
مذهبشیعه
ناشرانتشارات بوستان کتاب
محل نشرتهران، ایران
سال نشر۱۳۹۰ ش
تعداد صفحه۲۸۰
شابک‭۹۷۸۹۶۴۰۹۰۹۴۹۲
شماره ملی‎۲‎۵‎۰‎۰‎۶‎۹‎۷

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «پژوهشی در ابعاد و زوایای مختلف موضوع عصمت و ضرورت‌ها و آثار آن است. این اثر از یک سو به عصمت، اثبات امکان و ضرورت آن از دیدگاه عقل و نقل پرداخته و از سویی دیگر آثار عصمت را بررسی کرده است. همچنین شبهاتی که از دیرباز درباره عصمت مطرح می‌شده، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. نوشتار پیشرو از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول به کلیات مباحث مانند: واژه‌شناسی عصمت، امکان‌پذیری، پیشینه تاریخی، علل پیدایش و گستره عصمت اشاره دارد. بخش دوم به بیان جامع دلایل عقلی و نقلی عصمت و دسته‌بندی آنها اختصاص دارد. در بخش سوم نیز به برخی از شبهات مهم قدیم و جدید مطرح شده در مورد موضوع عصمت پاسخ داده شده است».

فهرست کتاب

  • مقدمه
  • بخش اول / مبانی پژوهش
  • فصل اول: معنای لغوی و اصطلاحی عصمت
  • مفهوم لغوی
  • مفهوم اصطلاحی
۱. نظریه لطف
۲. نظریه خلق
۳. نظریه تکامل عقلانی
۴. نظریه ملکه نفسانی
۵. نظریه برگزیده
  • فصل دوم: امکان تحقق عصمت
۱. معصوم، انسانی برتر، نه فرا انسان
۲. مراقبت از غریزه، نه گناه
۳. تعدیل قوای انسانی، نه سرکوب آنها
۴. لطف الهی
۱. قرآن
۲. احادیث
۱. وراثت
۲. تربیت خانواده
۳. گزینش ارادی و اختیار ی
۴. لطف و امداد الهی
  • فصل پنجم: گستره و دامنه عصمت
۱. عصمت عقیدتی
۲. عصمت در دریافت، حفظ و ابلاغ وحی
۳. عصمت عملی
۱. ارتکاب عمدی گناه
۲. ارتکاب سهوی گناه
۱. گوش دادن به آنها
۲. علاقه به لهو و لعب
۳. بول کردن در حالت ایستاده
۴. قضای حاجت به سمت بیت المقدس
۵. تماس با زن نامحرم
۶. شک و تردید در نبوت و پیامبری خویش
۷. نماز بدون وضو
۸. بی تفاوتی به پوشش زنان خود
۴. عصمت از سهو و نسیان
۱. دیدگاه اول
۲. دیدگاه دوم
۳. دیدگاه سوم
۴. دیدگاه چهارم
۱. تحقق غایت بعثت، در گرو عصمت
۲. تکلیف به پیروی از انبیاء مقتضی عصمت
۳. معجزه، مؤید عصمت
۴. عصمت، اقتضای لطف الهی
۵. عصمت، شرط لازم برای دریافت وحی
۶. خلیفه خدا بودن، مقتضی عصمت
۷. الگو بودن پیشوایان الهی، مقتضی عصمت
۸. مربی بودن پیشوایان الهی، مقتضی عصمت
۱. عصمت عقیدتی
۱. شرک
۲. کفر
۲. عصمت در دریافت و ابلاغ وحی
۳. عصمت عملی
۱. گناه شرعی
۲. گناه اخلاقی
۳. گناه عرفانی
۱. مصونیت از گمراهی
۲. مصونیت از زشتی و فحشا
۳. خطا پذیری در خداشناسی
۴. برخورداری از نعمت‌های ویژه الهی
۱. إنما
۲. یرید
۳. یُذهِب
۴. رِجس
۵. طهارت
۴. دلایل عصمت از سهو و نسیان
۵. عصمت در قضاوت
۶. عصمت از اشتباه در امور عادی و شخصی
۷. عصمت از ارتکاب سهوی گناه
۱. وجود نداشتن عصمت در کتاب و سنت
۲. برگرفته بودن اندیشه عصمت
۳. جبرگرایی در نظریه عصمت
۱. سقوط ارزش انسانی
۲. عدم شایسته بودن برای الگو شدن
۳. ناسازگاری با تکلیف
۴. بی معنا بودن عصمت
۴. عصمت مستلزم تعطیلی شریعت
۵. عصمت مستلزم نوعی الوهیت انسان
۶. تنافی عصمت با اصل ثواب و عقاب
۷. غلو آمیز بودن نظریه عصمت
۸. خطا در فهم کلام معصوم موجب بی اثری عصمت
۱. حضرت آدم (ع)
۲. حضرت نوح (ع)
۳. حضرت ابراهیم (ع)
۴. حضرت موسی (ع)
۵. پیامبر اسلام (ص)
۱. سرزنش به سبب اجازه عدم مشارکت چند منافق در جنگ
۲. سرزنش به سبب داشتن هراس از مردم

دربارهٔ پدیدآورنده

 
سید موسی هاشمی تنکابنی
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید موسی هاشمی تنکابنی (متولد ۱۳۵۲ ش، نجف)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون آقایان: اسماعیل صالحی مازندرانی، جعفر سبحانی، سید علی محقق داماد و حسین وحید خراسانی پیگیری کرد. او تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری الهیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی ادامه داده است. مدیر کل اطلاع‌رسانی و فرهنگ پژوهش حوزه‌های علمیه، معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی و مصاحبه‌گر علمی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی، تاکنون یک جلد کتاب و چندین مقاله به رشته تحریر درآورده است. «عصمت ضرورت و آثار»، «تبیینی نو از مسئله عصمت و واکاوی نظریه سهو النبی (ص)»، «بررسی حریم خصوصی افراد و ابعاد آن»، «بررسی مساله حریم خصوصی در گزینش با محوریت فقه امامیه و حقوق ایران» و «درس‌نامه اندیشه اسلامی ۱» برخی از این آثار است.[۱]

پانویس