علل گرایش عمومی مردم به قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش)

علل گرایش عمومی مردم به قیام امام مهدی چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / عصر ظهور امام مهدی / قیام امام مهدی / ماهیت قیام امام مهدی
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

علل گرایش عمومی مردم به قیام امام مهدی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی رضا امامی میبدی

حجت الاسلام و المسلمین علی رضا امامی میبدی، در کتاب «آموزه‌های مهدویت در آثار علامه طباطبائی» در این‌باره گفته است:

«از مجموعه ادله و نیز کنکاش در بسترها و زمینه‌‌های ظهور و حوادث بعد از آن به دست می‌‌آید که قیام امام (ع) با گرایش و مقبولیت عمومی در میان توده‌های مردم مواجه می‌شود، و در نتیجه مردم با علاقه و اشتیاق و با اختیار و آزادی تمام، حاکمیت حضرت مهدی (ع) را پذیرا می‌‌شوند و به ایشان می‌‌پیوندند. این گرایش و پذیرش فراگیر عوامل و علت‌‌های متعددی دارد که از میان بیانات مرحوم علامه می‌‌توان به چند مورد از آنها دست یافت؛ از جمله:

• مطابقت حرکت امام زمان (ع) با فطرت انسانی: از نگاه علامه، محتوای اعتقادی و رفتاری و به صورت کلی ایدئولوژی مهدویت، صد درصد با فطرت خدادادی که در نهاد انسان‌ها قرار داده شده است و باعث شده است، در طول تاریخ به دنبال رسیدن به دوران تحقق و بروز حق و حقیقت و در نتیجه دستیابی به کمال انسانی باشد، انطباق دارد؛ و به همین علت، بشر این حرکت خالص اسلامی را همان گمشده فکری خود می‌‌یابند در مقابل آن تسلیم و آن را با جان و دل می‌پذیرند.

ایشان در پاسخ به سؤالی از دکتر کربن، پس از تبیین ضرورت عقلی و فطری تحقق دوران ظهور می‌‌گوید: در آن روز عموم افراد در سایه واقع بینی و حق پرستی، خوشبختی واقعی خود را به دست آورده و در مهد امن و امان مطلق، و بی مزاحمت هرگونه ناملایمات فکری، به سر خواهند برد. طبق این بیان علامه واقع‌بینی و حق‌‌پرستی که در نهاد انسان‌ها وجود دارد، باعث دستیابی به امنیت و آسایش در دوران ظهور می‌‌شود. ایشان در جای دیگر تحقق این دوران را به دست خود مردم دانسته و می‌‌گوید: به حکم ضرورت آینده، جهان روزی را در بر‌‌خواهد داشت که در آن روز، جامعه بشری پر از عدل و داد شده و با صفا همزیستی نماید، و افراد انسانی غرق فضیلت و کمال شوند. و البته استقرار چنین وضعی به دست خود انسان خواهد بود و رهبر چنین جامعه‌ای منجی جهان بشری، و به لسان روایات، مهدی (ع) خواهد بود.

از مجموعه این سخنان روشن می‌شود که عموم مردم در زمان قیام امام زمان (ع) و اطلاع از انگیزه‌ها و آرمان‌های آن حضرت، نه تنها در برابر ایشان مقابله و ایستادگی نمی‌‌کنند، بلکه با رغبت و اشتیاق به سوی گمشده دیرینه خود می‌روند و آن را می‌پذیرند.

• مرعوب شدن دشمنان: از جمله عواملی که می‌تواند باعث جنگ و شدت آن شود، دگرمی دشمن به پیروزی و در پی آن مقاومت بیشتر است؛ اما اگر کسی در جبه نبرد احساس ترس و شکست کند و امیدی به فرجام کار خود نداشته باشد، به زودی شکست خورده و نابود می‌‌شود و یا در مقابل دشمن خود تسلیم می‌شود، و جنگ به پایان می‌رسد. لذا ترس عامل تعیین‌‌کننده‌‌ای در جنگ بوده و نقش موثری در مشغول کردن مردم به جنگ و درگیری دارد.

بر اساس روایات، در زمان قیام امام مهدی (ع)، ترس و رعب در دل دشمنان ایشان می‌افتد و خداوند او را با رعب نصرت می‌دهد. مرحوم علامه نیز ذیل آیه اول سوره نحل نقل می‌‌کند که از امام صادق (ع) روایت شده که حضرت درباره آیه مذکور می‌‌فرماید: هو امرنا امر الله عزوجل فلا یستعجل به یویده بثلاثه اجناد: الملائکه و المومنون و الرعب...؛ این امر خدا همان امر ماست که نباید در آن عجله شود و خداوند امر ما را با سه لشکر کمک می‌کند: به وسیله ملائکه، مومنین و ترس.

باتوجه به نکته فوق روشن می‌‌شود که یکی از عوامل پیشرفت قیام حضرت، ترسی است که سراسر وجود دشمنان را احاطه می‌‌کند و باعث می‌شود که با وجود همه امکاناتی که در اختیار دارند، مقاومت چندانی نکنند و همین امر باعث کمتر شدن جنگ‌ها و تسلیم شدن مردم در مقابل امام مهدی (ع) می‌‌شود.

• همراهی انسان‌های شاخص با امام (ع): به نظر می‌رسد یکی دیگر از اموری که در بالا بردن مقبولیت امام زمان (ع) و سرعت بخشیدن در پذیرش رهبری آن حضرت موثر است، همراهی بعضی از انسان‌های شاخص مانند حضرت عیسی (ع) و حضرت خضر نیز بعضی از اصحاب رجعت باشد.

از آنجا که بر اساس ادله قطعی که مورد پذیرش مرحوم علامه نیز می‌‌باشد، این عده از انسان‌‌های الهی، در قیام امام مهدی (ع)، ایشان را همراهی و بر اساس رهبری آن حضرت، عمل می‌‌کنند؛ لذا بسیاری از پیروان این دسته از انسان‌ها مانند مسیحیان جهان، که پیامبر و یا بزرگان خود را در صف یاران امام زمان (ع) مشاهده می‌‌کنند، نه تنها مقاومت نمی‌‌کنند، بلکه خود نیز به آن حضرت می‌‌پیوندند.

• نابودی ریشه انحراف و گمراه کردن مردم: از جمله کارهایی که در زمان قیام امام مهدی (ع) انجام می‌‌گیرد، از بین رفتن شیطان می‌‌باشد. علامه در تفسیر آیات ﴿قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ * قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ * إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ﴾ و در بیان مقصود از وقت معلوم می‌‌گوید: ادله این دلالت را دارد که روز وقت معلوم که سرآمد مهلت ابلیس است، روز اصلاح آسمانی بشر است که ریشه فساد به کلی کنده می‌‌شود و جز خدا کسی پرستش نمی‌‌گردد.

ایشان پس از این مطلب روایاتی را نقل می‌‌کند که حاکی از کشته شدن و نابودی ابلیس در زمان ظهور است.

بدیهی است با ریشه کن شدن ریشه فساد و وسوسه و انحراف، درگیری‌ها و نبردها کمتر، و مسیر هدایت شدن انسان‌‌ها و گرایش آنها به حق هموارتر می‌‌شود».

پرسش‌های وابسته

1. ماهیت قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش)
2. اهداف قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش)
3. برنامه‌های امام مهدی برای قیام چیست؟ (پرسش)
4. شیوه قیام امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
5. آیا قیام امام مهدی حتمی است؟ (پرسش)
6. عناصر قیام امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
7. گستره فتوحات قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش)
8. اساس و بنیان حرکت و نهضت حضرت مهدی آیا بر پایه معجزه است یا روندی عادی و طبیعی مانند انقلاب‌های دیگر جهان دارد؟ (پرسش)
9. آیا هنگامی که امام مهدی ظهور می‏‌کنند تجهیزات امروزی به همین شکل باقی می‏‌مانند؟ (پرسش)
10. بعضی می‏‌گویند وقتی که امام مهدی ظهور می‏‌فرمایند خیلی از علماء به مخالفت با ایشان برمی‏‌خیزند آیا سند روایی دارد؟ (پرسش)
11. آیا امام مهدی پس از ظهور از قاتلان امام حسین انتقام خواهد گرفت؟ (پرسش)
12. آیا قیام مسلحانه امام مهدی با آیه لا اکراه فی الدین منافات ندارد؟ (پرسش)
13. آیا امام مهدی با اجبار اسلام را در جهان برپا می‏‌کند یا عملکرد ایشان است که اسلام را جهانگیر می‌‏کند؟ (پرسش)
14. حضور و آمادگی چه تعدادی از یاران امام مهدی برای قیام وی کفایت می‌کند؟ (پرسش)
15. موانع قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش)
16. موانع قیام امام مهدی چگونه رفع می‌شود؟ (پرسش)
17. آیا امام مهدی هنگام قیام سوار بر اسب است؟‌ (پرسش)
18. چه گروه‌هایی از مشرق‌ زمین برای یاری امام مهدی قیام می‌کنند؟ (پرسش)
19. پس از ظهور دشمنان چگونه به جنگ با امام مهدی می‌روند؟ (پرسش)
20. گستره فتوحات قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش)
21. امام مهدی از چه گروه‌هایی انتقام می‌گیرد؟ (پرسش)
22. چه بشارت‌هایی در ادیان گوناگون به قیام امام مهدی داده شده است؟‌ (پرسش)
23. پاداش کشته شدن در رکاب امام مهدی چیست؟ (پرسش)
24. علل گرایش عمومی مردم به قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش)
25. دلایل پیروزی قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

• کتاب‌شناسی مهدویت؛
• مقاله‌شناسی مهدویت؛
• پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.