هدف از رجعت چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'رده:اتمام لینک داخلی' به '')
 
(۲۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{پرسش غیرنهایی}}
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی       = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع فرعی        = هدف از [[رجعت]] چیست؟
| تصویر = 7626626268.jpg
| تصویر             = 7626626268.jpg
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[عصر پس از ظهور]] / [[رجعت]]  
| اندازه تصویر      = 200px
| مدخل اصلی =  
| مدخل بالاتر     = [[مهدویت]] / [[ عصر پس از ظهور]] / [[رجعت]]  
| مدخل وابسته =  
| مدخل اصلی   =
| تعداد پاسخ = 2
| مدخل وابسته   =
| پاسخ‌دهنده        =
| پاسخ‌دهندگان      = 2 پاسخ
}}
}}
'''هدف از [[رجعت]] چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
'''هدف از [[رجعت]] چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.


==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
== پاسخ نخست ==
[[پرونده:13681056.jpg|100px|راست|بندانگشتی|[[سید جعفر موسوی‌نسب]]]]
حجت الاسلام و المسلمین '''[[سید جعفر موسوی‌نسب]]'''، در کتاب ''«[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:


== پاسخ نخست==
«۱. بسیاری از مطالب و مسائل بر ما پوشیده و مجهول است. و غرض از آن واضح نبود- البته این به آن معنا نیست که پس غرض هم ندارد و یا اصولا آن [[اعتقاد صحیح]] نبوده مانند غرض از [[غیبت]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} که در بسیاری از [[روایات]] آمده پس از [[ظهور]] غرض روشن خواهد شد.
[[پرونده:13681056.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید جعفر موسوی‌نسب]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[سید جعفر موسوی‌نسب]]'''، در کتاب ''«[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«۱. بسیاری از مطالب و مسائل بر ما پوشیده و مجهول است. و غرض از آن واضح نبود- البته این به آن معنا نیست که پس غرض هم ندارد و یا اصولا آن [[اعتقاد صحیح]] نبوده مانند غرض از [[غیبت]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} که در بسیاری از [[روایات]] آمده پس از [[ظهور]] غرض روشن خواهد شد.
::::::۲. این افراد [[مؤمن]] و اولیاءاند که یک [[عمر]] در تحت فشار [[طاغوت]] بسر برده و چه ناراحتی‌هایی که متحمل آن شدند با [[دل]] پرخونی از [[دنیا]] رخت بستند.
::::::هرچند [[طاغوتیان]] بسزای اعمال خود می‌رسند ولی چون در مقابل چشم مظلومین [[شکنجه]] نمی‌شوند [[ناراحتی]] قلبی آنان برطرف نشده و زخم‌هایشان التیام نمی‌یابد لذا این احتمال می‌رود که [[خداوند]] برای تشفّی و تسلیت خاطر آنان [[ظالمان]] را زنده و جزئی از [[عذاب]] را در پیش چشم [[مؤمنین]] با آنان می‌چشاند و این خود مضمون روایتی است که می‌فرماید: {{عربی|"يرجع المؤمن لزيادة الفرح و السرور و الكافر لزيادة الغم و الهم"}}.
::::::۳. یکی از آرزوهای هر [[مسلمان]] این است که در رکاب [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} باشد که در [[رجعت]] [[مؤمنین خالص]] به این [[آرزو]] می‌رسند»<ref>[[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج۲، ص۲۷۵.</ref>.


==پاسخ‌های دیگر==
۲. این افراد [[مؤمن]] و اولیاءاند که یک [[عمر]] در تحت فشار [[طاغوت]] بسر برده و چه ناراحتی‌هایی که متحمل آن شدند با [[دل]] پرخونی از [[دنیا]] رخت بستند.
{{یادآوری پاسخ}}
{{جمع شدن|۱. عبدالمجید زهادت؛}}
[[پرونده:Pic259.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[عبدالمجید زهادت]]]]
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[عبدالمجید زهادت]]'''، در کتاب  ''«[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«از جمله مباحثی که در موضوع [[رجعت]] باید مورد [[گفتگو]] قرار گیرد این است که چه هدفی برای وقوع [[رجعت]] می‌توان در نظر گرفت؟ و به عبارت دیگر، برفرض که ما امکان تحقق [[رجعت]] را بپذیریم، چرا [[خداوند]] برخی از انسان‌هایی را که دوران زندگیشان سپری شده و از [[دنیا]] رفته‌اند، بخواهند دوباره زنده کند؟ به عنوان [[مقدمه]] باید گفت وقتی ما دانستیم که [[خداوند]] [[حکیم]] است و هر آنچه انجام می‌دهد براساس [[حکمت]] و [[مصلحت]] است، و از طریق [[آیات]] و [[روایات]] پذیرفتیم که [[رجعت]] در [[زمان ظهور]] رخ می‌دهد، می‌فهمیم که در وقوع آن، آثار و حکمت‌هایی نهفته است هر چند ما آن‌ها را [[درک]] نکنیم.
::::::در مصباح الزائر در [[زیارت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} در [[سرداب]] [[مطهر]] آمده است: {{عربی|«وَ وَفِّقْنِي يَا رَبِّ لِلْقِيَامِ بِطَاعَتِهِ وَ لِلثَّوَى فِي خِدْمَتِهِ وَ الْمَكْثِ فِي دَوْلَتِهِ وَ اجْتِنَابِ مَعْصِيَتِهِ فَإِنْ تَوَفَّيْتَنِي اللَّهُمَّ قَبْلَ ذَلِكَ فَاجْعَلْنِي يَا رَبِّ فِيمَنْ يَكُرُّ فِي رَجْعَتِهِ وَ يُمَلَّكُ فِي دَوْلَتِهِ وَ يَتَمَكَّنُ فِي أَيَّامِهِ وَ يَسْتَظِلُّ تَحْتَ أَعْلَامِهِ وَ يُحْشَرُ فِي زُمْرَتِهِ وَ تَقَرُّ عَيْنُهُ بِرُؤْيَتِهِ‏»}}<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۹۵، ح ۱۰۸. پروردگارا: مرا برای فرمانبرداری [[امام مهدی|امام زمان]] و خدمتگزاری حضرتش و زندگی در دولت آن سرور و دوری از نافرمانیش، موفق بدار. خداوندا اگر من پیش از آن زمان، مردم؛ مرا! در آن جماعتی قرار بده که در [[رجعت]] وی برمی‌گردند و در دولت و روزگار او به ملک و تمکن می‌رسند و در سایه پرچم‌های او به سر می‌برند. و در زمره او برانگیخته می‌گردند، و چشمش به جمال وی روشن می‌شود.</ref>. و در [[زیارت]] دیگر آمده است: {{عربی|«وَ إِنْ أَدْرَكَنِيَ الْمَوْتُ قَبْلَ ظُهُورِكَ فَإِنِّي أَتَوَسَّلُ بِكَ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ أَنْ يُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ يَجْعَلَ لِي كَرَّةً فِي ظُهُورِكَ وَ رَجْعَةً فِي أَيَّامِكَ لِأَبْلُغَ مِنْ طَاعَتِكَ مُرَادِي وَ أَشْفِيَ مِنْ أَعْدَائِكَ فُؤَادِي‏؛»}}<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۹۵، ح ۱۰۹. (ای قائم آل محمد!) اگر پیش از ظهور حضرتت مرگ گریبان مرا گرفت، متوسل به وجود اقدست می‌شوم که خداوند بر محمد و آل محمد درود بفرستد و هنگام ظهور و ایام دولت شما [[رجعت]] و بازگشتی برای من به دنیا قرار دهد، تا با فرمانبرداری (کامل) شما به مرادم برسم و دلم از کشتن دشمنانت شفا یابد.</ref>.
::::::در [[دعای عهد]] می‌خوانیم: {{عربی|«اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِينَ إِلَيْهِ فِي قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَ الْمُحَامِينَ عَنْهُ وَ السَّابِقِينَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِينَ بَيْنَ يَدَيْهِ اللَّهُمَّ إِنْ حَالَ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ الْمَوْتُ الَّذِي جَعَلْتَهُ عَلَى عِبَادِكَ حَتْماً فَأَخْرِجْنِي مِنْ قَبْرِي مُؤْتَزِراً كَفَنِي شَاهِراً سَيْفِي مُجَرِّداً قَنَاتِي مُلَبِّياً دَعْوَةَ الدَّاعِي فِي الْحَاضِرِ وَ الْبَادِي»}}<ref>مفاتیح الجنان. خداوندا! مرا از یاوران و مدافعین او و آنها که سعی در انجام مقاصد او دارند و از پشتیبان‌های وی و کسانی که در ارادت به حضرتش سبقت گرفته‌اند و آنان که در رکابش شهید می‌شوند، قرار بده! پروردگارا! اگر مرگ را که برای بندگانت یک امر حتمی قرار داده‌ای میان من و آن حضرت جدائی انداخت، مرا از قبرم بیرون آور تا در حالی که کفنم را پوشیده و شمشیرم را از غلاف درآورده و نیزه‌ام را بدست گرفته‌ام در میان آنها که در شهر حاضرند یا آنان که کوچ می‌کنند، قرار گیرم و دعوت‌کننده آن حضرت را اجابت کنم.</ref>.
::::::در [[روایت]] آمده است: {{عربی|«عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} قَالَ: سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|وَلَئِنْ قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ}}؟ فَقَالَ: يَا جَابِرُ أَ تَدْرِي مَا سَبِيلُ اللَّهِ؟ قُلْتُ: لَا وَ اللَّهِ إِلَّا إِذَا سَمِعْتُ مِنْكَ. فَقَالَ: الْقَتْلُ فِي سَبِيلِ عَلِيٍّ{{ع}} وَ ذُرِّيَّتِهِ، فَمَنْ قُتِلَ فِي وَلَايَتِهِ قُتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَيْسَ أَحَدٌ يُؤْمِنُ بِهَذِهِ الْآيَةِ إِلَّا وَ لَهُ قَتْلَةٌ وَ مَيْتَةٌ إِنَّهُ مَنْ قُتِلَ يُنْشَرُ حَتَّى يَمُوتَ وَ مَنْ مَاتَ يُنْشَرُ حَتَّى يُقْتَل»}}؛ [[جابر جعفی]] گفت: از [[امام صادق|حضرت صادق]] {{ع}} [[تفسیر]] [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَئِنْ قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ}}؛ اگر در [[راه خدا]] کشته شدید یا مردید...» سؤال شد، فرمود: ای [[جابر]] آیا می‌دانی را [[خدا]] کدام است؟ عرض کردم: نه به [[خدا]] مگر اینکه از شما بشنوم. فرمود: کشته شدن در راه [[علی]] و [[اولاد]] اوست. هر کس در راه [[محبت]] او کشته شود، در [[راه خدا]] کشته شده است و هیچ کس نیست که [[ایمان]] به این ایه داشته باشد، مگر اینکه کشته شدن و مرگی در پیش دارد، به این معنی که اگر کشته شود دوباره برانگیخته می‌شود تا بمیرد، و اگر مرد، برانگیخته می‌شود تا اینکه کشته شود<ref>بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۴۱، ح ۸. </ref>.
::::::اما اهداف و آثار [[رجعت]] که از [[ادعیه]] و [[زیارات]] فوق استفاده شده است:
::::::'''۱. [[ثواب]] [[نصرت]] [[امام]]''': [[ثواب]] [[یاری]] [[امام]] و حضور در [[تشکیل حکومت]] [[حق]] و [[عدل جهانی]] از جمله مهم‌ترین اهدافی است که برای [[رجعت]] گفته شده است<ref>مجمع البیان، ج ۷، ص ۳۶۷ و بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۲۲ و ص ۱۲۶ و تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۵۵۹.</ref>.
::::::'''۲. [[تکامل نفس]]''': یکی دیگر از اهدافی که برای [[رجعت]] ذکر شده است فراهم شدن راه [[تکامل نفس]] برای انسانی است که قابلیت این عروج ملکوتی را در خود ایجاد کرده باشد. گروهی از [[مؤمنان خالص]] که در مسیر [[تکامل]] معنوی با موانعی در [[زندگی]] خود روبرو شده‌اند و [[تکامل]] آن‌ها ناتمام مانده است [[حکمت الهی]] ایجاب می‌کند که سیر تکاملی خود را از طریق بازگشت مجدد به این [[جهان]] ادامه دهند<ref>المیزان، ج ۲، ص ۱۰۶، ذیل آیه ۲۱۰ از سوره بقره. و تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۵۵۹.</ref>. به بیان دیگر، [[رجعت]] لطفی از جانب [[خداوند]] در [[حق]] انسان‌های [[پاک]] و موحدی است که هدفشان در [[زندگی]] [[عمل به دستورات]] [[الهی]] و حرکت در مسیر [[قرب به خدا]] بود. اینان در راه رسیدن به این مقصد [[نورانی]] همه [[تلاش]] و کوشش خود را به‌کار بستند. اما برخی انسان‌های [[ناپاک]] و [[فاسد]] در مسیر حرکت اینان مانع ایجاد کردند و نگذاشتند اینان در مدت [[عمر]] طبیعی خود، تلاششان را به سرانجام برسانند و به هدفی که می‌توانستند برسد نایل شوند. وقتی از لحاظ [[قوانین]] [[حاکم]] بر [[دنیا]]، [[زنده شدن دوباره]] [[انسان]] [[ممنوع]] نباشد، و امکان داشته باشد [[قدرت الهی]] بر حیات دوباره [[انسان]] تعلق بگیرد، و [[باور]] داشته باشیم [[خداوند]] [[فیاض]] است و [[فیض]] از او جدا نیست و هر جا امکان تحقق [[فیض]] باشد حتما [[خداوند]] فیضش را [[عنایت]] می‌کند، و [[انسان]] نیز قابلیت أخذ [[فیض]] را در خود ایجاد کرده باشد، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت [[رجعت]] لطفی از طرف [[خداوند]] برای [[انسان]] برای کسب [[کمالات]] بیشتر بوده و اتفاق خواهد افتاد.
::::::'''۳. [[انتقام]] از ظالمن و تشفی [[دل]] [[مظلومان]]''': یکی از آثاری که برای [[رجعت]] گفته شده است بازگشت افراد [[ظالم]] و فاسدی است که در [[کفر]] و [[شرک]] و [[تباهی]] به نهایت رسیده بودند. [[خداوند]] در [[زمان ظهور]] اینان را دوباره زنده می‌کند تا از آنان [[انتقام]] گرفته شود و [[دل]] [[انسان‌ها]] [[مظلوم]] و بی‌گناه نیز تشفی یابد. [[انسان]] به گونه‌ای آفریده شده است که در عین آن که نسبت به همنوع [[مهربان]] بوده و از [[ناراحتی]] او متأثّر می‌گرند و گویا [[جامعه انسانی]] را به منزله یک پیکر می‌دانند، اما نسبت به افراد [[ظالم]] و [[کیفر]] آنان بی‌تفاوت نیستند، و از این که عده‌ای بخواهند [[حقوق]] دیگران ضایع کرده و باعث از بین رفتن [[آرامش]] و [[آسایش]] آنان شوند، ناراحت می‌شوند. برای [[انسان]] قابل پذیرش نیست که کسی در [[حق]] دیگران انواع [[ظلم]] و [[تباهی]] را روا دارد و [[جامعه]] را به نابودی سوق دهد و بعد بدون هیچ مکافاتی و یا حتی در کمال خوشی زندگیش تمام شود و از [[دنیا]] برود و فقط گفته شود در [[آخرت]] [[کیفر]] می‌بیند. این گونه بر خورد [[قلب]] [[انسان]] مظلومی که جریحه دار شده التیام نمی‌بخشد و او را آرام نمی‌کند. خواست و آرزوی بی‌گناهان و [[مظلومان]] این است که [[خداوند]] [[عادل]]، در این [[دنیا]] نیز گوشه‌ای از عدالتش را نمایان سازد و در حد این [[دنیا]] عقوبتی برای [[ظالمان]] در نظر بگیرد تا همه بدانند هیچ کس از [[کیفر]] اعمال ناپسندش، حتی در [[دنیا]] نیز در [[امان]] نیست. و آیا کیفری [[دنیایی]] از این سنگین‌تر هست که [[خدا]] در زمان [[حاکمیت]] [[عدل]] خویش به دست مردی از اولیائش، ظلمانی را که تلاششان بر نابودی [[انسان‌ها]] و از بین بردن [[حق]] و [[انسانیت]] و [[دین‌داری]] بود دوباره زنده کند تا هم با چشم خود [[پیروزی]] [[حق]] بر [[باطل]] و [[حقارت]] خود را ببینند و از درون [[آتش]] بگیرند و هم به آنچه که از آن فرار می‌کردند (مکافات [[دنیا]] و آبروریزی) گرفتار شوند؟ و آیا برای [[مظلومان]] سخنی شیرین تر هست که به آنان نوید داده شود که [[خداوند]] داد [[مظلومان]] را از [[ظالمان]] خواهد ستاند و آنان را در همین [[دنیا]] [[کیفر]] خواهد داد، و حتی برخی از [[مظلومان]] را دوباره زنده می‌کند تا به چشم خود [[پیروزی]] [[حق]] و عقوبت [[ظالمان]] را ببینند؟
::::::'''۴. [[امید]] و [[تلاش]]''': [[انسان]] اگر بداند در [[زمان ظهور]] برخی از افراد متقی و [[پرهیزکار]] که [[عمر]] خود را در [[ایمان]] به [[خدا]] و [[عمل به دستورات]] و گذرانده و [[لیاقت]] [[یاری]] [[امام مهدی]] {{ع}} را در خود ایجاد کرده‌اند، حتی اگر از [[دنیا]] بروند، باز در [[زمان ظهور]] زنده شده و در رکاب [[امام]] و از [[یاوران]] او خواهند بود و هم به [[ثواب]] [[یاری]] او نایل می‌شوند و هم دوران سبز [[دولت]] [[عدل الهی]] را [[درک]] می‌کنند، این [[باور]] او را برای [[تلاش]] به عمل به [[وظایف]] [[دینی]] و کسب صفات و [[روحیات]] [[یاوران]] [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} مصمم می‌کند و می‌داند حرکت او برای تعالی معنوی علاوه بر این که درجات بلند [[قرب الهی]] و عالم [[آخرت]] را به دنبال دارد، در [[دنیا]] نیز امکان حضور در زمان برقراری [[دولت]] [[عدل الهی]] و [[نصرت]] [[ولیّ]] [[خدا]] را نتیجه می‌دهد. و روشن است که دیگر برای چنین فردی، [[یأس]] و سرخوردگی و کوتاهی در انجام [[وظایف]] [[دینی]] و [[زمینه‌سازی ظهور]] معنا ندارد»<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۸۷، ۲۹۱.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}


هرچند [[طاغوتیان]] بسزای اعمال خود می‌رسند ولی چون در مقابل چشم مظلومین [[شکنجه]] نمی‌شوند [[ناراحتی]] قلبی آنان برطرف نشده و زخم‌هایشان التیام نمی‌یابد لذا این احتمال می‌رود که [[خداوند]] برای تشفّی و تسلیت خاطر آنان [[ظالمان]] را زنده و جزئی از [[عذاب]] را در پیش چشم [[مؤمنین]] با آنان می‌چشاند و این خود مضمون روایتی است که می‌فرماید: {{عربی|"يرجع المؤمن لزيادة الفرح و السرور و الكافر لزيادة الغم و الهم"}}.
۳. یکی از آرزوهای هر [[مسلمان]] این است که در رکاب [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} باشد که در [[رجعت]] [[مؤمنین خالص]] به این [[آرزو]] می‌رسند»<ref>[[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج۲، ص۲۷۵.</ref>.
== پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه ==
{{پاسخ پرسش
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. عبدالمجید زهادت؛
| تصویر = Pic259.jpg
| پاسخ‌دهنده = عبدالمجید زهادت
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالمجید زهادت]]'''، در کتاب  ''«[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]»'' در این‌باره گفته است:
«از جمله مباحثی که در موضوع [[رجعت]] باید مورد [[گفتگو]] قرار گیرد این است که چه هدفی برای وقوع [[رجعت]] می‌توان در نظر گرفت؟ و به عبارت دیگر، برفرض که ما امکان تحقق [[رجعت]] را بپذیریم، چرا [[خداوند]] برخی از انسان‌هایی را که دوران زندگیشان سپری شده و از [[دنیا]] رفته‌اند، بخواهند دوباره زنده کند؟ به عنوان [[مقدمه]] باید گفت وقتی ما دانستیم که [[خداوند]] [[حکیم]] است و هر آنچه انجام می‌دهد براساس [[حکمت]] و [[مصلحت]] است، و از طریق [[آیات]] و [[روایات]] پذیرفتیم که [[رجعت]] در [[زمان ظهور]] رخ می‌دهد، می‌فهمیم که در وقوع آن، آثار و حکمت‌هایی نهفته است هر چند ما آن‌ها را [[درک]] نکنیم.
در مصباح الزائر در [[زیارت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} در [[سرداب]] [[مطهر]] آمده است: {{عربی|«وَ وَفِّقْنِي يَا رَبِّ لِلْقِيَامِ بِطَاعَتِهِ وَ لِلثَّوَى فِي خِدْمَتِهِ وَ الْمَكْثِ فِي دَوْلَتِهِ وَ اجْتِنَابِ مَعْصِيَتِهِ فَإِنْ تَوَفَّيْتَنِي اللَّهُمَّ قَبْلَ ذَلِكَ فَاجْعَلْنِي يَا رَبِّ فِيمَنْ يَكُرُّ فِي رَجْعَتِهِ وَ يُمَلَّكُ فِي دَوْلَتِهِ وَ يَتَمَكَّنُ فِي أَيَّامِهِ وَ يَسْتَظِلُّ تَحْتَ أَعْلَامِهِ وَ يُحْشَرُ فِي زُمْرَتِهِ وَ تَقَرُّ عَيْنُهُ بِرُؤْيَتِهِ‏»}}<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۹۵، ح ۱۰۸. پروردگارا: مرا برای فرمانبرداری [[امام مهدی|امام زمان]] و خدمتگزاری حضرتش و زندگی در دولت آن سرور و دوری از نافرمانیش، موفق بدار. خداوندا اگر من پیش از آن زمان، مردم؛ مرا! در آن جماعتی قرار بده که در [[رجعت]] وی برمی‌گردند و در دولت و روزگار او به ملک و تمکن می‌رسند و در سایه پرچم‌های او به سر می‌برند. و در زمره او برانگیخته می‌گردند، و چشمش به جمال وی روشن می‌شود.</ref>. و در [[زیارت]] دیگر آمده است: {{عربی|«وَ إِنْ أَدْرَكَنِيَ الْمَوْتُ قَبْلَ ظُهُورِكَ فَإِنِّي أَتَوَسَّلُ بِكَ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ أَنْ يُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ يَجْعَلَ لِي كَرَّةً فِي ظُهُورِكَ وَ رَجْعَةً فِي أَيَّامِكَ لِأَبْلُغَ مِنْ طَاعَتِكَ مُرَادِي وَ أَشْفِيَ مِنْ أَعْدَائِكَ فُؤَادِي‏؛»}}<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۹۵، ح ۱۰۹. (ای قائم آل محمد!) اگر پیش از ظهور حضرتت مرگ گریبان مرا گرفت، متوسل به وجود اقدست می‌شوم که خداوند بر محمد و آل محمد درود بفرستد و هنگام ظهور و ایام دولت شما [[رجعت]] و بازگشتی برای من به دنیا قرار دهد، تا با فرمانبرداری (کامل) شما به مرادم برسم و دلم از کشتن دشمنانت شفا یابد.</ref>.
در [[دعای عهد]] می‌خوانیم: {{عربی|«اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِينَ إِلَيْهِ فِي قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَ الْمُحَامِينَ عَنْهُ وَ السَّابِقِينَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِينَ بَيْنَ يَدَيْهِ اللَّهُمَّ إِنْ حَالَ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ الْمَوْتُ الَّذِي جَعَلْتَهُ عَلَى عِبَادِكَ حَتْماً فَأَخْرِجْنِي مِنْ قَبْرِي مُؤْتَزِراً كَفَنِي شَاهِراً سَيْفِي مُجَرِّداً قَنَاتِي مُلَبِّياً دَعْوَةَ الدَّاعِي فِي الْحَاضِرِ وَ الْبَادِي»}}<ref>مفاتیح الجنان. خداوندا! مرا از یاوران و مدافعین او و آنها که سعی در انجام مقاصد او دارند و از پشتیبان‌های وی و کسانی که در ارادت به حضرتش سبقت گرفته‌اند و آنان که در رکابش شهید می‌شوند، قرار بده! پروردگارا! اگر مرگ را که برای بندگانت یک امر حتمی قرار داده‌ای میان من و آن حضرت جدائی انداخت، مرا از قبرم بیرون آور تا در حالی که کفنم را پوشیده و شمشیرم را از غلاف درآورده و نیزه‌ام را به‌دست گرفته‌ام در میان آنها که در شهر حاضرند یا آنان که کوچ می‌کنند، قرار گیرم و دعوت‌کننده آن حضرت را اجابت کنم.</ref>.
در [[روایت]] آمده است: {{عربی|«عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ: سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|وَلَئِنْ قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ}}؟ فَقَالَ: يَا جَابِرُ أَ تَدْرِي مَا سَبِيلُ اللَّهِ؟ قُلْتُ: لَا وَ اللَّهِ إِلَّا إِذَا سَمِعْتُ مِنْكَ. فَقَالَ: الْقَتْلُ فِي سَبِيلِ عَلِيٍّ {{ع}} وَ ذُرِّيَّتِهِ، فَمَنْ قُتِلَ فِي وَلَايَتِهِ قُتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَيْسَ أَحَدٌ يُؤْمِنُ بِهَذِهِ الْآيَةِ إِلَّا وَ لَهُ قَتْلَةٌ وَ مَيْتَةٌ إِنَّهُ مَنْ قُتِلَ يُنْشَرُ حَتَّى يَمُوتَ وَ مَنْ مَاتَ يُنْشَرُ حَتَّى يُقْتَل»}}؛ [[جابر جعفی]] گفت: از [[امام صادق|حضرت صادق]] {{ع}} [[تفسیر]] [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَئِنْ قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ}}؛ اگر در [[راه خدا]] کشته شدید یا مردید...» سؤال شد، فرمود: ای [[جابر]] آیا می‌دانی را [[خدا]] کدام است؟ عرض کردم: نه به [[خدا]] مگر اینکه از شما بشنوم. فرمود: کشته شدن در راه [[علی]] و [[اولاد]] اوست. هر کس در راه [[محبت]] او کشته شود، در [[راه خدا]] کشته شده است و هیچ کس نیست که [[ایمان]] به این ایه داشته باشد، مگر اینکه کشته شدن و مرگی در پیش دارد، به این معنی که اگر کشته شود دوباره برانگیخته می‌شود تا بمیرد، و اگر مرد، برانگیخته می‌شود تا اینکه کشته شود<ref>بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۴۱، ح ۸. </ref>.
اما اهداف و آثار [[رجعت]] که از [[ادعیه]] و [[زیارات]] فوق استفاده شده است:
'''۱. [[ثواب]] [[نصرت]] [[امام]]''': [[ثواب]] [[یاری]] [[امام]] و حضور در [[تشکیل حکومت]] [[حق]] و [[عدل جهانی]] از جمله مهم‌ترین اهدافی است که برای [[رجعت]] گفته شده است<ref>مجمع البیان، ج ۷، ص ۳۶۷ و بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۲۲ و ص ۱۲۶ و تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۵۵۹.</ref>.
'''۲. [[تکامل نفس]]''': یکی دیگر از اهدافی که برای [[رجعت]] ذکر شده است فراهم شدن راه [[تکامل نفس]] برای انسانی است که قابلیت این عروج ملکوتی را در خود ایجاد کرده باشد. گروهی از [[مؤمنان خالص]] که در مسیر [[تکامل]] معنوی با موانعی در [[زندگی]] خود روبرو شده‌اند و [[تکامل]] آن‌ها ناتمام مانده است [[حکمت الهی]] ایجاب می‌کند که سیر تکاملی خود را از طریق بازگشت مجدد به این [[جهان]] ادامه دهند<ref>المیزان، ج ۲، ص ۱۰۶، ذیل آیه ۲۱۰ از سوره بقره. و تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۵۵۹.</ref>. به بیان دیگر، [[رجعت]] لطفی از جانب [[خداوند]] در [[حق]] انسان‌های [[پاک]] و موحدی است که هدفشان در [[زندگی]] [[عمل به دستورات]] [[الهی]] و حرکت در مسیر [[قرب به خدا]] بود. اینان در راه رسیدن به این مقصد [[نورانی]] همه [[تلاش]] و کوشش خود را به‌کار بستند. اما برخی انسان‌های [[ناپاک]] و [[فاسد]] در مسیر حرکت اینان مانع ایجاد کردند و نگذاشتند اینان در مدت [[عمر]] طبیعی خود، تلاششان را به سرانجام برسانند و به هدفی که می‌توانستند برسد نایل شوند. وقتی از لحاظ [[قوانین]] [[حاکم]] بر [[دنیا]]، [[زنده شدن دوباره]] [[انسان]] [[ممنوع]] نباشد، و امکان داشته باشد [[قدرت الهی]] بر حیات دوباره [[انسان]] تعلق بگیرد، و [[باور]] داشته باشیم [[خداوند]] [[فیاض]] است و [[فیض]] از او جدا نیست و هر جا امکان تحقق [[فیض]] باشد حتما [[خداوند]] فیضش را [[عنایت]] می‌کند، و [[انسان]] نیز قابلیت أخذ [[فیض]] را در خود ایجاد کرده باشد، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت [[رجعت]] لطفی از طرف [[خداوند]] برای [[انسان]] برای کسب [[کمالات]] بیشتر بوده و اتفاق خواهد افتاد.
'''۳. [[انتقام]] از ظالمن و تشفی [[دل]] [[مظلومان]]''': یکی از آثاری که برای [[رجعت]] گفته شده است بازگشت افراد [[ظالم]] و فاسدی است که در [[کفر]] و [[شرک]] و [[تباهی]] به نهایت رسیده بودند. [[خداوند]] در [[زمان ظهور]] اینان را دوباره زنده می‌کند تا از آنان [[انتقام]] گرفته شود و [[دل]] [[انسان‌ها]] [[مظلوم]] و بی‌گناه نیز تشفی یابد. [[انسان]] به گونه‌ای آفریده شده است که در عین آن که نسبت به همنوع [[مهربان]] بوده و از [[ناراحتی]] او متأثّر می‌گرند و گویا [[جامعه انسانی]] را به منزله یک پیکر می‌دانند، اما نسبت به افراد [[ظالم]] و [[کیفر]] آنان بی‌تفاوت نیستند، و از این که عده‌ای بخواهند [[حقوق]] دیگران ضایع کرده و باعث از بین رفتن [[آرامش]] و [[آسایش]] آنان شوند، ناراحت می‌شوند. برای [[انسان]] قابل پذیرش نیست که کسی در [[حق]] دیگران انواع [[ظلم]] و [[تباهی]] را روا دارد و [[جامعه]] را به نابودی سوق دهد و بعد بدون هیچ مکافاتی و یا حتی در کمال خوشی زندگیش تمام شود و از [[دنیا]] برود و فقط گفته شود در [[آخرت]] [[کیفر]] می‌بیند. این گونه بر خورد [[قلب]] [[انسان]] مظلومی که جریحه دار شده التیام نمی‌بخشد و او را آرام نمی‌کند. خواست و آرزوی بی‌گناهان و [[مظلومان]] این است که [[خداوند]] [[عادل]]، در این [[دنیا]] نیز گوشه‌ای از عدالتش را نمایان سازد و در حد این [[دنیا]] عقوبتی برای [[ظالمان]] در نظر بگیرد تا همه بدانند هیچ کس از [[کیفر]] اعمال ناپسندش، حتی در [[دنیا]] نیز در [[امان]] نیست. و آیا کیفری [[دنیایی]] از این سنگین‌تر هست که [[خدا]] در زمان [[حاکمیت]] [[عدل]] خویش به دست مردی از اولیائش، ظلمانی را که تلاششان بر نابودی [[انسان‌ها]] و از بین بردن [[حق]] و [[انسانیت]] و [[دین‌داری]] بود دوباره زنده کند تا هم با چشم خود [[پیروزی]] [[حق]] بر [[باطل]] و [[حقارت]] خود را ببینند و از درون [[آتش]] بگیرند و هم به آنچه که از آن فرار می‌کردند (مکافات [[دنیا]] و آبروریزی) گرفتار شوند؟ و آیا برای [[مظلومان]] سخنی شیرین تر هست که به آنان نوید داده شود که [[خداوند]] داد [[مظلومان]] را از [[ظالمان]] خواهد ستاند و آنان را در همین [[دنیا]] [[کیفر]] خواهد داد، و حتی برخی از [[مظلومان]] را دوباره زنده می‌کند تا به چشم خود [[پیروزی]] [[حق]] و عقوبت [[ظالمان]] را ببینند؟
'''۴. [[امید]] و [[تلاش]]''': [[انسان]] اگر بداند در [[زمان ظهور]] برخی از افراد متقی و [[پرهیزکار]] که [[عمر]] خود را در [[ایمان]] به [[خدا]] و [[عمل به دستورات]] و گذرانده و [[لیاقت]] [[یاری]] [[امام مهدی]] {{ع}} را در خود ایجاد کرده‌اند، حتی اگر از [[دنیا]] بروند، باز در [[زمان ظهور]] زنده شده و در رکاب [[امام]] و از [[یاوران]] او خواهند بود و هم به [[ثواب]] [[یاری]] او نایل می‌شوند و هم دوران سبز [[دولت]] [[عدل الهی]] را [[درک]] می‌کنند، این [[باور]] او را برای [[تلاش]] به عمل به [[وظایف]] [[دینی]] و کسب صفات و [[روحیات]] [[یاوران]] [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} مصمم می‌کند و می‌داند حرکت او برای تعالی معنوی علاوه بر این که درجات بلند [[قرب الهی]] و عالم [[آخرت]] را به دنبال دارد، در [[دنیا]] نیز امکان حضور در زمان برقراری [[دولت]] [[عدل الهی]] و [[نصرت]] [[ولیّ]] [[خدا]] را نتیجه می‌دهد. و روشن است که دیگر برای چنین فردی، [[یأس]] و سرخوردگی و کوتاهی در انجام [[وظایف]] [[دینی]] و [[زمینه‌سازی ظهور]] معنا ندارد»<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۸۷، ۲۹۱.</ref>.
}}
== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان رجعت}}
{{پرسمان رجعت}}
==[[:رده:آثار مهدویت|منبع‌شناسی جامع مهدویت]]==
== [[:رده:آثار مهدویت|منبع‌شناسی جامع مهدویت]] ==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{منبع‌ جامع}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].  
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].  
{{پایان}}
{{پایان منبع جامع}}
{{پایان}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس}}
{{پانویس2}}


[[رده:مهدویت]]
[[رده:پرسش]]
[[رده:پرسش‌]]
[[رده:پرسمان مهدویت]]
[[رده:پرسش‌های مهدویت]]
[[رده:(اب): پرسش‌هایی با ۲ پاسخ]]
[[رده:(اب): پرسش‌هایی با ۲ پاسخ]]
[[رده:(اب): پرسش‌های مهدویت با ۲ پاسخ]]
[[رده:(اب): پرسش‌های مهدویت با ۲ پاسخ]]
[[رده:پرسمان رجعت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۳

هدف از رجعت چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر پس از ظهور / رجعت
تعداد پاسخ۲ پاسخ

هدف از رجعت چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید جعفر موسوی‌نسب

حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«۱. بسیاری از مطالب و مسائل بر ما پوشیده و مجهول است. و غرض از آن واضح نبود- البته این به آن معنا نیست که پس غرض هم ندارد و یا اصولا آن اعتقاد صحیح نبوده مانند غرض از غیبت امام زمان (ع) که در بسیاری از روایات آمده پس از ظهور غرض روشن خواهد شد.

۲. این افراد مؤمن و اولیاءاند که یک عمر در تحت فشار طاغوت بسر برده و چه ناراحتی‌هایی که متحمل آن شدند با دل پرخونی از دنیا رخت بستند.

هرچند طاغوتیان بسزای اعمال خود می‌رسند ولی چون در مقابل چشم مظلومین شکنجه نمی‌شوند ناراحتی قلبی آنان برطرف نشده و زخم‌هایشان التیام نمی‌یابد لذا این احتمال می‌رود که خداوند برای تشفّی و تسلیت خاطر آنان ظالمان را زنده و جزئی از عذاب را در پیش چشم مؤمنین با آنان می‌چشاند و این خود مضمون روایتی است که می‌فرماید: "يرجع المؤمن لزيادة الفرح و السرور و الكافر لزيادة الغم و الهم".

۳. یکی از آرزوهای هر مسلمان این است که در رکاب پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم (ع) باشد که در رجعت مؤمنین خالص به این آرزو می‌رسند»[۱].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. عبدالمجید زهادت؛
حجت الاسلام و المسلمین عبدالمجید زهادت، در کتاب «معارف و عقاید ۵ ج۲» در این‌باره گفته است:

«از جمله مباحثی که در موضوع رجعت باید مورد گفتگو قرار گیرد این است که چه هدفی برای وقوع رجعت می‌توان در نظر گرفت؟ و به عبارت دیگر، برفرض که ما امکان تحقق رجعت را بپذیریم، چرا خداوند برخی از انسان‌هایی را که دوران زندگیشان سپری شده و از دنیا رفته‌اند، بخواهند دوباره زنده کند؟ به عنوان مقدمه باید گفت وقتی ما دانستیم که خداوند حکیم است و هر آنچه انجام می‌دهد براساس حکمت و مصلحت است، و از طریق آیات و روایات پذیرفتیم که رجعت در زمان ظهور رخ می‌دهد، می‌فهمیم که در وقوع آن، آثار و حکمت‌هایی نهفته است هر چند ما آن‌ها را درک نکنیم.

در مصباح الزائر در زیارت حضرت مهدی (ع) در سرداب مطهر آمده است: «وَ وَفِّقْنِي يَا رَبِّ لِلْقِيَامِ بِطَاعَتِهِ وَ لِلثَّوَى فِي خِدْمَتِهِ وَ الْمَكْثِ فِي دَوْلَتِهِ وَ اجْتِنَابِ مَعْصِيَتِهِ فَإِنْ تَوَفَّيْتَنِي اللَّهُمَّ قَبْلَ ذَلِكَ فَاجْعَلْنِي يَا رَبِّ فِيمَنْ يَكُرُّ فِي رَجْعَتِهِ وَ يُمَلَّكُ فِي دَوْلَتِهِ وَ يَتَمَكَّنُ فِي أَيَّامِهِ وَ يَسْتَظِلُّ تَحْتَ أَعْلَامِهِ وَ يُحْشَرُ فِي زُمْرَتِهِ وَ تَقَرُّ عَيْنُهُ بِرُؤْيَتِهِ‏»[۲]. و در زیارت دیگر آمده است: «وَ إِنْ أَدْرَكَنِيَ الْمَوْتُ قَبْلَ ظُهُورِكَ فَإِنِّي أَتَوَسَّلُ بِكَ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ أَنْ يُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ يَجْعَلَ لِي كَرَّةً فِي ظُهُورِكَ وَ رَجْعَةً فِي أَيَّامِكَ لِأَبْلُغَ مِنْ طَاعَتِكَ مُرَادِي وَ أَشْفِيَ مِنْ أَعْدَائِكَ فُؤَادِي‏؛»[۳].

در دعای عهد می‌خوانیم: «اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِينَ إِلَيْهِ فِي قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَ الْمُحَامِينَ عَنْهُ وَ السَّابِقِينَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِينَ بَيْنَ يَدَيْهِ اللَّهُمَّ إِنْ حَالَ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ الْمَوْتُ الَّذِي جَعَلْتَهُ عَلَى عِبَادِكَ حَتْماً فَأَخْرِجْنِي مِنْ قَبْرِي مُؤْتَزِراً كَفَنِي شَاهِراً سَيْفِي مُجَرِّداً قَنَاتِي مُلَبِّياً دَعْوَةَ الدَّاعِي فِي الْحَاضِرِ وَ الْبَادِي»[۴].

در روایت آمده است: «عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ﴿وَلَئِنْ قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ؟ فَقَالَ: يَا جَابِرُ أَ تَدْرِي مَا سَبِيلُ اللَّهِ؟ قُلْتُ: لَا وَ اللَّهِ إِلَّا إِذَا سَمِعْتُ مِنْكَ. فَقَالَ: الْقَتْلُ فِي سَبِيلِ عَلِيٍّ (ع) وَ ذُرِّيَّتِهِ، فَمَنْ قُتِلَ فِي وَلَايَتِهِ قُتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَيْسَ أَحَدٌ يُؤْمِنُ بِهَذِهِ الْآيَةِ إِلَّا وَ لَهُ قَتْلَةٌ وَ مَيْتَةٌ إِنَّهُ مَنْ قُتِلَ يُنْشَرُ حَتَّى يَمُوتَ وَ مَنْ مَاتَ يُنْشَرُ حَتَّى يُقْتَل»؛ جابر جعفی گفت: از حضرت صادق (ع) تفسیر آیه ﴿وَلَئِنْ قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ؛ اگر در راه خدا کشته شدید یا مردید...» سؤال شد، فرمود: ای جابر آیا می‌دانی را خدا کدام است؟ عرض کردم: نه به خدا مگر اینکه از شما بشنوم. فرمود: کشته شدن در راه علی و اولاد اوست. هر کس در راه محبت او کشته شود، در راه خدا کشته شده است و هیچ کس نیست که ایمان به این ایه داشته باشد، مگر اینکه کشته شدن و مرگی در پیش دارد، به این معنی که اگر کشته شود دوباره برانگیخته می‌شود تا بمیرد، و اگر مرد، برانگیخته می‌شود تا اینکه کشته شود[۵].

اما اهداف و آثار رجعت که از ادعیه و زیارات فوق استفاده شده است:

۱. ثواب نصرت امام: ثواب یاری امام و حضور در تشکیل حکومت حق و عدل جهانی از جمله مهم‌ترین اهدافی است که برای رجعت گفته شده است[۶].

۲. تکامل نفس: یکی دیگر از اهدافی که برای رجعت ذکر شده است فراهم شدن راه تکامل نفس برای انسانی است که قابلیت این عروج ملکوتی را در خود ایجاد کرده باشد. گروهی از مؤمنان خالص که در مسیر تکامل معنوی با موانعی در زندگی خود روبرو شده‌اند و تکامل آن‌ها ناتمام مانده است حکمت الهی ایجاب می‌کند که سیر تکاملی خود را از طریق بازگشت مجدد به این جهان ادامه دهند[۷]. به بیان دیگر، رجعت لطفی از جانب خداوند در حق انسان‌های پاک و موحدی است که هدفشان در زندگی عمل به دستورات الهی و حرکت در مسیر قرب به خدا بود. اینان در راه رسیدن به این مقصد نورانی همه تلاش و کوشش خود را به‌کار بستند. اما برخی انسان‌های ناپاک و فاسد در مسیر حرکت اینان مانع ایجاد کردند و نگذاشتند اینان در مدت عمر طبیعی خود، تلاششان را به سرانجام برسانند و به هدفی که می‌توانستند برسد نایل شوند. وقتی از لحاظ قوانین حاکم بر دنیا، زنده شدن دوباره انسان ممنوع نباشد، و امکان داشته باشد قدرت الهی بر حیات دوباره انسان تعلق بگیرد، و باور داشته باشیم خداوند فیاض است و فیض از او جدا نیست و هر جا امکان تحقق فیض باشد حتما خداوند فیضش را عنایت می‌کند، و انسان نیز قابلیت أخذ فیض را در خود ایجاد کرده باشد، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت رجعت لطفی از طرف خداوند برای انسان برای کسب کمالات بیشتر بوده و اتفاق خواهد افتاد.

۳. انتقام از ظالمن و تشفی دل مظلومان: یکی از آثاری که برای رجعت گفته شده است بازگشت افراد ظالم و فاسدی است که در کفر و شرک و تباهی به نهایت رسیده بودند. خداوند در زمان ظهور اینان را دوباره زنده می‌کند تا از آنان انتقام گرفته شود و دل انسان‌ها مظلوم و بی‌گناه نیز تشفی یابد. انسان به گونه‌ای آفریده شده است که در عین آن که نسبت به همنوع مهربان بوده و از ناراحتی او متأثّر می‌گرند و گویا جامعه انسانی را به منزله یک پیکر می‌دانند، اما نسبت به افراد ظالم و کیفر آنان بی‌تفاوت نیستند، و از این که عده‌ای بخواهند حقوق دیگران ضایع کرده و باعث از بین رفتن آرامش و آسایش آنان شوند، ناراحت می‌شوند. برای انسان قابل پذیرش نیست که کسی در حق دیگران انواع ظلم و تباهی را روا دارد و جامعه را به نابودی سوق دهد و بعد بدون هیچ مکافاتی و یا حتی در کمال خوشی زندگیش تمام شود و از دنیا برود و فقط گفته شود در آخرت کیفر می‌بیند. این گونه بر خورد قلب انسان مظلومی که جریحه دار شده التیام نمی‌بخشد و او را آرام نمی‌کند. خواست و آرزوی بی‌گناهان و مظلومان این است که خداوند عادل، در این دنیا نیز گوشه‌ای از عدالتش را نمایان سازد و در حد این دنیا عقوبتی برای ظالمان در نظر بگیرد تا همه بدانند هیچ کس از کیفر اعمال ناپسندش، حتی در دنیا نیز در امان نیست. و آیا کیفری دنیایی از این سنگین‌تر هست که خدا در زمان حاکمیت عدل خویش به دست مردی از اولیائش، ظلمانی را که تلاششان بر نابودی انسان‌ها و از بین بردن حق و انسانیت و دین‌داری بود دوباره زنده کند تا هم با چشم خود پیروزی حق بر باطل و حقارت خود را ببینند و از درون آتش بگیرند و هم به آنچه که از آن فرار می‌کردند (مکافات دنیا و آبروریزی) گرفتار شوند؟ و آیا برای مظلومان سخنی شیرین تر هست که به آنان نوید داده شود که خداوند داد مظلومان را از ظالمان خواهد ستاند و آنان را در همین دنیا کیفر خواهد داد، و حتی برخی از مظلومان را دوباره زنده می‌کند تا به چشم خود پیروزی حق و عقوبت ظالمان را ببینند؟

۴. امید و تلاش: انسان اگر بداند در زمان ظهور برخی از افراد متقی و پرهیزکار که عمر خود را در ایمان به خدا و عمل به دستورات و گذرانده و لیاقت یاری امام مهدی (ع) را در خود ایجاد کرده‌اند، حتی اگر از دنیا بروند، باز در زمان ظهور زنده شده و در رکاب امام و از یاوران او خواهند بود و هم به ثواب یاری او نایل می‌شوند و هم دوران سبز دولت عدل الهی را درک می‌کنند، این باور او را برای تلاش به عمل به وظایف دینی و کسب صفات و روحیات یاوران مهدی (ع) مصمم می‌کند و می‌داند حرکت او برای تعالی معنوی علاوه بر این که درجات بلند قرب الهی و عالم آخرت را به دنبال دارد، در دنیا نیز امکان حضور در زمان برقراری دولت عدل الهی و نصرت ولیّ خدا را نتیجه می‌دهد. و روشن است که دیگر برای چنین فردی، یأس و سرخوردگی و کوتاهی در انجام وظایف دینی و زمینه‌سازی ظهور معنا ندارد»[۸].

پرسش‌های وابسته

  1. درباره رجعت چه دیدگاه‌‏هایی وجود دارد؟ (پرسش)
  2. آیا اعتقاد به رجعت برگرفته از یهود است؟ (پرسش)
  3. آیا قول به رجعت مستلزم تناسخ باطل است؟ (پرسش)
  4. آیا رجعت عمومی و همگانی است؟ (پرسش)
  5. آیا رجعت پس از ظهور امام مهدی با تکلیف سازگار است؟ (پرسش)
  6. مراد از رجعت عیسی مسیح چیست و این رجعت در چه زمانی اتفاق خواهد افتاد و این بازگشت چه خصوصیاتی دارد؟ (پرسش)
  7. رجعت چند مرحله دارد؟ (پرسش)
  8. آیا رجعت نوعی تناسخ نیست؟ (پرسش)
  9. اهمیت رجعت به چه اندازه است؟ (پرسش)
  10. منظور از عذاب ادنی که در قرآن آمده چیست؟ (پرسش)
  11. آیا اگر کسی چهل روز دعای عهد را بخواند حتما رجعت می‌کند؟ (پرسش)
  12. آیا آیات و سوره مؤمنون با مسئله رجعت منافات ندارد؟ (پرسش)
  13. چه ارتباطی بین ظهور و رجعت امام حسین وجود دارد؟ (پرسش)
  14. آیا اعتقاد به رجعت از ضروریات دین است؟ (پرسش)
  15. چگونه رجعت ائمه پس از ظهور امام مهدی انجام می‌گیرد؟ (پرسش)
  16. آیه‌‏ای از قرآن رجوع مرده را به دنیا ممتنع می‌‏داند آیا این آیه با مسأله رجعت سازگاری دارد؟ (پرسش)
  17. آیا پیامبران در زمان رجعت حضور دارند؟ (پرسش)
  18. رجعت در ادعیه و زیارات چه جایگاهی دارد؟ (پرسش)
  19. رجعت در روایات چه جایگاهی دارد؟ (پرسش)
  20. کدام یک از علما در کتاب‌هایشان از رجعت بحث کرده‌اند؟ (پرسش)
  21. چه ارتباطی بین رجعت و قیامت وجود دارد؟ (پرسش)
  1. آیا قرآن مخالف قول به رجعت است؟ (پرسش)
  2. چه آیاتی از قرآن رجعت را ثابت می‌کند؟ (پرسش)
  3. آیا قرآن به رجعت کسانی به این دنیا اشاره نموده است؟ (پرسش)
  4. آیا تمام احادیث رجعت از طرق شیعه وارد شده است؟ (پرسش)
  5. آیا در رجعت مردگان توسط امام مهدی زنده می‌‏شوند و آیا این قضیه پشتوانه عقلی روایی قرآنی دارد؟ (پرسش)
  6. چه تعداد از روایات بر رجعت دلالت دارند؟ (پرسش)
  7. رجعت در متون دینی چه جایگاهی دارد؟ (پرسش)
  1. منظور از رجعت چیست؟ (پرسش)
  2. مترادف‌های واژه رجعت چیست؟ (پرسش)
  3. رجعت چیست و ادله آن کدام است؟ (پرسش)
  1. سابقه اعتقاد به رجعت از چه زمانی است؟ (پرسش)
  2. آیا برای رجعت نمونه‌ای در تاریخ یافت می‌شود؟ (پرسش)
  3. آیا رجعت از ضروریات تشیع است؟ (پرسش)
  4. چرا متکلمین بحث از رجعت را در علم کلام مطرح می‏‌کنند؟ (پرسش)
  1. فایده رجعت چیست؟ (پرسش)
  2. هدف از رجعت چیست؟ (پرسش)
  3. چه آثاری بر اعتقاد به رجعت مترتب است؟ (پرسش)
  4. فلسفه و فوائد رجعت چه می‌باشند؟ (پرسش)
  5. رجعت امامان برای چیست؟ آیا آنان حکومت خواهند کرد؟ (پرسش)

  1. چه دلیل عقلی بر امکان رجعت می‌توان اقامه کرد؟ (پرسش)
  2. آیا رجعت امکان وقوع دارد؟ (پرسش)
  3. آیا دلیل عقلی بر ضرورت رجعت وجود دارد؟ (پرسش)
  4. آیا رجعت با عقل و فلسفه سازگاری دارد؟ (پرسش)
  5. آیا دلیل قرآنی بر ضرورت رجعت وجود دارد؟ (پرسش)
  1. ویژگی‌های رجعت چیست؟ (پرسش)
  2. آیا رجعت جسمانی است؟ (پرسش)
  3. آیا رجعت اختیاری است؟ (پرسش)
  4. آیا «رجعت» برای مؤمنان و کافران اختیاری است؟ (پرسش)
  1. رجعت چه زمانی تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
  2. رجعت‏‌کنندگان چقدر در دنیا باقی می‏‌مانند؟ (پرسش)
  3. آیا زمان رجعت هنگام قیام امام مهدی است؟ (پرسش)
  1. چه کسانی رجعت می‏‌کنند؟ (پرسش)
  2. چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی زنده می‌‏شوند؟ (پرسش)
  3. چه کسانی هنگام ظهور دوباره زنده می‌شوند و امام مهدی را یاری می‌کنند؟ (پرسش)
  4. رجعت کنندگان چند دسته‌اند؟ (پرسش)
  5. ویژگی رجعت کنندگان چیست؟ (پرسش)
  6. اولین رجعت کننده از امامان کیست؟ (پرسش)
  7. برنامه‌های امام حسین در رجعت چیست؟ (پرسش)
  8. برنامه‌های امام علی در رجعت چه می‌باشد؟ (پرسش)
  9. آیا بانوان رجعت می‌کنند؟ (پرسش)
  10. چه کسانی در هنگام قیام امام مهدی از قبر خود برانگیخته می‌‏شوند؟ (پرسش)
  11. آیا پس از رحلت امام مهدی اولیاء صالح خدواند حکومت می‌کنند؟ (پرسش)
  12. آیا در عصر حکومت اولیای صالح احتمال نافرمانی و شورش وجود دارد؟ (پرسش)
  1. مخالفان رجعت چه می‌گویند و چگونه به آنها پاسخ داده می‌شود؟ (پرسش)
  2. مخالفان رجعت چند دسته‌اند؟ (پرسش)
  3. چرا اهل سنت رجعت را نمی‌پذیرند؟ (پرسش)
  1. نحوه حکومت ائمه بعد از رجعت چگونه است؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۲۷۵.
  2. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۹۵، ح ۱۰۸. پروردگارا: مرا برای فرمانبرداری امام زمان و خدمتگزاری حضرتش و زندگی در دولت آن سرور و دوری از نافرمانیش، موفق بدار. خداوندا اگر من پیش از آن زمان، مردم؛ مرا! در آن جماعتی قرار بده که در رجعت وی برمی‌گردند و در دولت و روزگار او به ملک و تمکن می‌رسند و در سایه پرچم‌های او به سر می‌برند. و در زمره او برانگیخته می‌گردند، و چشمش به جمال وی روشن می‌شود.
  3. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۹۵، ح ۱۰۹. (ای قائم آل محمد!) اگر پیش از ظهور حضرتت مرگ گریبان مرا گرفت، متوسل به وجود اقدست می‌شوم که خداوند بر محمد و آل محمد درود بفرستد و هنگام ظهور و ایام دولت شما رجعت و بازگشتی برای من به دنیا قرار دهد، تا با فرمانبرداری (کامل) شما به مرادم برسم و دلم از کشتن دشمنانت شفا یابد.
  4. مفاتیح الجنان. خداوندا! مرا از یاوران و مدافعین او و آنها که سعی در انجام مقاصد او دارند و از پشتیبان‌های وی و کسانی که در ارادت به حضرتش سبقت گرفته‌اند و آنان که در رکابش شهید می‌شوند، قرار بده! پروردگارا! اگر مرگ را که برای بندگانت یک امر حتمی قرار داده‌ای میان من و آن حضرت جدائی انداخت، مرا از قبرم بیرون آور تا در حالی که کفنم را پوشیده و شمشیرم را از غلاف درآورده و نیزه‌ام را به‌دست گرفته‌ام در میان آنها که در شهر حاضرند یا آنان که کوچ می‌کنند، قرار گیرم و دعوت‌کننده آن حضرت را اجابت کنم.
  5. بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۴۱، ح ۸.
  6. مجمع البیان، ج ۷، ص ۳۶۷ و بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۲۲ و ص ۱۲۶ و تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۵۵۹.
  7. المیزان، ج ۲، ص ۱۰۶، ذیل آیه ۲۱۰ از سوره بقره. و تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۵۵۹.
  8. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۸۷، ۲۹۱.